مطلق

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل مطلق بر مقید در مستحبات–  ادله عدم حمل در مستحبات – دلیل چهارم – بررسی دلیل سوم و چهارم – نتیجه ۱۴۰۱/۱۰/۱۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در حمل مطلق بر مقید در مستحبات بود. عرض کردیم که مشهور با اینکه مبنای حمل مطلق بر مقید در واجبات را جمع بین الدلیلین می‎دانند، به بیانی که گفته شد و با شروطی که ذکر گردید، اما در مورد مستحبات اینچنین عمل نمی‎کنند، یعنی اگر دو دلیل داشته باشیم که اینها الزامی نباشند و یکی مطلق و دیگری مقید باشد، مطلق را حمل بر مقید نمی‎کنند، بلکه حمل بر اختلاف در مرتبه یا افضل افراد و غیر آن

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل مطلق بر مقید در مستحبات–  ادله عدم حمل در مستحبات – دلیل اول و دوم و بررسی آنها – دلیل سوم ۱۴۰۱/۱۰/۱۲ بررسی حمل مطلق بر مقید در مستحبات آخرین بحثی که از مبحث مطلق و مقید باقی‎مانده، حمل مطلق بر مقید در مستحبات است. تا اینجا درباره حمل مطلق بر مقید در واجبات و شروط آن و اقسام و صوری که در آن حمل صورت می‎گیرد مطالبی را عرض کردیم. حال بحث این است که آیا این قاعده در مورد مستحبات نیز جاری می‎شود یا خیر؟ یعنی مثلا اگر دو دلیل به ما برسد یکی دال بر استحباب زیارت سید الشهداء به نحو مطلق و یک

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم  حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید – دسته دوم:ذکر سبب –  صورت سوم – جریان حمل مطلق بر مقید در احکام وضعیه – شرح رساله الحقوق – حق چشم – نمونه‎هایی از نگاههای عبرت آموز  ۱۴۰۱/۰۹/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در دسته دوم از انواع مطلق و مقید بود. گفتیم گاهی در دلیل مطلق و مقید سبب ذکر می‎شود و گاهی سبب ذکر نمی‏شود. آنجایی که سبب ذکر می‎شود تارتا، سبب آنها واحد است و گاهی اختلاف در سبب دارند، این دو صورت را دیروز بیان کردیم. صورت سوم صورت سوم جایی است که سبب ذکر می‎شود ولی در یک دلیل سبب ذکرمی‎شود و در

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید – دسته دوم: ذکر سبب – صورت اول – صورت دوم ۱۴۰۱/۰۹/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در صور مختلف مطلق و مقید و بررسی مسئله حمل مطلق بر مقید در این صور بود. این صور با اینکه مختلف هستند و احکام مختلف دارند، اما محقق خراسانی تنها یک قاعده ذکر کرده و آن اینکه اگر مطلق و مقید در نفی و اثبات مختلف باشند، مطلق بر مقید حمل می‎شود و دیگر بین ذکر سبب و عدم ذکر سبب، تنزیهی و تحریمی بودن نهی و همه آن عواملی که در حکم دخیل هستند تفصیل ندادند. در حالیکه تا همین جا

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم  حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید – دسته اول عدم ذکر سبب – ادامه بررسی صورت دوم – صورت سوم – صورت چهارم         ۱۴۰۱/۰۹/۲۸     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چون مطلق و مقید دارای صور مختلفی هستند، بنابراین باید این صور را از حیث حمل مطلق بر مقید مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم در کدام صورت یا صورتها مطلق بر مقید حمل می‎شود و در کدام صورتها مطلق بر مقید حمل نمی‏شود. تا اینجا سه صورت را بررسی کردیم، ملاحظه کردید که در برخی از این صورت ها لابد من حمل المطلق علی المقید و در بعضی از صورتها مطلق

  جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید –دسته اول عدم ذکرسبب – صورت دوم – قسم اول و دوم ۱۴۰۱/۰۹/۲۶ خلاصه جلسه گذشته سخن در صور مختلف مطلق و مقید بود و اینکه در کدام یک از این صور مطلق حمل بر مقید می‎شود و در کدام یک از این صور مطلق بر مقید حمل نمی‎شود. گفتیم دو دسته مطلق و مقید داریم؛ دسته اول آن مطلق و مقیدی هستند که که در آنها سبب ذکر نشده است، بدون ذکر سبب وارد شدند. خود این دسته دارای صور مختلفی است. هفت صورت از این دسته مورد بررسی قرار خواهند گرفت. صورت اول را در جلسه

