سایر دروس

قواعد فقهیه – جلسه ششم – مفردات قاعده _ معنای واژه های ضرر، اضطرار

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مفردات قاعده _ معنای واژه های ضرر، اضطرار ۱۴۰۰/۰۷/۱۸ معنای واژه های ضرر، اضطرار، ضرورت مطلب دیگری که در ادامه بحث از مفردات و مفاد قاعده لازم است به آن پرداخته شود، بررسی بعضی از واژه ها به جهت استعمالشان در بعضی از قواعد فقهیه ای است که با این قاعده مورد بحث ما ممکن است به نظر برسند قرابت هایی دارند و نیازمند دقت نظر است که با یکدیگر خلط نشوند. وجه بررسی این واژه ها ما چند قاعده داریم که توجه در مفاد و معنای آن‌ها صرف نظر از ادله آن‌ها تا حدودی لازم به نظر می‌رسد. یکی همین قاعده «نفی حرج» یا «نفی عسر و حرج» که موضوع بحث ما است.

قواعد فقهیه – جلسه پنجم – مفردات قاعده _ معنای واژه حرج _ وجه تقیید معنای حرج به قید «الذی لا یتحمل عادتاً» و بررسی آن

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مفردات قاعده _ معنای واژه حرج _ وجه تقیید معنای حرج به قید «الذی لا یتحمل عادتاً» و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۷/۱۷ وجه تقیید معنای حرج به قید «الذی لا یتحمّل عادتاً» و بررسی آن قبل از اینکه به بررسی مدارک و ادله قاعده لاحرج بپردازیم، دو مطلب از بحث گذشته باقی مانده که آن را هم عرض می‌کنیم و بعد انشاء الله وارد در بحث از ادله قاعده خواهیم شد. یکی اینکه با توجه به اینکه ما گفتیم هم در لغت، هم در عرف و هم در استعمالات روایی و قرآنی واژه حرج به معنای مطلق ضیق است و اینکه ما ضیق را مقید کنیم به شدت، و بگوییم منظور از حرج، ضیق شدید

قواعد فقهیه – جلسه چهارم – مفردات قاعده – بررسی قید «الذی لایتحمل عادة» در معنای حرج-حق در مسأله – نتیجه کلی در نسبت بین عسر و حرج و معنای آن

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم  مفردات قاعده – بررسی قید «الذی لایتحمل عادة» در معنای حرج- حق در مسأله – نتیجه کلی در نسبت بین عسر و حرج و معنای آن ۱۴۰۰/۰۷/۰۴ خلاصه جلسه گذشته کلام در نسبت واژه های عسر، حرج و ضیق بود. عرض کردیم دو احتمال در این رابطه وجود دارد همانطورکه محقق نراقی فرمودند. یک احتمال این است که معنای عسر و ضیق یکی باشد و دیگر اینکه عسر اعم از ضیق باشد به این معنا که عسر به کل صعبٍ و شدیدٍ اطلاق شود، و ضیق بر غایۀ الصعوبۀ و الشدۀ اطلاق شود. ایشان با استناد به عرف که البته به نظر ایشان لغت هم مخالف آن نیست، نتیجه گرفتند که عسر اعم از

قواعد فقهیه – جلسه سوم – مفردات و مفاد قاعده – واژه شناسی – الفاظ مشابه عسر و حرج بررسی نسبت عسر و حرج و ضیق – کلام محقق نراقی و بررسی آن

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  مفردات و مفاد قاعده – واژه شناسی – الفاظ مشابه عسر و حرج بررسی نسبت عسر و حرج و ضیق – کلام محقق نراقی و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۷/۰۳ خلاصه جلسه گذشته درباره مفردات قاعده دو واژه اصلی یعنی حرج و عسر مورد بررسی قرار گرفت و معنای آن‌ها از نظر لغت مشخص شد. آنچه در کتاب های لغت درباره این دو معنا ذکر شده، حرج به معنای ضیق و شدت است. عسر هم تقریبا به همین معنا است، هر چند در بعضی از کتاب های لغت در مورد ضیق گفته‌اند که ضیق به معنای أضیق الضیق است. در بعضی از کتاب های لغت این‌ها از حیث گستردگی یا محدودیت معنا متفاوت‌اند، اما اکثر کتاب

قواعد فقهیه – جلسه دوم – مباحث قاعده – ۳. فروع قاعده – ۴. دیدگاه‌ها درباره قاعده ۵. مفردات و مفاد قاعده

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مباحث قاعده – ۳. فروع قاعده – ۴. دیدگاه‌ها درباره قاعده ۵. مفردات و مفاد قاعده ۱۴۰۰/۶/۲۸ ۳. موضوع قاعده در جلسه گذشته به اهمیت قاعده لاحرج و نیز پیشینه این قاعده اشاره‌ای داشتیم. مطلب سوم که در این ابتدای بحث لازم است به آن اشاره شود، موضوع قاعده و محل بحث است و اینکه به طور کلی این قاعده درباره چه امری ثابت شده یا می‌تواند ثابت شود. انواع فعل دارای حرج برای اینکه موضوع قاعده روشن شود، لازم است اشاره کنیم که کارهایی که انسان انجام می‌دهد، گاهی بدون تکلف و رنج و مشقت است و گاهی همراه با تکلف و مشقت است. نوع اول اگر کاری همراه با تنگنا و محدودیت

قواعد فقهیه (قاعده لا حرج) – جلسه اول – مباحث قاعده – ۱. اهمیت قاعده – ۲. پیشینه قاعده

