جلسه ۳۰ – PDF جلسه سي ام ادله اعتبار روایات تهذیبین و بررسی آن ۱۳۹۰/۰۲/۲۴   اعتبار روایات تهذیبین بعد از مقدماتی که راجع به دو کتاب تهذیب و استبصار شیخ طوسی بیان شد نوبت می­رسد به بحث از اعتبار این دو کتاب و اینکه آیا روایات کتاب تهذیب الاحکام و استبصار شیخ طوسی حجیت و اعتبار دارند یا نه؟ در مورد اعتبار و حجیت همه روایات این دو کتاب مثل دو کتاب قبلی(کافی و من لایحضره الفقیه) دو قول وجود دارد: الف) قول اول این است که همه روایات تهذیبین صحیح و معتبرند. ب) قول دیگر این است که نمی­توانیم مدعی شویم همه روایات تهذیبین معتبرند. ثمره این اختلاف هم همانطوری که کراراً بیان شد در لزوم و عدم

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بيست و نهم نکاتی در مورد تهذیبین ۱۳۹۰/۰۲/۱۲   قبل از بررسی اعتبار روایات تهذیبین نکاتی را در مورد این دو کتاب عرض می­کنیم و سپس به بررسی اعتبار روایات این دو کتاب؛ یعنی تهذیب و استبصار می­پردازیم. نکته اول نکته اول اینکه نحوه ذکر اسناد در این دو کتاب یکسان است ؛ به این معنا که شیخ به طور کلی در این دو کتاب در بعضی از روایات همه سند را ذکر کرده و در بعضی از روایات ابتداء سند را حذف کرده که برای مشخص شدن سند باید به بخش مشیخه رجوع کرد؛ یعنی در واقع شیخ طوسی(ره) دو روش کتاب کافی و من لایحضره الفقیه را تلفیق کرده است چون عرض کردیم

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بيست و هشتم آشنائی با تهذیب و استبصار ۱۳۹۰/۰۲/۱۰   آشنایی با تهذیب و استبصار کتاب تهذیب قبل از بحث از اعتبار کتاب تهذیب الاحکام و استبصار مطالبی را راجع به ویژگی­ها و امتیازات این دو کتاب عرض می­کنیم، در رابطه با کتاب تهذیب الاحکام عرض کردیم این کتاب در واقع شرح کتاب مقنعه شیخ مفید می­باشد لذا ترتیب ابواب آن مثل ترتیب کتاب مقنعه است که از کتاب طهارت شروع می­شود و به کتاب ارث و حدود و دیات ختم می­شود، تعداد کتب تهذیب الاحکام ۲۳ کتاب است و ۳۹۳ باب دارد البته گرچه کتاب حدود و دیات و ارث در تهذیب مجموعاً تحت عنوان یک کتاب ذکر شده اما در کتب متأخرین این

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بيست و هفتم شرح حال شیخ طوسی ۱۳۹۰/۰۲/۰۵   خلاصه جلسه گذشته محصّل بحث ما درباره کتاب کافی و من لایحضره الفقیه این شد که روایات این دو کتاب از نظر ما معتبر و قابل اعتماد است، ادله و شواهدی را که بر این مدعا ذکر شده بود اشاره کردیم، اشکالاتی را هم که در مورد اعتبار این دو کتاب وارد شده بود ذکر کردیم و جواب دادیم، دو کتاب دیگر باقی مانده که متعلق به مرحوم شیخ طوسی است، طبق روالی که در رابطه با بقیه کتب داشتیم اینجا هم ابتداءاً یک معرفی اجمالی از خود مؤلف این دو کتاب و ویژگی­های آن­ها عرض می­کنیم و بعد به بحث اصلی می­پردازیم. شرح حال شیخ

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بيست و ششم اعتبار روایات من لایحضره الفقیه ۱۳۹۰/۰۲/۰۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که قائلین به عدم صحت جمیع روایات کتاب من لایحضره الفقیه مطرح کرده بودند. دو دلیل توسط قائلین به صحت ذکر شده بود که این دو دلیل مورد اشکال واقع شد، اشکال بر دلیل اول هم دو تا بود، اصل دلیل اول قائلین به صحت این بود که خود شیخ صدوق به صحت و حجیت روایات من لایحضره الفقیه تصریح کرده است دو اشکال بر این دلیل وارد شد، اشکال اول این بود که درست است که شیخ صدوق صراحتاً صحت روایات را بیان کرده اما این روایات طبق مبنای خود او صحیح است و لزوماً به این

