دروس

جلسه چهاردهم – شروح و ترجمه ‎های نهج البلاغه

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم شروح و ترجمه ‎های نهج البلاغه ۱۳۹۸/۰۲/۲۹   خلاصه جلسه گذشته  عرض کردیم مهمترین شروح نهج البلاغه عبارتند از: شرح قطب راوندی، شرح ابن ابی الحدید، شرح ابن میثم، شرح مرحوم خویی و شرح بهج الصباغه که تا اینجا چهار شرح اول معرفی اجمالی شدند و بعضی از مزایا و نقصان و کاستی‎های این شروح بیان شد. ۵. شرح بهج الصباغه خود مرحوم تستری در مقدمه خود اجمالا توضیح داده است که چرا دست به کار نوشتن شرح نهج البلاغه شده است. ایشان ضمن اینکه به شرح ابن ابی الحدید، ابن میثم و مرحوم میرزا حبیب الله خویی اشکالاتی را ایراد می‎کند، می‎نویسد: «فرأیت ان اکتب بعون الله شرحاً جامعاً فیه من التاریخ و

جلسه سیزدهم – شروح نهج البلاغه – شرح ابن ابی الحدید، ابن میثم، خویی و بررسی آن‎ها

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم شروح نهج البلاغه – شرح ابن ابی الحدید، ابن میثم، خویی و بررسی آن‎ها ۱۳۹۸/۰۲/۲۸   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم از بین شروحی که بر نهج البلاغه نوشته شده است می‎توان به پنج شرح، به عنوان مهمترین شروح نهج البلاغه اشاره کرد. قصد ما در این جلسه معرفی اجمالی این شروح پنج‎گانه است. یعنی برخی مزایا و برخی کاستی‎های این شروح را متعرض می‎شویم. ادامه بحث از شرح ابن ابی الحدید در مورد شرح قطب الدین راوندی و شرح ابن ابی الحدید به عنوان یکی از مفصل‎ترین و قدیمی‎ترین شروح نهج البلاغه مطالبی را بیان کردیم. نقائص شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید علی‎رغم مزایایی که شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دارد

جلسه دوازدهم – شروح و ترجمه های نهج البلاغه

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم شروح و ترجمه های نهج البلاغه ۱۳۹۸/۰۲/۲۷    شروح و ترجمه ‎های نهج البلاغه  به مناسبت بحث از مصادر نهج البلاغه که در جلسه قبل به آن پرداختیم بهتر است درباره ترجمه‎ها و شروح نهج البلاغه نیز گزارش مختصری ارائه دهیم، هرچند قرار بود در مورد اعتبار نهج البلاغه و امکان استناد به نهج البلاغه در بحث‎های فقهی و اخلاقی و اعتقادی بحث کنیم، اما برای تکمیل بحث، مختصری درباره شروح و ترجمه‎های نهج البلاغه مطالبی را خدمتتان عرض می‎کنم. بعد از گردآوری نهج البلاغه با فاصله کمی، انگیزه برای شرح نهج البلاغه شروع شد. از آن زمان یعنی تقریبا از قرن ششم (زیرا نهج البلاغه ابتدای قرن پنجم تمام شد) شرح نویسی بر

جلسه یازدهم – مصادر نهج البلاغه

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مصادر نهج البلاغه ۱۳۹۸/۰۲/۲۵   ادامه بحث مصادر نهج البلاغه با توجه به عدم ذکر سند در نهج البلاغه تلاش‎هایی برای مستند کردن خطبه‎ها، نامه‎ها و حکمت‎های حضرت علی(ع) صورت گرفته است که به برخی از این تلاش‎ها و کوشش‎ها در جلسه قبل اشاره کردیم و عرض کردیم در بین تلاش‎هایی که در زمان‎های متأخر صورت گرفته کتاب مصادر نهج البلاغه تألیف سید عبدالزهرا حسینی و کتاب مرحوم دشتی و کتابی که اخیرا به نام تمام نهج البلاغه منتشر شده است تقریبا کامل کننده تلاش‏های قبلی است. زیرا مؤلفین قبلی در صدد جمع‎آوری تمام مستندات نبودند و علی رغم نقاط قوتی که در این کتاب‎ها وجود دارد؛ ضعف‎ها و اشکالاتی نیز در آن‎ها به

جلسه دهم – ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل سیزدهم و بررسی آن – مصادر نهج البلاغه

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل سیزدهم و بررسی آن – مصادر نهج البلاغه ۱۳۹۸/۰۲/۲۴    تاکنون دوازده دلیل از ادله مخالفان انتساب و استناد نهج البلاغه به حضرت علی(ع) را ذکر کردیم. دلیل سیزدهم  این دلیل را در لابه‌لای مباحث گذشته به انحاء مختلف مورد اشاره قرار دادیم و شاید از جهتی می‎توانستیم این دلیل را در زمره ادله مخالفان انتساب نهج البلاغه به حضرت علی(ع) ذکر نکنیم ولی در عین حال این قابلیت را دارد که به صورت استقلالی مورد بحث قرار گیرد. محصل این دلیل این است که نفس عدم ذکر منبع و مصدر برای نهج البلاغه، بهترین شاهد بر وضع و جعل نهج البلاغه است. یعنی همین

