فقه معاصر

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و پنجم – جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – قسم اول اشکال – اشکال اول، دوم و سوم

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – قسم اول اشکال – اشکال اول، دوم و سوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۵ ادله لزوم جبران مطلقا عرض کردیم یکی از اقوال در باب جبران کاهش ارزش پول، لزوم جبران یا به تعبیر دیگر قول به ضمان است؛ یعنی باید کاهش ارزش پول در هر زمینه‌ای که به نوعی تعهدی بر شخص ایجاد می‌کند، مثل قرض، دیه، مهریه، غصب، خمس، جبران شود. ادله‌ای برای قول به لزوم جبران مطلقا اقامه شده است؛ همانطور که عرض کردیم، این ادله بر پنج دسته‌اند. دسته اول، ادله‌ای است که به لحاظ خود پول و با ملاحظه این موضوع اقامه شده است.

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و چهارم – جبران کاهش ارزش پول – دسته‌بندی ادله اقوال – دسته اول: به لحاظ پول – دسته دوم: به لحاظ عنوان اولی – دسته سوم: به لحاظ عنوان ثانوی – دسته چهارم: به لحاظ آثار و نتایج – دسته پنجم: روایات

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم جبران کاهش ارزش پول – دسته‌بندی ادله اقوال – دسته اول: به لحاظ پول – دسته دوم: به لحاظ عنوان اولی – دسته سوم: به لحاظ عنوان ثانوی – دسته چهارم: به لحاظ آثار و نتایج – دسته پنجم: روایات ۱۴۰۳/۱۰/۰۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد لزوم جبران یا عدم لزوم جبران کاهش ارزش پول، اقوال مختلفی وجود دارد؛ چند قول ذکر شد. عمده اقوال، قول به لزوم جبران یا به تعبیر دیگر ضمان، و عدم لزوم جبران یا به تعبیر دیگر عدم ضمان بلکه عدم جواز جبران، و بعضی از اقوال دیگر که در مسئله تفصیل داده‌اند. تفصیلات هم تارة بین تفاوت فاحش و تفاوت ناچیز است؛ بدین معنا

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و سوم – جبران کاهش ارزش پول – مقدمه: ۲. موضع فقها (بررسی فقهی) – ۳. موضع کشورها – نتیجه: تنقیح موضوع بحث – اقوال

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم  جبران کاهش ارزش پول – مقدمه: ۲. موضع فقها (بررسی فقهی) – ۳. موضع کشورها – نتیجه: تنقیح موضوع بحث – اقوال ۱۴۰۳/۰۹/۲۸ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بعد از اتمام بحث درباره دو امر مقدمی که جنبه موضوع‌شناسی داشت، رسیدیم به اصل بحث و بررسی جبران کاهش ارزش پول و آثار فقهی آن. لکن برای اینکه دقیقاً موضوع بحث تبیین و منقح شود، گفتیم مقدمه‌ای را خیلی فشرده بیان می‌کنیم؛ مقدمه عمدتاً درباره نوع ورود به این بحث و منظری است که از آن منظر ما به بررسی این موضوع می‌پردازیم. این مسئله از دو منظر قابل بررسی است؛ یکی از منظر علمی و در سطح علمی و نظریه‌پردازی، و دیگری

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و دوم – جبران کاهش ارزش پول – مقدمه: ۱. موضع اقتصاددانان – هدف اقتصاددانان از توجه به جبران کاهش ارزش پول

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم جبران کاهش ارزش پول – مقدمه: ۱. موضع اقتصاددانان – هدف اقتصاددانان از توجه به جبران کاهش ارزش پول ۱۴۰۳/۰۹/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث‌های مقدماتی در مورد جبران کاهش ارزش پول تقریباً به پایان رسید؛ ما تا اینجا سه بحث اصلی را مطرح کردیم. یعنی از ابتدای سال گذشته در این دو روز تحصیلی تا امروز، درباره پیشینه مسئله کاهش ارزش پول و تورم و اینکه آیا این یک مسئله جدید محسوب می‌شود یا مسئله قدیمی، بحث کردیم. همچنین در رابطه با موضوع‌شناسی به دو موضوع پول و تورم پرداختیم. این سه محور اصلی بحث ما تا اینجا بود. این بحث‌ها جنبه مقدماتی نسبت به موضوع اصلی دارد. ما سه فصل

