سایر دروس

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم شرط اصلی قاعده: کفر صرف _ بررسی شمول قاعده نسبت به مخالف و منتحل للاسلام ۱۳۹۹/۰۹/۱۶   شرط اصلی قاعده بحثمان درباره مدارک و مستندات قاعده و همچنین قلمرو قاعده تقریبا به پایان رسید. یک بحثی در برخی از کتب قواعد فقهیه به عنوان خاتمه یا تتمه ذکر شده که مشتمل بر چهار امر است. صاحب عناوین این دو را به عنوان تتمه مسئله ذکر کرده و می‌گوید: بقی الکلام فی امورٍ، این‌ها تتمه مسئله محسوب می‌شوند. در بعضی از کتاب های قواعد فقهی به عنوان خاتمه که مشتمل بر چهار امر است ذکر شده است. این چهار امر در واقع دو امرش مربوط می‌شود به دو فرع فقهی که ما این‌ها

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم قلمرو قاعده _ ج) بخش سوم: حقوق و تکالیف مشترک _ قسم سوم: حقوق با سابقه در کفر _ مقتضای تحقیق در مسئله ۱۳۹۹/۰۹/۱۵   خلاصه جلسه گذشته در بخش سوم از حقوقی که در قلمرو قاعده جب مورد بررسی قرار می‌گیرد، عرض کردیم یک قسم از حقوق، حقوقی هستند که مشترک بین خداوند و مردم اند و سابقه ای در کفر و بنابر اعقاد کافر ندارند. یک قسم از حقوق هم حقوقی است که سابقه ای در کفر و بنابر اعتقاد شخص کافر دارد. سخن در قسم دوم بود. در قسم دوم عرض کردیم گاهی کفاره ای به سبب نذر یا قسم واجب می‌شود یا اساسا خودش الزامی را ایجاد می‌کند، و دیگر

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم دو احتمال – مقدمه پنجم ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ دو احتمال گفتیم امام سجاد(ع) فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ نَفْسِكَ‏ عَلَيْكَ‏ فَأَنْ تَسْتَوْفِيَهَا فِي طَاعَةِ اللَّهِ»، حق نفس تو و آن هویت انسانی و خودِ انسانی بر تو این است که آن را در طاعت خدا و در مسیر اطاعت و بندگی خدا قرار دهی. یعنی وجودت را در این مسیر قرار دهی و همه وجودت در این مسیر قرار بگیرد. بعد فرمود: «فَتُؤَدِّيَ إِلَى لِسَانِكَ حَقَّهُ وَ إِلَى سَمْعِكَ حَقَّهُ…». کأن می‌خواهد بفرماید برای اینکه وجود خودت و نفس خودت را کاملاً در این مسیر قرار دهی، باید حق اعضا را هم ادا کنی. این به دو نحو قابل ذکر است؛ یک وقت شما می‌گویید

جلسه ۴۷ – PDF  جلسه چهل و هفتم مفاد قاعده لاضرر- مقام دوم – هیئت ترکیبه – بررسی وجه دهم و نتیجه ۱۳۹۴/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته در مورد وجه دهم که تقریبا به عنوان وجه مختار ارائه شد نکات شش گانه ای مطرح گردید و تا حدودی به سؤالات، ابهامات و اشکالاتی که پیرامون این وجه مطرح شده یا ممکن است مطرح شود پاسخ دادیم. لکن جلسه گذشته عرض کردیم هنوز مطالبی در رابطه با این وجه باقی مانده که باید آن ها را در این جلسه بیان کنیم و بررسی این وجه را هم به پایان برسانیم. نکته هفتم یکی از مهم ترین سؤالات یا اشکالاتی که در رابطه با این وجه می تواند مطرح شود این است که

جلسه ۴۶ – PDF  جلسه چهل و ششم مفاد قاعده لاضرر- مقام دوم – هیئت ترکیبه – بررسی وجه دهم ۱۳۹۴/۰۳/۰۲ خلاصه جلسه گذشته نکته ای که محل بحث بود این بود که اگر حدیث لا ضرر بر اساس وجه دهم تفسیر شود چگونه می توان در مواردی که یک حکم شرعی با ضرر اجتماع می کند، حکم شرعی را نفی کرد؟ چون طبق وجه دهم اساساً مفاد حدیث و قاعده، نفی اضرار الناس بعضهم بعضا است و کاری به نفی حکم شرعی ندارد. بنابراین در مواردی مثل وضو و حج ضرری و امثال این ها یا حتی خیار غبن و خیار عیب با توجه به این که حکم شرعی چه تکلیفی و چه وضعی نفی نمی شود آیا باید

جلسه ۴۵ – PDF  جلسه چهل و پنجم مفاد قاعده لاضرر- مقام دوم – هیئت ترکیبه – بررسی وجه دهم ۱۳۹۴/۰۲/۲۹ خلاصه جلسه گذشته نکته ششم درباره تفسیر حدیث لا ضرر به نفی اضرار الناس بعضهم بعضا کنایةً از عدم امضاء اضرار به غیر تکلیفاً یا وضعاً این بود که نسبت این تفسیر از حدیث با ضرر بر نفس چگونه است؟ وجه این که این نکته را مطرح کردیم این است که بر اساس اغلب وجوه امکان شمول قاعده نسبت به ضرر بر نفس وجود دارد، هر چند مرحوم شیخ قاعده را شامل ضرر بر نفس نمی داند، گفتیم مرحوم شیخ معتقد است آن چه که در قاعده نفی شده ضرری است که ناشی از حکم شارع باشد نه ضرری