دروس

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله حرمت نظر- دلیل سوم و چهارم و بررسی آنها – حکم نظر به تصویر زن ۱۳۹۹/۰۶/۳۰         خلاصه جلسه گذشته بحثی که از مسأله نظر به قدمین باقی مانده، دو دلیل دیگر از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین است. تا اینجا دو دلیل از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین را ذکر کردیم و معلوم شد این دو دلیل نمی‌تواند عدم جواز نظر به قدمین را ثابت کند. یکی عمومات حرمت نظر بود که برخی از آیات و روایات در این زمینه مورد استناد قرار گرفته است؛ دیگری هم برخی روایات که به حسب ظاهر دلالت بر لزوم ستر قدمین می‌کند و

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول –عبادات مکروهه – راه حل‏های دیگر در قسم اول – ۲. راه حل محقق نایینی – اشکال محقق خویی ۱۳۹۹/۰۶/۳۰         راه حل‎های دیگر در قسم اول عرض شد در مورد قسم اول از عبادات مکروهه راهی که محقق خراسانی ارائه کردند مبنی بر اینکه ما مثل روزه روز عاشورا را از قبیل مستحبین متزاحمین قرار دهیم مبتلا به چند اشکال است، ما چهار اشکال ذکر کردیم. حال سخن در این است که بالاخره راه حل این قسم چیست؟ راه حل‎های دیگری نیز اینجا برای توجیه عبادات مکروهه از قسم اول وجود دارد یا خیر؟ البته راه حل های دیگری نیز خود محقق خراسانی

جلسه ۳ -PDF جلسه سوم پیشینه قاعده _ کاربرد قاعده در ابواب مختلف ۱۳۹۹/۰۶/۲۹   پیشینه قاعده مباحثی که در مورد قاعده تا اینجا مطرح کردیم، یکی ارتباط این قاعده با فقه سیاسی و دیگری اهمیت این قاعده بود. مطلب سوم پیشینه این قاعده است. اگر بخواهیم به طور خلاصه و اجمالی درباره پیشینه این قاعده گزارشی ارائه کنیم، می‌توانیم پنج مرحله برای ان در نظر بگیریم. مرحله اول مرحله بیان حکم توسط پیامبر مکرم اسلام (ص) و سپس امیرالمؤمنین (علیه السلام) و برخی از ائمه (علیهم السلام) به عنوان حدیث و روایت است. چند نمونه از مواردی که این حدیث توسط پیامبر مکرم اسلام بیان شده است را ذکر کردیم. در زمان امیرالمؤمنین (علیه السلام) هم یک مورد بنابر

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل چهارم: سیره و بررسی آن ادله حرمت نظر- دلیل اول و دوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۶/۲۹         خلاصه جلسه گذشته بحث ما در این بود که نظر به قدمین آیا همانند نظر به وجه و کفین زن نامحرم، جایز است یا نه. ما ادله جواز نظر را ذکر کردیم؛ تا اینجا سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت. دلیل اول، آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» بود که اجمالاً ما دلالت آن را پذیرفتیم.دلیل دوم، روایات باب صلاة بود که آن را هم به تفصیل بررسی کردیم. دلیل سوم، روایت مروک‌بن‌عبید بود؛ دلالت این روایت خوب بود اما مشکله ارسال مشکله‌ای

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول –عبادات مکروهه – اشکال دوم و سوم و چهارم به راه حل اول محقق خراسانی در قسم اول ۱۳۹۹/۰۶/۲۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در عبادات مکروهه و اشکالی بود که در مورد این عبادات وارد شده است، محقق خراسانی عبادات مکروه را بر سه قسم کردند سخن در قسم اول بود، قسم اول عباداتی است که نهی به خود عبادت متعلق شده و عبادت به نحوی است که بدل و جایگزینی ندارد، مثل صوم روز عاشورا. در این قسم محقق خراسانی سه راه برای حل مشکل ارائه کردند، راه اول این بود که این عبادت و ترک آن را از قبیل مستحبین متزاحمین

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم تنبیهات اجتماع امر و نهی – تنبیه اول: عبادات مکروهه – بررسی راه اول محقق خراسانی در قسم اول ۱۳۹۹/۰۶/۲۶         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق خراسانی در مورد عبادات مکروهه سه طریق و سه وجه برای قسم اول از این عبادات بیان کردند. قسم اول عبارت بود از آن مواردی که نهی به خود عبادت متعلق شده است و این عبادت جایگزین و بدل نیز ندارد. وجه اولی که محقق خراسانی بیان کردند این بود که فعل و ترک، یعنی فعل روزه روز عاشورا و ترک روزه روز عاشورا هر دو مستحبی هستند که با هم تزاحم کردند و از قبیل تزاحم المستحبین است یا مستحبین متزاحمین، قهرا اگر

