تفسیر

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم آیه ۴۰ _ بخش اول: «اذکروا نعمتی… _ وجوه امر به یاد آوری نعمت ۱۴۰۰/۰۸/۱۰                                                                              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم آیه ۴۰ سوره بقره سه بخش دارد. سخن در بخش اول بود؛ «يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ» که البته این خطاب مشترک در سه بخش است. در بخش اول آیه یعنی «اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ» چند مطلب را متعرض شدیم. یکی راجع به یاد آوری و فلسفه امر به یادآوری به نعمت، اینکه چرا خداوند تبارک و تعالی دستور می‌دهد این نعمت من را یاد آوری کنید. دیگر اینکه نعمتی درواقع اشاره به جنس نعمت دارد نه یک نعمت مشخص. اگر چه بعضی این را به معنای یک نعمت دانسته اند، اما

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم آیه ۴۰ _ مفردات آیه _ ۴. «وفا». _ بخش اول _ وجه امر بر یادآوری نعمت _ نعمت های خداوند به بنی اسرائیل ۱۴۰۰/۰۸/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۴۰ سوره بقره است. مفردات این آیه را اجمالا توضیح دادیم و شاید بعضی از این الفاظ نیاز به توضیحات بیشتری دارد، اما اجمالا الفاظ مهم آیه را توضیح دادیم. درباره واژه بنی اسرائیل، واژه عهد و واژه رهبت توضیحاتی که لازم بود بیان شد. ۴. «وفاء» «وفا» یعنی ضد نقض، حیله، فریب و نیرنگ. وفا به معنای حفظ یک چیز و نقض نکردن و اتمام یک چیز است. در حقیقت وفا در مقابل عدمُ الوفاء عبارت است از حفظ در مقابل شکستن.

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم آیه ۴۰ _ مفردات آیه _ ۱. بنی اسرائیل _ شمول شواهد بنی اسرائیل نسبت به نصاری و بررسی آنها _ ۲. عهد _ ۳. رهبت ۱۴۰۰/۰۸/۰۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در مفردات آیه ۴۰ بود. عرض کردیم اولین واژه ای که در این آیه باید پیرامون آن بحث شود، واژه «بنی اسرائیل» است. گفتیم بنی اسرائیل به معنای فرزندان اسرائیل است و اسرائیل را هم از نظر ترکیب این لغت گفتیم به چه معنا است. بحث عمده این است که آیا بنی اسرائیل به خصوص یهود اطلاق می‌شود یا شامل نصاری هم می‌شود و بنی اسرائیل هم مسیحیان و هم یهودیان را در بر می‌گیرد؟ این بحثی بود که عرض کردیم در اینجا

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  آیه ۴۰ _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ مفردات آیه ۱. بنی اسرائیل _ بررسی شمول بنی اسرائیل نسبت به نصاری ۱۴۰۰/۰۸/۰۳      آیه ۴۰ «یا بنی اسرائیل اذکروا نعمتی التی انعمتُ علیکم و اوفوا بعهدی اوفِ بعهدکُم و ایّایَ فارهَبون». میفرماید ای بنی اسرائیل به یاد بیاورید آن نعمتی را که من به شما انعام کردم و به عهد خوتان وفا کنید تا من هم به عهد خودم وفا کنم و تنها از من خشیت داشته باشید. ارتباط آیه با آیات قبل و بعد در مورد این آیه قبل از هر چیز باید اشاره ای به ارتباط این آیه با آیات قبل و بعد داشته باشیم. طبق رسم معهود و

جلسه ۶- PDF جلسه ششم  آیه ۳۹ _ معنای کفر و مراتب آن _ اثر کفر و تکذیب آیات الهی ۱۴۰۰/۰۷/۲۸ آیه ۳۹ سوره بقره آیه ۳۹: «و الذین کفروا و کذّبوا بآیاتنا اولئکَ اصحابُ النار هم فیها خالدون». با توجه به مطلبی که در آیه ۳۸ فرمودند که بعد از امر به هبوط فرمود: «فإما یأتینّکم منّی هدیً»، چنانچه هدایتی از ناحیه ما به شما برسد، پس هر کسی که از این هدایت تبعیت کند، اثرش این است که در او خوف و حزن نخواهد بود. و کسانی که کفر بورزند و آیات ما را تکذیب کنند، «اولئک اصحابُ النار هم فیها خالدون»؛ خالد در نار جهنم خواهند بود. به طور طبیعی در مورد انسانی که مختار است (این

