نظر

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم  الفاظ مطلق –۴. نکره – اقوال –قول پنجم – شرح رسالة الحقوق – چشم دروازه آگاهی – فرق «عین» و «بصر» و «نظر» ۱۴۰۱/۰۸/۰۴ قول پنجم خلاصه جلسه گذشته بحث در موضوع له نکره بود؛ عرض کردیم اقوالی در این رابطه وجود دارد که ما چهار قول را ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. گفتیم یک عده‎ای قائلند که نکره وضع شده برای فرد مردد یا علی البدل و یک عده می‏گویند نکره وضع شده برای طبیعت به قید شیوع و سریان بدلی، البته گفتیم این را با عنایت به تعریفی که برای مطلق کردند و از باب اینکه نکره یکی از مصادیق مطلق است می‏توانیم ذکر کنیم، طبیعت به قید شیوع و

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب چهارم: جواز تکرار نظر و دلیل آن مطلب پنجم: جواز نظر به مردی که قصد ازدواج با او دارد و دلیل آن ۱۴۰۰/۰۹/۳۰ مطلب چهارم: تکرار نظر عرض کردیم در مسأله ۲۸ تحریر امام(ره) متعرض چهار مطلب شده‌اند. سه مطلب را تا اینجا توضیح دادیم و مورد بررسی قرار گرفت. مطلب چهارم درباره تکرار نظر است؛ می‌فرماید: «و یجوز تکرار النظر إذا لم یحصل الاطلاع علیها بالنظرة الاولی»، اگر با نگاه کردن اول اطلاع بر وضع آن زن پیدا نشود، یعنی مقصود حاصل نشود، می‌تواند نظر را تکرار کند. نظیر همین را مرحوم سید هم فرموده‌اند؛ ایشان

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – کلام صاحب جواهر: مطلب دوم و سوم و بررسی آن – دیدگاه دوم و سوم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۹/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا کسی که قصد ازدواج با زنی دارد، به همه بدن او می‌تواند نگاه کند یا به بعضی از مواضع. به تفصیل درباره جواز نظر به تمام البدن الا العورة سخن گفتیم و دلایل این قول را بیان کردیم. لذا آنچه که در این رابطه گفته شده مبنی بر اختصاص جواز نظر به وجه و کفین، یا اختصاص جواز

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل دوم: تعلیل مذکور در روایات – کلام صاحب جواهر: مطلب اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۹/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر به زنی است که قصد ازدواج با او دارد. نظر مرحوم سید و امام(ره) این است که موضع جواز نظر تمام البدن الا العورة است. گفتیم مهم‌ترین دلیل جواز نظر به تمام الجسد الا العورة، اطلاقات روایات این باب است. چهار اشکال متوجه این دلیل بود که هر چهار اشکال را متعرض شدیم و نتیجه این شد که این اشکالات وارد نیست. یعنی مقتضای

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – اشکال دوم و سوم و بررسی آنها – پاسخ دوم و سوم به اشکال سوم و بررسی آنها – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۹/۲۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر برای کسی است که قصد ازدواج با زنی دارد. عرض کردیم امام(ره) در تحریر و مرحوم سید در عروه قائل به جواز نظر به تمام البدن الا العورة شده‌اند. دلیل این فتوا و مستند این نظر، اطلاقاتی است که در روایات مربوطه وجود دارد؛ لکن اشکالاتی نسبت به

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – اشکال دوم و سوم و بررسی آنها – اشکال چهارم ۱۴۰۰/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر برای کسی است که قصد ازدواج با زنی دارد. بعد از اشاره اجمالی به دیدگاه‌ها، عرض کردیم به نظر امام(ره) و مرحوم سید، نظر به بدن زن الا العورة جایز است؛ اگرچه احتیاط مستحب آن است که به وجه و کفین، شعر و محاسن یا به تعبیر مرحوم سید، معاصم اکتفا کند. دلیل بر این فتوا اطلاق روایات است. در جلسه قبل

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – بررسی دلیل اول ۱۴۰۰/۰۹/۲۰  خلاصه جلسه گذشته بحث در مطلب سوم از مطالبی بود که به جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد مربوط می‌شود؛ بعد از بیان اصل جواز نظر و نیز شروط جواز نظر، حالا سخن در این است که محدوده‌ای که مرد می‌تواند به این زن نگاه کند، کجاست. اقوال را ملاحظه فرمودید؛ روایات را هم قبلاً خواندیم و الان باید ببینیم مقتضای روایات چیست و کدام یک از این دیدگاه‌ها قابل اثبات است. دسته‌بندی