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید –  دسته اول عدم ذکرسبب – صورت اول – شرح رساله الحقوق – حق چشم: منع از رهاشدگی چشم   ۱۴۰۱/۰۹/۲۳     صور مختلف مطلق و مقید تا اینجا ملاک کلی حمل مطلق بر مقید را بیان کردیم، اما مسئله این است که این ملاک در کدام صورت از صور مختلف حمل مطلق بر مقید تطبیق می‎شود؟ چون مطلق و مقید به حسب نفی و اثبات و سلب و ایجاب، به حسب الزامی بودن یا الزامی نبودن، به حسب امر و نهی دارای صور مختلفی است، همه اینها را ضمیمه کنید به اینکه گاهی در مطلق و مقید

جلسه ۴۴- PDF جلسه چهل و چهارم حمل مطلق بر مقید -بررسی ملاک‏های چهارگانه در حمل مطلق بر مقید – نظر برگزیده ۱۴۰۱/۰۹/۲۲ بررسی ملاک ‎های چهارگانه بحث در ملاک حمل مطلق بر مقید بود. انظار چهارگانه‎ای که در این رابطه ارائه شده را ذکر کردیم. نظر امام خمینی را نیز در این‎باره توضیح دادیم، چون آنچه ایشان در مناهج فرمودند کلی و مبهم و مجمل بود و نیازمند بسط و توضیح، بر همین اساس جلسه گذشته به توضیح این نظر و مبنا پرداختیم. اما در بین این آراء و انظار بالاخره باید دید حق در مسئله کدام است و ملاک حمل مطلق بر مقید چیست؟ از آنچه تا به حال گفتیم می‎توانیم استفاده کنیم و این مبانی و انظار

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم  حمل مطلق بر مقید – توضیح مبنای امام خمینی در حمل مطلق بر مقید      ۱۴۰۱/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم درباره ملاک تقدیم مقید بر مطلق یا به تعبیر دیگر حمل مطلق بر مقید اختلاف نظر وجود دارد. اجمالا چهار رأی و نظر را ذکر کردیم. ۱. محقق خراسانی ملاک حمل را اظهریت مقید نسبت به مطلق دانستند. اینکه دلیل مقید از نظر ظهور اقوی از دلیل مطلق است. ۲. محقق نایینی چون مقید را قرینه بر مطلق می‎دانستند، گفتند باید مطلق را حمل بر مقید کرد از باب تقدم قرینه بر ذوالقرینه. ۳. امام خمینی در مناهج می‏گوید مطلق بر مقید حمل می‎شود لکن به دلیل اظهریت فعل متکلم نه اظهریت

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم  حمل مطلق بر مقید –  ادامه بررسی کلام محقق نایینی – اشکال سوم و چهارم – بررسی ملاک حمل مطلق بر مقید – ملاک‎های چهارگانه ۱۴۰۱/۰۹/۲۰ ادامه بررسی کلام محقق نائینی بحث در کلام محقق نایینی پیرامون حمل مطلق بر مقید بود. تفاوت نظر ایشان را در چند موضع با محقق خراسانی و نیز برخی اشتراکات نظر این دو محقق بزرگوار را ذکر کردیم. در مقام بررسی سخن محقق نایینی، هم مواضع اشتراک و هم مواضع افتراق را اجمالا مورد بررسی قرار دادیم. در مورد مواضعی که نظر این دو با هم مختلف است دو اشکال را مطرح کردیم. ایشان فرمود: ۱. حمل مطلق بر مقید تنها در دایره اطلاق بدلی واقع

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم حمل مطلق بر مقید –  مقایسه کلام محقق خراسانی با کلام محقق نایینی – موارد اشتراک و افتراق و بررسی آن   ۱۴۰۱/۰۹/۱۳   خلاصه جلسه گذشته در مسئله حمل مطلق بر مقید، عرض کردیم محقق نایینی ضمن بیان یک مقدمه فرمودند شرط حمل مطلق بر مقید تنافی بین دو دلیل است و تنافی در جایی است که ما تکلیف واحد داشته باشیم و پای دو تکلیف در کار نباشد. آنگاه به راههای وحدت تکلیف اشاره کردند و بعد از آن فرمودند وحدت تکلیف از خود دو دلیل و دو خطاب استفاده می‏شود و دلیل اصلی بر حمل مطلق بر مقید را همان مسئله قرینیت دانستند. ما مطلب ایشان را، هم مقدمه و هم اصل

