خارج اصول

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – ادله قائلین به امتناع تعبد به ظن – دلیل دوم ابن قبه – بررسی دلیل دوم ابن قبه – محاذیر تعبد به ظن           ۱۴۰۲/۱۰/۱۰    دلیل دوم ابن قبه دلیل اول ابن قبه مبنی بر امتناع تعبد به ظن بیان شد و مورد بررسی قرار گرفت. دلیل دوم نیز مثل دلیل اول یا یک قیاس استثنایی است به این بیان که «لو جاز العمل بخبر الواحد للزم منه تحلیل الحرام و تحریم الحلال، لکن التالی باطل فالمقدم مثله»؛ و یا می‏تواند به صورت یک قیاس شکل اول بیان شود که تعبد به خبر واحد یا تعبد به ظن یا عمل به خبر واحد و ظن

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم  مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – ادله قائلین به امتناع تعبد به ظن – ادله ابن قبه – دلیل اول و بررسی آن   ۱۴۰۲/۱۰/۰۹     قائلین به امتناع تعبد به ظن در مقدمه دوم سخن از امکان تعبد به ظن بود. نتیجه بحث تا اینجا این شد که امکان وقوعی نسبت به تعبد به ظن وجود دارد. عرض کردیم با اینکه ادل دلیل بر امکان وقوعی وقوع شئ است، با این حال اگر ما ادله قائلین به امتناع را رد کنیم، قهرا امکان وقوعی ثابت می‏شود. بر این اساس محقق خراسانی در کفایه وجوهی را که برای امتناع تعبد به ظن ذکر شده بیان کردند. این وجوه طبق نظر

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – اشکال محقق نایین به شیخ انصاری و بررسی آن – عدم ارتباط سخن ابن سینا درباره امکان با بحث ما – نتیجه – شرح رساله حقوق ۱۴۰۲/۱۰/۰۶       خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکالاتی کرده‎اند، این اشکالات مورد بررسی قرار گرفت. یک اشکالی را بعضی از بزرگان به شیخ انصاری کردند و یک اشکالی را محقق نایینی به شیخ انصاری کرده‏اند. اشکال محقق نایینی به شیخ انصاری محقق نایینی می‎فرماید: سلمنا عقلاء چنین بنایی داشته باشند که در شک در امکان و استحاله بنا را بر امکان می‏گذارند و سلمنا که چنین بنایی حجت باشد، یعنی گویا آن

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – دلیل محقق خراسانی بر امکان – اشکال بعضی از بزرگان به محقق خراسانی – حق در مسئله ۱۴۰۲/۱۰/۰۵               خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه دوم از مقدمات سه گانه بود. یعنی امکان تعبد به ظن. بعد از اینکه معلوم شد امکان در اینجا به معنای امکان وقوعی است، بحث در دلیل بر این مطلب بود؟ مشهور گفتند که ما یقین و قطع داریم که از تعبد به ظن هیچ محال و تالی فاسدی لازم نمی‏آید. شیخ انصاری به مشهور اشکال کردند؛ محصل اشکال شیخ انصاری به مشهور این بود که ادعای قطع مبتنی بر احاطه بر همه جهات حسن

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – بررسی تغییر عنوان بحث – دلیل بر امکان وقوعی : دلیل مشهور – اشکال شیخ انصاری به مشهور – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال اول – اشکال دوم – اختلاف در اشکال سوم ۱۴۰۲/۱۰/۰۴       خلاصه جلسه گذشته در مقدمه دوم از مقدمات سه گانه‎ای که محقق خراسانی در کفایه مطرح کرده‎اند، سخن از امکان تعبد به ظن بود. عرض کردیم در مورد معنای امکان چهار احتمال ذکر شده است که سه احتمال قابل قبول نیست، تنها یک احتمال که مشهور هم همین را گفتند می‏تواند مورد قبول باشد که آن هم امکان وقوعی است. علاوه بر آنچه که در

