جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم مقدمات – مقدمه ششم – الفاظ عموم : نکره در سیاق نفی – جهت دوم : دلالت بر عموم – جهت سوم ۱۴۰۰/۰۸/۱۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد نکره در سیاق نفی و نهی چند بحث وجود دارد که باید آنها را دنبال کنیم. بحث اول که دیروز مطرح شد این بود که آیا نکره در سیاق نفی و نهی از یک وادی هستند یعنی یکی از اینها ملحق به دیگری است به عبارت دیگر آیا هر دو را می‌توانیم به یک بیان مورد بررسی قرار دهیم و دلالت یا عدم دلالتشان را بر عموم را با هم بررسی کنیم یا نیازمند بیان‎های جداگانه هستند؟ عرض کردیم دو دیدگاه اینجا

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم مقدمات – مقدمه ششم – الفاظ عموم – ۳. جمع محلی به لام – اشکال به محقق خراسانی – بررسی دلالت جمع محلی به لام بر عموم استغراقی یا مجموعی – ۴. نکره در سیاق نفی و نهی – کلام محقق خراسانی و بررسی آن – حق در مسئله ۱۴۰۰/۰۸/۱۵ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره الفاظ و ادات عموم بود عرض کردیم که «کل» دلالت بر عموم می‎کند و برای دلالت بر استیعاب و شمول نسبت به افراد نیز نیاز به اطلاق و جریان مقدمات حکمت ندارد. همچنین گفتیم که مفرد محلی به لام چنین دلالتی ندارد و بر عموم و استیعاب نسبت به افراد دلالت ندارد اما جمع محلی به

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم  مقدمات – مقدمه ششم – الفاظ عموم –۲. مفرد محلی به لام – ۳. جمع محلی به لام – ادله موافقین و مخالفین – حق در مسئله ۱۴۰۰/۰۸/۱۲ ۲. مفرد محلی به لام دومین لفظ از الفاظ عموم که مورد بحث واقع شده و البته در مورد آن اختلاف است، مفرد محلی به لام است. در مورد مفرد محلی به لام برخی معتقدند که مفید عموم است ولی مشهور معتقدند دلالت بر عموم ندارد، مرحوم صاحب معالم می‎گوید: «و اما المفرد المعرف فذهب جمع من الناس الی انه یفید العموم و عزاها المحقق الی الشیخ» این دو قول در باب مفرد محلی به لام وجود دارد. می‎خواهیم ببینیم اگر «ال» بر لفظ

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم  مقدمات – مقدمه ششم – الفاظ عموم – ۱. کل – یک اشکال و دو پاسخ به آن حق در مسئله ۱۴۰۰/۰۸/۱۱ تقسیم مطلق به شمولی و بدلی درمقدمه ششم پیرامون ادات و الفاظ عموم سخن می‎گوییم. اولین لفظ و کلمه‎ای که دلالت بر عموم دارد، کلمه «کل» و امثال آن است مثل «جمیع» و «تمام»، گفتیم در اینکه این لفظ از الفاظ عموم محسوب می‎شود بحثی نیست. تنها یک بحث وجود دارد و آن اینکه آیا «کل» دلالت می‎کند بر استیعاب و شمول نسبت به همه افراد مدخولش یا دلالت می‎کند بر شمول نسبت به همه افرادی که از مدخول اراده شده است؟ اشاره‎ای به این بحث کردیم، البته در مقدمه

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم مقدمات – مقدمه پنجم: بررسی تقسیم مطلق به شمولی و بدلی – بررسی کلام محقق عراقی – مقدمه ششم: ادات عموم – ۱. کل ۱۴۰۰/۰۸/۱۰     خلاصه جلسه گذشته بحث در امکان تقسیم مطلق به دو قسم شمولی و بدلی بود. کلام محقق خراسانی و محقق عراقی را در این رابطه بیان کردیم و اصل این تقسیم را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد که این تقسیم صحیح نیست یعنی نمی‎توانیم مطلق را به دو قسم شمولی و بدلی تقسیم کنیم. آنچه که در فرق بعضی از اقسام مطلق مثل «احل الله البیع» و «اعتق رقبة» مشاهده می‎شود ربطی به مقدمات حکمت و اطلاق ندارد بلکه در هر یک از این دو اقتضایی

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم عام و خاص – مقدمات – مقدمه پنجم – کلام محقق خراسانی در تقسیم مطلق به شمولی و بدلی و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۸/۰۹ کلام محقق خراسانی در تقسیم مطلق به شمولی و بدلی در مورد اقسام عموم مطالبی را بیان کردیم و نتیجه این شد که هم اصل انقسام به این سه قسم صحیح است و هم این انقسام به لحاظ تعلق حکم نیست، بلکه عام فی نفسه و با قطع نظر از تعلق حکم، منقسم به این اقسام می‎شود. لکن برخی از اعاظم در مورد مطلق نیز قائل به اقسام شبیه این اقسام شده‎اند. در مورد عام گفته شد که بر سه قسم است: ۱. عام شمولی، ۲. عام مجموعی، ۳. عام بدلی؛

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم  عام و خاص – مقدمات – مقدمه پنجم: دیدگاه دوم – ادله دیدگاه دوم – نتیجه   ۱۴۰۰/۰۸/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در اقسام عام بود. عرض کردیم در مورد اقسام عام و اینکه عموم به سه قسم تقسیم می‎شود اختلافی است در اینکه آیا این تقسیم فی نفسه و به حسب ذات عام انجام می‎شود یا به لحاظ تعلق حکم؟ گفتیم دو دیدگاه در این رابطه وجود دارد. یک دیدگاه این است که این تقسیم به لحاظ تعلق حکم صورت می‎گیرد و عام به اعتبار اینکه حکم به چه کیفیتی متعلق به عام می‎شود به سه قسم تقسیم می‎شود. این دیدگاه از سوی محقق خراسانی و بعضی از اتباع و شاگردان ایشان مورد

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم  عام و خاص – مقدمات – مقدمه چهارم: بررسی احتیاج عام به مقدمات حکمت برای دلالت بر عموم- اشکال دوم، سوم، چهارم –  مقدمه پنجم: اقسام عام – دیدگاه اول              ۱۴۰۰/۰۸/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه چهارم بود و اینکه آیا عام برای دلالت بر عموم نیاز به جریان مقدمات حکمت دارد یا خیر؟ عرض کردیم محقق خراسانی و محقق نایینی بر این عقیده هستند که برای دلالت عام بر عموم نیازمند جریان مقدمات حکمت هستیم. دلیل این قول نیز بیان شد. لکن عرض کردیم اشکالاتی نسبت به این قول وجود دارد. یک اشکال را دیروز بیان کردیم که مهمترین اشکال است و آن اینکه اساسا به

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم مفهوم عدد – عام و خاص – مقدمه اول : تعریف – تعریف مشهور – اشکال امام خمینی به مشهور- تعریف امام خمینی ۱۴۰۰/۰۷/۲۷ مفهوم عدد آخرین بحث از مبحث مفاهیم مربوط به مفهوم عدد است. مثلا اگر مولایی به عبدش بگوید: «اکرم خسمة رجال» بحث در این است که آیا عددی که در این قضیه ذکر شده است مفهوم دارد یا خیر؟ اگر بخواهد این قضیه مفهوم داشته باشد معنایش این است که «لایجب اکرام غیرالثلاثه» یعنی غیر از سه نفر اکرامشان واجب نیست، وقتی می‎گوییم عدد مفهوم دارد در این مثال معنایش این می‎‎شود. اینجا غیر این عدد گاهی مازاد بر آن است یعنی زائد بر این پنج نفر است و گاهی