جلسه ۱ . PDF جلسه اول  مباحث قاعده – ۱. اهمیت قاعده – ۲. پیشینه قاعده ۱۴۰۰/۰۶/۲۷ مباحث قاعده لاحرج از جمله قواعد فقه سیاسی که البته اختصاص به این عرصه ندارد و در غیر این عرصه هم کارآیی دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد، قاعده لاحرج است. تا اینجا به چندین قاعده از قواعدی که به نحو عام در فقه سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرداختیم و مباحثی را در مورد آنها مطرح کردیم. یکی از این قواعد که بسیار مهم است، قاعده لاحرج است که البته اختصاص به فقه سیاسی ندارد اما مخصوصاً در این عصر، یکی از عرصه‌های مهمی که این قاعده در آن قابل استفاده است، عرصه فقه سیاسی است. در مورد این قاعده چندین مبحث

جلسه پنجاه و ششم – ادله قاعده_ مقام سوم: تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی _ ادله و شواهد _ دلیل اول و دوم و سوم و چهارم

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم  ادله قاعده_ مقام سوم: تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی _ ادله و شواهد _ دلیل اول و دوم و سوم و چهارم ۱۴۰۰/۰۳/۲۶   ادله و شواهد تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی بحث در این بود که حکم حکومتی با مصلحت پیوستگی شدیدی دارد و به یک معنا این‌ها مانند لازم و ملزوم اند. یعنی حکم حکومتی تنها در صورتی می‌تواند صادر شود که بر اساس مصلحت به معنای عامش (که قبلا ذکر شد) باشد. این مدعا می‌بایست با ادله هم اثبات شود. چند دلیل بر این مطلب قابل ذکر است. دلیل اول: روایات دلیل اول روایات است. در روایات متعددی می‌توان این پیوستگی را به وضوح مشاهده کرد. مضمون

جلسه پنجاه و پنجم – ادله قاعده _ مقام سوم: تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی _ مشروعیت و قلمرو حکم حکومتی _ پیوند مصلحت و حکم حکومتی

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم  ادله قاعده _ مقام سوم: تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی _ مشروعیت و قلمرو حکم حکومتی _ پیوند مصلحت و حکم حکومتی ۱۴۰۰/۰۳/۲۵   مشروعیت حکم حکومتی درباره حکم حکومتی مباحث و مسائل بسیاری قابل طرح است. اکثر این مسائل باید در جای خودش مورد بررسی قرار بگیرد. اینجا آنچه که بیشتر مد نظر است، تاثیر گذاری مصلحت در حکم حکومتی است، لکن از باب تمهید و زمینه سازی برای ورود به این بحث، به ناچار متعرض برخی مطالب شدیم و به یکی دو مطلب دیگر هم اشاره خواهیم کرد. ما درباره حقیقت حکم حکومتی اجمالا نکاتی را عرض کردیم. یکی دیگر از مسائل مهم مربوط به حکم حکومتی مشروعیت حکم

جلسه پنجاه و چهارم – ادله قاعده _ مقام سوم: ادله تاثیر گذاری مصلحت در – حکم حکومتی _ فلسفه اعتبار حکم حکومتی _ حقیقت حکم حکومتی _ تفاوت های حکم حکومتی با حکم اولی و ثانوی

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم  ادله قاعده _ مقام سوم: ادله تاثیر گذاری مصلحت در – حکم حکومتی _ فلسفه اعتبار حکم حکومتی _ حقیقت حکم حکومتی _ تفاوت های حکم حکومتی با حکم اولی و ثانوی ۱۴۰۰/۰۳/۲۴   خلاصه جلسه گذشته تقریبا دیگر به جلسات آخر بحث قاعده مصلحت رسیدیم. البته جلسات بیشتری نیازمند است تا مباحث مربوط به این قاعده به پایان برسد در حالی که ما حدودا سه جلسه دیگر داریم که نهایت ظرفیت درس گفتن در این سال تحصیلی بود و ما از ظرفیت متعارف هم بیشتر بحث کردیم. در ماه رمضان، بعد آن و… اما آن مقداری را که می‌توانیم در این فرصت باقی مانده ذکر کنیم مطرح می‌کنیم و بقیه را

جلسه پنجاه و سوم – ادله قاعده _ مقام دوم: ادله تاثیر گذاری مصلحت در حکم ثانوی _ پیوند عناوین ثانوی با مصلحت _ وجه سوم _ بیان اجمالی موارد

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم  ادله قاعده _ مقام دوم: ادله تاثیر گذاری مصلحت در حکم ثانوی _ پیوند عناوین ثانوی با مصلحت _ وجه سوم _ بیان اجمالی موارد ۱۴۰۰/۰۳/۲۳   پیوند عناوین ثانوی با مصلحت در مقام دوم بحث از تاثیر گذاری مصلحت در احکام ثانویه و حدود و قلمرو آن است. ما اجمالا درباره حقیقت حکم ثانوی و چگونگی تاثیر گذاری عناوین ثانویه در احکام اولیه و نیز خود عناوین ثانویه اجمالا در حدی که مجال این جلسه و این عنوان بود مطالبی را عرض کردیم و طبیعتا تفصیل مباحث مربوطه باید در موضع خودش دنبال شود. آنچه اکنون در این بخش مهم است، پیوند عناوین ثانویه با مصلحت است. ما اشاره کردیم که