سایر دروس

شرح رساله حقوق – جلسه صد و یازدهم – تبیین برخی واژه ها – ۱. «مَكْسَلَة» – ۲. «مَثْبَطَة» – ۳. «المقطعه» – ۴. «مَسْخَفَة» – ۵. «مَجْهَلَة» – ۶. «مَذْهَبَة»

جلسه ۱۱۱ – PDF جلسه صد و یازدهم  تبیین برخی واژه ها – ۱. «مَكْسَلَة» – ۲. «مَثْبَطَة» – ۳. «المقطعه» – ۴. «مَسْخَفَة» – ۵. «مَجْهَلَة» – ۶. «مَذْهَبَة» ۱۴۰۳/۰۷/۱۸ ما تقریبا مطالبی که پیرامون حق بطن در این بخش لازم بوده را ذکر کردیم فقط چند لغت در این فراز آخر از فرمایش امام سجاد (ع) مانده که باید توضیح داده شود. تبیین برخی واژه ها امام سجاد فرمود حق شکم این است که انسان زمانی که گرسنه و تشنه می شود آن را مراقبت کند و کنترل کند مبادا تشنگی و گرسنگی موجب شود انسان کنترل خود را بر شکم از دست بدهد «وَ ضَبْطُهُ اِذَا هَمَّ بِالْجُوعِ وَ الظَّمَاِ فَاِنَّ الشِّبَعَ الْمُنْتَهِيَ بِصَاحِبِهِ اِلَى التُّخَمِ مَكْسَلَة

تفسیر – جلسه چهارم – بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام …» – تطبیق بخش اول بر ولایت اهل‌بیت(ع) – بخش دوم: «کلوا من طیبات ما رزقناکم»

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام …» – تطبیق بخش اول بر ولایت اهل‌بیت(ع) – بخش دوم: «کلوا من طیبات ما رزقناکم» ۱۴۰۳/۰۷/۱۷ تطبیق بخش اول آیه بر ولایت اهل‌بیت(ع) عرض کردیم آیه ۵۷ شامل سه بخش است؛ بخش اول را در جلسه گذشته تفسیر کردیم. فقط یک تتمه‌ای دارد که به آن هم اشاره کنیم خالی از فایده نیست. ما مسئله تظلیل به وسیله غمام و نزول منّ و سلوی را بر اساس ظواهر این الفاظ، حمل کردیم بر همین معنای عرفی و لغوی ظاهر و متبادر از اینها؛ غمام که به معنای ابر و منّ و سلوی هم دو گونه خاص از نعمت‌های مادی است. در بعضی از روایات، این آیه تطبیق

تفسیر – جلسه سوم – آیه ۵۷ – بخش‌های سه‌گانه – بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام…» – خاص بودن دو نعمت – سخن برخی از محققین و بررسی آن

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  آیه ۵۷ – بخش‌های سه‌گانه – بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام…» – خاص بودن دو نعمت – سخن برخی از محققین و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۱۶ خلاصه جلسه گذشته ما بر طبق روالی که در مورد آیات داشتیم، پیرامون این آیه اجمالاً توضیحی دادیم و تناسب این آیه و ارتباطش را با آیات قبل بیان کردیم؛ سپس برخی از الفاظ و مفرداتی که نیازمند توضیح بود، فی‌الجمله شرح داده شد. بخش‌های سه‌گانه اما در مورد تفسیر این آیه، ما این آیه را مثل آیات گذشته به چند بخش می‌توانیم تقسیم کنیم. سه بخش در این آیه وجود دارد: بخش اول: «وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى». بخش دوم: «كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ».

قواعد فقهیه – جلسه ششم – مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – اقوال – قول دوم: عدم کرامت ذاتی در انسان – تنقیح موضوع بحث 

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم  مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – اقوال – قول دوم: عدم کرامت ذاتی در انسان – تنقیح موضوع بحث  ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از هر چیز لازم است معنای کرامت ذاتی معلوم شود؛ یعنی آنچه که محل نفی و اثبات است باید دقیقاً معلوم شود که مقصود هر یک چه معنایی از کرامت ذاتی است. ملاحظه فرمودید توافقی بر معنای کرامت ذاتی نیست؛ یعنی اینکه همه یک معنا مورد نظرشان نیست. اما در عین حال این را می‌توانیم بگوییم که یک عده موافق کرامت ذاتی هستند و یک عده مخالفت کرامت ذاتی؛ بدین معنا که انسان به جهت انسان بودنش یک شرافت و جایگاه و منزلتی

قواعد فقهیه – جلسه پنجم – مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – عدم توافق در معنای کرامت ذاتی – اقوال – قول اول: وجود کرامت ذاتی در انسان 

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – عدم توافق در معنای کرامت ذاتی – اقوال – قول اول: وجود کرامت ذاتی در انسان  ۱۴۰۳/۰۷/۱۴   مقام اول: بررسی وجود کرامت ذاتی در انسان عرض کردیم کرامت اقسامی دارد و ما در دو مقام باید بحث کنیم؛ یکی از تقسیم‌بندی‌های معروف که البته خیلی سابقه‌ای ندارد، تقسیم کرامت به ذاتی و اکتسابی است. البته با توضیحاتی که پیرامون کرامت ذاتی گفته شده، منظور تقریباً معلوم است. عدم توافق در معنای کرامت ذاتی برخی این دو قسم را با عنوان کرامت ذاتی و کرامت اقتضائی مطرح کرده‌و گفته‌اند ما دو قسم کرامت داریم: یکی کرامت ذاتی و دیگری کرامت اقتضائی یا شأنی.

