خارج اصول

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه ازذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۱۷   خلاصه بحث گذشته دلیل اول، دوم و سوم صاحب فصول بر این که تنها مقدمه موصله واجب است ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی به این ادله کرده بود بیان گردید و نیز پاسخ هایی که به این اشکالات داده شد، نقل شد. یک دلیل دیگری باقی مانده است. (البته همان طور که بیان شد جواب ها از اشکالات محقق خراسانی به صاحب فصول مختلف است؛ اما اجمالا آن مقداری که بتواند به این اشکالات پاسخ دهد و آن ها را مرتفع کند را بیان کردیم.) دلیل سوم مواجه با دو

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۷/۱۰/۱۳۹۶   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول چند دلیل بر این که از بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است اقامه کرده اند. سه دلیل ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی نسبت به این ادله داشتند نقل شد. پاسخ هایی به اشکالات داده شد که بعضا بیان گردید. در رابطه با دلیل سوم و اشکال و جوابی که داده شد، بعضی از دوستان سوال داشتند و ابهاماتی برایشان باقی مانده بود لذا اجمالا دلیل سوم را به همراه اشکال محقق خراسانی و پاسخ هایی که بعضی از آن ها در

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۱۷   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول چند دلیل بر این که از بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است اقامه کرده اند. سه دلیل ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی نسبت به این ادله داشتند نقل شد. پاسخ هایی به اشکالات داده شد که بعضا بیان گردید. در رابطه با دلیل سوم و اشکال و جوابی که داده شد، بعضی از دوستان سوال داشتند و ابهاماتی برایشان باقی مانده بود لذا اجمالا دلیل سوم را به همراه اشکال محقق خراسانی و پاسخ هایی که بعضی از آن ها در

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) بررسی ادله صاحب فصول – (دلیل اول و دوم) ۱۳۹۶/۱۰/۱۴   خلاصه بحث گذشته بحث در ادله صاحب فصول مبنی بر انحصار وجوب غیری در مقدمه موصله و عدم وجوب مقدمه غیر موصله است. چهار دلیل از ایشان نقل شده است بر این که مقدمه در صورتی واجب است که موصل به ذی المقدمه باشد. بررسی دلیل اول صاحب فصول دلیل اول این بود که به نظر عقل که حاکم به ملازمه بین وجوب مقدمه و وجوب ذی المقدمه است، تنها مقدمه موصله طرف ملازمه است یعنی عقل به طور مطلق حکم به ملازمه

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقام اثبات: ادله صاحب فصول ۱۳۹۶/۱۰/۱۳   خلاصه بحث گذشته بحث پیرامون نظر صاحب فصول مبنی بر وجوب غیری مقدمه موصله بود. عرض کردیم ابتدائا باید بررسی کنیم که آیا این نظریه امکان ثبوتی دارد یا خیر؟ اشکالاتی نسبت به مقدمه موصله در مقام ثبوت مطرح شد. نتیجه بررسی آن اشکالات این شد که مانعی برای التزام به این مسئله وجود ندارد و استحاله ای در کار نیست. ممکن است کسی ادعا کند که ثبوتا مقدمه موصله واجب است، نه مطلق مقدمه. مقام اثبات: ادله صاحب فصول  محقق خراسانی در کفایه ابتدا دو اشکال

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۱۲    خلاصه بحث گذشته درباره مقدمه موصله که ابتکار صاحب فصول محسوب می شود و شرط وجوب غیری مقدمه را ایصال به ذی المقدمه قرار داده است غیر ازآن دو احتمال تفسیرهای دیگری نیز بیان شده است.هدف اصلی از تفسیری که بعضی از بزرگان از نظر صاحب فصول بیان کردند، این است کهبه نوعی این نظریه را از اشکالاتی که به این نظریه شده دور کنند. یکی از کسانی که اقدام به تفسیرنظر صاحب فصول کرده محقق حایری است. محصل نظرایشان این شد

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۱۰    خلاصه بحث گذشته بحث درباره احتمال دومی بود که در کلام صاحب فصول داده شده است. صاحب فصول نظرشان این بود کهوجوب غیری مقدمه مشروط به قید ایصال به ذی المقدمه است.در مورد تقیید مقدمه به این قید دو احتمال بیان شد که معلوم شد احتمال اول ثبوتا استحاله دارد. در مورد احتمال دوم وجوهی برای استحاله بیان شد. دو وجه، یعنی دور و تسلسل مورد اشکال قرار گرفت و نفی شد. وجه سوم در استحاله رجوع قید ایصال به خود واجب (نه وجوب)

