قاعده جب

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم خاتمه – دو فرع و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۹/۲۲   خاتمه از بحث های مربوط به قاعده جب تنها دو فرع باقی مانده که این دو فرع را هم انشاءالله متعرض شویم، دیگر بحثی باقی نمی‌ماند. فرع اول فرع اول این است که اگر کافری در اثناء عبادت مسلمان شود، آیا این مشمول قاعده قرار می‌گیرد یا نه؟ مثالش در مورد ماه رمضان است که کسی کافر است اما از مفطرات چیزی برای او پیش نیامده. وسط روزه ماه مبارک رمضان مسلمان می‌شود. در اینجا بحث است که آیا قاعده جبّ شامل این مورد و این مجموع می‌شود یا نه؟ اقوال ۱. یک قول این است که قاعده جب نسبت به مجموع این

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم شرط اصلی قاعده: کفر صرف _ بررسی شمول قاعده نسبت به مخالف و منتحل للاسلام ۱۳۹۹/۰۹/۱۶   شرط اصلی قاعده بحثمان درباره مدارک و مستندات قاعده و همچنین قلمرو قاعده تقریبا به پایان رسید. یک بحثی در برخی از کتب قواعد فقهیه به عنوان خاتمه یا تتمه ذکر شده که مشتمل بر چهار امر است. صاحب عناوین این دو را به عنوان تتمه مسئله ذکر کرده و می‌گوید: بقی الکلام فی امورٍ، این‌ها تتمه مسئله محسوب می‌شوند. در بعضی از کتاب های قواعد فقهی به عنوان خاتمه که مشتمل بر چهار امر است ذکر شده است. این چهار امر در واقع دو امرش مربوط می‌شود به دو فرع فقهی که ما این‌ها

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم قلمرو قاعده _ ج) بخش سوم: حقوق و تکالیف مشترک _ قسم سوم: حقوق با سابقه در کفر _ مقتضای تحقیق در مسئله ۱۳۹۹/۰۹/۱۵   خلاصه جلسه گذشته در بخش سوم از حقوقی که در قلمرو قاعده جب مورد بررسی قرار می‌گیرد، عرض کردیم یک قسم از حقوق، حقوقی هستند که مشترک بین خداوند و مردم اند و سابقه ای در کفر و بنابر اعقاد کافر ندارند. یک قسم از حقوق هم حقوقی است که سابقه ای در کفر و بنابر اعتقاد شخص کافر دارد. سخن در قسم دوم بود. در قسم دوم عرض کردیم گاهی کفاره ای به سبب نذر یا قسم واجب می‌شود یا اساسا خودش الزامی را ایجاد می‌کند، و دیگر

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم قلمرو قاعده _ ج) حقوق و تکالیف مشترک _ قسم دوم:حقوق با سابقه در کفر _ کلام صاحب عناوین _ مقتضای تحقیق در مسئله ۱۳۹۹/۰۹/۰۹   خلاصه جلسه گذشته در قلمرو قاعده، بحث به آن بخش از حقوقی رسید که مشترک است بین خدا و مردم. عرض کردیم این بخش از حقوق هم خودش بر دو قسم است. یک قسم از حقوق، به نحوی است که سابقه ای در عقیده و مذهب کافر نداشته که مثالش را ذکر کردیم و درباره اش بحث کردیم؛ مسئله خمس و زکات از این قسم به شمار می‌رفت. قسم دوم: حقوق با سابقه در کفر قسم دوم آن دسته از حقوق و تکالیفی است که در اعتقاد کافر

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هیجدهم قلمرو قاعده _ ج) حقوق و تکالیف مشترک _ قسم اول _ حقوق بی سابقه _ خمس و زکات ۱۳۹۹/۰۹/۰۸   ج) حقوق و تکالیف مشترک بحث ما به بخش سوم از تکالیف و حقوق رسید. بخش اول درباره تکالیف و حقوق اختصاصی خداوند بود. بخش دوم تکالیف و حقوق اختصاصی مردم. و بخش سوم درباره تکالیف و حقوق مشترک بین خدا و مردم است. ما در مورد قلمرو قاعده نسبت به آن دو دسته از آن تکالیف و حقوق در جلسات گذشته بحث کردیم، اما بخش سوم، یعنی حقوقی که بین خدا و مردم مشترک است، این هم مثل آن دو بخش گذشته، تارۀً بدون هیچ سابقه ای در عقیده و معتقدات شخص

