عام

خارج اصول – جلسه چهل و پنجم – حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید –  دسته اول عدم ذکرسبب – صورت اول – شرح رساله الحقوق – حق چشم: منع از رهاشدگی چشم    

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم حمل مطلق بر مقید – بررسی حمل در صور مختلف مطلق و مقید –  دسته اول عدم ذکرسبب – صورت اول – شرح رساله الحقوق – حق چشم: منع از رهاشدگی چشم   ۱۴۰۱/۰۹/۲۳     صور مختلف مطلق و مقید تا اینجا ملاک کلی حمل مطلق بر مقید را بیان کردیم، اما مسئله این است که این ملاک در کدام صورت از صور مختلف حمل مطلق بر مقید تطبیق می‎شود؟ چون مطلق و مقید به حسب نفی و اثبات و سلب و ایجاب، به حسب الزامی بودن یا الزامی نبودن، به حسب امر و نهی دارای صور مختلفی است، همه اینها را ضمیمه کنید به اینکه گاهی در مطلق و مقید

خارج اصول – جلسه صد و چهارم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت پنجم و بررسی آن       

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت پنجم و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۲/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در صور چهارگانه دوران بین نسخ و تخصیص بود، عرض کردیم محقق خراسانی فرمودند در بعضی از صور آن احتمال تخصیص متعین است و در بعضی از صور با اینکه امکان نسخ وجود دارد اما تخصیص رجحان دارد. اشکالاتی نیز به کلام محقق خراسانی وارد شده بود که این اشکالات را ما متعرض شدیم و حق در مسئله نیز بیان شد. صورت پنجم صورت دیگری در سخنان محقق خراسانی ذکر شده که در حقیقت صورت پنجم محسوب می‏شود و آن هم این است که جهل به تاریخ یکی از این دو داشته

خارج اصول – جلسه صد و سوم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن – اشکال محقق عراقی و بررسی آن – حق در اشکال به محقق خراسانی

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن – اشکال محقق عراقی و بررسی آن – حق در اشکال به محقق خراسانی ۱۴۰۱/۰۲/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت چهارم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. کلام محقق خراسانی درباره این صورت و اینکه در این مورد حمل بر تخصیص می‎شود و نه نسخ، بیان شد و به دنبال آن اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی که چهار اشکال بود ذکر گردید و هر چهار اشکال مورد اشکال و خدشه واقع شد. اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی محقق اصفهانی نیز به محقق خراسانی اشکال کردند.

خارج اصول – جلسه صد و دوم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آنها

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آنها ۱۴۰۱/۰۲/۲۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت چهارم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. محقق خراسانی در این صورت فرمودند ما خاص را حمل بر مخصص می‏کنیم و احتمال نسخ را منتفی دانستند. محصل فرمایش محقق خراسانی این بود که اگر دلیل خاص بخواهد موجب تخصیص عام شود، ناچاریم از عموم رفع ید کنیم و اصالة العموم را کنار بگذاریم. زیرا تخصیص معنایش این است که عموم «اکرم کل عالم» به قوت خودش باقی نیست و در مورد زید عالم تخصیص خورده. اگر بخواهیم حمل بر نسخ کنیم

خارج اصول – جلسه صد و یکم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به خاص – ثمره نزاع – کلام محقق خراسانی 

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به خاص – ثمره نزاع – کلام محقق خراسانی ۱۰۴۰۱/۰۲/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در دوران بین نسخ و تخصیص بود. عرض کردیم چندین صورت برای این مسئله قابل تصویر است. یک صورت به نوعی مورد وفاق بود و لذا از محل بحث خارج شد. صورت اول و دوم مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه این شد که اگر خاص قبل از وقت عمل به عام و همچنین اگر بعد از وقت عمل به عام وارد شود، حمل بر تخصیص شده و مخصص قلمداد می‎شود. صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به

خارج اصول – جلسه صدم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – اشکال به راه حل برگزیده و پاسخ آن – عدم ورود اشکالات دیگر بر این راه حل – شاهد راه حل برگزیده –کلام محقق اصفهانی و بررسی آن    