جلسه ۳۹- PDF جلسه سی و نهم حمل مطلق بر مقید –  کلام محقق نایینی – شرط حمل (تنافی) – مورد تنافی (وحدت حکم) موارد وحدت حکم ۱۴۰۱/۰۹/۱۲  خلاصه جلسه گذشته بحث در حمل مطلق بر مقید بود. عرض کردیم محقق نایینی برای ورود به اصل بحث مقدمه‎ای را ذکر کردند که مشتمل بر سه مطلب است. هرچند مطلب سوم ایشان به نوعی با ذی المقدمه نیز ارتباط داشت و آمیخته با ذی المقدمه بود. مقدمه ایشان مورد بررسی قرار گرفت و بعد از این محقق نایینی نتیجه گرفتند که مطلق بر مقید حمل می‎شود و ملاک حمل نیز قرینیت دلیل مقید برای مطلق است. یعنی چون قید، حکم قرینه دارد و اطلاق، حکم ذوالقرینه؛ پس مقید، مقدم می‎شود یا

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم حمل مطلق بر مقید –  بررسی مقدمه محقق نایینی – اشکالات مطلب دوم و سوم – شرح رسالة الحقوق – انواع نگاه حرام ۱۴۰۱/۰۹/۰۹     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی در بحث حمل مطلق بر مقید، مقدمه‎ای ذکر کرده که مشتمل بر سه مطلب است. هرچند مطلب سوم آمیخته با مطالب مربوط به ذی المقدمه نیز می‎باشد، اما این سه مقدمه مبتلا به اشکال است. اشکال مربوط به مطلب اول را ذکر کردیم، همچنین اشکالات مطلب دوم و نیز مطلب سوم. اما دررابطه با مطلب دوم دو اشکال دیگر نیز وجود دارد. مطلب دوم این بود که ظهور قرینه مقدم می‎شود بر ظهور ذوالقرینه. ما یک اشکال را نسبت

جلسه ۳۷. – PDF جلسه سی و هفتم  حمل مطلق بر مقید – بررسی مقدمه محقق نایینی – بررسی مطلب اول و دوم و سوم ۱۴۰۱/۰۹/۰۸ بررسی مقدمه محقق نایینی عرض کردیم محقق نایینی در بحث حمل مطلق بر مقید، مقدمه‎ای بیان کرده‎اند و بعد هم نظر خودشان را درباره دلیل حمل مطلق بر مقید و شرط آن و چگونگی تحقق آن شرط و البته صور مختلف حمل بیان کرده‎اند. مقدمه ایشان که دیروز مورد اشاره قرار گرفت مشتمل بر سه مطلب بود: بررسی مطلب اول در مطلب اول ایشان حمل مطلق بر مقید یا عدم آن را، مبتنی کردند بر نوع دلیل مقید. یعنی کیفیت تقیید اگر به نحو ارشادی باشد و دلیل ظهور در ارشاد داشته باشد، حمل

جلسه ۳۵- PDF جلسه سی و پنجم حمل مطلق بر مقید –  کلام محقق خراسانی در وجه حمل مطلق بر مقید – شرط حمل مطلق بر مقید از نظر محقق خراسانی (تنافی) – مورد تنافی: وحدت حکم – چگونگی احراز وحدت حکم ۱۴۰۱/۰۹/۰۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در حمل مطلق بر مقید بود. عرض کردیم محقق خراسانی فرمودند مطلق و مقید متنافیین دو صورت دارند: صورت اول جایی است که مطلق و مقید مخالف باشند در سلب و ایجاب؛ این صورت مما لا خلاف فیه در اینکه مطلق حمل بر مقید می‎شود. صورت دوم جایی است که مطلق و مقید در سلب و ایجاب موافق باشند، این محل اختلاف واقع شده. مشهور در صورت دوم نیز مثل صورت اول، مطلق