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم جمع بین شمول عدم خوف و عدم حزن در این آیه و بین ستایش خوف در مؤمنان ۱۴۰۰/۰۷/۲۷ خلاصه جلسه گذشته جلسه گذشته یک سوال و پرسش مطرح شد که پاسخ آن موکول به این جلسه گردید. ما به این نتیجه رسیدیم که در آیه ۳۸ اثری که خداوند تبارک و تعالی برای تبعیت از هدایت ذکر کرده، اختصاص به آخرت و معاد ندارد. عدم خوف وعدم حزن مطلبی نیست که خداوند تنها وعده آن را در آخرت داده باشد و نصیبی باشد برای پیروی کنندگان از راه هدایت که در آخرت فقط به آنها میرسد، ما گفتیم این هم در دنیا و هم در آخرت یک اثر واقعی برای تبعیت از هدایت است.

جلسه ۴ – PDF   جلسه چهارم  آیه ۳۸ _ بررسی اختصاص عدم خوف و حزن به آخرت – دلیل دیدگاه اول و بررسی آن _ نتیجه ۱۴۰۰/۰۷/۲۶ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ سوره بقره بعد از بیان امر به هبوط به آدم، حوا و ابلیس فرموده که پس چنانچه از جانب من هدایتی برای شما آمد، هر کسی که از این هدایت تبعیت کند، اثرش عدم خوف و حزن است. و کسانی که کفر بورزند و آیات ما را تکذیب کنند، اصحاب آتش اند و در آن جاودانه هستند. رسیدیم به اینجا که اثر مهم برای پذیرش هدایت خداوند طبق این آیه، لاخوفٌ علیهم و لا هم یحزنون است. سخن در این بود که این لا خوفٌ علیهم

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه در مورد آیه ۳۸ گفتیم مطالبی وجود دارد از جمله مطلبی که مربوط است به این جمله شرطیه: «فإما یأتینّکم منّی هدیً فمَن تبِعَ هدایَ فلا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون» که البته در ادامه آیه ۳۹ هم به همین موضوع مربوط است. نکته ای که در اینجا مهم است و باید به آن توجه شود این است که در این دو آیه یعنی آیات ۳۸ و ۳۹، خداوند متعال میفرماید: اگر کسی از هدایت

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم  آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت ۱۴۰۰/۰۷/۲۰ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ مطالب و اموری باید مورد بررسی قرار بگیرد. تا اینجا سه مطلب پیرامون این آیه مطرح شد. آیه ۳۸ این بود: «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ». گفتیم اینکه این جمله به صورت شرطیه آمده اساساً حکایت از شک و تردید نمی‌کند و جزمیت ارتباط بین مقدم و تالی به قوت خودش باقی است. مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم مطلب چهارم که اینجا لازم است درباره آن سخن بگوییم، این است که خطاب «یأتینکم» آیا شامل همگان

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  آیه ۳۸ _ مطلب سوم بررسی دلالت جمله شرطیه بر شک ۱۴۰۰/۰۷/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در تفسیر آیه ۳۸ سوره بقره بود. بین آخرین جلسه ای که در پایان سال تحصیلی گذشته برگزار شد و جلسه آغازین سال تحصیلی جاری، فاصله نسبتا طولانی پیش آمد. آیه ۳۸ درباره هبوط و استقرار آدم در زمین و همچنین هبوط شیطان بود. عرض کردیم این آیه مشتمل بر چندین مطلب است. دو مطلب را تا اینجا ذکر کردیم. مطلب اول درباره هبوط و برخی از امور مربوط به هبوط بود. یک سوال و پرسش اساسی این بود که آیا تکرار امر به هبوط در این آیه به دنبال امر به هبوط در آیه ۳۶ وجهی دارد