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و یکم – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – روش محاسبه تورم – ۱. شاخص قیمت مصرف‌کننده – ۲. شاخص قیمت عمده‌فروشی – ۳. شاخص قیمت تولیدکننده – ۴. شاخص قیمت مصرف شخصی – علت بحث از روش محاسبه تورم – مشکلات محاسبه تورم در ایران

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم موضوع‌شناسی: ۲. تورم – روش محاسبه تورم – ۱. شاخص قیمت مصرف‌کننده – ۲. شاخص قیمت عمده‌فروشی – ۳. شاخص قیمت تولیدکننده – ۴. شاخص قیمت مصرف شخصی – علت بحث از روش محاسبه تورم – مشکلات محاسبه تورم در ایران ۱۴۰۳/۰۹/۲۰   روش محاسبه تورم یکی از بحث‌هایی که در رابطه با تورم باقی مانده و مربوط به بخش موضوع‌شناسی تورم است و البته در بحث اصلی ما بی‌تأثیر نیست، نحوه محاسبه تورم است. عرض کردیم افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک دوره زمانی معیّن به عنوان تورم شناخته می‌شود. مسئله تورم ابعاد مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها چگونگی محاسبه تورم است. در مورد محاسبه تورم چند شاخص دارای

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – اثر هفتم: چگونگی پس‌انداز – اثر هشتم: آسیب به بازرگانی خارجی – اثر نهم: رشد دلالی – اثر دهم: کاهش میزان بدهی واقعی بنگاه‌های اقتصادی – اثر یازدهم: افزایش نرخ بهره – اثر دوازدهم: آسیب‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیست موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – اثر هفتم: چگونگی پس‌انداز – اثر هشتم: آسیب به بازرگانی خارجی – اثر نهم: رشد دلالی – اثر دهم: کاهش میزان بدهی واقعی بنگاه‌های اقتصادی – اثر یازدهم: افزایش نرخ بهره – اثر دوازدهم: آسیب‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی ۱۴۰۳/۰۹/۰۷   خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره مهم‌ترین آثار تورم بود؛ طی دو جلسه گذشته به شش اثر اشاره کردیم و اجمالاً مطالبی را به عرض رساندیم. در ادامه چند اثر دیگر را بیان می‌کنیم. اثر هفتم: چگونگی پس‌انداز اثر هفتم این است که وقتی تورم ایجاد می‌شود، این در امور مختلف از جمله پس‌اندازهای مردم اثر می‌گذارد. به طور طبیعی همیشه مردم یک بخشی از

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه نوزدهم – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – اثر دوم: کاهش ارزش پول- اثر سوم: افزایش هزینه‌های زندگی – اثر چهارم: کاهش سطح رفاه – اثر پنجم: عدم پیش‌بینی وضعیت اقتصادی – اثر ششم: افزایش هزینه‌های جاری دولت

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم  موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – اثر دوم: کاهش ارزش پول- اثر سوم: افزایش هزینه‌های زندگی – اثر چهارم: کاهش سطح رفاه – اثر پنجم: عدم پیش‌بینی وضعیت اقتصادی – اثر ششم: افزایش هزینه‌های جاری دولت ۱۴۰۳/۰۹/۰۶   خلاصه جلسه گذشته تقریباً مطالب مربوط به بخش موضوع‌شناسی مسئله مورد گفتگو به اواخر خودش نزدیک می‌شود؛ در مورد تورم اشاره کردیم که حقیقت تورم چیست و چه اسباب و عواملی در تحقق آن دخالت دارد. همچنین سخن از اقسام و انواع تورم به میان آمد و سرانجام بحث به آثار و عوارض تورم رسید. این بحث را ان‌شاءالله اگر به سرانجام برسانیم، یک اشاره کوتاهی به نحوه محاسبه تورم خواهیم داشت و جمع‌بندی می‌کنیم.

