نفی سبیل

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  تطبیقات قاعده – ۵. مسائل خانواده – ازدواج – حضانت – ارث – ۶. مسائل حقوقی – وکالت – شهادت      ۱۴۰۳/۰۳/۱۲   ۵. مسائل خانواده فرصت کم و مطلب زیاد است؛ ببینیم تا چه حد در این جلسه آخر می‌توانیم این مطالب را بیان کنیم. دو عنوان کلی دیگر باقی مانده است: یکی مسائل خانواده است که در این بخش سه عنوان داریم: ۱. ازدواج، ۲. حضانت، ۳. ارث. ۱. ازدواج در این رابطه چند فرض متصور است: ۱. ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان که اهل کتاب نباشد، به اتفاق جایز نیست؛ این حکمی است که هم فقهای شیعه و هم سنی به آن ملتزم شده‌اند و اعم

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم تطبیقات قاعده – ۴. معاملات – بیع مصحف به کافر – اجیر شدن مسلمان برای کافر – اخذ به شفعه برای کافر – فروش عبد مسلمان به کافر   ۱۴۰۳/۰۳/۰۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از عناوین کلی که فروع متعددی در ذیل آن قرار می‌گیرد، معاملات اقتصادی با کفار است. قاعده اولیه در مورد ارتباطات مالی و اقتصادی بیان شد. اصول حاکم بر این روابط هم اجمالاً مورد اشاره قرار گرفت؛ اما بعضی از فروعی که در ذیل این عنوان می‌گنجند، ان‌شاءالله امروز بیان خواهیم کرد. ۱. بیع مصحف به کافر یکی از مواردی که به زعم بعضی تحت قاعده نفی سبیل قرار می‌گیرد و به همین دلیل ممنوع شده، بیع

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم تطبیقات قاعده – ۳. ولایات خاصه – ب: ولایت بر غیر اشخاص – انواع: ۱. قصاص؛ ۲. وقف مروری بر مباحث گذشته و آینده    ۱۴۰۳/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته ما فرصت کمی در اختیار داریم و در عین حال مطالب باقی مانده کم نیست و باید سرعت بیشتری به بحث بدهیم تا ان‌شاءالله بتوانیم حداقل اهم فروع این بحث را ذکر کنیم. ما گفتیم ولایات خاصه بر دو دسته کلی هستند: یکی ولایت بر اشخاص و دیگری ولایت بر غیر اشخاص. برای ولایت بر غیر اشخاص دو مورد ذکر کردیم: ولایت بر حقی مانند قصاص و ولایت بر وقف، و منظور هم اعیان موقوفه است. این دو مورد را خیلی خلاصه ذکر می‌کنیم

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم تطبیقات قاعده – ۳. ولایات خاصه – جهات مختلف در ولایات خاصه – ملحقات: ۱. قیمومت؛۲. وصایت – ب: ولایت بر غیر اشخاص – انواع: ۱. قصاص؛ ۲. وقف  ۱۴۰۳/۰۲/۳۰   جهات مختلف در ولایات خاصه در مورد تطبیقات قاعده نفی سبیل رسیدیم به ولایات خاصه؛ عرض کردیم برخی ولایات نسبت به برخی اشخاص ثابت شده؛ به همین جهت به اینها می‌گویند ولایات خاصه. لکن در مورد ولایات خاصه چند جهت وجود دارد، غیر از جهتی که مربوط به دارندگان ولایت است که مثلاً پدر و جد و حاکم و وصی است؛ یک جهت به اعتبار اشخاصی است که ولایت نسبت به آنها ثابت شده، مثل ولایت بر صغار، مجانین و سفهاء.

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم تطبیقات قاعده – ۳. ولایات خاصه – الف. ولایت بر اشخاص – مورد اول: ولایت پدر بر صغار، مجانین و سفهاء – مورد دوم: ولایت پدر و جد بر دختر باکره – مورد سوم: ولایت فرزند کافر بر تجهیز پدر مسلمان و بالعکس       ۱۴۰۳/۰۲/۲۹                         خلاصه جلسه گذشته بحث در تطبیقات قاعده نفی سبیل بود؛ تا اینجا در مورد حکومت در سطوح مختلف آن، یعنی مدیریت، مشورت و نظارت بحث کردیم. دومین مورد هم مسئله قضاوت بود. الف. ولایت بر اشخاص ۳. ولایات خاصه سومین مورد از مواردی که قاعده در آنها تطبیق داده شده، ولایات خاصه است. منظور از ولایات

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم  تطبیقات قاعده – ۱. حکومت – قسم پنجم: نظارت –  ادله عدم جواز نظارت کافر – دلیل دوم: روایت – دلیل سوم: عقل – دلیل چهارم: سیره عقلا – نتیجه – ۲. قضاوت – ادله عدم قضاوت- دلیل اول، دوم، سوم و چهارم – ضابطه کلی   ۱۴۰۳/۰۲/۲۳                                     خلاصه جلسه گذشته در مورد واگذاری مسئولیت نظارت به کفار عرض کردیم نظارت بر رعایت موازین شرعی، سبیل و سلطه محسوب می‌شود، اما نظارت بر غیر اینها چه‌بسا سلطه و سبیل نباشد؛ البته ملاک در این امور عرف غیرمسامح است. علاوه بر این، یک نکته دیگر هم

