جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم  ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر محقق نایینی و  بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۱۱     نظر محقق نایینی عرض کردیم محقق نایینی شش وجه برای حجیت اجماع و کشف رأی معصوم ذکر کردند و پنج وجه را مورد اشکال قرار داده و تنها یک وجه را قبول کردند. عبارت ایشان این است «و قیل ان الوجه فی حجیته انما هو لاجل کشفه لوجود الدلیل المعتبر عند المجمعین و لعل هذا الاخیر اقرب المسالک» گفته شده که وجه در حجیت اجماع این است که اجماع کاشف از وجود یک دلیل معتبر نزد مجمعین است. دلیلی که آنها به آن دسترسی داشتند و به دست ما نرسیده است. این وجه را

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم  ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – کلام محقق نایینی – اشکال محقق نایینی به اجماع دخولی، تشرفی، لطفی – اشکال محقق نایینی به ملازمه عادیه و بررسی آن – اشکال محقق نایینی به مسلک تراکم ظنون        ۱۴۰۳/۰۲/۱۰   خلاصه جلسه گذشته درباره وجه حجیت اجماع انظار و آراء مختلفی وجود دارد. ما به پنج مسلک و وجه اشاره کردیم. سه طریق از این طرق حدسی یا حدس قریب حس است و دو طریق نیز حسی است که در این رابطه بیشتر توضیح خواهیم داد. کلام محقق نایینی محقق نایینی در یک بیانی که چندان مبسوط هم نیست یک طریق دیگر به این پنج طریق اضافه کرده

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مجعول در باب امارات – مقام ثبوت – احتمال سوم (ما یصح الاحتجاج به) – شرح رساله حقوق (آثار وضعی حرام خواری) ۱۴۰۲/۱۱/۰۴   احتمال سوم در بحث از احتمالات مربوط به مجعول در باب امارات تا اینجا دو احتمال را رسیدگی کردیم و هر دو احتمال مورد خدشه قرار گرفت. احتمال سوم که محقق اصفهانی به آن ملتزم شده این است که آنچه در باب امارات جعل شده است حجیت به مفهوم لغوی آن است. ایشان تعبیرشان این است « و اما الثالث و هو اعتبار نفس معنی الحجیه» در باب امارات خود معنا و مفهوم حجیت اعتبار شده است. سپس ایشان توضیح می‏دهد از اینکه معنای حجیت و مفهوم حجیت

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم مجعول در باب امارات – مقام ثبوت – احتمالات پنج گانه – احتمال اول (منجزیت و معذریت) و بررسی آنها – احتمال دوم (تتمیم کشف و طریقیت) و بررسی آن ۱۴۰۲/۱۱/۰۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم درباره مجعول در باب امارات هم به حسب مقام ثبوت و هم به حسب مقام اثبات باید بحث کنیم. به حسب مقام ثبوت گفتیم چند احتمال در این باره وجود دارد. یکی از این احتمالات این بود که مجعول در باب امارات عبارت است از منجزیت و معذریت. این نظر محقق خراسانی نیز می‏باشد، با قطع نظر از ادله می‏خواهیم این را بررسی کنیم که آیا درست است یا خیر؟ ما خیلی اجمالی این را

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مقام اول: اثبات تکلیف – احتمالات چهارگانه در مقام – احتمال دوم (محقق خراسانی) – بررسی احتمال دوم- اشکال محقق عراقی و بررسی آن – شرح رساله حقوق ۱۴۰۲/۰۹/۰۱       خلاصه جلسه گذشته محصل نظر محقق خراسانی این شد که علم اجمالی نه مانند شک است که هیچ تأثیری در تنجیز تکلیف ندارد و نه مانند قطع تفصیلی است که علیت تامه برای تنجز تکلیف دارد. شک مسلما هیچ نقشی در ثبوت تکلیف ندارد، هیچ تأثیری ندارد. قطع تفصیلی علیت تامه دارد برای تنجز تکلیف. علم اجمالی بینابین است به این معنا که هم تأثیر دارد، منظور از تأثیر داشتن یعنی اقتضاء تنجز در آن فراهم است ولی مشروط به

