سایر دروس

قواعد فقهیه – جلسه سی ام – نفی حرج، رخصت یا عزیمت؟

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام  نفی حرج، رخصت یا عزیمت؟ ۱۴۰۰/۱۱/۱۰ نفی حرج، رخصت یا عزیمت؟ درباره مشروعیت و اعتبار قاعده سرانجام به این نتیجه رسیدیم که این قاعده هم به لحاظ مقتضی مشکلی ندارد و ادله متعدد می‌تواند حجیت آن را اثبات کند و هم به لحاظ عدم مانع در برابر آن مشکلی نیست و لذا دلیل اعتبار و حجیت قاعده تمام است. تبیین نزاع در ادامه این پرسش مطرح می‌شود که نفی حرج و عسر که در شریعت ثابت شده، به چه کیفیتی ثابت شده؟ آیا از قبیل عزیمت است یا رخصت؟ چون هر دو در آن محتمل است. ممکن است نفی حرج از قبیل عزیمت باشد و ممکن است از قبیل رخصت. احتمال اول اینکه

قواعد فقهیه – جلسه بیست و نهم – ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ بررسی راه حل ششم _ راه حل برگزیده  

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ بررسی راه حل ششم _ راه حل برگزیده ۱۴۰۰/۱۱/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در راه حل هایی بود که برای مشکل مشروعیت قاعده و رفع مانع اعتبار قاعده لاحرج ارائه شده. پنج راه حل مورد بررسی قرار گرفت و اشکالاتی که در آن راه حل ها وجود داشت را متعرض شدیم. راه حل ششم که جلسه گذشته به آن پرداختیم، از طریق تقسیم تکالیف به چهار قسم می‌خوست این مانع و مشکل را رفع کند. ایشان که ادعا فرموده با این راه ماده اشکال قطع خواهد شد، تکالیف حرجیه را به چهار قسم تقسیم کرده اند و در مورد هر یک از این اقسام

رساله حقوق – جلسه شصت و هفتم – گوش، دروازه قلب

جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم  گوش، دروازه قلب ۱۴۰۰/۱۱/۰۶ شرح رسالة الحقوق درباره حق گوش سخن می‌گفتیم؛ حضرت فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ السَّمْعِ‏ فَتَنْزِيهُهُ عَنْ أَنْ تَجْعَلَهُ طَرِيقاً إِلَى قَلْبِكَ إِلَّا لِفُوَّهَةٍ كَرِيمَةٍ تُحْدِثُ فِي قَلْبِكَ خَيْراً أَوْ تَكْسِبُ خُلُقاً كَرِيماً». جلسه گذشته درباره این حق و اهمیت آن و اینکه گوش و چشم ابزارهای آگاهی و معرفت و شناخت انسان هستند، سخنان و مطالبی را عرض کردیم. حضرت اینجا اشاره می‌کند به نقش گوش و تأثیراتی که در انسان دارد و مراقبتی که انسان باید از گوش داشته باشد. عمده مأموریت گوش به ضمیمه چشم این است که اینها دروازه‌های قلب انسان هستند، دروازه‌های دل انسان هستند؛ اینکه می‌گوییم ابزار آگاهی و معرفت هستند، نه اینکه

تفسیر – جلسه چهل و یکم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «و استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب نهم: اثر وضعی صبر _ مطلب دهم: اهمیت صبر و وجه تقدیم آن بر نماز

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «و استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب نهم: اثر وضعی صبر _ مطلب دهم: اهمیت صبر و وجه تقدیم آن بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۶ مطلب نهم: اثر وضعی صبر از مطالب مربوط به بخش اول آیه ۴۵ یک مطلب باقی مانده که باید آن را متعرض شویم و بعد انشاءالله از این بحث عبور کنیم. مطلب نهم این است که: خداوند تبارک و تعالی امر به استعانت به صبر و نماز کردند. در اینکه صبر مساعد انسان است در جبران ضعف ها و کمبود ها و مقابله با دشواری ها و موانع است، بحثی نیست. اگر ما از این فضیلت برخوردار باشیم که در برابر امور ناخوشایند اهل

شرح رساله حقوق – جلسه شصت و ششم – حق گوش – گوش و چشم، ابزارهای آگاهی انسان

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم حق گوش – گوش و چشم، ابزارهای آگاهی انسان ۱۴۰۰/۱۰/۲۹ بحث ما تا اینجا درباره حق الله و حق الانسان نفسه و حق الاعضاء که تا به حال یک حق را ذکر کردیم، حق اللسان؛ حق الله به طور کلی یک حقی بود که بیان شد. حق انسان بر خودش هم به صورت کلی توضیح داده شد. بعد حضرت سراغ اعضاء انسان آمدند؛ اولین عضوی که حق آن بیان شد، زبان بود. علت تقدم زبان بر سایر اعضا هم ذکر شد که چرا امام سجاد(ع) زبان را مقدم بر سایر اعضا کرد؛ به خاطر آن نقش محوری و اصلی که در انسان دارد. در درجه اول حضرت کأن خروجی انسان را کنترل