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر معنای کلمه «محاسن» – محاسن در لغت و عرف و روایات – اشکال به امام و سید ۱۴۰۰/۰۹/۱۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر به زنی بود که مرد قصد ازدواج با او را دارد. اقوال را متعرض شدیم و گفتیم در دامنه نظر اختلاف جدی وجود دارد؛ در بین این اقوال یک قدر متیقنی هست و آن هم جواز نظر به وجه و کفین، تا می‌رسد به جایی که برخی معتقد شده‌اند به جواز نظر به جسد و بدن الا العورة عریاناً من دون الثیاب. معنای کلمه «محاسن» عمده این

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر اقوال – جمع‌بندی اقوال ۱۴۰۰/۰۹/۱۶ خلاصه جلسه گذشته تا اینجا به دو مطلب از مطالب پنج‌گانه‌ای که در مسأله ۲۸ مطرح شده رسیدگی کردیم. یکی اصل جواز نظر برای کسی که قصد و اراده ازدواج با زنی دارد؛ دوم، شروط جواز نظر. این دو مطلب مورد بررسی قرار گرفت و به تفصیل درباره آن سخن گفتیم. سه مطلب دیگر باقی مانده است؛ یکی مربوط به حدود جواز نظر است که لابلای مسأله، امام(ره) به آن اشاره کردند؛ دیگری مسأله تکرار نظر و مطلب پنجم ـ که امام(ره) متعرض آن نشده‌اند ـ مربوط به

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی ادله اشتراط ۱۴۰۰/۰۹/۱۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا برای جواز نظر شرط است قصد تزویج با یک زن خاصی را داشته باشد یا به طور کلی می‌تواند در صورتی که قصد ازدواج دارد، به هر زنی که احتمال می‌دهد با او ازدواج کند نگاه کند. یعنی به عنوان اختبار می‌تواند زنان متعددی را در نظر بگیرد و به آنها نگاه کند، البته به قصد تزویج؛ آنگاه از میان آنها یک فرد را انتخاب کند. عرض کردیم کسانی که قائل هستند جواز

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی اشتراط – ۱. بررسی معنای اراده ازدواج و شواهد آن – ۲. بررسی لزوم اراده تزویج زن معین ۱۴۰۰/۰۹/۱۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر هشتم از اموری بود که در اشتراط جواز نظر به آن امور بحث می‌کردیم. امر هشتم این بود که شخص قصد ازدواج بخصوصه با این زن داشته باشد. این شرط از نظر امام(ره) به نحو احتیاط وجوبی معتبر است، لکن مرحوم سید آن را به نحو احتیاط استحبابی بیان فرموده‌اند. بالاخره دو دیدگاه در اینجا وجود دارد؛ یک عده معتقدند شرطیت

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی اشتراط ۱۴۰۰/۰۹/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر هشتم از اموری بود که به عنوان شرط جواز نظر برای کسی که قصد ازدواج با زنی دارد، مورد بررسی قرار گرفته، و آن این است که آیا جواز نظر مشروط به این است که قصد ازدواج با خصوص آن زن را داشته باشد یا اگر قصد کلی ازدواج هم داشته باشد، می‌تواند برای اختبار و اینکه به واسطه نظر یکی از اینها را انتخاب کند، کفایت کرده و جواز نظر شامل این مورد هم می‌شود. عمده این

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر سوم: عدم تلذذ و بررسی آن – صور چهارگانه در مسأله – احتمالات سه‌گانه در حکم – نتیجه بحث در امر سوم  ۱۴۰۰/۰۹/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر سوم از اموری است که به عنوان شرط برای جواز نظر به کسی که قصد ازدواج با او دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. امر سوم عبارت است از عدم قصد اللذة؛ یعنی این شرط است برای جواز نظر؛ بدین معنا که مرد در صورتی می‌تواند به زنی که قصد ازدواج با او دارد نگاه کند که قصد لذت نداشته باشد. اینجا یک کلامی را از

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر اول: رضایت زن و بررسی شرطیت آن – امر دوم: عدم امکان شناخت از طریق دیگر و بررسی شرطیت آن                                         ۱۴۰۰/۰۹/۰۶ شروط جواز نظر بحث در مورد اصل جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد تمام شد. یعنی اصل حکم معلوم شد؛ اینکه چرا نظر به چنین زنی جایز است و دلیل آن چیست. بعد از بیان اصل حکم، نوبت به بیان شروط جواز نظر می‌رسد. امام(ره) در متن مسأله ۲۸ فرمودند: «یجوز لمن یرید تزویج امرأة أن ینظر الیها بشرط أن لایکون بقصد التلذذ و إن علم أنه یحصل بسبب