شرح رسالة الحقوق – جلسه صد و ده – لزوم مراقبت در هنگام تشنگی و گرسنگی – سیری مذموم و آثار آن – آثار پرنوشی

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و ده  لزوم مراقبت در هنگام تشنگی و گرسنگی – سیری مذموم و آثار آن – آثار پرنوشی ۱۴۰۳/۰۷/۱۲ شرح رساله حقوق عرض کردیم یکی از حقوقی که امام سجاد (ع) در این رساله به آن پرداختند حق شکم است که این هم یک حقوق ایجابی دارد و یک حقوق سلبی هم دارد یعنی کارهایی که نباید انجام شود. سپس توصیه به اینکه باید شکم را از طریق حلال ارتزاق کرد. در حلال هم فرمودند باید میانه روی باشد، نهی از پرخوری و توصیه به کم خوری ولی در کم خوری باید به گونه ای باشد که آسیبی به بدن وارد نشود، حد اعتدال در خوردن. هم تقویت جسم باید لحاظ شود و هم

قواعد فقهیه – جلسه چهارم – اقسام کرامت – ۱. کرامت ذاتی- ۲. کرامت اکتسابی – تفاوت‌های دو قسم کرامت – اختلاف در معنای کرامت ذاتی – دو مقام در بحث       

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم  اقسام کرامت – ۱. کرامت ذاتی- ۲. کرامت اکتسابی – تفاوت‌های دو قسم کرامت – اختلاف در معنای کرامت ذاتی – دو مقام در بحث        ۱۴۰۳/۰۷/۰۷   خلاصه جلسه گذشته ما درباره اقسام کرامت قرار بود مطالبی را عرض کنیم؛ یک مقدمه‌ای را گفتیم و به دنبال آن، یک توضیحی راجع‌به دو قسم معروف کرامت که کرامت ذاتی و اکتسابی است، ارائه می‌کنیم. فقط عنایت بفرمایید که این دو قسم چه در عنوان و چه در تبیین آنها لزوماً مورد توافق نیستند. اجمالاً این دو اصطلاح مشهور شده‌اند که ما دو قسم کرامت داریم، یکی کرامت ذاتی و یکی هم کرامت اکتسابی. ۱. کرامت ذاتی کرامت ذاتی یعنی کرامت، شرف، ویژگی،

تفسیر – جلسه دوم – آیه ۵۷ – مفردات آیه – ۱. «ظلّلنا» – ۲. «غمام» – ۳. «منّ» – ۴. «سلوی» –  ۵. «کلوا»          

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم  آیه ۵۷ – مفردات آیه – ۱. «ظلّلنا» – ۲. «غمام» – ۳. «منّ» – ۴. «سلوی» –  ۵. «کلوا» ۱۴۰۳/۰۷/۰۳                         خلاصه جلسه گذشته بعد از بیان معنای کلی و اجمالی آیه و همچنین ارتباط این آیه با آیات قبل، مفردات این آیه که نیازمند توضیح است را بیان می‌کنیم و آنگاه تفسیر آیه را ذکر خواهیم کرد. شاید اکثر الفاظ و واژه‌هایی که در این آیه مورد استفاده قرار گرفته، نیازمند توضیح نباشد؛ اما باید درباره چند واژه ولو اجمالاً مطالبی را عرض کنیم. ۱. «ظلّلنا» اولین کلمه، «ظللنا» است که از تظلیل و ظلّ اخذ شده است. ظل به معنای

تفسیر – جلسه اول – آیه ۵۷ – معنای اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل                                                      

جلسه ۱ – PDF جلسه اول آیه ۵۷ – معنای اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل       ۱۴۰۳/۰۷/۰۲    آیه ۵۷ آیه ۵۷ سوره بقره چنین است: «اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ؛ وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ». معنای اجمالی آیه طبق معمول، یک ترجمه و شرح مختصری از این آیه ارائه می‌دهیم و پس از آن به مفردات آیه و آنگاه به تفسیر آیه خواهیم پرداخت. معنای آیه این است که خداوند متعال می‌فرماید: ما ابر را برای شما به عنوان سایه‌بان فرو فرستادیم و پس از آن منّ و سلوی را بر شما نازل کردیم؛ این دو نعمت الهی است که در این مقام به

قواعد فقهیه – جلسه سوم – معنای کرامت – نظر عرف عام و عرف خاص – اختلاف در تطبیق – اقسام کرامت

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  معنای کرامت – نظر عرف عام و عرف خاص – اختلاف در تطبیق – اقسام کرامت ۱۴۰۳/۰۷/۰۱   خلاصه جلسه گذشته ما در جلسه گذشته درباره معنا و مفهوم کرامت در لغت، مطالبی را عرض کردیم. محصل آنچه در جلسه گذشته بیان شد، این است که کرامت به معنای شرافت، امتیاز، بزرگی و یک موقعیت خاصی است که یک موجود را از دیگر موجودات ممتاز می‌کند؛ این معنای لغوی کرامت است. نظر عرف عام و عرف خاص اما در عرف، چه در عرف عام و چه در عرف خاص، کرامت به چه معناست؟ از نظر عرف عام، کرامت به همان معنایی است که اهل لغت ذکر کرده‌اند؛ یعنی در میان مردم و عرف عام،