خارج فقه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مسأله ۱۱- وطی زوجة دبراً- استدلال مجوزین به آیات. آیه اول و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۸/۲۸         استدلال مجوزین به آیات بعد از معرفت اقوال در وطی زوجه دبراً، نوبت به بحث از ادله می‎رسد. قائلین به جواز، به آیاتی از قرآن استدلال کرده‎اند. آیه اول اولین آیه، آیه ۲۲۲ سوره بقره است. البته این آیه شامل فقراتی است که مجوزین به برخی از فقرات این آیه استناد کرده‎اند و به برخی دیگر از فقرات این آیه، مانعین استدلال کرده‎اند.اما یک بخش و فقره‎ای از آیه که مجوزین به آن استدلال کرده‎اند، این بخش است: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي‏ الْمَحيضِ‏». محقق حلی به این فقره

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم مسأله ۱۱- وطی زوجة دبراً- اقوال ۱۳۹۷/۰۸/۲۷           مسأله ۱۱- وطی زوجه دبراً مسأله ۱۱: «المشهور الأقوى جواز وطء الزوجة دبرا على كراهية شديدة،و الأحوط تركه خصوصا مع عدم رضاها». مسأله یازدهم درباره وطی زوجه دبراً است. البته مرحوم سید در عروه این بحث را مؤخر از احکام نظر و لمس قرار داده و در فصلی تحت عنوان «ما یتعلق بأحکام الدخول علی الزوجة» گنجانده است. البته عنوان این فصل را خودِ مرحوم سید ننوشته بلکه در چاپ عروه، این عنوان را برای این بحث اختیار کرده‎اند. چه بسا تقدیم احکام نظر و لمس، اولی باشد بر احکام مربوط به وطی و دخول به زوجه. علی أی حال

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم مسأله ۹- استحباب تعجیل در تزویج دختر، مسأله ۱۰- استحباب سعی در تزویج دو نفر ۱۳۹۷/۰۸/۲۶           مسأله ۹ مسأله ۹: «يستحب التعجيل في تزويج البنت و تحصينها بالزوج عند بلوغها»، مستحب است شتاب در شوهر دادن دختر و محافظت دختر به سبب زوج.  «تحصينها بالزوج» یعنی اینکه دختر و زن به سبب شوهر حفظ شود؛ «عند بلوغها»، در زمانی که بالغ می‎شود. «فعن الصادق عليه السلام: من سعادة المرء أن لا تطمث ابنته في بيته».  از امام صادق(ع) روایت نقل شده که از جمله سعادت‎های یک شخص آن است که دختر او در خانه او حیض نبیند؛ یعنی حتی بلوغش در خانه شوهر واقع شود. پاسخ به

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم مسأله ۸- مستحبات و مکروهات مواقعه ۱۳۹۷/۰۸/۲۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در یکی از مستحباتی است که در مسأله هشتم مطرح شده و آن این بود: «و منها: أن يسأل اللّه تعالى أن يرزقه ولدا تقيا مباركا زكيا ذكرا سويا». سؤال این بود که چطور اینجا به عنوان یک امر مستحب، دعایی در هنگام مواقعه وارد شده که ضمن آن، درخواست ولد و فرزند ذکور آمده است. عرض شد این استحباب مطلق نیست؛ یعنی آنچه که مسلّماً می‎توان اینجا گفت، آن است که ممکن است این استحباب در یک فرض و شرایط خاصی باشد؛ یا به حسب حال افراد متفاوت باشد. توجیهاتی از این قبیل می‎توانیم برای آن

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم مسأله ۳-۴-۵-۶-۷-۸ ۱۳۹۷/۰۸/۲۲   خلاصه جلسه گذشته عرض شد کسی که به عنوان شریک زندگی می‎خواهد قرار داده شود، سزاوار است که صفاتی پسندیده در او باشد و صفاتی ناپسند در او نباشد. به برخی از این صفات و اهمّ آنها اشاره شد. امام(ره) در ادامه، از مسأله ۳ تا مسأله ۱۲ به برخی از مستحبات و مکروهات مربوط به ازدواج با برخی از زنان و مردان و نیز آداب عقد و همچنین آداب خلوت مع النساء اشاره می‎کنند. چون مستحبات و مکروهات نوعاً نیاز به دلیل محکم و قوی ندارد و بررسی‎های آنچنانی لازم ندارد، باید مسائل را فقط در حد توضیح و ترجمه بیان کرد و بحث‎های استدلالی عمدتاً از