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – اشکال به راه حل برگزیده و پاسخ آن – عدم ورود اشکالات دیگر بر این راه حل – شاهد راه حل برگزیده –کلام محقق اصفهانی و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۲/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت دوم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. در صورت دوم عرض کردیم محقق خراسانی فرمودند که اینجا به دلیل کثرت تخصیص و ندرت نسخ یک ظهور اقوایی برای عام در دوام ایجاد می‎شود که این باعث می‎شود ما دلیل خاص را حمل بر تخصیص کنیم و نسخ را کنار بگذاریم. مشکل تأخیر البیان عن وقت الحاجه را هم ایشان اینگونه حل کردند که ما

خارج اصول – جلسه نود و نهم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – بررسی پاسخ محقق خراسانی – حق در مسئله

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم –بررسی پاسخ محقق خراسانی – حق در مسئله ۱۴۰۱/۰۲/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در صورت دوم یعنی جایی که خاص بعد از وقت عمل به عام وارد می‎شود، محقق خراسانی آن را حمل بر تخصیص کردند، لکن یک اشکال مهمی که اینجا مطرح شد این بود که چطور ما می‎توانیم این را حمل بر تخصیص کنیم زیرا لازمه آن تأخیر بیان از وقت حاجت است و تأخیر از وقت حاجت قبیح است که از شارع سر نمی‎زند بنابراین یا باید این را حمل بر نسخ کنیم و یا ملتزم به این شویم که شارع مرتکب امر قبیح شده است.

خارج اصول – جلسه نود و هشتم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت اول –  بررسی کلام محقق نایینی      

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت اول – بررسی کلام محقق نایینی ۱۴۰۱/۰۲/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت اول از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. صورت اول این بود که عام وارد شده ولی خاص قبل از فرا رسیدن وقت عمل به عام وارد شده است. اینجا بحث در این بود که آیا تخصیص تعین دارد یا امکان نسخ نیز وجود دارد و می‏توان آن را ناسخ دانست؟ محقق خراسانی فرمودند: اینجا نیز تخصیص تعین دارد و نسخ ممتنع است. ولی محقق نایینی در مسئله تفصیل دادند: در بعضی صور فرمودند این ناسخ است و در بعضی صور خاص را به عنوان مخصص پذیرفتند.

خارج اصول – جلسه نود و هفتم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – تنقیح موضوع بحث –  صورت اول – قول اول: تخصیص – قول دوم: تفصیل      

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – تنقیح موضوع بحث – صورت اول – قول اول: تخصیص – قول دوم: تفصیل ۱۴۰۱/۰۲/۱۸ مسئله نهم : دوران بین نسخ و تخصیص آخرین بحثی که از مبحث عام و خاص باقی مانده دوران بین نسخ و تخصیص است. از آنجا که محقق خراسانی این مسئله را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و صوری برای آن ذکر کرده، ما برای اینکه در هر صورتی مسئله به نحو مستوفی مورد بررسی قرار بگیرد این صور را ابتدائا ذکر می کنیم و آنگاه به بحث و بررسی آن صور خواهیم پرداخت. تنقیح موضوع بحث به طور کلی وقتی عامی وارد می‎شود و به

خارج اصول – جلسه نود و ششم – مسائل –  مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن  – شواهد جواز تخصیص

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم مسائل – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن – شواهد جواز تخصیص ۱۴۰۰/۱۲/۲۴ دلیل چهارم بحث در ادله منکران تخصیص عام کتابی به خبر واحد بود. عرض کردیم چند دلیل بر عدم جواز تخصیص عام کتابی به خبر واحد اقامه شده، سه دلیل را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد که هیچ یک از این سه دلیل نمی‏تواند اثبات کند عدم جواز را. دلیل چهارم متشکل از یک صغری و کبری است به نحو قیاش شکل اول. صغری: تخصیص همانند نسخ است. کبری: نسخ کتاب با خبر واحد جایز نیست. نتیجه: تخصیص کتاب با خبر واحد جایز نیست. کبری مسئله روشن است، اینکه

خارج اصول – جلسه نود و پنجم – مسائل –  مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و  بررسی آن – نتیجه

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم مسائل – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن – نتیجه ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله منکرین جواز تخصیص عام قرآنی به خبر واحد بود. عرض کردیم مانعین به چند دلیل تمسک کردند. دلیل اول را دیروز ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد این دلیل وافی به مقصود نیست. دلیل دوم به طور کلی اگر خبری مخالف قرآن باشد ادله حجیت خبر واحد شامل آن نمی‏شود هرچند به حسب ظاهر مخصص عام قرآنی محسوب شود. زیرا مخصص نسبت به عام از نظر دلالت قوی‏تر است ولی چون مخالف عام قرآنی محسوب می‏شود بنابراین ادله حجیت خبر واحد شامل آن