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم قلمرو قاعده _ ب) حقوق اختصاصی مردم _ قسم دوم: حقوق و تکالیف بی سابقه _ ۱. دیون و ضمانات ۲. عقود و ایقاعات ۱۳۹۹/۰۹/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد حقوق اختصاصی مردم بود که اگر کسی کافر باشد و مسلمان شود، آیا اسلام سبب هدم این حقوق می‌شود یا نه؟ عرض کردیم این حقوق و تکالیف بر دو دسته هستند. برخی از آن‌ها سابقه و پیشینه ای در مذهب و اعتقادات این کافر ندارند و برخی اینچنین هستند. فرض را در قسم اول در جایی که سابقه ای در اعتقادات کافر نداشته باشد مطرح کردیم و مثال زدیم به قصاص و به تفصیل در این باره صحبت کردیم. همچنین برای تکمیل

جلسه ۱۶- PDF جلسه شانزدهم قلمرو قاعده – ب) حقوق اختصاصی مردم – حق در مورد قصاص ۱۳۹۹/۰۹/۰۱   خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره حقوق اختصاصی مردم بود که آیا قاعده الاسلام یجبّ ما قَبلَه این دسته از حقوق را منهدم می‌کند؟ آن حقوقی که در دوران کفر با اسباب خودش ایجاد شده را منهدم می‌کند یا این دسته از حقوق این چنین نیست؟ قسم اول از این حقوق آن دسته از حقوقی هستند که مختص مردم است و سابقه ای هم در عقیده کافر نداشته و جزء معتقدات کافر محسوب نمی‌شده و مثال هم برای این قسم را قصاص ذکر کردیم. درباره قصاص عرض کردیم اصولا اختلافی وجود دارد که آیا قصاص سابقه ای در قبل از اسلام

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم قلمرو قاعده – ب) حقوق اختصاصی مردم – مورد اول: قصاص ۱۳۹۹/۰۸/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در قلمرو قاعده جبّ بود و اینکه این قاعده چه محدوده ای را در بر می‌گیرد. بر اساس تقسیم بندی ای که برای موارد تحت پوشش این قاعده ذکر کردیم، بخش اول حقوق اختصاصی خداوند تبارک و تعالی بود. گفته شد خود این بخش دو قسم دارد: یک قسم آن دسته از حقوقی است که مختص به خداوند تبارک و تعالی است و از معتقدات شخص کافر هم محسوب نمی‌شده، یعنی او در دین خودش ذمه خودش را مشغول به آن تکالیف و حقوق نمی‌دانسته. قسم دوم آن دسته از حقوقی است که اختصاصا مربوط به خداوند

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم قلمرو قاعده – الف) حقوق اختصاصی خداوند – مقتضای تحقیق در مورد ششم (اسباب تحریم نکاح) – قسم دوم از حقوق ۱۳۹۹/۰۸/۲۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در حقوق اختصاصی خداوند بود که چنانچه این حقوق از ناحیه کافر نادیده گرفته شود و توجه نشود، آیا پس از اسلام این حقوق ثابت است یا خیر؟ گفتیم این حقوق بر دو قسم اند. قسمی از آن‌ها حقوقی هستند که در دین کافر پذیرفته نشده و جزء معتقدات او محسوب نمی‌شود. و قسمی از این حقوق، آن‌هایی هستند که در اعتقادات کافر هم به عنوان چیزی که بر آن اثر مترتب می‌شود شناخته می‌شود. در قسم اول ما شش مورد را مورد بررسی قرار دادیم که

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم قلمرو قاعده – الف) حقوق اختصاصی خداوند – مورد ششم: اسباب تحریم نکاح – اقوال و ادله آن‌ها ۱۳۹۹/۰۸/۱۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در حقوق اختصاصی خداوند بود که اگر کافری اسلام آورد، این حقوق و تکالیف پس از اسلام آوردن این شخص کافر آیا کما کان باقی است یا قطع می‌شود و نادیده گرفته می‌شود؟ تا اینجا ۵ مورد از این حقوق و تکالیف را مورد بررسی قرار دادیم و ادله آنها را ذکر کردیم که آیا بالاخره قاعده جب یا حدیث یا ادله دیگر، شامل این موارد خواهد شد یا خیر. مورد ششم: اسباب تحریم نکاح مورد ششم در واقع مربوط می‌شود به برخی از اسباب تحریم نکاح. ما در مورد