جلسه نهم – ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل دهم و یازدهم و دوازدهم و بررسی آن ها

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل دهم و یازدهم و دوازدهم و بررسی آن ها ۱۳۹۸/۰۲/۲۳   دلیل دهم  در نهج البلاغه نسبت به زهد، دنیاگریزی، مذمت دنیا و یاد مرگ مطالب بسیاری بیان شده در حالیکه و این با روح دیانت سازگار نیست. زیر این حجم از دنیاگریزی و ترغیب به زهد را در قرآن و کلمات پیامبر(ص) مشاهده نمی‎کنیم. امیرالمؤمنین(ع) که از اصحاب خاص پیامبر(ص) است قهراً بر خلاف قرآن و سنت و سیره پیامبر(ص) نمی‎تواند سخنی بگوید و تأکید بیش از حد بر مطلبی کند که از رسوبات تفکرات مسیحیت منحرف است. در مسیحیت ترغیب به رهبانیت، انزاو و دنیاگریزی وجود داشته است. از قبل از اسلام این

جلسه هفتم – ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل چهارم و پنجم و ششم و بررسی آن‎ها

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم ادله منکرین استناد نهج البلاغه به علی(ع) – دلیل چهارم و پنجم و ششم و بررسی آن‎ها ۱۳۹۸/۰۲/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله مخالفان استناد نهج البلاغه به امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) است، تاکنون سه دلیل از ادله این گروه را ذکر و مورد نقد و بررسی قرار دادیم و بطلان آن‎ها را ثابت کردیم. دلیل چهارم طولانی بدون خطبه‎ها حاکی از آن است که نهج البلاغه از علی(ع) نیست. چون: اولاً: برخی از خطبه‎های نهج البلاغه مثل خطبه قاصعه و خطبه اشباح  و نیز بعضی از نامه‎های نهج البلاغه مثل نامه‎ای که حضرت به مالک اشتر نوشتند و معروف به عهدنامه مالک اشتر شده، بسیار طولانی است و خود طولانی

جلسه ششم – ادله مخالفان استناد نهج البلاغه به علی(ع)- دلیل اول، دوم، سوم و بررسی آن‎ها

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ادله مخالفان استناد نهج البلاغه به علی(ع)- دلیل اول، دوم، سوم و بررسی آن‎ها ۱۳۹۸/۰۲/۲۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد نهج البلاغه یک شبهه مهم تاریخی که از گذشته مطرح بوده و اکنون نیز در قالب‎های مختلف مطرح می‎شود این است که استناد نهج البلاغه را به امیرالمؤمنین(ع) مورد خدشه قرار می‎دهند و آن را ساخته و پرداخته ذهن کسانی همچون سید رضی می‎دانند. این ادعا به دو بخش جزیی‎تر قابل تقسیم است: ۱.تمام نهج البلاغه مورد تردید واقع شده است. ۲. بخشی از قسمت‎های نهج البلاغه مورد تردید واقع شده است، (البته با اختلافی که در بین این دسته وجود دارد). ما هر دو ادعا را مطرح کردیم و هفت

جلسه پنجم – بررسی شبهه دوم – شاهد هفتم – ادعای دوم: تردید در انتساب برخی از قسمت های نهج البلاغه به حضرت علی(ع) و بررسی آن

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم بررسی شبهه دوم – شاهد هفتم – ادعای دوم: تردید در انتساب برخی از قسمت های نهج البلاغه به حضرت علی(ع) و بررسی آن ۱۳۹۸/۰۲/۱۸   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از اشکالاتی که بسیاری مطرح کرده‎اند این است که نهج البلاغه سخن امیرالمؤمنین(ع) نیست، بلکه توسط بعضی از پیروان آن حضرت مانند سید رضی نوشته شده و به او نسبت داده شده است. عرض کردیم شواهد و قرائنی بر خلاف این سخن وجود دارد که تاکنون شش شاهد و قرینه بر بطلان این ادعا ذکر کردیم.  شاهد هفتم  قدر مسلم آن است که برخی از آنچه که در نهج البلاغه آمده، به تواتر به امیرالمومنین(ع) نسبت داده شده. متواتر بودن این سخنان

جلسه چهارم – بررسی شبهه دوم – شاهد ششم

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم بررسی شبهه دوم – شاهد ششم ۱۳۹۸/۰۲/۱۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مهمترین شبهه تاریخی در مورد نهج البلاغه این است که آنچه تحت عنوان نهج البلاغه جمع‎آوری شده است مطالب و سخنان امیرالمؤمنین(ع) نیست بلکه مطالبی است که سید رضی به امیرالمؤمنین نسبت داده است. این شبهه دو بخش دارد، زیرا برخی ادعا می‎کنند همه مطالب از سید رضی است ولی برخی معتقدند برخی از خطب و کلمات قصار و نامه‎ها از سید رضی است و برخی از حضرت علی(ع). عرض کردیم قرائن و شواهد محکمی بر خلاف این ادعا وجود دارد، تا کنون پنج شاهد و قرینه مبنی بر این که آنچه که در نهج البلاغه آمده سخنان خود حضرت است