آبان ۱۳۹۹(فرمت تاریخ آرشیو ماهانه)

جلسه پانزدهم – آیه ۳۵ – بخش اول – معنای جنت – نظر برگزیده        

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم آیه ۳۵ بخش اول _ معنای جنت _ نظر برگزیده ۱۳۹۹/۰۸/۲۸ خلاصه جلسه گذشته سخن در تفسیر جنت در بخش اول آیه ۳۵ سوره بقره بود. جنتی که خداوند امر فرمود که آدم همسرش حوا در آن ساکن شوند. اقوال و انظار را گفتیم. چهارقول و چهار احتمال ذکر شد. در بین این چهار احتمال اینکه توقف بشود در اینجا، چندان مقبول و پسندیده نیست. بالاخره در بین این قرائن و شواهد انسان باید ببیند کدام یک قوت اثبات مشهودٌ له خودشان را دارند. اینکه مقصود از این جنت، جنۀ الخلد هم باشد، ملاحظه فرمود که هیچ یک از ادله آن قابل قبول نیست. چون قرائن و شواهد بر خلافش بسیار است. اینکه باغی

 خیر دنیا و آخرت با سه خصلت

رسول گرامی اسلام (ص) می‎فرماید: «ثَلَاثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ جَمَعَ اللَّهُ لَهُ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْبَلَاءِ وَ الدُّعَاءُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ»[۱] هر کسی که این سه خصلت در او باشد خداوند خیر دنیا و آخرت را برای او فراهم می‎کند، یک طرف خیر دنیا  و آخرت است و یک طرف وجود سه خصلت. یعنی اگر این سه خصلت در کسی باشد خوبی‎های دنیا و خوبی‎های آخرت  برای او فراهم می‎شود، چه بهتر از این؛ ما همه دنبال این هستیم که در دنیا خیر و در آخرت نیز خیر به ما برسد، هیچ کس طالب شر نیست، طالب گرفتاری نیست، در دعاها از خداوند همین را می‎خواهیم، در دعای ماه رجب این دعا را

شرح رساله حقوق – جلسه سی و پنجم – ربط بین استیفای حقوق نفس انسانی و ادای حقوق اعضا – مقدمه اول: ترکیب انسان از روح و بدن – مقدمه دوم – مقدمه سوم: کیفیت تعلق نفس به بدن

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم ربط بین استیفای حقوق نفس انسانی و ادای حقوق اعضا – مقدمه اول: ترکیب انسان از روح و بدن – مقدمه دوم – مقدمه سوم: کیفیت تعلق نفس به بدن ۱۳۹۹/۰۸/۲۸ شرح رسالة الحقوق امام سجاد(ع) اولین حق انسان را حقّ نفس دانسته‌اند. حضرت فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ نَفْسِكَ‏ عَلَيْكَ‏ فَأَنْ تَسْتَوْفِيَهَا فِي طَاعَةِ اللَّهِ»؛ این را توضیح دادیم که حق نفس چیست و چرا باید در مسیر طاعت قرار بگیرد. بعد متفرع کرده‌اند بر این حق نفس ادای حقوق اعضای بدن را؛ هفت عضو بدن را که به نوعی اشاره به هفت قوه انسان دارد، ذکر کردند و فرمودند که اگر می‌خواهی حق خودت را ادا کنی باید آن را در

جلسه سی و چهارم – مسئله ۲۱- نظر به عضو جدا شده – اقوال

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مسئله ۲۱- نظر به عضو جدا شده – اقوال ۱۳۹۹/۰۸/۲۸         مسأله ۲۱ «لا يجوز النظر إلى العضو المبان من الأجنبي و الأجنبية، و الأحوط ترك النظر إلى الشعر المنفصل، نعم الظاهر أنه لا بأس بالنظر الى السن و الظفر المنفصلين». ایشان در ادامه بحث از نظر می‌فرماید: نظر به عضو جدا شده از مرد و زن نامحرم جایز نیست؛ البته در مورد نظر به موی جدا شده هم می‌فرماید احوط آن است که ترک شود. احتیاط هم در اینجا از نوع وجوبی است. اما در مورد دندان و ناخن می‌فرماید دندان و ناخنی که جدا شده، ظاهر این است که نظر به آن جایز است و اشکالی ندارد.

جلسه سی و چهارم – آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ امر ششم: معنای عبادت

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ امر ششم: معنای عبادت ۱۳۹۹/۰۸/۲۸         امر ششم: معنای عبادت محقق خراسانی در این مقام درباره معنای عبادت و معامله دو مقدمه جداگانه و مستقل ذکر کرده‎اند. یعنی معنای عبادت را در امر چهارم و معنای معامله را در امر پنجم در کفایه متعرض شدند، لکن این دو عنوان، یعنی عبادت و معامله در واقع تفسیر معنای «شئ» است که در عنوان اخذ شده است. عنوان این بود که «النهی عن الشئ هل یکشف عن فساده؟»، پس در واقع باید درباره معنای «شئ» که همان عبادت و معامله است اینجا سخن بگوییم. حال ما نیز تبعا للمحقق الخراسانی این دو

