شیخ انصاری

خارج اصول – جلسه هجدهم – ۵. حجیت خبر واحد – مقدمات – مقدمه دوم: حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است یا خیر؟ – نظر بعضی از بزرگان – نظر محقق اصفهانی – جمع بندی – مقدمه سوم – شرح رساله حقوق – حق عورت – بیان کلی – به رسمیت شناخته شدن نیاز جنسی

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم  ۵. حجیت خبر واحد – مقدمات – مقدمه دوم: حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است یا خیر؟ – نظر بعضی از بزرگان – نظر محقق اصفهانی – جمع بندی – مقدمه سوم – شرح رساله حقوق – حق عورت – بیان کلی – به رسمیت شناخته شدن نیاز جنسی ۱۴۰۳/۰۷/۲۵ خلاصه جلسه گذشته در بحث از اینکه آیا حجیت خبر واحد مسئله اصولی محسوب می شود یا خیر، به نظر صاحب فصول، شیخ انصاری، محقق خراسانی اشاره کردیم. قهرا با توجه به اشکالاتی که به صاحب فصول و شیخ انصاری وارد شد این دو نظر قابل قبول نیست. نظر محقق خراسانی هم از سوی برخی از اعاظم مورد اشکال واقع شده است.

خارج اصول – جلسه هفدهم – ۵. حجیت خبر واحد – مقدمات – مقدمه دوم: حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است یا نه؟ نظر شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – نظر محقق خراسانی

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم ۵. حجیت خبر واحد – مقدمات – مقدمه دوم: حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است یا نه؟ نظر شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – نظر محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۷/۲۴   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه دوم از مقدمات بحث از حجیت خبر واحد سخن در این بود که آیا این بحث و این مسئله از مسائل علم اصول محسوب می شود یا خیر؟ اینکه ما بحث می کنیم خیر الواحد حجة ام لا؟ آیا این به عنوان یک مسئله اصولی شناخته می شود و آیا معیار و ملاک مسئله اصولی بر این مسئله منطبق است یا خیر؟ عرض کردیم اینجا انظار مختلفی وجود دارد، نظر صاحب فصول این بود

خارج اصول – جلسه چهاردهم – شهرت – نمونه هایی از شهرت فتوایی– تهافت در نظر و عمل شیخ انصاری – شرح رساله حقوق        

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم  شهرت – نمونه هایی از شهرت فتوایی– تهافت در نظر و عمل شیخ انصاری – شرح رساله حقوق  ۱۴۰۳/۰۷/۱۸ ما تقریبا همه مباحثی که در مورد شهرت فتوایی لازم بود طرح شود را بیان کردیم. من فقط به دو مطلب باید در پایان این بحث اشاره کنم. نمونه هایی از شهرت فتوایی یکی ذکر برخی نمونه ها و مثالها برای شهرت فتوایی است یعنی فتوای مشهور که مستند آن معلوم نیست یعنی حداقل ما نص و روایتی مشاهده نمی کنیم و تنها چیزی که وجود دارد فتوای مشهور است و دیگری پاسخ به پرسشی در رابطه با شیخ انصاری است که شیخ انصاری با اینکه شهرت فتوایی را حجت نمی داند، اما مع ذلک

خارج اصول – جلسه یازدهم – ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی      

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی       ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته ما تقریب استدلال به دلیل چهارم برای حجیت شهرت فتوایی را ذکر کردیم، اشکالاتی که نسبت به این دلیل بود بیان شد. اشاره ای به کلمات بعضی از اعاظم مثل محقق خراسانی و شیخ انصاری داشتیم زیرا بعضی از این اشکالات نسبت به این مقبوله را آنها مطرح کردند، پس از آن کلام محقق نایینی، امام خمینی، محقق بروجردی نسبت به این مقبوله بیان

خارج اصول – جلسه هشتاد و نهم – ۱. ظواهر – اختلاف قرائات قرآن و تأثیر آن در حکم شرعی – دو مبنا – بررسی مسئله بنابر مبنای اول