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل دوم: روایات باب صلاة- برسی دلیل دوم – دلیل سوم- روایت مروک بن عبید- بررسی دلیل سوم ۱۳۹۹/۰۶/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم جواز نظر به قدمین بود. عرض شد به روایاتی در باب صلاة استدلال شده که اینها دلالت می‌کنند بر جواز نظر به قدمین. این روایات را خواندیم. محصّل این روایات آن بود که ستر قدمین در نماز لازم نیست. اما مدعا صرفا این نبود؛ مدعا این بود که نظر به قدمین مطلقا ولو فی غیر حال الصلاة جایز است؛ یعنی مدعای قول به جواز این است. عرض کردیم دو ضمیمه باید در اینجا به این روایات

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل اول: آیه ۱۳۹۹/۰۶/۲۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در حکم نظر به قدمین بود. عرض شد علی‌رغم اینکه مشهور قائل به عدم جواز نظر به قدمین هستند، اما از کلمات برخی می‌توان تلویحاً جواز نظر را استفاده کرد. وکیف کان چه کسی قائل به جواز نظر به قدمین باشد، چه نباشد، ما الدلیل علی ذلک؛ دلیل بر جواز نظر به قدمین چیست؟ چند دلیل بر جواز می‌توان اقامه کرد. ادله جواز نظر به قدمین دلیل اول: آیه آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» است. جلسه گذشته در تبیین نظر قائلین به جواز، اشاره شد که چگونه استدلال به این آیه

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم تنبیهات اجتماع امر و نهی – تنبیه اول: عبادات مکروهه – بررسی راه اول در قسم اول – اشکال محقق نایینی به محقق خراسانی ۱۳۹۹/۰۶/۲۵       خلاصه جلسه گذشته بحث در عبادات مکروهه بود که آیا می‎توانیم عبادات مکروهه را به عنوان نقض و اشکال بر قائلین به امتناع اجتماع امر و نهی ذکر کنیم یا خیر؟ عرض کردیم که محقق خراسانی برای عبادات مکروهه سه قسم بیان کردند؛ قسم اول عباداتی بود که نهی به خود آن‎ها متعلق شده است و بدلی هم ندارند، مثل روزه روز عاشورا، ایشان دو قسم دیگر نیز بیان کردند که در ادامه متعرض خواهیم شد. اما در مورد قسم اول ایشان سه وجه برای توجیه

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم ارتباط قاعده با فقه سیاسی _ جهت دوم، وجوه اهمیت قاعده ۱۳۹۹/۰۶/۲۳   خلاصه جلسه گذشته در بحث از ارتباط قاعده جَبّ با فقه سیاسی عرض کردیم از دو جهت این ارتباط قابل تبیین است. جهت اول که دیروز اشاره شد، مربوط به ماهیت این حکم کلی و قاعده است یا به تعبیر دیگر علت و حکمت و فلسفه این قاعده است که باعث می‌شود این قاعده یک پیوندی با مسئله فقه سیاسی پیدا کند. ارتباط قاعده با فقه سیاسی _ جهت دوم جهت دوم مربوط به موارد کاربرد این قاعده است. موارد کاربرد این قاعده را در یک تقسیم بندی کلی به سه قسم تقسیم می‌شود: ۱. یک قسم از موارد کاربرد این

جلسه ۲ – PDF   جلسه دوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- قائلین به جواز نظر ۱۳۹۹/۰۶/۲۳         تتمه: حکم قدمین بحث در حکم قدمین و الحاق آن به وجه و کفین بود. تتمه ای که از مسئله هجدهم باقی مانده و البته در متن مسئله هجدهم تحریر هم به آن اشاره ای نشده اما باید مورد رسیدگی قرار گیرد. موضوع بحث این است که آیا نظر به روی پا و کف پای زن بدون تلذذ و ریبه از ناحیه مرد نامحرم جایز است یا خیر؟ عرض شد مشهور قائل به منع شده و قدمین را قدمین را ملحق به وجه و کفین نمی‌دانند. اما برخی هرچند با صراحت جواز را نگفته‎اند، اما از برخی کلماتشان می‌توان

