خارج فقه

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم وجوه جمع بین روایات – حق در مسئله ۱۳۹۲/۱۱/۰۸              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بین وجوهی که برای جمع بین روایات بیان شد وجهی که به نظر می­رسد حق در مسئله باشد، وجه نهم یعنی وجهی است که محقق خویی اختیار کرده­اند. البته این وجه تکامل یافته و توسعه یافته­ی وجهی است که مشهور بیان کرده­اند، چون فقط یک توسعه­ای در نظر مشهور داده شده است. دو شاهد برای این جمع ذکر شده بود، اشکالی را که بعضی از بزرگان به این دو شاهد جمع ایراد کرده بودند را نقل کردیم و پاسخ دادیم؛ عرض کردیم به غیر از این دو روایت که شاهد جمع

جلسه ۶۲ – PDF شصت و دوم وجوه جمع بین روایات – حق در مسئله ۱۳۹۲/۱۱/۰۷              خلاصه جلسه گذشته نتیجه بحث این شد که در بین وجوهی که برای جمع بین اخبار و روایات تحلیل گفته شده وجه نهم که در واقع توسعه یافته و تکمیل شده وجهی است که مشهور اختیار کرده­اند، اولی و اصح وجوه جمع است. اشکالی که بعضی از بزرگان به شاهد جمع ایراد کرده بودند هم پاسخ داده شد علاوه بر این شاهد که عرض کردیم، مؤیداتی هم می­توانیم برای این جمع ذکر کنیم بخشی از این مؤیدات در خود روایات تحلیل است یعنی قرائن داخلیه است و بخشی از این مؤیدات و قرائن، خارجیه است. دو مؤید برای

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم وجوه جمع بین روایات – حق در مسئله ۱۳۹۲/۱۱/۰۶              خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه جمع بین اخبار و روایات تحلیل و روایات عدم تحلیل خمس بود؛ وجه نهم و دهم که نزدیک به یکدیگر هستند ولی در عین حال یک اختلافی از حیث سعه و ضیق دارند وجهی است که مرحوم محقق خویی و مشهور به آن ملتزم شده­اند. مشهور در جمع بین اخبار تحلیل و روایات عدم تحلیل خمس گفته­اند که روایات تحلیل ناظر به اموالی است که از غیر شیعیان از مخالفین و مشرکین به دست شیعیان می­رسد؛ چون بدیهی است کسی که اعتقادی به خمس ندارد هیچ وقت خمس مالش را پرداخت

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت وجوه جمع بین روایات- وجه هشتم، نهم، دهم ۱۳۹۲/۱۱/۰۵              بحث در وجوه جمع بین روایات تحلیل و اخبار عدم تحلیل بود تا اینجا هفت وجه در جمع بین این اخبار بیان شد. وجه هشتم: اختصاص تحلیل به مؤونه در ارباح وجه هشتم این است که اخبار تحلیل را اختصاص دهیم به آنجایی که مالی نصیب انسان می­شود و آن را در مؤنة خودش و عیالش صرف می­کند بعد چنانچه از آن مال بدست آمده و صرف شده در مؤنة اضافه آمد آنگاه لازم است خمس آن ادا شود بر این اساس اخبار تحلیل جزء ادله استثناء مؤنة قرار می­گیرند پس اباحه و حلیت متعلق است به آن مالی

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم وجوه جمع بین روایات – وجه ششم و هفتم ۱۳۹۲/۱۱/۲              تا اینجا پنج وجه از وجوه جمع بین اخبار تحلیل و روایات نافی تحلیل را ذکر کردیم و معلوم شد همه آنها مبتلا به اشکال است. وجه ششم: اختصاص تحلیل به ارباح اما وجه ششم که اخبار تحلیل را مختص به خمس ارباح می­داند و اخبار نافی تحلیل را ناظر به غیر خمس ارباح می­داند یعنی آنچه که توسط ائمه (ع) حلال شده، خمس آن سودهایی است که انسان در اثر کسب و کار بدست می­آورد (آنچه که ربح است) چون یکی از اموری که خمس به آنها تعلق می­گیرد، ربح است. در کنار ربح چیزهایی

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم وجوه جمع بین روایات – وجه پنجم ۱۳۹۲/۱۱/۰۱              بحث در وجوه جمع بین روایات و اخبار تحلیل و اخبار نافی تحلیل بود؛ تا اینجا چهار وجه بیان شد و مورد بررسی و اشکال قرار گرفت. وجه پنجم: اختصاص تحلیل به حصه امام (ع) وجه پنجم که نزدیک به وجه چهارم است تفصیل بین سهم اصناف ثلاثه و سهم امام (ع) است به این بیان که سهم اصناف ثلاثه یعنی یتامی، مساکین و ابن السبیل در خود آنها صرف می­شود اما سهم و حصه امام (ع) به طور کلی ساقط می­شود. بر این اساس اخبار تحلیل بر حصه امام حمل می­شود یعنی روایاتی که خمس را مباح

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم وجوه جمع بین روایات ۱۳۹۲/۱۰/۳۰              بحث در وجوه جمع بین اخبار تحلیل و روایات نافی تحلیل بود؛ تا اینجا سه وجه برای جمع بین روایات ذکر کردیم و هر سه مورد اشکال واقع شد. وجه جمع چهارم جمع چهارم تفصیل بین امکان ایصال و نیاز سادات و تعذر ایصال و عدم احتیاج سادات است؛ صاحب وسائل در رابطه با مصرف خمس معتقد است: از شش سهم خمس سه سهم مربوط به اصناف ثلاثه است (یتامی، مساکین، ابناء السبیل من السادات همان که به عنوان سهم سادات شهرت پیدا کرده است.) این نصف باید در جهت خودش صرف شود اما آن نصف دیگر که مربوط به امام

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم وجوه جمع بین روایات ۱۳۹۲/۱۰/۲۵              خلاصه مباحث گذشته بحث ما در وجوه جمع بین اخبار تحلیل و معارض اخبار تحلیل بود؛ بعضی اخبار دلالت بر تحلیل و اباحه خمس دارند و بعض دیگر از اخبار ظهور در عدم اباحه و تحلیل خمس برای شیعیان دارند ما وجوه جمع بین این اخبار را ذکر می­کنیم و نهایتاً حق در مسئله را بیان خواهیم کرد. وجه اول و اشکال به آن در جلسه گذشته بیان و مطرح شد؛ وجه اول این بود که بگوییم اخبار تحلیل ناظر به مناکح و جواری است یعنی مناکح که متعلق خمس هستند برای شیعه حلال شده اما خمس سایر اموال باید اداء

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم پاسخ قائلین به سقوط خمس به روایات عدم تحلیل ۱۳۹۲/۱۰/۲۴              خلاصه مباحث گذشته بحث در مورد ادله قائلین به سقوط خمس بود که عرض کردیم عمده­ترین دلیل آنها اخبار تحلیل است؛ به فقراتی از این روایات استناد کردند و تحلیل را برای همه شیعیان به نحو مطلق ثابت کردند. در عین حال یک وجهی هم برای پاسخ به اشکال معارضه اخبار تحلیل با اخباری که دال بر نفی تحلیل است، بیان کردند. پس مدعای این گروه در واقع شامل دو بخش است: بخش اول عرض کردیم اخبار تحلیل است که پاسخ آن این شد که اخبار معارض به ظاهر آیه خمس و روایاتی است که دال