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – دلیل دوم: روایات دسته دوم: روایت سوم تا دهم ۱۴۰۰/۰۹/۰۳ خلاصه جلسه گذشته عرض شد برای جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او را دارد، به روایاتی استناد شده است. این روایات دو طایفه هستند؛ یک طایفه روایاتی هستند که متضمن بیان اصل حکم هستند و محدوده جواز نظر در آنها بیان نشده است. چهار روایت از این طایفه را بیان کردیم. طایفه دوم روایاتی است که علاوه بر بیان اصل حکم و جواز نظر، محدوده آن را هم مورد اشاره قرار داده‌اند، هر چند از نظر ذکر مواضعی که می‌تواند به آنها نظر کند، یکسان

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – دلیل دوم: روایات ادامه بررسی دسته اول روایات – روایت دوم و سوم و چهارم – دسته دوم روایات: روایت اول و دوم ۱۴۰۰/۰۹/۰۲ خلاصه جلسه گذشته عرض شد در جواز نظر به زنی که قصد ازدواج و نکاح با او دارد، به غیر از اجماع، روایاتی می‌توان ذکر کرد و جواز را مستند به این روایات کرد. این روایات هم صحاح در بین آنها هست و هم برخی روایات که ممکن است ضعیف باشند. اما مجموعاً به خاطر تواتر یا استفاضه‌ای که در این روایات وجود دارد و همچنین به واسطه اخبار صحیحه‌ای که در بین این

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – توضیح اجمالی مسأله – کلام امام و مرحوم سید ۱۴۰۰/۰۸/۳۰ توضیح اجمالی مسأله مسأله ۲۸ درباره یکی دیگر از مستثنیات حرمت نظر به زنان است و آن هم زنی است که شخص می‌خواهد با او ازدواج کند. عمده بحث درباره شروط جواز نظر است؛ چون اصل آن چندان محل بحث نیست. هشت امر در عبارات تحریر و عروه مجموعاً مورد اشاره قرار گرفته است؛ نفیاً و اثباتاً، فتواً و احتیاطاً، استحباباً و وجوباً. من فقط فهرست این هشت امر را ذکر می‌کنم و بعد عبارت تحریر را می‌خوانم که ملاحظه بفرمایید از این هشت امر، امام(ره) کدام یک

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  مسئله ۲۷ – مسأله دوم: نظر به زنان بادیه‌نشین و روستانشین حق در مسأله الحاق زنان بادیه‌نشین به زنان اهل ذمه – یک اشکال – پاسخ صاحب جواهر و بررسی آن – حق در پاسخ ۱۴۰۰/۰۸/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در روایت عباد بن صهیب و اشکالاتی بود که نسبت به آن مطرح شده بود. رسیدیم به اینکه چرا مرحوم سید و امام(ره) در الحاق زنان بادیه‌نشین و زنان روستانشین به زنان اهل ذمه اشکال کرده‌اند؛ تعبیر «و هو مشکل» به چه معناست. سه احتمال را در این باره ذکر کردیم و معلوم شد که این احتمالات نوعاً قابل قبول نیست؛ یعنی چه «و هو مشکل» را ناظر به ضعف سندی بدانیم

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مسئله ۲۷ – مسأله دوم: نظر به زنان بادیه‌نشین و روستانشین چند احتمال در مورد «و هو مشکل» – بررسی احتمال دوم – احتمال سوم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۸/۲۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در این عبارت تحریر بود که امام(ره) نسبت به الحاق نساء اهل بوادی و قری به نساء اهل ذمه در جواز نظر اشکال کرده‌اند ـ مثل مرحوم سید ـ و فرمودند «و هو مشکل». سخن در این بود که «و هو مشکل» که در عبارت تحریر و در عبارت عروه آمده، اولاً به چه معناست و ثانیاً آیا این درست است یا نه، قابل قبول هست یا نه. گفتیم چند وجه و احتمال برای این وجه می‌توان ذکر کرد.

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام مسئله ۲۷ – مسأله دوم: نظر به زنان بادیه‌نشین و روستانشین- نظر امام و مرحوم سید – دلیل جواز – چند احتمال در مورد «و هو مشکل» – احتمال اول و بررسی آن – احتمال دوم ۱۴۰۰/۰۸/۲۴ مسأله دوم: نظر به زنان بادیه‌نشین و روستانشین بحث در مسأله اول از دو مسأله‌ای که در مسأله ۲۷ تحریر مطرح شده به پایان رسید. مسأله اول درباره نظر به زنان ذمی بود که مباحث آن به تفصیل بیان شد. مسأله دوم درباره برخی از اصناف زنان است که ملحق شده‌اند به نساء اهل ذمه. امام(ره) می‌فرماید: «و قد تلحق بهنّ نساء أهل البوادي و القرى من الأعراب و غيرهم اللاتي جرت عادتهنّ على عدم التستّر