خارج اصول – جلسه نود و چهارم – مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی عموم جملات ماقبل اخیر در صورت اجمال – پاسخ توهم – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – تنقیح محل بحث – ادله مانعین – دلیل اول و بررسی آن

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی عموم جملات ماقبل اخیر در صورت اجمال – پاسخ توهم – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – تنقیح محل بحث – ادله مانعین – دلیل اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۲۲ خلاصه جلسه گذشته آخرین بحثی که در مسئله هفتم مورد بررسی قرار می‏گیرد توهمی است که در مورد این مسئله مطرح شده. اگر ما قائل شدیم که وقوع استثناء عقیب جمله متعدده موجب اجمال می‏شود (حال یا مطلقا کما ذهب الیه محقق الخراسانی یا در بعضی صور کما اخترناه) سوال این است که آیا عموم جملات ماقبل اخیر در مستثنی منه به

خارج اصول – جلسه نود و سوم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – متقضای تحقیق فرض دوم – تنبیه

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – متقضای تحقیق فرض دوم – تنبیه ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته در مورد مقتضای تحقیق در مورد ظهور استثناء عقیب جملات متعدده یا اجمال آن عرض کردیم با ملاحظه دو جهت یکی اینکه عقد الوضع و عقد الحمل واحد باشند یا متعدد و دیگر اینکه مستثنی عام باشد یا علم باشد و مشتمل بر ضمیر باشد یا نباشد صور مختلفی پیدا می‏شود. گفتیم این صور را باید در قالب دو فرض مطرح کنیم. فرض اول: مستثنی یک عنوان عامی باشد که گاهی مشتمل بر ضمیر است و گاهی مشتمل بر ضمیر نیست که شش صورت در این فرض مورد بررسی قرار گرفت. فرض دوم:

خارج اصول – جلسه نود و دوم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – فرض اول – صور شش گانه – حق در مسئله 

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – فرض اول – صور شش گانه – حق در مسئله ۱۴۰۰/۱۲/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در وقوع استثناء عقیب جمل متعدده به حسب مقام اثبات بود. یعنی اگر استثنایی در پی چند جمله ذکر شود آیا ظهور در خصوص به جمله اخیره دارد یا به همه جملات برمی‏گردد؟ کلام محقق خراسانی را که قائل به اجمال شده بود مورد بررسی قرار دادیم و عرض کردیم باید ببینیم قرائن و شواهدی مبنی بر ظهور در رجوع به هر یک از این دو دارد یا ندارد. تفصیل محقق نایینی را نیز ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم

خارج اصول – جلسه نود و یکم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام  اثبات – بررسی کلام محقق خراسانی – تفصیل محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – بررسی کلام محقق خراسانی – تفصیل محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۱۷ خلاصه جلسه گذشته در مورد وقوع استثناء عقیب جمل متعدده عرض کردیم در دو مقام باید بحث کنیم، یکی به حسب مقام ثبوت و دیگری به حسب مقام اثبات. در بحث از مقام ثبوت به این نتیجه رسیدیم که تقریبا اکثرا قائل به امکان ثبوتی رجوع استثناء به همه جملات هستند. اشکالی هم که در این رابطه مطرح شده، هرچند به تعابیر مختلف بیان گردیده اما همگی بر استحاله استعمال لفظ در اکثر از معنا دور می‏زند و ما عرض کردیم این مسئله هم

خارج اصول – جلسه نودم – مسائل –  مسئله هفتم: استنثاء عقیب جمله متعدده –بررسی مسئله به حسب مقام ثبوت – اختلاف در اشکال ثبوتی – پاسخ اشکال ثبوتی

جلسه ۹۰ – PDF جلسه نودم مسائل – مسئله هفتم: استنثاء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام ثبوت – اختلاف در اشکال ثبوتی – پاسخ اشکال ثبوتی    ۱۴۰۰/۱۲/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که وقوع استثناء عقیب جمل متعدده آیا ظهور در رجوع به همه جملات دارد یا به خصوص جمله اخیره رجوع و یا کلام اجمال پیدا می‏کند؟ این سه احتمالی بود که در این مسئله داده شد. محقق خراسانی ابتدائا بحث از مقام ثبوت و امکان رجوع به همه جملات را به نحو اجمال متعرض شدند و سپس در مقام اثبات و استظهار از این کلام فرمودند: کلام اجمال پیدا می‏کند یعنی نه ظهور در رجوع به اخیره دارد و نه ظهور در

