پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

جلسه ۸۱ – PDF جلسه هشتاد و یکم مسأله یک – جهت اول: تقسیم خمس – طریق دیگری برای اثبات قول سوم و بررسی آن ۱۳۹۶/۱۲/۱۹           خلاصه جلسه گذشته از مجموع آن‎چه تا به حال بیان شد، بدست می‎آید که اولاً خمس متعلق به امام بماهو امام است؛ چه آن را ملک امام به عنوان شخص حقوقی بدانیم و چه آن را حقّ منحصر امام بدانیم و اینکه فقط او می‎تواند در این مال تصرف کند. تفاوت آن هم با قول مشهور در این است که طبق قول سوم، خمس بأجمعه در اختیار امام است، خلافاً للمشهور که نصف خمس را متعلق به امام می‎دانند و نصف دیگر را متعلق به عناوین سه‎گانه مذکور در

جلسه ۷۶ – PDF جلسه هفتاد و ششم مسأله یک- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات(قسم دوم) ۱۳۹۶/۱۲/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله و شواهد قول سوم بود. بر اساس قول سوم، خمس ملکِ جهتِ واحده و حقّ وحدانی است برای منصب امامت و ولایت؛ و آن‎چه در مورد مالکان شش‎گانه خمس ذکر شده، بعضاً مصارف خمس هستند و نه سهامی که در عرض یکدیگر، مالکان متعدد داشته باشد. عرض شد آیه این را دلالت می‎کند؛ هر چند ظاهر آیه، تقسیم و تسهیم خمس به شش قسمت و شش سهم است و اینکه عناوین مذکور در آیه، مالکان خمس هستند اما قرائنی وجود دارد که بر اساس آن قرائن، معلوم می‎شود

جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتاد مسأله یک – جهت اول: تقسیم خمس- بررسی اشکالات قول سوم(اشکال سوم تا هفتم) ۱۳۹۶/۱۲/۱۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی است که به قول سوم و ادله و شواهدی که برای قول سوم اقامه شد. دو اشکال در جلسه قبل مورد بررسی قرار گرفت. اشکال سوم اشکال سوم متوجه یکی از قرائنی است که ما نسبت به قسم دوم از اخبار ذکر کردیم. قرینه سوم این بود که فقها تسالم و توافق بر عدم وجوب بسط بر عناوین سه‎گانه (ایتام، فقرا، ابن السبیل )دارند؛ در حالی که اگر این عناوین که در آیه و روایات آمده ظهور در تقسیم داشته باشد و این تقسیم از حیث ملکیت باشد، لازمه‎اش

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم مسأله یک – جهت اول : تقسیم خمس – بررسی اشکالات قول سوم ۱۳۹۶/۱۲/۱۵         خلاصه جلسه گذشته بحث درباره ادله و شواهد قول به ملکیت منصب امامت و جهت ولایت نسبت به خمس بود. عرض شد بر طبق این قول، خمس بتمامه ملک امام بماهو امام است و آن‎چه در آیه و برخی روایات مبنی بر تعلق خمس به ایتام و مساکین و ابن السبیل از سادات ذکر شده است، بیان مصارف خمس است، نه اینکه این عناوین مالک خمس در عرض امام باشند. برای این قول عمدتاً استناد به آیه و روایات شد. آیه علی رغم ظهور بدوی در ملکیت این عناوین نسبت به خمس، به واسطه

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: اختیار امام در همه خمس بر فرض عدم پذیرش قرائن صارفه ۱۳۹۶/۱۲/۱۵         خلاصه جلسه گذشته در جلسات گذشته ادله و شواهد قول سوم ذکر شد. هم اخباری که به نوعی دلالت بر مالکیت امام نسبت به خمس داشت بیان شد و هم در مورد آیه و برخی روایات که ظهور در تقسیم و تسهیم از حیث ملکیت دارند. عرض شد قرائنی وجود دارد که موجب صرف ظهور آیه و روایات از تسهیم و تقسیم می‎شود؛ یعنی به اعتماد این قرائن می‎توان گفت هم آیه و هم قسم دوم از روایات، تقسیم و تسهیم از حیث مصرف را

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات(قسم دوم) ۱۳۹۶/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته عرض شد به حسب ظاهر برخی از اخبار دلالت بر تقسیم خمس و تسهیم آن به شش قسمت و شش سهم می‎کند. ظاهر این اخبار آن است که خمس دارای مالکان متعدد در عرض یکدیگرند؛ یعنی خدا و رسول و امام و هم چنین فقرا و ایتام و ابن السبیل، مالکان خمس محسوب می‎شوند. لذا نصف خمس باید بین این سه گروه تقسیم شود و نصف دیگر هم به امام داده شود. اما قرائنی در این میان وجود دارد اعم از قرائن متصله و منفصله، (قرائن متصله هم اعم از لفظیه

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مسأله یک- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات ۱۳۹۶/۱۲/۰۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در شواهد و مستندات قول سوم بود. عرض شد که آیه دلالت می‎کند بر اینکه خمس، ملک جهتِ واحده است؛ یعنی متعلق به منصب امامت است و آن‎چه در ذیل آیه ذکر شده، مصارف خمس هستند؛ نه اینکه خمس به شش سهم تقسیم شود و شش گروه در عرض هم مالک خمس باشند. به علاوه، روایات نیز بر حسب نظر مدعی، بر این مطلب دلالت دارد. عرض شد روایات بر دو قسم هستند؛ قسمی از روایات دلالت می‎کند بر اینکه خمس حقّ واحد یا ملک واحد است که برای حیثیت امامت

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات ۱۳۹۶/۱۲/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در قول سوم در باب تقسیم خمس و مصارف آن بود. عرض شد آیه خمس هرچند ظهور بدوی در نظر مشهور دارد اما به ملاحظه قرائن داخلی و خارجی، می‎توان گفت دلالت بر ملکیت امام یا منصب امامت نسبت به خمس دارد؛ و آن‎چه به عنوان عناوین سه‎گانه در ذیل آیه آمده، مصارف خمس هستند و نه اینکه مالک محسوب شوند. لذا این عناوین اختصاص به سادات ندارد و اختیار آن بدست امام است. در مورد اخبار، می‎توان گفت اخبار بر دو قسم هستند. ادله و شواهد قول سوم: روایات قسم

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد ۱۳۹۶/۱۲/۰۷         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در بحث از تقسیم خمس، نظر مشهور این است که خمس به شش سهم تقسیم می‎شود و شش گروهی که در آیه و برخی روایات از آن‎ها نام برده شده است، در عرض یکدیگر مالک خمس محسوب می‎شوند؛ یعنی به نحو مشاع صاحبان خمس هستند. در مقابلِ مشهور، ابن جنید معتقد است خمس به پنج قسمت تقسیم می‎شود و صاحبان خمس پنج گروه هستند؛ چون سهم خداوند تبارک و تعالی حذف می‎شود. در این میان، یک احتمال دیگری داده شده که در واقع قول سوم در مسأله محسوب می‎شود. اصل این