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول: عبادات مکروهه کلام محقق خراسانی – پاسخ تفصیلی ۱۳۹۹/۰۶/۲۳         پاسخ تفصیلی محقق خراسانی بحث در مورد عبادات مکروهه و اشکالی بود که از این ره گذر متوجه قائلین به امتناع و قائلین به جواز وارد می‎شود. عرض کردیم محقق خراسانی یک پاسخ اجمالی به مسئله عبادات مکروهه دادند که دیروز عرض کردیم، اما یک پاسخ تفصیلی نیز ایشان در مورد عبادات مکروهه بیان کردند. هدف محقق خراسانی در واقع  این است که این موارد را از مصداق بودن برای مسئله اجتماع امر و نهی خارج کند، یعنی تصویری ارائه دهد که هیچ یک از اقسام سه گانه عبادات مکروهه مصداق مسئله اجتماع امر

جلسه ۱ – PDF جلسه اول ارتباط قاعده جب با فقه سیاسی _ جهت اول ۱۳۹۹/۰۶/۲۲   اهمیت حلم و تاثیر آن چون جلسه اول است، معمولا در مباحثمان در جلسه اول یک روایتی را تیمنا و تبرکا در حد مختصر می‌خوانیم و بعد انشاءالله بحث را شروع می‌کنیم. روایت از امام باقر (علیه السلام) است و می‌فرماید: ما شیبَ شیئٌ بشیئٍ أحسن من حلمٍ بعلمٍ. چیزی با چیزی آمیخته نشده که بهتر از آمیختگی حلم با علم باشد. این تعبیر از امام باقر (علیه السلام) به اهمیت مسئله حلم در کنار علم اشاره می‌کند. یعنی کأن این دو در یک انسان اگر جمع شود، بهترین حالت را برای انسان ایجاد می‌کند. معنای علم که معلوم است؛ علم الهی، علم

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مسئله ۱۸- مروری بر مباحث گذشته ۱۳۹۹/۰۶/۲۲         اهمیت معرفت و آگاهی به عنوان تبرک روایتی از وجود مقدس نبی مکرم اسلام(ص) خوانده می‎شود و ان شاالله خداوند متعال توفیق درک حقیقت این معارف نورانی را به ما عنایت بفرماید. می‌فرماید: «قلب ليس فيه شي‏ء من الحكمة كبيت‏ خرب‏ فتعلّموا و علّموا و تفقّهوا و لا تموتوا جهّالا فإنّ اللَّه لا يعذر على الجهل‏». دلی که در آن حکمتی وجود ندارد، همانند خانه ویران است؛ پس دانش و علم بیاموزید و تعلیم دهید و بفهمید و نادان از دنیا نروید، چون خداوند متعال بهانه‌ای را برای نادانی نمی‌پذیرد. وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) براساس این روایت به یک مطلب بسیار مهم

جلسه ۱ – PDF جلسه اول تنبیهات مسئله اجتماع امر و نهی – تنبیه اول : عبادات مکروهه – کلام محقق خراسانی – پاسخ اجمالی ۱۳۹۹/۰۶/۲۲         تاثیر علم بر نفس انسان حضرت علی علیه السلام می‎فرماید: «كُلُّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ إلاّ وِعاءُ العِلمِ ؛ فإنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ» فضای هر ظرفی در اثر مظروف و محتوای خودش تنگ‎تر می‎شود الا ظرف دانش و علم که با دانش اندوزی و تحصیل علم فضای آن بازتر می شود. هر ظرفی گنجایشی دارد، اگر در آن ظرف چیزی ریخته شود، به میزان چیزی که در آن ظرف ریخته می‏شود از گنجایش آن ظرف کم می‎شود، از یک لیوان خالی بگیرید تا یک حوض بزرگ یا یک استخر بزرگ

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم روش های تفسیر نهج البلاغه ۱۳۹۹/۰۳/۰۳   روش‎های تفسیر نهج البلاغه موضوع دیگری که در مباحث مقدماتی مربوط به نهج البلاغه باید به آن پرداخته شود روش‎های تفسیر نهج البلاغه است. مقدمه مقدمتا لازم است عرض کنم که برای تفسیر نهج البلاغه نیازمند مقدماتی هستیم، قبلا درباره علوم پیش نیاز تفسیر نهج البلاغه مطالبی بیان شد اما به جز آن علوم که ما در گذشته به آنها اشاره کردیم، برای تفسیر نهج البلاغه آشنایی و معرفت و شناخت چند امر دیگر نیز لازم است. اینها ابزارهایی هستند که برای ورود به دایره تفسیر نهج البلاغه حتما باید از آن‎ها بهره مند باشیم که عبارتند از: اسناد و مدارک سخنان گفتیم اکثر قریب