آیت الله نورمفیدی

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول سوم: حکومت – تقریب اول – تقریب دوم ۱۴۰۴/۰۷/۲۶    خلاصه جلسه گذشته بحث در وجه تقدّم امارات بر اصول عملیه بود. تا اینجا چند جهت و ملاک ذکر شد: وجه اول، تعارض و تخصیص بود؛ وجه دوم، ورود بود که خود سه تقریب دارد. این دو وجه به صورت مبسوط مورد بررسی قرار گرفت. قول سوم: حکومت طبق این قول امارات بر اصول عملیه حکومت دارند. مرحوم شیخ (رحمةالله علیه) و دیگران، مانند محقق نائینی و برخی دیگر، معتقدند امارات بر اصول عملیه حاکم هستند. ولی در اینکه حکومت چگونه است، اختلاف یا حداقل تفاوت در تعبیر

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مقدمات – مقدمه ششم: پیشینه مالکیت معنوی – مالکیت معنوی در ایران – ۳. پس از انقلاب – پیشینه مالکیت معنوی در جهان اسلام      ۱۴۰۴/۰۶/۲۳   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه ششم از مقدمات بحث از مالکیت معنوی، درباره پیشینه این نوع از مالکیت و دو شاخه اصلی آن به صورت خیلی مختصر مطالبی را عرض کردیم. بعد از آن، به پیشینه مالکیت ادبی و هنری و همچنین مالکیت صنعتی در ایران اشاره‌ای داشتیم و سیری که از ابتدا تا به امروز به حسب تصویب قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی طی کرده است. ۳. مالکیت معنوی پس از انقلاب در این بخش نکته‌ای باقی مانده است که اشاره به آن مفید

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۴. ولایت عدول مؤمنین – ادله و بررسی آن – ۵. سایر ولایات ۱۴۰۲/۰۳/۰۷      ۴. ولایت عدول مؤمنین چهارمین گروه از کسانی که از طرف شارع برای آنان جعل ولایت شده یا حداقل برخی ادعا کرده‌اند جعل ولایت را برای این گروه، عدول مؤمنین است. گفته‌اند عدول مؤمنین نسبت به برخی از امور که حداقل آن، اموال صغار است ولایت دارند. البته در دامنه و دایره ولایت عدول مؤمنین بعد از اثبات اصل ولایت آنها، اختلاف است. برخی ادعا کرده‌اند ولایت عدول مؤمنین را در امور حسبیه و در امور مختلفی که حاکم و فقیه باید متصدی آن باشد. علی أیحال صرف نظر از

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) –نقش مردم در ولایت بر اساس نظریه نصب و نظریه انتخاب – کارآیی اصل عدم ولایت بر غیر     ۱۴۰۲/۰۳/۰۶      خلاصه جلسه گذشته بحثی که از مورد سوم از ولایات مجعوله از ناحیه خداوند تبارک و تعالی باقی مانده، این است که در دیدگاه نصب (که ولایت حاکم شرع و فقیه را منصوب می‌داند) نقش و جایگاه امت و مردم چیست. البته بحث‌های زیادی درباره این قسم از ولایت باقی مانده که باید مطرح شود؛ شرایط ولیّ خودش یک بحث مفصل دارد؛ قلمرو اختیارات ولی که بحث اطلاق یا عدم اطلاق آن مطرح می‌شود؛ و برخی مباحث دیگر که مباحث

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم بررسی فقهی – ۲. معامله رمز ارز – نکته مهم – اشکال یازدهم: اعانه بر اثم –  بررسی اشکال یازدهم ۱۴۰۲/۰۳/۰۶      خلاصه جلسه گذشته چون این هفته احتمالاً هفته آخر درسی امسال است، اگر بخواهیم مسأله جدیدی از کتاب نکاح شروع کنیم ممکن است به پایان نرسد؛ هفته آینده هم دو سه روز تعطیلی دارد و این هفته هم چهارشنبه تعطیلی است و سه‌شنبه هم برنامه‌ای دارم؛ لذا سه روز باقی مانده است. به نظرم رسید که در این جلسات باقی مانده بحث رمز ارزها را دنبال کنیم که ان‌شاءالله تمام شود. عرض کردیم در مورد معامله رمز ارز شبهاتی مطرح شده است؛ تا اینجا ده شبهه را بررسی کردیم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم تجری – مباحث اصلی تجری – مقام دوم : فعل متجری به – مسئله اول و دوم و سوم – کلام محقق خراسانی و بررسی آن  ۱۴۰۲/۰۳/۰۶            مقام دوم: فعل متجری به بحثی که از مباحث تجری باقی مانده مقام دوم بحث است. قبلا عرض کردیم که در مورد تجری در دو مقام بحث می‎شود مقام اول در مورد خود تجری است که سه مسئله در آن مقام مورد رسیدگی قرار گرفت. مقام دوم درباره فعل متجری به است. آن سه مسئله که در مقام اول مورد رسیدگی قرار گرفت بعینه در مقام دوم نیز مطرح است. یعنی باید ببینیم آیا فعل متجری به قبیح است یا خیر؟