خارج اصول – جلسه هشتاد و نهم –  مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – اقوال –  کلام محقق خراسانی درمورد مقام اثبات

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم  مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – اقوال – کلام محقق خراسانی درمورد مقام اثبات  ۱۴۰۰/۱۲/۱۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در امکان رجوع استثناء در جایی که به دنبال چند جمله ذکر شود، به همه آن جملات بود. در بحث از وقوع استثناء عقیب جملات متعدده ابتدائا سخن در این است که آیا چنین چیزی امکان دارد؟ یعنی استثناء می‏تواند به همه جملات ما قبل رجوع کند یا تنها باید به جمله اخیره رجوع کند؟ پس در مقام اول بحث در ثبوت و امکان رجوع به همه جملات است. مقام اثبات مربوط به ظهور این جمله است که آیا وقوع استثناء عقیب جملات متعدده ظهور در رجوع به اخیره دارد

خارج اصول – جلسه هشتاد و هشتم – مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – اقوال – کلام محقق خراسانی درباره مقام ثبوت  

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم  مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – اقوال – کلام محقق خراسانی درباره مقام ثبوت ۱۴۰۰/۱۲/۰۹ خلاصه جلسه گذشته در مسئله هفتم از مسائل عام و خاص بحث در این بود که اگر استثنایی بعد از چند جمله واقع شود، ظهور در رجوع به جمله اخیره دارد یا به همه جملات رجوع می‎کند؟ ما موضوع بحث را در این مسئله منقح کردیم، معلوم شد که: اولا: بدیهی است موضوع در جایی قابل بررسی است که امکان رجوع به همه جملات باشد، اگر در یک موردی امکان رجوع به همه جملات نباشد قهرا جایی برای این بحث نیست و مثالش نیز بیان شد. ثانیا: ما در ظهور وقوع استثناء عقیب جمل

خارج اصول – جلسه هشتاد و هفتم – مسائل – مسئله ششم: تخصیص عام به مفهوم – بررسی تخصیص به مفهوم مخالف – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمل متعدده – تنقیح موضوع بحث

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم  مسائل – مسئله ششم: تخصیص عام به مفهوم – بررسی تخصیص به مفهوم مخالف – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمل متعدده – تنقیح موضوع بحث ۱۴۰۰/۱۲/۰۷ کلام محقق نایینی بحث در تخصیص عام به مفهوم مخالف بود. کلام محقق خراسانی بیان شد و مورد بررسی قرار گرفت. عرض کردیم محقق نایینی نیز اینجا یک مطلبی دارند که مناسب است مطلب ایشان نیز مورد بررسی قرار بگیرد. ایشان در اشکال به دیگران و به خصوص محقق خراسانی می‏فرماید: اساسا وقتی مفهومی با عام مقایسه می‏شود، از آنجا که قضیه شرطیه بر مقدمات حکمت در عام حاکم است، دیگر ما نمی‏توانیم بگوییم عام قرینیت دارد برای مفهوم.

خارج اصول – جلسه هشتاد و ششم – مسائل – مسئله ششم: تخصیص عام به مفهوم – بررسی تخصیص به مفهوم مخالف – بررسی کلام محقق خراسانی – اشکال اول و دوم

جلسه ۸۶- PDF جلسه هشتاد و ششم  مسائل – مسئله ششم: تخصیص عام به مفهوم – بررسی تخصیص به مفهوم مخالف – بررسی کلام محقق خراسانی – اشکال اول و دوم ۱۴۰۰/۱۲/۰۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد تخصیص عام به مفهوم مخالف محقق خراسانی مطلب را در دو فرض بیان کردند و در هر فرض دو صورت را ذکر کردند. فرض اول این بود که عام و مفهوم در یک یا دو کلام به گونه‎ای ذکر شوند که بین آنها ارتباط باشد به نحوی که اگر یکی از آنها نسبت به دیگری قرینه محسوب شود، این قرینه قرینه متصله باشد. در این فرض ایشان فرمودند که دلالت عام بر عموم یا ثبوت مفهوم از قضیه منطوقیه تارة بالوضع