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم ۱. ظواهر – اختلاف قرائات قرآن و تأثیر آن در حکم شرعی – دو مبنا – بررسی مسئله بنابر مبنای اول ۱۴۰۳/۰۱/۲۶     اختلاف قرائات و تأثیر آن در حکم شرعی بحثی که باقی مانده و در ذیل بحث حجیت ظواهر مطرح می شود مربوط به تواتر قرائات است. این بحث را شیخ انصاری در رسائل مطرح کرده و محقق خراسانی به تبع ایشان در کفایه متعرض آن شده است. اصل مسئله این است که اگر در قرائت آیات اختلاف باشد و قراء آن را به نحو متفاوت قرائت بکنند، آیا به هر یک از این قرائات می توان استدلال کرد یا خیر؟ ما وقتی می‎گوییم ظواهر حجت است، این شامل

خارج اصول – جلسه هشتاد و پنجم – ۱. ظواهر – کلام شیخ انصاری – مدعای دوم شیخ انصاری –بررسی مدعای دوم

جلسه ۸۵ – PDF جلسه هشتاد و پنجم  ۱. ظواهر – کلام شیخ انصاری – مدعای دوم شیخ انصاری –بررسی مدعای دوم ۱۴۰۲/۱۲/۱۳       خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مرحوم شیخ انصاری مطلبی را فرموده‎اند که در واقع دو بخش یا به تعبیر دیگر دو مدعا است. مدعای اول ایشان را دیروز ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. آنچه دیروز گفتیم این بود که به نظر شیخ انصاری اماراتی که برای تشخیص مراد متکلم مورد استفاده قرار می‏گیرند مانند اصالة الاطلاق و اصالة العموم و امثال اینها، همگی به اصالة عدم القرینه رجوع می‎کنند. محقق خراسانی اشکال کردند که ما اینجا یک اصل بیشتر نداریم و آن هم اصالة الظهور است و سایر اصول لفظیه از مصادیق

خارج اصول – جلسه هفتاد و یکم – مجعول در باب امارات – مقام ثبوت – احتمال سوم (ما یصح الاحتجاج به) – شرح رساله حقوق (آثار وضعی حرام خواری)

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مجعول در باب امارات – مقام ثبوت – احتمال سوم (ما یصح الاحتجاج به) – شرح رساله حقوق (آثار وضعی حرام خواری) ۱۴۰۲/۱۱/۰۴   احتمال سوم در بحث از احتمالات مربوط به مجعول در باب امارات تا اینجا دو احتمال را رسیدگی کردیم و هر دو احتمال مورد خدشه قرار گرفت. احتمال سوم که محقق اصفهانی به آن ملتزم شده این است که آنچه در باب امارات جعل شده است حجیت به مفهوم لغوی آن است. ایشان تعبیرشان این است « و اما الثالث و هو اعتبار نفس معنی الحجیه» در باب امارات خود معنا و مفهوم حجیت اعتبار شده است. سپس ایشان توضیح می‏دهد از اینکه معنای حجیت و مفهوم حجیت

خارج اصول – جلسه سی و دوم – مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – مبنای مختار – کلام محقق عراقی

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – مبنای مختار – کلام محقق عراقی ۱۴۰۲/۰۸/۲۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد حجیت قطع مبانی مختلف است و چند دیدگاه وجود دارد، لذا در مورد قطع قطاع نیز اثر خودش را می گذارد. بر این اساس گفتیم باید ببینیم قطع چرا حجت است و آنچه که به عنوان آثار قطع دانسته می‎شود آیا فی الواقع اثر قطع است یا خیر؟ به چند مبنا در جلسه گذشته اشاره کردیم، در مورد آن سه مطلبی که به عنوان اثر قطع بیان شده است، انظار مختلف بود. شیخ انصاری و محقق خراسانی مثلا دو اثر را به عنوان اثر قطع پذیرفتند، برخی دیگر