جلسه – ۲۰ جلسه بیست مسأله ۲- صفات پسندیده و ناپسند در زوجة ۱۳۹۷/۰۸/۲۱           خلاصه جلسه گذشته عرض شد امام(ره) طیّ چند مسأله به بیان لزوم اهتمام و دقت نظر در صفات همسر، قبل از ازدواج، مبادرت ورزیده‎اند و در مسأله اولی که در جلسه گذشته خوانده شد، با بیان پنج روایت، به این مسأله پرداختند. هم مردی که می‎خواهد زن بگیرد و همسر اختیار کند و هم زنی که می‎خواهد شوهر اختیار کند، باید به صفات طرف مقابل دقت کند. در مسأله اولی کلیت لزوم دقت نظر در صفات مرد و زن بیان شد. مسأله دوم در مسأله دوم، به برخی از این صفات و به تعبیر دیگر، اهمّ این صفات اشاره می‎کند. مسأله

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم مسأله ۱- من ینبغی اختیاره للزواج و من لا ینبغی ۱۳۹۷/۰۸/۲۰         مسائل   «و مما يناسب تقديمه على مقاصد هذا الكتاب أمور: بعضها متعلق بمن ينبغي اختياره للزواج و من لا ينبغي، و بعضها في آداب العقد، و بعضها في آداب الخلوة مع الزوجة، و بعضها من اللواحق التي لها مناسبة بالمقام، و هي تذكر في ضمن مسائل». بعد از بیان اصل استحباب نکاح در قسمت اول متن تحریر و البته جهاتی که به نوعی مرتبط با این بحث بود، امام(ره) می‎فرماید: قبل از آنکه به مقاصد اصلی این کتاب برسیم، مناسب است اموری را قبل از مقاصد این کتاب متعرض شویم. اموری که در این بخش امام(ره) به آن

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم مقدمات- امر هفتم: اتصاف نکاح به احکام خمسه ـ قسم سوم و چهارم و پنجم ـ تقسیم نکاح به اعتبار منکوحه ۱۳۹۷/۰۷/۳۰           خلاصه جلسه گذشته در مقام اول بحث از انقسام نکاح به پنج قسم به اعتبار این است که طواری و عوارضی باعث می‎شود نکاح یک حکم دیگر پیدا کند، درباره وجوب و حرمت نکاح به سبب عوارض و طواری و امثله‎ای که مرحوم سید یا دیگران ذکر کرده‎اند، مطالبی عرض شد. قسم سوم: نکاح مکروه گاهی نکاح به سبب عروض برخی طواری و حالات، کراهت پیدا می‎کند. مثالی که می‎توان برای این مورد ذکر کرد ـ طبق آنچه که صاحب حدائق گفته‎اند ـ الزیادة علی الواحدة عند

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم مقدمات- امر هفتم: اتصاف نکاح به احکام خمسه ـ قسم اول (بررسی مثال ششم)،قسم دوم (بررسی سه مثال) ۱۳۹۷/۰۷/۲۹           خلاصه جلسه گذشته در امر هفتم از امور مقدماتی عرض شد بحث در انقسام نکاح به اقسام خمسه به اعتبار عوارض و طواری و نیز به اعتبار منکوحه است. در مقام اول بحث از اقسام پنج‎گانه نکاح به اعتبار احکام خمسه تکلیفیه بود. گفتیم نکاح به اعتبار عناوینی که بر آن عارض می‎شود، گاهی واجب، گاه حرام، گاه مکروه و گاه مباح و گاهی مستحب می‎شود. مواردی را برای نکاح واجب ذکر کردند؛ ما یک یک این موارد را مورد بررسی قرار دادیم. معلوم شد که برخی از این موارد

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم مقدمات- امر هفتم: اتصاف نکاح به احکام خمسه ۱۳۹۷/۰۷/۲۸           خلاصه جلسه گذشته درباره شش امر از اموری که به نوعی مقدمه کتاب النکاح محسوب می‎شوند، مطالبی را عرض کردیم. از این شش امر، امام(ره) فقط به یک امر اشاره کرده‎اند و آن هم استحباب اصل نکاح بود. البته مرحوم سید در عروه به برخی از این جهات اشاره کرده‎اند که عبارت ایشان را خواندیم. یک امر از اموری که در ادامه بحث‎های گذشته مورد اشاره مرحوم سید قرار گرفته، این است که آیا در استحباب نکاح فرقی بین نکاح دائم و نکاح منقطع هست یا خیر؟ ولی چون در آینده درباره نکاح موقت یا منقطع به تفصیل سخن خواهیم