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم– ۱۳۹۶/۱۰/۰۹   خلاصه بحث گذشته بحث پیرامون نظر صاحب فصول درباره اشتراط وجوب غیری مقدمه به قید ایصال به ذی المقدمه بود. در مورد مقدمه موصله مورد نظر صاحب فصول احتمالاتی وجود دارد. احتمال اول ذکر شد و معلوم گردید ثبوتا چنین امکانی وجود ندارد. یعنی محال است که قید ایصال به ذی المقدمه قید خود وجوب باشد.احتمال دوم اینبود که قید ایصال به ذی المقدمه قید واجب باشد البته احتمالات دیگری نیز در کلام صاحب فصول وجود دارد که برخی از بزرگان مدعی

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۰۶   خلاصه بحث گذشته بحث درباره مقصود صاحب فصول از مقدمه موصله بود. گفتیم ایشان معتقد است وجوب غیری مقدمه همواره مقید به قید ایصال به ذی المقدمه است. یعنی زمانی مقدمه واجب می شود که ذی المقدمه تحقق پیدا کند که از این تعبیر می کنند به مقدمه موصله، منظور از مقدمه موصله یعنی این که در بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است نه مطلق مقدمه. گفتیم دو احتمال در این باره وجود دارد: ۱. ایصال به ذی المقدمه قید وجوب باشد.

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن در احتمال اول ۱۳۹۶/۱۰/۰۵   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول معتقد است وجوب غیری مقدمه همواره مقید به قید ایصال الی ذی المقدمه است. به عبارت دیگر به نظر ایشان مقدمه واجب تنها مقدمه موصله است و مقدمه غیر موصله واجب نیست. فرق نظر ایشان را با نظر شیخ انصاری توضیح دادیم که حداقل در دو مورد این دو قول ثمره عملی متفاوتی  دارند. دو احتمال درمورد مقدمه موصله مطلب اصلی این است که منظور از مقدمه موصله چیست؟  توضیح قید و اشتراط وجوب غیری

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- ثمره عملی چهارم بین قول اول و دوم – قول سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۰۴ خلاصه بحث گذشته عرض کردیم بین نظر مشهور و نظر منسوب به شیخ انصاری درباره تبعیت وجوب غیری مقدمه از وجوب نفسی ذی المقدمه ثمره عملی نیز وجود دارد. یعنی این تفاوت صرفاً از حیث علمی نیست بلکه اثر عملی نیز دارد. این که قائل شویم وجوب غیری مقدمه از حیث اطلاق و اشتراط تابع وجوب نفسی ذی المقدمه است یا قائل شویم به این که تبعیتی در کار نیست و وجوب غیری مقدمه همواره مشروط به قصد توصل است؛ دارای  ثمرات و آثار

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- ثمره عملی قول مشهور و شیخ انصاری ۱۳۹۶/۱۰/۰۳    ثمره عملی قول مشهور و قول شیخ انصاری در بحث از تبعیت یا عدم تبعیت وجوب غیری مقدمه از وجوب نفسی ذی المقدمه، سه نظر را متعرض شده ایم. البته به صورت تفصیلی دو قول را بررسی کردیم یکی قول صاحب معالم و یکی قول شیخ انصاری.هر دو قول مبتلا به اشکال است؛ منتهی مسئله­ای که قبل از طرح قول صاحب فصول مناسب است مورد رسیدگی قرار بگیرد این است که اساسا چه فرقی بین قول به تبعیت که مشهور به آن قائل هستند و قول به اشتراط وجوب

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- بررسی احتمال دوم و سوم در ۱۳۹۶/۱۰/۰۲   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم در مورد تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه یا عدم تبعیت آن اختلاف است؛ مشهور قائل به تبعیت می باشند اما در مقابل سه قول و نظر وجود دارد که هر سه دراین جهت مشترک هستند که تبعیت وجوب مقدمه را از وجوب ذی المقدمه انکار می کنند؛ منتهی درعین حال بین خود این انظار سه گانه اختلاف است.صاحب معالم وجوب مقدمهرا مشروط به اراده ذی المقدمه و قصد ذی المقدمه می داند. شیخ انصارینیز تقریبا همین شرط را قرار داده منتهی با یک

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- بررسی احتمال اول در کلام شیخ انصاری ۱۳۹۶/۰۹/۲۹   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم در مقابل مشهور که قائل به تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه از حیث اطلاق و اشتراط می باشند، سه قول دیگر منکر این تبعیت می باشند. قول اول، قول صاحب معالم بود که به نحوی انکار تبعیت کردند (علی ما نسب الیه). قول دوم قول شیخ انصاری است که ایشان نیز(علی ما نسب الیه) انکارتبعیت کردند یعنی گفتند وجوب مقدمه تابع وجوب ذی المقدمه نیست. وجوب مقدمه همواره مقید به قید قصد توصل به ذی المقدمه است. بعد از این که اصل