خارج اصول – جلسه سی و یکم – مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – بررسی بر اساس مبانی مختلف در آثار قطع – الف . مبانی – شرح رساله حقوق  

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم  مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – بررسی بر اساس مبانی مختلف در آثار قطع – الف . مبانی – شرح رساله حقوق     ۱۴۰۲/۰۸/۲۴        خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت و اعتبار قطع قطاع بود. عرض کردیم برخی از اعاظم مثل کاشف الغطاء قائل به عدم اعتبار قطع قطاع شدند اما در مقابل شیخ انصاری محقق خراسانی و اکثر تلامذه ایشان با این نظر مخالفت کردند و معتقدند قطع قطاع حجت است.عرض کردیم این قسمت از فرمایش محقق شیخ انصاری که ما کاشف الغطاء در مورد حجیت قطع قطاع در صورتی که طریقی باشد مخالفت کردند، درست است اما درباره وجه مخالفت بهتر است بر اساس

خارج اصول – جلسه بیست و نهم – مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – کلام صاحب جواهر – معنای قطاع – کلام شیخ انصاری    

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – کلام صاحب جواهر – معنای قطاع – کلام شیخ انصاری ۱۴۰۲/۰۸/۲۲                   خلاصه جلسه گذشته در ادامه بحث از حجیت قطع گفتیم دو مطلب باقی مانده که باید آن را در دو مقام دنبال کنیم. این دو مطلب در حقیقت پاسخ به دو شبهه است. شبهه اول که درباره حجیت قطع ناشی از مقدمات عقلی بود توسط اخباریین مطرح شده و این باعث شد ما در مقام اول به این شبهه پاسخ دهیم و آن را بررسی کنیم. مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع این شبهه پیرامون قطع قطاع است و اینکه قطع قطاع حجیت

خارج اصول – جلسه بیست و هشتم – مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع ناشی از مقدمات عقلی – پاسخ شهید صدر به  شبهه اخباریین و بررسی آن – حق در مسئله     

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم  مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع ناشی از مقدمات عقلی – پاسخ شهید صدر به  شبهه اخباریین و بررسی آن – حق در مسئله          ۱۴۰۲/۰۸/۲۱     پاسخ شهید صدر به شبهه اخباریین در مورد برخی روایات که اخباریین برای عدم اعتبار قطع ناشی از مقدمات عقلی، بدان استناد کرده‎اند پاسخ هایی را از شیخ انصاری و محقق نایینی و صاحب منتقی الاصول ذکر کردیم و در آنها خدشه شد. شهید صدر روایات مربوطه را به پنج طائفه تقسیم کرده است. صرف نظر از اینکه میزان ارتباط این روایات به موضوع بحث چه اندازه است، این پنج طائفه را نقل می‏کنیم و نظر ایشان را د رمورد این روایات بیان

خارج اصول – جلسه بیست و هفتم – مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع حاصل از مقدمات عقلی – پاسخ محقق نایینی به شبهه اخباریین و بررسی آن – پاسخ صاحب منتقی الاصول به شبهه اخباریین و بررسی آن   

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع حاصل از مقدمات عقلی – پاسخ محقق نایینی به شبهه اخباریین و بررسی آن – پاسخ صاحب منتقی الاصول به شبهه اخباریین و بررسی آن ۱۴۰۲/۰۸/۲۰     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم اخباریین با استناد به برخی روایات تلاش کردند اثبات کنند که اگر حکم شرعی از طریقی غیر از نقل و سماع از معصوم به دست ما برسد اعتبار ندارد. به نظر آنها حتی احکامی که عقل استقلالا به آنها حکم دارد و آن را درک می‏کند مثل احسان و صدقه به فقیر، اگر غیر از طریق معصوم و به وسیله عقل درک شود اعتبار و حجیت ندارد؛ همه چیز دائر مدار نقل

خارج اصول – جلسه بیست و ششم – مقدمه – مقام اول – بررسی پاسخ شیخ انصاری به دو شبهه اخباریین – شرح رساله حقوق