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم  مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع ناشی از مقدمات عقلی – پاسخ شهید صدر به  شبهه اخباریین و بررسی آن – حق در مسئله          ۱۴۰۲/۰۸/۲۱     پاسخ شهید صدر به شبهه اخباریین در مورد برخی روایات که اخباریین برای عدم اعتبار قطع ناشی از مقدمات عقلی، بدان استناد کرده‎اند پاسخ هایی را از شیخ انصاری و محقق نایینی و صاحب منتقی الاصول ذکر کردیم و در آنها خدشه شد. شهید صدر روایات مربوطه را به پنج طائفه تقسیم کرده است. صرف نظر از اینکه میزان ارتباط این روایات به موضوع بحث چه اندازه است، این پنج طائفه را نقل می‏کنیم و نظر ایشان را د رمورد این روایات بیان

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع حاصل از مقدمات عقلی – پاسخ محقق نایینی به شبهه اخباریین و بررسی آن – پاسخ صاحب منتقی الاصول به شبهه اخباریین و بررسی آن ۱۴۰۲/۰۸/۲۰     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم اخباریین با استناد به برخی روایات تلاش کردند اثبات کنند که اگر حکم شرعی از طریقی غیر از نقل و سماع از معصوم به دست ما برسد اعتبار ندارد. به نظر آنها حتی احکامی که عقل استقلالا به آنها حکم دارد و آن را درک می‏کند مثل احسان و صدقه به فقیر، اگر غیر از طریق معصوم و به وسیله عقل درک شود اعتبار و حجیت ندارد؛ همه چیز دائر مدار نقل

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم تقسیم سوم قطع موضوعی به اعتبار متعلَق – بررسی امکان اقسام قطع به اعتبار متعلق قطع – قسم پنجم – اقوال سه گانه – بررسی قول دوم – قول سوم: امام خمینی – بررسی قول سوم – شرح رساله حقوق  ۱۴۰۲/۰۷/۱۹     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد امکان قطع موضوعی که در موضوع همان حکم اخذ شده باشد چند دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول امتناع بود. اینکه مولا قطع به حکم شرعی را در موضوع همان حکم اخذ کند از دید برخی ممتنع است. دلیل بر امتناع نیز دور بود. دیدگاه دوم نیز دیدگاه محقق نایینی است. دیروز سخن ایشان را ذکر کردیم. محصل فرمایش ایشان این بود که اخذ قطع

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  تقسیم سوم قطع موضوعی به اعتبار متعلَق – بررسی امکان اقسام قطع به اعتبار متعلق قطع – قسم پنجم – اقوال سه گانه – قول اول: امتناع – قول دوم: محقق نایینی ۱۴۰۲/۰۷/۱۸     قسم پنجم آخرین قسمی که برای قطع موضوعی به اعتبار متعلق قطع ذکر کردیم این بود که قطع به حکم در موضوع خود همان حکم اخذ شود؛ نه مثلش، نه ضدش، بلکه بگوید «اذا قطعت بوجوب صلوة الجمعه یجب علیک صلوة الجمعه» و منظور از وجوب دوم همان وجوب اول باشد نه مثل آن، بر خلاف قسم قبلی. در مورد این قسم نیز اختلاف شده است، مثل دو قسم قبلی که آیا این صورت ممتنع است یا ممکن؟ انظار

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم  تجری – مباحث اصلی تجری – مقام اول: تجری –  مسئله اول: استتباع قبح فاعلی نسبت به حرمت تجری – ادامه کلام محقق نایینی – صورت دوم: استتباع حرمت تجری به ملاک دیگر   ۱۴۰۲/۰۲/۲۰     خلاصه جلسه گذشته بحث در استتباع قبح فاعلی تجری نسبت به حرمت شرعی آن بود. یعنی آیا اگر قبح فاعلی تجری ثابت شد، که قطعی است و ثابت شده است، از این می‎توانیم حرمت شرعی تجری را کشف کنیم یا خیر؟ عرض کردیم محقق نایینی برای این مسئله دو صورت تصویر کردند یا به تعبیر دیگر دو فرض در نظر گرفتند: فرض اول را دیروز بیان کردیم؛ ایشان فرمود: اینکه قبح فاعلی تجری مستتبع حرمت شرعی آن