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – معنای سوم و چهارم امکان و بررسی آنها ۱۴۰۲/۱۰/۰۳    خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در ابتدای بحث امارات و ظنون محقق خراسانی سه مقدمه را بیان کرده‎اند: مقدمه اول درباره تفاوت قطع و ظن از جهت حجیت بود. دیروز عرض کردیم که چه فرق هایی بین قطع و ظن از این جهت وجود دارد. البته این، هم بر مبنای مشهور در باب قطع و هم بر مبنای خود ما در باب قطع قابل بررسی است. دیگر ما وارد جزئیات نشدیم که ما حجیت قطع را از چه بابی می‎دانیم و آنچه که به عنوان آثار برای قطع گفته شده است کدام یک اثر محسوب می‏شود و

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مقدمه اول: تفاوت قطع و ظن در مسئله حجیت – دو عرصه حجیت امارات – مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن ۱۴۰۲/۱۰/۰۲     امارات و ظنون بحث در امارات و ظنون است. بعد از آن که درباره قطع مسائلی که مورد نیاز بود مطرح شد و بیان گردید که حجیت برای قطع ذاتی است البته با اختلافی که در تعابیر مربوط به این امر وجود دارد، نوبت به اعتبار و حجیت ظن می‎رسد. محقق خراسانی قبل از ورود به اصل بحث سه مقدمه مطرح کرده‎اند. مقدمه اول: تفاوت قطع و ظن در مسئله حجیت در گذشته گفتیم که قطع حجیت دارد و حجیت هیچگاه از قطع جدا شدنی نیست؛ نه حجیت

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم مقام دوم: کفایت امتثال اجمالی از امتثال تفصیلی – صورت دوم: تمکن از امتثال تفصیلی – فرض سوم: عبادات – ادله عدم کفایت – ادامه بررسی دلیل هشتم – یک اشکال و پاسخ به آن – شرح رساله حقوق ۱۴۰۲/۰۹/۲۲        خلاصه جلسه گذشته یک بحث کوتاهی از جلسه گذشته و ادامه بررسی دلیل هفتم باقی مانده که آن را هم عرض می‌کنیم و ان‌شاءالله مباحث قطع کلاً تمام می‌شود و بعد از ایام فاطمیه، بحث امارات و ظنون را آغاز خواهیم کرد. عرض کردیم در دلیل هشتم صاحب منتقی الاصول فرمود ما نمی‌توانیم در جایی که احتیاط مستلزم تکرار است، به امتثال اجمالی و احتیاط اکتفا کنیم، در صورتی

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم  مقام دوم: کفایت امتثال اجمالی از امتثال تفصیلی – صورت دوم: تمکن از امتثال تفصیلی – فرض سوم: عبادات – ادله عدم کفایت – دلیل هشتم و بررسی آن        ۱۴۰۲/۰۹/۲۱   خلاصه جلسه گذشته تا اینجا هفت دلیل از ادله عدم کفایت امتثال اجمالی از امتثال تفصیلی در صورت تمکن از امتثال تفصیلی را ذکر کردیم. این ادله بعضاً توسط مرحوم شیخ انصاری و برخی از سوی مرحوم نائینی ذکر شده بود؛ و به نوعی مشترک الورود بود بر آن صورتی که در آن احتیاط مستلزم تکرار است و آن صورتی که احتیاط در آن مستلزم تکرار نیست. همه این ادله به نوعی مورد اشکال قرار گرفت؛ البته مشهور

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم  مقام دوم: کفایت امتثال اجمالی از امتثال تفصیلی – صورت دوم: تمکن از امتثال تفصیلی – فرض سوم: عبادات – ادله عدم کفایت – دلیل ششم و بررسی آن – دلیل هفتم و بررسی آن ۱۴۰۲/۰۹/۲۰     خلاصه جلسه گذشته چند دلیل را بر عدم کفایت امتثال اجمالی از امتثال تفصیلی در صورت تمکن از امتثال تفصیلی ذکر کردیم. تا اینجا پنج دلیل مورد بررسی قرار گرفت و در همه آنها اشکال شد. دلیل ششم این دلیل را محقق نایینی‎ ذکر کردند. به طور کلی امتثال و اجرای دستورات الهی به معنای اطاعت است. اطاعت یعنی امتثال امر الهی، عصیان یعنی مخالفت با امر و نهی خداوند، نافرمانی کردن. برای اینکه