تفسیر – جلسه چهلم – آیه ۴۵ _ بخش اول:«استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب ششم _ فضایل اخلاقی _ مطلب هشتم: وجه تقدم صبر بر نماز

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم  آیه ۴۵ _ بخش اول:«استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب ششم _ فضایل اخلاقی _ مطلب هشتم: وجه تقدم صبر بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۵ ادامه مطلب ششم در بخش اول آیه ۴۵ شش مطلب را بیان کردیم. در مطلب ششم بحث در این بود که معنای صبر چیست. در این رابطه شش وجه و احتمال ذکر شد. اگر بخواهیم حق مطلب را بیان کنیم بگونه ای که برخی از این وجوه و احتمالات نفی نشوند، می‌توانیم بگوییم صبر در اینجا به همان معنای متفاهم عرفی خودش استعمال شده. یعنی یک فضیلت اخلاقی که به سبب آن انسان امور ناخوشایند را تحمل می‌کند. این ناخوشایندی گاهی به خاطر سختی اطاعت است، گاهی به خاطر مشقت ترک

تفسیر – جلسه سی و نهم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «استَعینوا بالصبر و الصلاۀ» مطلب پنجم: قلمرو استعانت _ مطلب ششم: مقصود از صبر

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم آیه ۴۵ _ بخش اول: «استَعینوا بالصبر و الصلاۀ» مطلب پنجم: قلمرو استعانت _ مطلب ششم: مقصود از صبر ۱۴۰۰/۱۱/۰۴ در بخش اول از آیه ۴۵ عرض کردیم مطالبی وجود دارد که تا اینجا چهار مطلب را متعرض شدیم. آخرین مطلب درباره این بود که چرا باید ما از خداوند تبارک و تعالی استعانت بجوییم. مطلب پنجم: قلمرو استعانت مطلب بعد که به نوعی در ذیل همان بحث قبلی می‌گنجد و نکته ای است مربوط است به مطلب چهارم، درباره قلمرو استعانت است. اگر باید از خداوند کمک بطلبند و دلیلش هم معلوم شد و وجه انحصارش هم مشخص شد، قلمرو استعانت کجا است یعنی ما در کجا باید از خدا طلب

قواعد فقهیه – جلسه بیست و هشتم – ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _  راه حل پنجم (محقق بجنوردی) و بررسی آن _ راه حل ششم

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ راه حل پنجم (محقق بجنوردی) و بررسی آن _ راه حل ششم ۱۴۰۰/۱۱/۰۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در راه حل هایی بود که برای مشکل مشروعیت و حجیت و اعتبار قاعده لاحرج ارائه شده است. تا اینجا چهار راه حل مورد بررسی قرار گرفت و صرف نظر از اینکه محذور بعضی از این‌ها کمتر از برخی دیگر بود، اما عمدتا مواجه با مشکل بودند. راه حل پنجم (محقق بجنوردی) راه حل پنجم در قواعد فقهیه مرحوم آقای بجنوردی ارائه شده که مناسب است این راه حل هم مورد بررسی قرار گیرد. ایشان میفرماید ما باید دو مقام ثبوت و اثبات را از هم تفکیک

تفسیر – جلسه سی و هشتم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _  مطلب چهارم: دلیل لزوم استعانت  

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب چهارم: دلیل لزوم استعانت ۱۴۰۰/۱۰/۲۹ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول از آیه ۴۵ یعنی «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»، سه مطلب بیان شد. یکی اینکه مخاطب امر به استعانت چه کسانی هستند، دوم تعمیم این امر به همگان. سوم اینکه این استعانت به چه کسی صورت گیرد و چگونه میتوان بین استعانت به خدا که مبدأ این عالم است، و استعانت به صبر و صلاۀ جمع کرد. مطلب چهارم: دلیل لزوم استعانت مطلب چهارمی که در این رابطه لازم است به آن پرداخته شود، این است که چرا اساسا استعانت باید صورت بگیرد. وجه استعانت چیست؟ چرا انسان به خدا اولا و بالذات

تفسیر – جلسه سی و هفتم – آیه ۴۵ _ بخش اول _ «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب اول: مخاطب در امر به استعانت _ مطلب دوم: تعمیم امر به غیر یهود _ مطلب سوم: جمع بین استعانت به خدا و استعانت به صبر وصلوۀ        

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم  آیه ۴۵ _ بخش اول _ «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب اول: مخاطب در امر به استعانت _ مطلب دوم: تعمیم امر به غیر یهود _ مطلب سوم: جمع بین استعانت به خدا و استعانت به صبر و صلوة ۱۴۰۰/۱۰/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۴۵ سوره بقره بود، «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَ أنها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». عرض کردیم این آیه مشتمل بر دو بخش است، یکی «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»، و دیگری «وَ أنها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». در بخش اول گفتیم ابتدائا امر به استعانت به صبر و صلاۀ شده است. درباره اینکه مخاطب به این امر چه کسانی هستند، دو احتمال و قول ذکر شد. یک قول اینکه