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه ازذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- قول دوم (شیخ انصاری) و بررسی آن ۱۳۹۶/۰۹/۲۸   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم در مقابل مشهور که قائل به تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه می باشند، سه قول ارائه شده که بر اساس این اقوال سه گانه تبعیت نفی شده است. یکی منسوب به صاحب معالم بود که مورد بررسی قرار گرفت و اشکالش بیانشد. قول دوم (منسوب به شیخ انصاری) ایشان معتقد است (طبق نقل محقق خراسانی) شرط وجوب غیری مقدمه این است که مکلف قصد داشته باشد از این طریق به ذی المقدمه توصل پیدا کند. یعنی قصد توصل به ذی المقدمه این قیدی

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- اشکال شیخ انصاری به صاحب معالم و بررسی آن ۱۳۹۶/۰۹/۲۷   خلاصه بحث گذشته در مقدمه ششم بحث از تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه از حیث اطلاق و اشتراط بود. عرض کردیم در مقابل مشهور که قائل به تبعیت می باشند، سه قول مبنی بر انکار تبعیت وجود دارد. یعنی این سه قول در این جهت مشترک هستند که بعضی از انواع و اقسام مقدمه واجب است. صاحب معالم شرطی برای وجوب مقدمه ذکر کردند. ایشان نظرشان علی ما نسب علیه این است که کاری با وجوب ذی المقدمه نداریم که مشروط است یا مطلق؛ وجوب

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم مباحث مقدماتی- واجب نفسی و غیری- تنبیهات- تنبیه سوم: راه حل دهم(امام خمینی)– ثمره فقهی ۱۳۹۶/۰۹/۱۸    خلاصه مباحث گذشته  از بحث طهارات ثلاث یک مطلب باقی مانده که بحث مفیدی است. طی جلسات متعدد برای حل مشکل عبادیت طهارات ثلاث ده راه حل را بیان کردیم و اشکالاتی در مورد طهارات ثلاث مطرح کردیم که مهم ترین آن ها اشکال دور بود. از بین راه حل های ارائه شده  راه قابل قبول راه حل امام خمینی بود و نتیجه این شد که عبادیت وضو و غسل و تیمم بدون احتیاج به امر و صرفا با قصد قربت به معنای قصد تقرب الی الله(نه به معنای قصد امتثال امر) قابل تحقق است.

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی مباحث مقدماتی – مقدمه ششم: تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط ۱۳۹۶/۰۹/۲۶   بحث در تقسیمات واجب به پایان رسید. عرض کردیم مقدمه پنجم از مقدمات مربوط به بحث مقدمه واجب پیرامون تقسیم واجب است. چهار تقسیم برای واجب بیان شد که آخرین آن تقسیم واجب به اصلی و تبعیبود. بنابراین بحث در مقدمه پنجم تمام شد. مقدمه ششم: تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط  عنوانی که برای این بحث اختیار شده، تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه من حیث الاطلاق و الاشتراط است. یعنی آیا وجوب مقدمه از حیث اطلاق و اشتراط تابع وجوب ذی المقدمه می باشد یا خیر؟ در این

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مباحث مقدماتی- واجب اصلی و تبعی- دوران امر بین اصلیت و تبعیت–اقوال سه گانه ۱۳۹۶/۰۹/۲۵   خلاصه جلسه گذشته در بحث از تقسیم واجب به اصلی وتبعی به این نتیجه رسیدیم که حق با صاحب فصول است و این تقسیم به لحاظ مقام اثبات و  دلالت است. اگر این تقسیم به لحاظ مقام دلالت بود و ناچارا می بایست از دلیل، اصلیت و یا تبعیت را استفاده کنیم، تارة دلیل به نحوی است که اصلیت یا تبعیت را برای ما معلوم می کند و از خود دلیل می توانیم کشف کنیم که واجبی اصلی است یا تبعی. اما چه بسا از بسیاری از ادله این مطلب قابل کشف نباشد.یعنی نتوانیم از دلیل

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم مباحث مقدماتی- واجب اصلی و تبعی- حق در مسئله و بررسی نظرمحقق خراسانی و محقق اصفهانی ۱۳۹۶/۰۹/۲۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در تقسیم واجب به اصلی و تبعی بود. عرض کردیم صاحب فصول این تقسیم را با ملاحظه مقام اثبات و دلالت صورت داده¬اند ولی محقق خراسانی این تقسیم را به لحاظ مقام ثبوت و به لحاظ اراده و توجه و التفات مولا و شارع پذیرفته اند. هر دو نظر ذکر شد و دلیلی که محقق اصفهانی در تایید سخن محقق خراسانی بیان کردند را نیز بیان کردیم. حال آیا تقسیم واجب به اصلی و تبعی به لحاظ مقام ثبوت است یا به لحاظ مقام اثبات؟ اشکالاتی متوجه کلام محقق خراسانی و