جلسه ۱۰۳ – PDF

جلسه صد و سوم

آثار اخروی حرام خوری – ۱. منع از ورود به بهشت – ۲. نزول عذاب الهی – ۳. مشمول لعنت فرشتگان – ۴. محرومیت از شفاعت

۱۴۰۲/۱۱/۱۱

شرح رساله حقوق

راجع به آثار حرام خواری که حضرت به شدت از آن نهی کردند چند جلسه بحث کردیم. عرض کردیم امام یک حق الزامی شکم را که بعد سلبی دارد اجتناب از حرام خواری قرار داده است چه کم و چه زیاد. گفتیم حرام خواری یک سری آثار وضعی دارد یعنی در همین دنیا اثراتی دارد. چه مادی و چه معنوی؛ حدودا یازده اثر را ما ذکر کردیم. اما یک سری آثار اخروی نیز دارد.

آثار اخروی حرام خوری

چند اثر اخروی را از مجموع آیات و روایات می‏توانیم استفاده کنیم.

۱. منع از ورود به بهشت

ممنوعیت از جنت، یکی از آثار حرام خواری است. روایتی از پیامبر(ص) وارد شده است: «إنَّ اللّه َ عزّ و جلّ حَرّمَ الجَنّةَ جَسَدا غُذِيَ بحَرامٍ»؛ رسول خدا (ص) می‏فرماید: خدای عز و جل بهشت را بر آن بدنی که با مال حرام تغذیه شده حرام کرده است. نمی‏گوید تمام تغذیه او از حرام بوده، غذی بحرام، یعنی به نحو موجبه جزییه نیز این را ناروا می‏داند و می‏گوید مانع ورود در بهشت می‏شود. واقعا این قدر این مسائل اهمیت دارد ولی در بین ما مسلمانان و شیعیان واقعا اهتمامی که به برخی از امور حرام است آیا نسبت به مال حرام نیز می‏باشد؟ آیا جای اصل و فرع در جامعه ما عوض نشده است. آیا اهتمام ما به ترک بعضی از محرمات و حساسیتی که نسبت به فعل برخی از محرمات داریم در مقایسه با این محرماتی که این همه شدید و غلیظ از آثارش گفته شده است بجاست؟ یعنی گاهی می‏بینیم فرع و اصل جایشان عوض شده است. نگاه پیامبر(ص) و ائمه(علیهم السلام) به سمت دیگری است اما ما اینها را جابجا و بالا و پایین می‏کنیم.

۲. نزول عذاب الهی

حرام خواری موجب نزول عذاب الهی است، در دنیا به یک شکل و در آخرت به شکل دیگر. ببینید خود محرومیت از بهشت بزرگترین عذاب است اما علاوه بر این عذاب جهنم در آخرت شامل این گروه می‏شود. پیامبر(ص) می‏فرماید روز قیامت جماعتی می‏آیند که حسنات آنها به اندازه کوه ها بوده است ولی خداوند هیچ ارزشی برای آن حسنات قائل نیست و دستور می‏دهد آنها را به جهنم ببرند. سلمان خطاب به پیامبر عرض کرد یا رسول الله این گروه را برای ما توصیف کن چه کسانی هستند که حسنات به آن بزرگی دارند ولی خداوند هیچ ارزش و اعتباری برای حسنات آنها قائل نیست. حضرت فرمود اینها نماز به پا می‏داشتند و روزه می‏گرفتند ولی وقتی مال حرامی به آنها عرضه می‏شد به سرعت آن را می‎ربودند. عجیب است، خودشان دنبال مال حرام نبودند، ولی وقتی به آنها عرضه می‏شد روی هوا می‏زدند. این یعنی آن همه روزه و نماز و عباداتها و حج و عمره و زیارت رفتن ها … از یک طرف به سرعت مال حرام را می‎ربایند ولی از آن طرف نماز و روزه و حج و زیارتشان ترک نمی‏شود. این ها عذاب الهی برایشان نازل می‏شود.