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم تطبیقات قاعده – ۱. حکومت – قسم پنجم: نظارت –  ریشه نظارت در اسلام – ادله عدم جواز نظارت کافر – دلیل اول: آیه – ۱. نظارت بر امور شرعی – ۲. نظارت بر امور غیرشرعی           ۱۴۰۳/۰۲/۲۲                                خلاصه جلسه گذشته ما در مورد تطبیقات و فروع مربوط به قاعده نفی سبیل عرض کردیم مهم‌ترین مورد قاعده، مسأله حکومت است؛ لکن حکومت سطوح مختلف دارد؛ یکی در سطح عالی است که به عنوان حاکم شناخته می‌شود؛ بعد از آن مسئولیت‌ها و مناصب مهم و کلیدی است؛ البته مدیریت تخصصی هم به این مدیریت‌ها اضافه می‌شود. بعد به

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم تطبیقات قاعده – ۱. حکومت – قسم سوم: عضویت در شوراها: انواع سه‌گانه – قسم چهارم: مدیریت تخصصی  ۱۴۰۳/۰۲/۱۶      خلاصه جلسه گذشته بحث در تطبیقات قاعده نفی سبیل بود؛ عرض کردیم یکی از مهم‌ترین فروع و موارد تطبیق قاعده نفی سبیل، مسأله حکومت است؛ منتهی خود مسأله حکومت در چند سطح قابل رسیدگی است. ما به دو مورد اشاره کردیم؛ یکی راجع‌به اصل رهبری و مدیریت عالی کشور اسلامی، و دیگری هم مناصب مهم در طول رهبری و حاکمیت بود. در این دو مورد، معلوم شد هیچ راهی برای سپردن مسئولیت به کافر وجود ندارد. قسم سوم: عضویت در شوراها سومین مورد که به نوعی به مسأله حکومت مربوط می‌شود

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم بررسی شبهات پیرامون قاعده – بررسی شبهه سوم: تنافی قاعده نفی سبیل با قاعده آمره بین‌المللی – مقدمه اول، دوم، سوم و چهارم – نتیجه ۱۴۰۲/۱۲/۱۳       خلاصه جلسه گذشته بحث در شبهات مربوط به قاعده نفی سبیل بود؛ شبهه سوم، شبهه تنافی قاعده نفی سبیل با قواعد آمره بین‌المللی است. قواعد آمره فرقی نمی‌کند مصوب یک سازمان بین‌المللی عمومی باشد یا یک نهاد بین‌المللی اختصاصی. سازمان بین‌المللی عمومی یک مصداق دارد و آن هم سازمان ملل متحد است. سازمان‌های بین‌المللی اختصاصی یا تخصصی مصادیق فراوانی دارد. برخی از قواعد و اصولی که در این سازمان‌ها تصویب می‌شود و توسط کشور ما هم پذیرفته شده، چه‌بسا با قاعده نفی سبیل

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم  بررسی شبهات پیرامون قاعده – شبهه سوم: تنافی قاعده نفی سبیل با قاعده آمره بین‌المللی ۱۴۰۲/۱۲/۱۲     شبهه سوم: تنافی قاعده نفی سبیل با قاعده آمره بین‌المللی در مورد برخی از شبهات و ابهاماتی که در مورد قاعده نفی سبیل مطرح شده یا ممکن است مطرح شود، بحث می‌کردیم؛ گفتیم بین این قاعده و اصل مساوات، عدالت و امثال اینها تعارض و تنافی وجود ندارد. اما به غیر از برخی از قواعد و اصولی که در خود شریعت مطرح است و می‌تواند موجب شبهه تعارض بین این قاعده و آنها شود، برخی از اصول و قواعد در معاهدات بین‌المللی وجود دارد که با قاعده نفی سبیل متعارض به نظر می‌رسند. دسته

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم قلمرو قاعده – جهت پنجم: نسبت قاعده با ادله احکام اولیه – جهت ششم: نسبت قاعده با حکم حکومتی و مصلحت ۱۴۰۲/۱۰/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در قلمرو قاعده نفی سبیل بود؛ عرض کردیم جهاتی از این قاعده از حیث شمول و عدم شمول باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ تا اینجا چهار جهت را متعرض شدیم و اجمالاً قلمرو قاعده از این جهات و ابعاد معلوم شد. جهت پنجم: نسبت قاعده با ادله احکام اولیه جهت پنجم مربوط به رابطه و نسبت این قاعده با ادله احکام اولیه است؛ اینکه ما بحث از نسبت و رابطه این قاعده با ادله احکام اولیه را در بحث از قلمرو قاعده آوردیم، وجه آن

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم قلمرو قاعده – جهت چهارم: بررسی شمول قاعده از جهت انواع سلطه – انواع تعامل و ارتباط مسلمین با کفار – نفی سلطه در هر چهار نوع ارتباط – انواع سلطه   ۱۴۰۲/۱۰/۱۷                                                                                                    خلاصه جلسه گذشته بحث از قلمرو قاعده از دو جهت مؤمن و کافر معلوم شد؛ اضلاع اصلی قاعده که قلمرو آن باید در این اضلاع معلوم شود، سه ضلع است؛ یعنی اگر این سه ضلع،