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم بررسی فقهی – ۲. معامله رمز ارز – ادامه بررسی اشکال دهم – ۲. روایت نهی از غرر انظار درباره روایت ۴. نهی از غرر، وضعی یا تکلیفی – نتیجه ۱۴۰۲/۰۳/۰۳      خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای بررسی شبهه و اشکال دهم، یعنی غرری بودن معامله رمز ارزها، لازم است مطالبی مورد توجه قرار بگیرد به عنوان مقدمه، تا نتیجه آن در این مسأله آشکار شود. مطلب اول درباره معنای غرر بود؛ محصل آنچه که گفته شد، این بود که غرر به معنای خطر است؛ یعنی اینکه چیزی در معرض هلاکت و نابودی قرار بگیرد. همچنین گفتیم علی‌رغم اینکه برخی خطر و ریسک را به یک معنا دانسته‌اند. اما به

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم  تجری – مباحث اصلی تجری – مقام اول: تجری –  مسئله سوم: استحقاق عقاب در تجری – ادامه بررسی کلام محقق خراسانی و اصفهانی – امر ششم و هفتم و بررسی آنها – نتیجه در  مسئله سوم – شرح رساله حقوق – حق دست – معنای ید – حق اول (سلبی) ۱۴۰۲/۰۳/۰۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برخی از اموری که می‎تواند از دید عقل ملاک حکم به استحقاق عقوبت در مورد معصیت باشد، یکایک مورد بررسی قرار می‎گیرد. تا اینجا پنج امر را ذکر کردیم. محتمل است این امور از دید عقل به عنوان ملاک حکم به استحقاق عقوبت باشد. ملاحظه فرمودید همه این پنج امر مبتلا به اشکال بود،

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  بررسی فقهی – ۲. معامله رمز ارز – اشکال دهم: غرری بودن – بررسی اشکال دهم – جهات مختلف بحث از غرر: ۱. معنای غرر ۱۴۰۲/۰۳/۰۲   اشکال دهم: غرری بودن دهمین شبهه و اشکال نسبت به معامله رمز ارزها، اشکال و شبهه غرر است. البته برخی در بیان این اشکال و شبهه از عنوان غرر استفاده نکرده‌اند؛ همانطور که جلسه گذشته هم توضیح داده شد، به جای اینکه بگویند معامله رمز ارز یک معامله غرری است پس باطل است، به برخی از مناشئ غرر اشاره کرده‌اند؛ مثل جهالت، مقدور التسلیم نبودن، معلوم نبودن عین، نوسانات قیمت، پشتوانه نداشتن، عدم ضمانت، اینها همه در کلمات کسانی که به معامله رمز ارز اشکال

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم  تجری – مباحث اصلی تجری – مقام اول: تجری –  مسئله سوم: استحقاق عقاب  در تجری – بررسی کلام محقق خراسانی و اصفهانی – احتمال سوم و چهارم و پنجم و بررسی آنها ۱۴۰۲/۰۳/۰۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق خراسانی و محقق اصفهانی معتقدند استحقاق عقوبت در تجری ثابت است. عمده استدلال این دو بزرگوار این بود که همان ملاکی که در معصیت، موجب حکم عقل به استحقاق عقوبت می‏شود، همان ملاک در تجری نیز جریان داد و عقل به همان ملاک شخص متجری را مستحق عقاب می‎داند. در بررسی این ادعا عرض کردیم باید ببینیم ملاکی که در معصیت موجب حکم عقل به استحقاق عقوبت می‎شود چیست؟ محقق اصفهانی