جلسه ۳۴- PDF جلسه سی و چهارم حمل مطلق بر مقید –  کلام محقق خراسانی ۱۴۰۱/۰۹/۰۵       حمل مطلق بر مقید کلام محقق خراسانی یکی از بحث های مهم مطلق و مقید و چه بسا علم اصول در مباحث الفاظ، مسئله حمل مطلق بر مقید است. محقق خراسانی مسئله را اینچنین شروع کرده‎اند که مطلق و مقیدی که متنافی باشند دارای دو صورت است، منظور از متنافی یعنی به حسب ظاهر تنافی دارند و الا با دقت و تأمل این تنافی برطرف می‏شود، یک تنافی و تعارض بدوی دارند مثل عام و خاص، زیرا یکی می‏گوید همه علما را اکرام کن و دیگری می‏گوید این دسته از علما را اکرام نکن. پس مطلق و مقید که ظاهرا بین

جلسه ۳۳- PDF   جلسه سی و سوم  انصراف – دو نکته – شرح رسالة الحقوق – آثار چشم بستن از حرام ۱۴۰۱/۰۹/۰۲   دو نکته دو نکته از بحث دیروز باقی مانده که باید آن را بیان کنیم و بعد برویم سراغ مسئله حمل مطلق بر مقید. نکته اول عرض کردیم محقق خراسانی عدم قدر متیقن در مقام تخاطب را یکی از مقدمات حکمت قرار داده است. در بحث انصراف نیز گفتیم یک قسم انصراف، تیقنی است، یعنی انصرافی که به معنای رجوع لفظ به مصادیق یقینی طبیعت است. بعضی از دوستان پرسش‎هایی بعد از درس در این رابطه داشتند که لازم دیدم توضیحی را عرض کنم.یک وقت می‎گوییم عدم قدر متیقن در مقام تخاطب یکی از مقدمات حکمت

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  انصراف – کلام محقق نایینی درباره انصراف و بررسی آن     ۱۴۰۱/۰۹/۰۱ خلاصه جلسه گذشته محقق نایینی در مورد انصراف مطلبی دارند که این مطلب را باید متعرض شویم و مورد بررسی قرار بدهیم و بعد انشاء الله از بحث انصراف عبورمی کنیم و وارد در بحث حمل مطلق بر مقید می‏شویم که آن هم بحث مهمی است. عرض کردیم محقق خراسانی برای انصراف سه قسم یا سه مرتبه بیان کرده و البته آن دو قسم دیگر یعنی انصرافی که ناشی از نقل باشد و انصرافی که ناشی از اشتراک باشد، آنها نیز حقیقتا انصراف هست ولی اصطلاح انصراف را کسی آنجا به کار نمی‎برد. لذا در تقریر کلام محقق خراسانی نوعا

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مقدمات حکمت  –انصراف – اقسام انصراف و بررسی آنها       ۱۴۰۱/۰۸/۳۰     خلاصه جلسه گذشته بحث در انصراف بود. عرض کردیم حقیقت انصراف و منشأ آن عبارت است از اینکه لفظ مطلق از معنایی که برای آن وضع شده و در آن ظهور دارد به سوی معنای دیگری جهت بگیرد و منشأ آن نیز کثرت استعمال است و توضیح دادیم که منظور از کثرت استعمال این نیست که لفظ مطلق در معنای مقید کثیرا استعمال شود، اینکه مشکل ندارد زیرا لفظ مطلق می‏تواند در معنای مقید استعمال شود که فوقش این استعمال مجاز می‏شود. پس منظور از کثرت استعمال این است که لفظ آن قدر در کلام متکلم به صورت مطلق ذکر

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام مقدمات حکمت  – مقدمه چهارم –  جهت دوم: بررسی مقدمیت – اشکال امام خمینی به مقدمه چهارم – نتیجه بحث – انصراف و منشأ آن ۱۴۰۱/۰۸/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه چهارم یعنی عدم قدر متیقن در مقام تخاطب بود و اینکه آیا این مقدمه یکی از مقدمات حکمت محسوب می‎شود یا خیر؟ عرض کردیم محقق نایینی دو اشکال به مقدمیت این مقدمه وارد کرده‏اند که این دو اشکال را ذکر کردیم و نتیجه گرفتیم که اشکالات ایشان وارد نیست. ادامه اشکال امام خمینی به مقدمه چهارم یک اشکالی را امام خمینی نسبت به این مقدمه مطرح کردند که بخشی از آن را دیروز بیان کردیم. عرض کردیم امام خمینی می‎فرماید: بنابر