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم  مقدمه – مقام اول – بررسی پاسخ شیخ انصاری به دو شبهه اخباریین – شرح رساله حقوق ۱۴۰۲/۰۸/۱۷     خلاصه جلسه گذشته در بحث از حجیت و اعتبار قطع ناشی از مقدمات عقلیه عرض کردیم شیخ انصاری نسبتی به اخباریین داده اند مبنی بر اینکه قطع حاصل از مقدمات عقلی اعتبار ندارد. محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکال گرفت، ما با بررسی کلمات برخی از اخباریین به این نتیجه رسیدیم که این نسبت صحیح است و اشکال محقق خراسانی وارد نیست. در ادامه شیخ انصاری به دو شبهه در کلام اخباریین اشاره کردند(یا این شبهات در کلام اخباریین بوده یا ایشان از مجموع مطالب آنها این برداشت را کرده و در

خارج اصول – جلسه بیست و چهارم – مقام اول – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی اشکال محقق خراسانی

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم  مقام اول – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی اشکال محقق خراسانی ۱۴۰۲/۰۸/۱۵     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به واسطه شبهه‏ای که در این مقام مطرح شده، مبنی بر اینکه آن دسته از قطع‎هایی که از راه مقدمات عقلی حاصل می‎شود معتبر نیست بلکه تنها قطع حاصل از مبادی نقلی یعنی قرآن و روایات معتبر است. اگر قطع به حکم شرعی از راه آیه و حدیث حاصل شود این معتبر است اما اگر از راه مقدمات عقلی پدید بیاید حجت نیست. این شبهه‎ای است که شیخ انصاری آن را به اخباریین نسبت دادند لکن محقق خراسانی در این نسبت تردید کردند و فرمودند این نسبت صحیح نیست. عبارات

خارج اصول – جلسه بیست و یکم – وجوب موافقت التزامیه – مقام ثبوت – ادامه کلام امام خمینی- بررسی کلام امام خمینی – شرح رساله حقوق             

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم  وجوب موافقت التزامیه – مقام ثبوت – ادامه کلام امام خمینی- بررسی کلام امام خمینی – شرح رساله حقوق              ۱۴۰۲/۰۸/۱۰   ادامه کلام امام خمینی عرض کردیم در مورد وجوب موافقت التزامیه امام خمینی ابتدائا در مقام ثبوت بحث کردند. به این معنا که آیا اساسا چنین چیزی امکان دارد یا خیر؟ به خلاف مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی که بحث را عمدتا روی مقام اثبات متمرکز کردند. سخن امام خمینی مشتمل بر سه قسمت است. قسمت اول بیان جند مقدمه بود. قسمت دوم بیان اصل مدعا و دلیل بر مدعا که عبارت است از عدم امکان وجوب موافقت التزامیه. قسمت سوم پاسخ به برخی

خارج اصول – جلسه بیستم – الوجوب موافقت التزامیه – مقام ثبوت – کلام امام خمینی                                

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم  وجوب موافقت التزامیه – مقام ثبوت – کلام امام خمینی                                 ۱۴۰۲/۰۸/۰۹     وجوب موافقت التزامیه در مورد موافقت التزامیه مطالبی به عنوان مقدمه و به منظور روشن تر شدن بحث ذکر شد. اکنون نوبت بحث از خود وجوب موافقت التزامیه است. ۱.مقام ثبوت شیخ انصاری و محقق خراسانی که به این مسئله پرداخته‎اند بین مقام ثبوت و مقام اثبات تفکیک نکردند. یکسره سراغ ادله رفته‎اند که آیا ما دلیلی بر وجوب موافقت التزامیه داریم یا نداریم. اما امام خمینی ابتدائا بحث را در مقام ثبوت مطرح کردند و این به نظر مطلب مهمی است. منظور از مقام ثبوت، امکان تعلق وجوب به موافقت التزامیه است. حال اینکه ما این وجوب را عقلی

