مال

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم موضوع شناسی: ۱. پول – ادامه مال بودن پول – دلیل دوم –  بررسی کارآیی دلیل اول و دوم در مورد پول‌های الکترونیکی – دلیل سوم – بررسی کارآیی دلیل سوم در مورد پول‌های الکترونیکی       ۱۴۰۲/۱۲/۰۱         مروری بر مطالب گذشته فاصله‌ای بین بحث پیش آمد که قهراً یک مقداری کار را مشکل می‌کند و نیازمند یک مروری بر گذشته است به صورت اجمالی. بحث ما در مورد پول به اینجا رسید که آیا پول مال محسوب می‌شود یا نه. عرض کردیم ادعا شده که پول، مال است؛ این یک وجه ایجابی دارد و یک وجه سلبی. وجه ایجابی این است که پول مال محسوب می‌شود؛ وجه سلبی این

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم موضوع شناسی: ۱. پول – بررسی سند مال بودن پول – ثمره بحث – ثمره اول و دوم و بررسی آنها – ادله سند بودن پول – دلیل اول و دوم     ۱۴۰۲/۱۱/۱۰ ثمرات مال یا سند بودن پول در بحث از پول و برخی از ابعاد مربوط به آن، به اینجا رسیدیم که ببینیم آیا پول مال است یا سند مال؛ تنقیح کردیم موضوع بحث و نزاع را و گفتیم ثمراتی بر این نزاع مترتب است؛ اینکه پول مال باشد یا سند مال، دارای ثمره عملی است و صرفاً یک بحث علمی نیست. چندین ثمره برای این نزاع ذکر کرده‌اند، ما به برخی از این ثمرات اشاره می‌کنیم؛ البته این بدین معنا

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم موضوع شناسی: ۱. پول – بررسی سند مال بودن پول – دو دیدگاه – تنقیح محل نزاع – جهت اول: انواع رسید   ۱۴۰۲/۱۱/۰۳   بررسی سند مال بودن پول بحث در این بود که آیا پول به معنای امروزی که شامل اسکناس‌های کاغذی می‌شود و پول‌های تحریری مثل چک و همچنین پول الکترونیکی که همین اعداد و ارقامی است که به وسیله کارت‌ها یا در سامانه‌های اینترنتی جابجا می‌شود، مال محسوب می‌شود یا خیر؟ این بحث که پول، مال محسوب می‌شود یا سند مال، عمدتاً ناظر به پول‌های کاغذی یا اسکناس است؛ این بحث در کلمات برخی از فقها در دوره‌های اخیر مطرح شده است؛ مثل مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، مرحوم

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم  بررسی فقهی – ۱. استخراج  – ادله حرمت استخراج – دلیل سوم و بررسی آن        ۱۴۰۱/۱۲/۰۳    دلیل سوم تا اینجا دو دلیل بر حرمت استخراج رمز ارز بیان شد و هر دو مورد مناقشه قرار گرفت. دلیل سوم این است: استخراج رمز ارز أکل مال به باطل است و أکل مال به باطل حرام است، پس استخراج رمز ارز حرام است. این دلیل هم متشکل از یک صغری و کبری است. کبری: کبرای این دلیل واضح و روشن است؛ یعنی حرمت أکل مال به باطل. هر چند در دلیل حرمت و آیه «لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ» بحث‌هایی وجود دارد؛ مثل اینکه منظور از باطل

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم بررسی فقهی – ۱. استخراج  –  ادله حرمت استخراج -بررسی دلیل اول – اشکال چهارم در روایات دال بر عدم اختصاص ضرب درهم و دینار به حکومت – روایت معارض و بررسی آن     ۱۴۰۱/۱۱/۲۶    خلاصه جلسه گذشته دلیل اول بر عدم جواز استخراج رمز ارز به عنوان اولی ذکر شد و هم از جهت صغری و هم از جهت کبری مورد مناقشه قرار گرفت. در مورد کبری عرض کردیم اشکالاتی به این دلیل وارد است. سه اشکال را در جلسه گذشته بیان کردیم؛ کبری این بود که ضرب دنانیر و دراهم و انتشار پول از شئون حاکمیت و از حقوق خاصه امام و حاکم اسلامی است. بنابراین غیر از