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بيست و پنجم اعتبار روایات من لایحضره الفقیه ۱۳۹۰/۰۱/۲۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم دو دلیل بر صحت جمیع روایات من لایحضره الفقیه اقامه شده، بر دلیل اول دو اشکال وارد کرده بودند، اشکال اول این بود که تصریح شیخ صدوق در مقدمه کتاب من لایحضره الفقیه به صحت جمیع روایات من لایحضره الفقیه بر طبق مبنای خودش می­باشد و این لزوماً به این معنا نیست که روایات من لایحضره الفقیه نزد ما هم صحیح تلقی بشود. پاسخ اشکال اول در صورتی این اشکال وارد است که ما ندانیم شیخ صدوق به وثاقت روات اهمیت می­داده؛ یعنی صرف اعتراف به صحت روایات من لایحضره الفقیه بدون دانستن این جهت که شیخ صدوق به وثاقت

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بيست و چهارم اعتبار روایات من لایحضره الفقیه ۱۳۹۰/۰۱/۲۰   بحث رسید به اعتبار کتاب من لایحضره الفقیه، در انتساب کتاب من لایحضره الفقیه به شیخ صدوق تردیدی نیست کسانی مثل شیخ طوسی [۱] و سید بن طاووس [۲] تصریح کرده­اند به اینکه مؤلف کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق است، لذا از این جهت تردیدی نیست و بخاطر اهمیتی که این کتاب داشته نسخه­های قدیمی متعددی هم از این کتاب در کتابخانه­های مختلف موجود است اما بحث عمده در مورد اعتبار روایات من لایحضره الفقیه است. اقوال در اعتبار روایات من لایحضره الفقیه قول اول قول اول این است که کلیه روایات من لایحضره الفقیه صحیح است، قائلین به این قول دو دلیل بر

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بيست و سوم مشیخه کتاب فقیه ۱۳۸۹/۱۲/۲۱   مشیخه کتاب فقیه قبل از ورود به بحث از اعتبار کتاب من لا یحضره الفقیه بحثی باقی مانده که این را هم را عرض می­کنیم و بعد وارد بحث از اعتبار روایات من لا یحضره الفقیه می­شویم . وجه تسمیه همانطور که سابقاً هم اشاره کردیم در آخر کتاب من لا یحضره الفقیه بخشی است به نام مشیخه، مَشیخه به کسر شین، اسم مکان است از شیخ و شیخه به معنای مَسنده؛ یعنی محل ذکر شیوخ و اسناد، مَشیَخه به سکون شین و فتح یاء، جمع شیخ مثل شیوخ و مشایخ است، پس ما یک مَشیخه داریم و یک مَشیَخه، چرا به آن بخشی که در آخر

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بيست و دوم خصوصیات کتاب من لا یحضره الفقیه ۱۳۸۹/۱۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته شرح حال مرحوم شیخ صدوق و بعضی از بخش­های مهم شخصیت ایشان بحثی بود که در جلسه گذشته به آن پرداختیم، همچنین به مشایخ و شاگردان و کتبی که مرحوم شیخ صدوق تألیف نموده اشاره کردیم و در پایان هم راجع به کتاب من لایحضره الفقیه و انگیزه­ی شیخ صدوق از تدوین و نگارش این کتاب اشاره­ای داشتیم، قبل از اینکه به اصل بحث یعنی اعتبار کتاب من لایحضره الفقیه بپردازیم همان­طور که درباره­ی کتاب کافی گذشت به بعضی از ویژگی­های کتاب من لایحضره الفقیه اعم از ویژگی­های متنی و ویژگی­های سندی اشاره می­کنیم. خصوصیات متنی من لایحضره الفقیه خصوصیت اول

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بيست و يكم شرح حال شیخ صدوق ۱۳۸۹/۱۲/۱۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در اعتبار کتب اربعه بود بحث ما در اعتبار کتاب کافی تمام شد. نوبت می­رسد به کتاب من لایحضره الفقیه که متعلق به ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق است که به عنوان رئیس­المحدثین یا شیخ­المحدثین هم شناخته می­شود قبل از اینکه به ارزیابی کتاب من لایحضره الفقیه از حیث اعتبار و عدم اعتبار روایات آن بپردازیم اجمالی از شرح حال و زندگی شیخ صدوق را بیان می­کنیم. شرح حال شیخ صدوق علی بن حسین بن بابویه قمی پدر شیخ صدوق از فقها و محدثین شیعه در عصر غیبت صغری بود، معروف است با دختر