سایر دروس

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  ادله قاعده – بررسی مانع مشروعیت قاعده – راه حل چهارم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۲۶ راه‌حل چهارم (محقق نراقی) تا اینجا سه راه‌حل برای مانعی که در مقابل مشروعیت و اعتبار قاعده لاحرج ذکر شده، بیان گردید؛ بعضاً اشکالاتی که متوجه این سه راه‌حل شده مورد بررسی قرار گرفت. راه‌حل چهارم راهی است که مرحوم نراقی در عوائد الایام ذکر کرده‌ است. مجموعه مطالبی که به تفصیل در این رابطه در عوائد بیان شده، شاید مشتمل بر پنج یا شش مطلب باشد. مرحوم نراقی در عوائد طیّ چند صحنه این مطالب را بیان کرده است. ما به طور خلاصه سخنان ایشان را که در حقیقت به عنوان مکمل یکدیگر و در مجموع

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم  ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ راه حل سوم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۲۵ راه حل سوم بحث در مهمترین مانع مشروعیت و اعتبار قاعده لاحرج بود. عرض کردیم راه هایی برای حل این مشکل ارائه شده. تا اینجا دو راه حل ذکر شد و مورد اشکال قرار گرفت. راه سوم راهی است که مرحوم نراقی در عوائد آن را ذکر کرده و البته مورد اشکال قرار داده و بعضی از اشکالات ایشان نسبت به این راه هم توسط دیگران مورد اشکال قرار گرفته. اصل راه سوم را ما بیان می‌کنیم تا بعد ببینیم که آیا این راه قابل قبول است یا خیر. بر اساس این راه حل عسر و حرج

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم  حق ششم زبان: سنجیده سخن گفتن ۱۴۰۰/۱۰/۲۲ شرح رسالة الحقوق حق ششم زبان: سنجیده سخن گفتن تا اینجا پنج حق از حقوق زبان را متعرض شدیم. ششمین حقی که زبان بر انسان دارد این است که انسان برای سخن گفتن، برای تکلم، از عقل و فکرش مدد بگیرد و به کمک عقل سخن بگوید. یعنی سنجیده سخن گفتن یک حق است، حق زبان است بر گردن انسان. می‌فرماید: «وَ يُعَدُّ شَاهِدَ الْعَقْلِ وَ الدَّلِيلَ عَلَيْهِ وَ تَزَيُّنُ‏ الْعَاقِلِ‏ بِعَقْلِهِ حُسْنُ سِيرَتِهِ فِي لِسَانِهِ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ»، این در ادامه آن مطلبی که فرمود «وَ إِعْفَاؤُهُ عَنِ الْفُضُولِ الشَّنِعَةِ»، اینجا می‌گوید «وَ يُعَدُّ شَاهِدَ الْعَقْلِ». اگر بخواهیم ترجمه تحت

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ راه حل دوم (محقق قمی) _ احتمالات سه گانه در کلام محقق قمی و بررسی آنها ۱۴۰۰/۱۰/۱۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای برطرف شدن مانعی که در مقابل مشروعیت و اعتبار قاعده لاحرج وجود دارد، راه حل هایی ارائه شده که نیازمند بررسی و دقت نظر است. یک راه حل که مرحوم نراقی از قول بعضی مشایخ خودشان نقل کرده بودند ذکر شد و کسانی هم که آن را پذیرفته بودند، سخنانشان مورد اشاره گرفت و اشکالاتش هم بیان شد. راه دوم برای حل این مشکل راهی است که مرحوم محقق قمی در قوانین برای این منظور ارائه کرده. ما کلام میرزای قمی

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ بررسی راه حل اول _ راه حل دوم (میرزای قمی) ۱۴۰۰/۱۰/۱۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بعد از آنکه مقتضی اعتبار و مشروعیت در قاعده لاحرج به اثبات رسید و آیات و روایت متعددی این مسئله را اثبات کردند و ادله دیگری هم به کمک این‌ها آمدند مانع مهمی در برابر مشروعیت و اعتبار قاعده وجود دارد که باید این را هم مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم. آن مانع ناشی از دو امر بود. یکی وجود تکالیف شاق و مشقت آمیز در شریعت مانند جهاد، صوم در روزهای گرم تابستان و… و دیگری هم نفی تکلیف در مواردی که اسهل از موارد یاد

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم حق پنجم زبان ۱۴۰۰/۱۰/۰۸ شرح رسالة الحقوق بحث در رساله حقوق به حق پنجم زبان رسید. تا اینجا به چهار حق اشاره کردیم: «اکرامه عن الخنا»، یعنی بزرگداشت و گرامیداشت زبان از بدزبانی که برخی مصادیق آن را ذکر کردیم؛ عادت دادن زبان به خیر؛ تربیت و پرورش زبان، و سرانجام اینکه زبان جز در مواقع حاجت و نیاز دینی و دنیایی و منفعت دینی و دنیایی باز نشود. حق پنجم زبان اما پنجمین حق این است: «وَ إِعْفَاؤُهُ عَنِ الْفُضُولِ الشَّنِعَةِ الْقَلِيلَةِ الْفَائِدَةِ الَّتِي‏ لَا يُؤْمَنُ‏ ضَرَرُهَا مَعَ قِلَّةِ عَائِدَتِهَا»، معاف داشتن زبان از زیاده‌گویی‌های زشت و کم فایده که انسان از ضرر آن در امان نیست، در حالی که درآمد