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هیجدهم – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – دو نکته – اثر اول: توزیع بی‌ضابطه درآمد و ثروت

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هیجدهم موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – دو نکته – اثر اول: توزیع بی‌ضابطه درآمد و ثروت ۱۴۰۳/۰۸/۳۰   آثار تورم ما تاکنون درباره بعضی از مسائل مربوط به تورم، مطالبی را عرض کردیم. اینکه تورم به چه معناست و بر اثر چه عواملی پدید می‌آید و دارای چه انواع و اقسامی است؛ یکی دیگر از مطالبی که مناسب است در این مقام طرح شود، آثار و پیامدهای تورم است. برای تورم آثار مختلفی ذکر کرده‌اند؛ این آثار هم اقتصادی است و هم اجتماعی و فرهنگی و هم سیاسی. نکته اول وقتی ما سخن از آثار و پیامدهای تورم به میان می‌آوریم، قهراً این در طیف گسترده‌ای از انواع تورم قابل رسیدگی است؛ ولی

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هفدهم – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – تقسیمات تورم به اعتبارات مختلف – ادامه تقسیم دوم – ۱. تورم خزنده – ۲. تورم رونده – ۳. تورم سواره – تقسیم سوم: ۱. تورم کششی تقاضا – ۲. تورم فشاری هزینه – ۳. تورم ساختاری – تقسیم چهارم: تورم مثبت و منفی – تقسیم پنجم: تورم آشکار و پنهان

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم موضوع‌شناسی: ۲. تورم – تقسیمات تورم به اعتبارات مختلف – ادامه تقسیم دوم – ۱. تورم خزنده – ۲. تورم رونده – ۳. تورم سواره – تقسیم سوم: ۱. تورم کششی تقاضا – ۲. تورم فشاری هزینه – ۳. تورم ساختاری – تقسیم چهارم: تورم مثبت و منفی – تقسیم پنجم: تورم آشکار و پنهان ۱۴۰۳/۰۸/۲۹   خلاصه جلسه گذشته در بحث از تورم که جنبه موضوع‌شناسی دارد برای بحث اصلی ما، رسیدیم به تقسیمات مختلف تورم به اعتبارات گوناگون. عرض کردیم تورم دارای انواعی است که این انواع به اعتبار تقسیم‌های متعدد پدید آمده است. بدیهی است که در هر یک از این تقسیمات، یک جهت و معیار خاصی مورد نظر قرار می‌گیرد.

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه شانزدهم – موضوع‌شناسی: ۲. تورم – تقسیمات تورم به اعتبارات مختلف – تقسیم اول: رکورد تورمی و غیر آن – تقسیم دوم: ابر تورم و غیر آن

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم موضوع‌شناسی: ۲. تورم – تقسیمات تورم به اعتبارات مختلف – تقسیم اول: رکورد تورمی و غیر آن – تقسیم دوم: ابر تورم و غیر آن ۱۴۰۳/۰۸/۲۳ تقسیمات تورم به اعتبارات مختلف ما درباره علل و اسباب تورم در حد اجمال مطالبی را عرض کردیم و به ابعاد فقهی مرتبط با این مباحث هم اشاره‌ای داشتیم. یکی دیگر از مطالبی که پیرامون تورم لازم است متعرض شویم، انواع تورم است. تورم به اعتبارات مختلف دارای تقسیمات متعدد است؛ چند نوع تقسیم برای تورم ذکر شده و به لحاظ هر یک از این تقسیمات، اقسامی برای تورم پدید آمده است. ما اینجا به چند تقسیم اشاره می‌کنیم. تقسیم اول: رکود تورمی و غیر آن تقسیم اول،