جلسه هفدهم – ویژگی‏ها و ضوابط روش تفسیری باطنی (رمزی و اشاری)

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم ویژگی‏ها و ضوابط روش تفسیری باطنی (رمزی و اشاری) ۱۳۹۳/۱۱/۲۷   با توجه به مطالبی که تا اینجا گفته شد می‏توانیم بعضی از ضوابط و معیارهای تفسیر اشاری و باطنی را ذکر کنیم که می‏تواند به ما کمک ‏کند چه روشی در قالب این تفسیر (تفسیر باطنی) پذیرفتنی است. البته ما یک تعریف کلی ارائه دادیم و گفتیم منظور از روش تفسیری باطنی که بتواند مورد اتکاء قرار بگیرد کدام روش است اما مهمترین ویژگی‏هایی که در این روش تفسیری وجود دارد عبارتند از: ویژگی اول تناسب بین ظاهر آیه و باطن آن، یعنی نه تنها تأویل در کار نیست بلکه دلالت ظاهری آیه با تفسیری که از آیه شده، بیگانه نیست بلکه مناسبت

جلسه شانزدهم – روش تفسیری باطنی (رمزی و اشاری)

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم روش تفسیری باطنی (رمزی و اشاری) ۱۳۹۳/۱۱/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در روش تفسیری باطنی (عرفانی یا اشاری) بود، عرض کردیم در مورد این روش تفسیری به طور کلی دو دیدگاه وجود دارد؛ اول: تفسیر قرآن صرفاً بر اساس کشف و شهود باطنی شخصی بدون اتّکاء به قواعد و منابع تفسیر اعم از عقل و نقل و اجتهاد مبتنی بر اینها که عرض کردیم این روش، روش قابل قبولی نیست. دوم: تفسیر قرآن مبتنی بر کشف و شهود یا کشف اشارات و رموز بر پایه عقل و نقل و با رعایت ضوابط و قواعد تفسیری و با استنباط و اجتهاد از ظواهر آیات قرآن به گونه‏ای که این اشارات و رموز با ظاهر

جلسه پانزدهم – روش تفسیری باطنی و عرفانی

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم روش تفسیری باطنی و عرفانی ۱۳۹۳/۱۱/۱۳   روش تفسیری باطنی مقدمه یکی از روش‏های تفسیری که تاریخچه نسبتاً طولانی هم دارد روش تفسیری باطنی است، البته این روش به نامهای دیگری هم معرفی شده است؛ مثلاً روش تفسیریِ رمزی، اشاری، عرفانی و امثال آن از نامهای دیگری است که می‏توان برای این روش تفسیری برشمرد. ریشه این روش تفسیری هم در واقع یک روایتی از امام صادق (ع) است که حضرت (ع) فرموده است: «كتاب اللّه عزوجل علي أربعة أشياء: علي العبارة و الاشارة و اللطايف و الحقايق. فالعبارة للعوام و الاشارة للخواص و اللطائف للأولياء و الحقايق للأنبياء»[۱]؛ کتاب خدا بر چهار چیز استوار شده است؛ عبارات [الفاظ ظاهری قرآن که هر کدام

جلسه چهاردهم – روش تفسیری علمی- جمع بندی

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم روش تفسیری علمی- جمع بندی ۱۳۹۳/۱۱/۵   جمع بندی بحث درباره روش تفسیری علمی بحث در ادله موافقین و مخالفین تفسیر علمی به پایان رسید و معلوم شد نه نظر کسانی که مطلقا تفسیر علمی را قبول دارند مورد پذیرش است و نه نظر کسانی که به طور مطلق تفسیر علمی را نفی می‏کنند. بعد از اشکالاتی که به ادله دو طرف (موافقین و مخالفین) وارد شد و با ملاحظه مطالبی که در لابلای این اشکالات گفته شد معلوم می‏شود که به طور کلی در این مسئله باید قائل به تفصیل شویم یعنی تفسیر علمی را در بعضی از ابعاد بپذیریم و در بعضی ابعاد کنار بگذاریم. حال آن وجوه و جهاتی که در

جلسه سیزدهم – روش تفسیری علمی- ادله مخالفین

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم روش تفسیری علمی- ادله مخالفین ۱۳۹۳/۱۰/۲۹   دلیل هفتم اگر با روش تفسیری علمی بخواهیم قرآن را تفسیر کنیم به خدشه در معانی قرآن منجر خواهد شد و اساساً از نظر لغوی تفسیر علمی قرآن صحیح نیست چون الفاظی که در قرآن آمده مربوط به زمان خاص خودش است، این الفاظ در یک معانی ظهور داشته و  این معانی به مرور و در طول قرون و اعصار تغییر کرده است، بسیاری از اصطلاحات در محیط اسلامی پیدا شده که قبلاً این اصطلاحات وجود نداشته است، حال ما چطور می‏توانیم ادعا کنیم که با تفسیر قرآن به روش علمی در صددیم پرده از الفاظی برداریم که در گذشته در یک معنایی ظهور داشته و ما