قواعد فقهیه – جلسه نهم – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – بررسی پاسخ دوم به اشکال اول – اشکال به پاسخ دوم – بررسی اشکال دوم – اشکال سوم- پاسخ اول و بررسی آن – پاسخ دوم    

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم  ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – بررسی پاسخ دوم به اشکال اول – اشکال به پاسخ دوم – بررسی اشکال دوم – اشکال سوم- پاسخ اول و بررسی آن – پاسخ دوم     ۱۴۰۲/۰۸/۰۶                                                            خلاصه جلسه گذشته تا اینجا سه اشکال به تقریب اول از استدلال به آیه نفی سبیل بیان کردیم و جواب دادیم. اشکال اول سیاق خود این فقره از آیه بود که در حقیقت با عنوان سیاق کلمات آن را معرفی کردیم. اشکال دوم

قواعد فقهیه – جلسه هفتم – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – اشکال اول – پاسخ اول و دوم و بررسی آنها

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – اشکال اول – پاسخ اول و دوم و بررسی آنها ۱۴۰۲/۰۷/۲۹       خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مقتضای تحقیق در آیه نفی سبیل این است که آیه عمومیت دارد (تقریب اول) و بر این اساس می‌تواند بر قاعده نفی سبیل دلالت کند؛ فی الجمله شواهد و قرائن را ذکر کردیم، لکن عرض کردیم نسبت به عموم چند اشکال مطرح است؛ بعضی از این اشکالات را مرحوم شیخ انصاری فرموده و برخی را دیگران گفته‌اند از جمله صاحب حدائق؛ عمدتاً آن اشکالات شش‌گانه‌ای که ما در گذشته از صاحب عناوین نقل کردیم، اینها هست به اضافه یک سری اشکالات

خارج اصول – جلسه سیزدهم – مقتضای تحقیق – مقام ثبوت – ۴. توجیه کلام شیخ انصاری در حاشیه و  رد آن در کفایه – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق اصفهانی  

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم مقتضای تحقیق – مقام ثبوت – ۴. توجیه کلام شیخ انصاری در حاشیه و  رد آن در کفایه – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق اصفهانی   ۱۴۰۲/۰۷/۲۹       مقتضای تحقیق در مسئله بحث در جانشینی امارات و اصول عملیه از قطع بود. کلام محقق خراسانی را نقل کردیم؛ ایشان چهار مطلب را در این مقام فرمودند؛ در بررسی سخن محقق خراسانی عرض کردیم باید بین مقام ثبوت و مقام اثبات تفکیک کرد. در مقام ثبوت سه ادعای ایشان را بررسی کردیم؛ یکی اینکه امارات و اصول عملیه جانشین قطع طریقی می‎شوند. دوم اینکه امارات و اصول عملیه جانشین قطع موضوعی صفتی نمی‎شوند. در این دو ادعا با محقق خراسانی موافقت

خارج اصول – جلسه یازدهم – مقتضای تحقیق در مسئله – الف. مقام ثبوت ۱. جانشینی نسبت به قطع طریقی ۲. جانشینی نسبت به قطع موضوعی صفتی      

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  مقتضای تحقیق در مسئله – الف. مقام ثبوت ۱. جانشینی نسبت به قطع طریقی ۲. جانشینی نسبت به قطع موضوعی صفتی       ۱۴۰۲/۰۷/۲۴       مقتضای تحقیق در مسئله تا اینجا مطالب محقق خراسانی را پیرامون جانشینی امارات از قطع بیان کردیم. چهار ادعا و مطلب را محقق خراسانی بیان کردند. ۱. امارات و اصول عملیه جانشین قطع طریقی می‎شود. ۲. امارات و اصول عملیه جانشین قطع موضوعی صفتی نمی‎شود. ۳. در رد کلام شیخ انصاری در کفایه فرمودند: امارات و اصول عملیه جانشین قطع موضوعی طریقی نمی‎شود. ۴. از توجیهی که در حاشیه رسائل برای کلام شیخ انصاری کردند عدول کرده و آن توجیه را رد نمودند. در مقام بررسی این