۳. مشمول لعنت فرشتگان

این البته در دنیا هست و در آخرت هم وجود دارد. حرام خواری موجب لعنت تمام فرشتگان زمین و آسمان است. عجیب است، یک لقمه حرام باعث می‏شود هرچه ملک در آسمان و زمین است او را لعن کنند. پیامبر گرامی اسلام می‏فرماید: «إذا وَقَعتِ اللُّقْمَةُ مِن حَرامٍ في جَوفِ العَبدِ لَعَنهُ كُلُّ مَلَكٍ في السّماواتِ و الأرضِ» ؛ وقتی یک لقمه در شکم عبد قرار می‏گیرد تمام فرشتگان زمین و آسمان او را لعن می‏کنند. حال شما حساب کنید یک کسی نه یک لقمه، لقمه ها، نه یک وعده، وعده‏ها، نه یک روز، روزها، هفته‏ها، ماه‎ها، سال‎ها، زندگیش با حرام باشد. حرام را همیشه در دزدی و ربا و رشوه نباید دید، حرام خواری مصادیق فراوانی دارد، اشاره کردیم به بعضی از مصادیق حرام خواری منتهی اینها مراتب دارد، غلیظ و رقیق دارد. گاهی فکر می‏کنم ما طلبه هستیم و شهریه امام زمان را می‏گیریم بالاخره کأنه قراری گذاشتند که طلبه‏ای که تمام وقت می‏خواهد درس بخواند این مقدار حقوق بگیرد؛ آیا ما به اندازه‏ای که قرارداد با ما بستند و حقوق می‏دهند آیا به این اندازه کار می‏کنیم یا کم کاری می‏کنیم. درست است که این مبلغ چیزی نیست؛ ممکن است شما بگویید با این شهریه‏ای که به طلبه می‏دهند مگر چقدر کار باید کرد؟ بالاخره این روشن است، کسی که اول می‏خواهد طلبه شود این مقدار دریافتی دارد، حال ما واقعا نه تمام وقت بلکه فی الجمله کار علمی می‏کنیم؟ درس می‏خوانیم؟ مطالعه می‏کنیم؟ اگر کم کاری کنیم این می‏شود همان مال حرام و لقمه حرام. حقوق و شهریه ای‏ که یک طلبه می‏گیرد اگر درس نخواند این حرام خواری است. منتهی این غیر مستقیم است.

۴. محرومیت از شفاعت

امام علی (علیه السلام) به امام حسن(ع) می‏فرماید: به خدا سوگند، به خدا سوگند، به خدا سوگند، کسی که ذره‎ای مال حرام بخورد در قیامت از رسول خدا دور می‏افتد و از حوض کوثر نمی‏نوشد و مشمول شفاعت آن حضرت واقع نمی‏شود.
حرام خوار از شفاعت محروم می‏شود.
راوی می‏گوید من محضر امام محمد باقر(ع) شرفیاب بودم یک مردی به نام ابو ایمن به محضر امام باقر رسید و عرض کرد یا اباجعفر مردم گرفتار غرور شدند و فکر می‏کنند برای امت پیامبر شفاعت او کافی است. یعنی همان چیزی که در ذهن خیلی ها وجود دارد که بالاخره اهل بیت شفیع ما می‏شوند رسول خدا شفاعت ما را می‎کنند، گاهی برخی منبری ها نیز به این نگاه دامن می‏زنند و مردم را جری می‏کنند بر اینکه به اعمال ناشایستشان ادامه دهند به امید اینکه بالاخره شفاعت ائمه و رسول خدا شاملشان شود. حضرت به شدت ناراحت شد به گونه‏ای که آثار عصبانیت و غضب در صورت ایشان هویدا شد و بعد فرمود وای بر تو ای ابا ایمن، چطور این مردم فکر می‏کنند اگر مرتکب هر منکری شوند و خواسته‏ها و امیالشان را تعقیب کنند و هر لقمه حرامی را بخورند و به اموال و نوامیس دیگر تعرض کنند باز می‏توانند چشم به شفاعت پیامبر داشته باشند؟
این معلوم است که درست نقطه مقابل نگاه اهل بیت است. بعضی از آقایان منبری ها متأسفانه به این نگاه دامن می‎زنند. شما نیز هرجا که می‏روید واقعا مراقب باشید، هم باید مردم را نسبت به این امور امیدوار کرد و هم انذار دارد، هم تبشیر و هم انذار؛ اگر بگوییم غصه نخورید ولایت حضرت علی را دارید کافی است، و علی نمی‏گذارد که شیعیانش عذاب شوند؛ خدای نکرده اگر از این حرف ها کسی بیفتد در مسیر گناه به امید اینکه مشمول شفاعت واقع می‏شود مسئولش ما هستیم. الان متأسفانه خیلی ها این را می‏گویند. اصلا مگر می‏شود شریعت و اهل بیت که آمدند انسان بسازند به آدمی بگویند برو هر کاری که می‏خواهی بکن ما یک روز دست تو را می‏گیریم. اصلا این به شدت غلط معنا شده است و این باور غلط در جامعه ما شکل گرفته و همین باعث خیلی از جسارتها و تجری ها شده است.
خدا انشاء الله ما را از این انحراف حفظ بفرماید.