جلسه ۳۱- PDF جلسه سی و یکم  بررسی فقهی – ۱. استخراج – ادله حرمت استخراج –  بررسی دلیل اول (بررسی صغری و کبری)      ۱۴۰۱/۱۱/۲۵   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد استخراج رمز ارزها فی الجمله اشکالاتی مطرح شده که البته این اشکالات عمدتاً ناظر به حکم اولی است؛ به تعبیر دیگر ادله‌ای بر عدم جواز استخراج رمز ارز اقامه شده که یک دلیل را جلسه گذشته ذکر کردیم. این دلیل متشکل از یک صغری و کبری بود؛ صغری این بود که استخراج رمز ارز، مثل ضرب درهم و دینار یا انتشار پول است. کبری هم این بود که ضرب درهم و دینار و انتشار پول حق خاص حاکم است. نتیجه اینکه استخراج رمز ارز حق حاکمیت

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام  بررسی فقهی – دو فعل مرتبط با رمز ارزها؛ استخراج و مبادله – دو گونه بحث فقهی درباره رمز ارزها؛ عنوان اولی و ثانوی- ۱. استخراج – ادله حرمت استخراج – دلیل اول ۱۴۰۱/۱۱/۱۹ بررسی فقهی بحث در مقدمات بررسی فقهی رمز ارزها به پایان رسید؛ ما هم درباره این موضوع و برخی امور مرتبط با آن مطالبی را عرضه کردیم و هم دو مقدمه مهم که نقش تعیین کننده‌ای در بررسی حکم رمز ارزها دارند، بیان شد؛ یکی درباره پول و چیستی و ویژگی‌ها و سیر تطور آن، و کمی هم درباره پول‌های امروزی مطالبی را بیان کردیم و هم درباره مال از جهت چیستی، ویژگی‌ها و بررسی تطبیقی در مورد اینکه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم  ۲. مال – تفاوت مال و مالیت – بررسی مال بودن رمز ارزها   ۱۴۰۱/۱۰/۲۸ تفاوت مال و مالیت بحث در مورد حقیقت مال و ویژگی‌های آن بود؛ ما چند ویژگی را برای مال ذکر کردیم و وعده دادیم درباره فرق مال و مالیت به صورت کوتاه مطلبی را عرض کنیم. مال در حقیقت اشاره به ذات شیء دارد که متصف به ارزش مبادله‌ای یا مالیت می‌شود. این ذات همانطور که گفتیم اعم است از عین یا منفعت یا یک حق یا حتی یک کلی فی الذمة. پس مال در حقیقت به ذات شیء مربوط می‌شود، مال اشاره است به ذات شیء که اعم از عین و منفعت و حق و دِین است.

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم  ۲. مال –  ویژگی‌های مال – ویژگی چهارم، پنجم و ششم – شمول مال نسبت به منافع و حقوق     ۱۴۰۱/۱۰/۲۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد مال و ویژگی‌های آن بود، ما هم معنای لغوی و هم معنای اصطلاحی مال را ذکر کردیم و گفتیم در اصطلاح فقها مال دارای ویژگی‌هایی است؛ این ویژگی‌ها در انظار فقیهان گوناگون است. اما اگر بخواهیم با توجه به تعریفی که برای مال شده و آنچه که نزد عرف و عقلا و در اصطلاح صنوف مختلف از دانشمندان شایع است مال در نظر بگیریم، ویژگی‌هایی را برای آن می‌توانیم ذکر کنیم. سه ویژگی را جلسه گذشته بیان کردیم؛ یکی اینکه ندرت و کمیابی داشته