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم  احکام عقد – مسأله ۱۲ – اشتراط صحت عقد به تعیین زوجین – تفصیل مرحوم سید و بررسی آن  ۱۴۰۲/۰۳/۰۳ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مرحوم سید در مسأله ۱۷ یک عبارتی دارند که محل بحث و گفتگو واقع شده است. محصل فرمایش ایشان این است که برای صحت عقد نکاح، تمیز واقعی زوجین کفایت می‌کند. یعنی اگر به حسب مقام ثبوت، زوجین معلوم و معین باشند، این کافی است برای صحت عقد. تفصیل مرحوم سید البته ایشان یک تفصیلی در مسأله داده که محل بحث واقع شده است؛ می‌گوید تمیز واقعی زوجین کفایت می‌کند به شرط اینکه بعد از عقد امکان علم باشد؛ ولی اگر امکان علم نباشد، «فالاقوی البطلان». این

جلسه ۱۰۷- PDF جلسه صد و هفتم تجری – مباحث اصلی تجری – مقام اول: تجری –  مسئله دوم: حرمت شرعی تجری   ادامه بررسی دلیل هفتم – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله سوم:استحقاق عقاب در تجری – کلام محقق خراسانی و اصفهانی – بررسی کلام محقق خراسانی و اصفهانی  ۱۴۰۲/۰۳/۰۱           خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد حرمت شرعی تجری، نه ادله عقلیه، نه اجماع، نه روایات هیچ کدام نمی‎تواند مدعا را اثبات کند. در مورد روایات هم گفتیم اگر دلالت دو دسته از روایات تمام باشد، کار به تعارض می‏کشد؛ یعنی چنانچه هم سند و دلالت روایات دال بر ترتب عقاب بر نیت و قصد حرام را بپذیریم و هم روایاتی که

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم  ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل سوم: عقل – بررسی اجمالی نظریه انتخاب – دلیل اول، دوم و بررسی آنها – سایر ادله  ۱۴۰۲/۰۲/۳۱      دلیل سوم: عقل تا اینجا دو دلیل بر نظریه نصب ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. اجمالاً این دو دلیل می‌تواند این نظریه را اثبات کند. علاوه بر ادله‌ای که گفته شد، چه‌بسا دلیل عقلی هم بر اصل نصب می‌توانیم اقامه کنیم؛ یعنی ضرورت نصب را با دلیل عقلی می‌توانیم ثابت کنیم. هر چند خصوص فقها ممکن است با این دلیل ثابت نشود، اما اینکه باید یک گروهی نصب شوند به عنوان حاکم،

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم احکام عقد – مسأله ۱۲ – اشتراط صحت عقد به تعیین زوجین – دو فرع – وجه اشکال در فرع اول – فرع دوم – فروع عبارت عروه ۱۴۰۲/۰۲/۳۱                خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم امام(ره) در مسأله ۱۲ بعد از بیان شرط تعیین زوجین در عقد نکاح، دو فرع را مطرح کرده‌اند. فرع اول در جلسه گذشته بیان شد؛ محصل این فرع این بود که اگر زوجین به حسب واقع و در قصد متعاقدین معین باشند و در ذهن آنها از سایرین ممتاز باشند، لکن در هنگام اجرای صیغه اشاره به زوجین نشود یا اسم و وصف آنها گفته نشود، و هیچ لفظی هم دال بر

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم  تجری – مباحث اصلی تجری – مقام اول: تجری –  مسئله دوم: حرمت شرعی تجری -ادامه بررسی دلیل هفتم – روایات متعارض و بررسی آن ها – راه های جمع در صورت تعارض و بررسی آن ها     ۱۴۰۲/۰۲/۳۱     خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حرمت شرعی تجری بود. چند دلیل ذکر شد. دلیل هفتم آیات و روایاتی بود که برخی به استناد آنها ادعای حرمت شرعی تجری کرده‎اند. ما این آیات و روایات را بررسی کردیم، هم از لحظ سندی این روایات مخدوش بودند و هم از نظر دلالی ارتباطی به بحث ما نداشتند. موضوع آیات هم با موضوع محل بحث ما متفاوت بود. علاوه بر اشکالات سندی و دلالی