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم  ۲. مال – تفاوت معنای لغوی و عرفی با  معنای اصطلاحی – چند نکته در مورد مال – ویژگی‌های مال ۱۴۰۱/۱۰/۲۱ تفاوت معنای لغوی و عرفی با معنای اصطلاحی بحث در بیان چیستی مال و ویژگی‌های آن بود؛ عرض کردیم از نظر لغوی و عرفی و اصطلاحی، مال تقریباً یک معنا دارد. مال هم در اصطلاح فقها و هم نزد اهل لغت و عرف معنای واضح و روشنی دارد. لکن تنها چیزی که در شرع مورد نظر قرار گرفته، این است که از بعضی از چیزها نهی کرده و همین باعث شده برخی از اشیاء یا منافع شرعاً مال محسوب نشوند. اگر اصطلاح مال شرعی یا المال شرعاً در مقابل مال عرفاً

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم  ۲. مال – معنای لغوی – معنای عرفی – معنای اصطلاحی    ۱۴۰۱/۱۰/۲۰ مروری بر مباحث گذشته بحث مقدماتی دوم پیرامون مال از حیث تعریف و ویژگی‌ها و انطباق آن بر رمز ارزهاست. تا اینجا در مرحله موضوع‌شناسی پیرامون رمز ارز و آنچه که به نوعی به شناخت ماهیت رمز ارز کمک می‌کرد، مطالبی را عرض کردیم. بعد عرض کردیم دو مطلب مقدماتی هم باید مورد بررسی قرار گیرد. مطلب اول درباره پول بود؛ چند جلسه درباره پول و تعریف آن و چیستی و ویژگی‌های آن، تاریچخه و انواع آن بحث کردیم و سرانجام مسأله انطباق پول به معنای امروزی بر رمز ارزها را رسیدگی کردیم. ۲. مال مطلب دومی که به

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم ۱. پول – آیا رمز ارز پول محسوب می‌شود یا خیر؟     ۱۴۰۱/۱۰/۱۳ آیا رمز ارز پول محسوب می‌شود یا خیر؟ در مباحث مربوط به رمز ارزها بعد از موضوع‌شناسی رمز ارز گفتیم برای ورود به اصل بحث، دو مقدمه مهم باید مورد تعرض قرار گیرد. مقدمه اول پیرامون پول بود؛ درباره تاریخچه پول و تطورات آن، کارکردها و وظایف پول، اهمیت و انواع آن و ویژگی‌های پول مطالبی را ذکر کردیم. مروری بر تعریف و وظایف پول بعد از این بحث مقدماتی باید ببینیم آیا رمز ارز پول محسوب می‌شود یا نه؛ این همه درباره پول بحث کردیم، می‌خواهیم ببینیم آنچه درباره پول گفته شد از معیارها و ضوابط و ویژگی‌ها و کارکردها،

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم  ۱. پول – اهمیت شناخت ماهیت پول – ویژگی‌های پول – موارد اتفاق و مورد اختلاف     ۱۴۰۱/۰۹/۲۲ اهمیت شناخت ماهیت پول عرض شد پول دارای خصوصیاتی است که این خصوصیات تقریباً مورد وفاق است، لکن در بعضی موارد آن اختلاف است. ما به وظایف و کارکردهای پول اشاره کردیم؛ البته تعریف و بیان ماهیت پول چه‌بسا از دید اقتصاددانان خیلی مهم نیست، اما از دید فقه‌پژوهان و فقها دارای اهمیت است. آنچه اقتصاددانان به دنبال آن هستند، بیشتر کارکردها و وظایف پول است؛ اینکه پول چه نقشی در اقتصاد دارد و چه کارکردهایی را باید از آن انتظار داشت؛ اما اینکه این پول ـ مخصوصا پول امروزی ـ چیست و ماهیت آن کدام است،