پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم فصل سوم، گستره قاعده _ جهت سوم (بررسی شمول قاعده نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه) _ بیان دوم: محقق عراقی و بررسی آن _ بیان سوم: امام خمینی و بررسی آن ۰۷/۱۰/۱۳۹۸   خلاصه جلسات گذشته بحث در جهت سوم از جهات مربوط به گستره قاعده قرعه بود. یعنی اینکه آیا قاعده قرعه عموم شبهات حکمیه و موضوعیه را در بر می‌گیرد، یا به خصوص در شبهات موضوعیه جاری می‌شود؟ عرض شد که بسیاری معتقد اند مجرای قاعده قرعه شبهات موضوعیه است و شبهات حکمیه از دایره جریان قاعده قرعه خارج اند. بر این ادعا ادله و بیاناتی ارائه شده. یک بیان و دلیل، بیانی بود که محقق مراغی صاحب عناوین

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم فصل سوم: گستره قاعده _ جهت سوم (بررسی شمول قاعده نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه) بررسی اشکالات به صاحب عناوین ۰۱/۱۰/۱۳۹۸   خلاصه جلسه گذشته  بحث در جهت سوم یعنی شمول قاعده قرعه نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه بود. در این جهت مهمترین دلیل مطالبی است که صاحب عناوین بیان کرده و ما به تفصیل کلام ایشان را نقل کردیم. خلاصه سخن محقق مراغی که در واقع دلیل بر اختصاص قاعده قرعه به یک قسم از شبهات موضوعیه است، این است که هر جا راه معتبر شرعی برای حل مشکل یافت نشد، به قرعه رجوع می‌شود. پس اساسا مجرای قاعده قرعه جایی است که برای مشکل و مشتبه هیچ مخرجی

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم فصل سوم: گستره قاعده _ جهت سوم (بررسی شمول قاعده نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه) ۳۰/۰۹/۱۳۹۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در یکی از جهات مربوط به گستره قاعده قرعه بود. بحث در این است که آیا قاعده قرعه در شبهات حکمیه هم جاری می‌شود یا خیر؟ در شبهات موضوعیه علی الاطلاق جاری می‌شود یا خیر؟ این‌ها جهاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در همین رابطه کلام محقق مراغی را نقل کردیم که ایشان شبهات را تقسیم کردند به حکمیه و موضوعیه و موضوعیه را هم دو قسمت کردند موضوعیه مستنبطه و موضوعیه محضه. تقریبا بخش اعظم کلام ایشان را نقل کردیم اما نظر ایشان درباره شبهات موضوعیه محضه

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم فصل سوم: گستره قاعده _ جهت سوم (بررسی شمول نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه) ۱۳۹۸/۰۹/۲۴ جهت سوم: بررسی شمول نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه جهت سوم از جهات مربوط به گستره قاعده قرعه، مربوط به عمومیت قاعده نسبت به شبهات حکمیه است. به عبارت دیگر در جهت سوم بحث در این است که آیا قاعده قرعه هم در شبهات موضوعیه جاری می‌شود و هم در شبهات حکمیه؟ یا اختصاص به شبهات موضوعیه دارد؟ در اینجا اقوال مختلف است، جمع زیادی قائل به عدم جریان قاعده در شبهات حکمیه شدند. اما برخی که شامل تعداد کمتری می‌شوند، قائل اند که قاعده قرعه در شبهات حکمیه هم می‌تواند جریان پیدا کند. از کسانی که

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم فصل سوم: گستره قاعده _ جهت اول و دوم ۱۳۹۸/۰۹/۲۳   تا اینجا دو فصل از فصول بحث قرعه مطرح شد. فصل اول درباره برخی از کلیات مربوط به این قاعده بود و فصل دوم درباره مشروعیت قاعده قرعه، مستندات و ادله آن بود که فی الجمله مشروعیت با ادله ای که اقامه شد ثابت گردید. فصل سوم: گستره قاعده فصل سوم درباره گستره قاعده قرعه است. ما سابقا جهاتی را در این باره متذکر شدیم و گفتیم که مسئله گستره قاعده قرعه در جهات مختلف باید مورد رسیدگی قرار گیرد و حدودا هفت جهت را متذکر شدیم که این جهات هفت گانه را انشاءالله در این فصل مورد رسیدگی قرار خواهیم داد و

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم ادله قاعده _ دلیل چهارم، پنجم، ششم، هفتم و بررسی آن‌ها ۱۳۹۸/۰۹/۱۷ ادامه دلیل چهارم اجماع منقول دلیل چهارم از ادله قاعده قرعه اجماع است. درباره اجماع محصل و اعتبارش در ما نحنُ فیه بحث شد. اما در مورد اجماع منقول عرض کردیم که برخی ادعای اجماع کرده اند؛ از جمله شیخ طوسی در کتاب خلاف میفرماید: الإجماع ظاهراً علی أنّ کلّ امرٍ مجهولٍ فیه القرعۀ. ابن ادریس هم ادعای اجماع کرده و می‌گوید: فینبغی أن یستعمل فیه لما روُی عن الأئمۀ الأطهار و تواترت به الآثار و أجمعت علیه الشیعۀُ الإمامیۀ. شهید هم در کتاب قواعد در این مسئله ادعای اجماع کرده و میفرماید: ثبت عندنا قولهم کلّ أمرٍ مجهولٍ فیه القرعۀ و

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ طایفه سوم: دسته ششم، هفتم و هشتم _ دلیل سوم و چهارم ۱۳۹۸/۰۹/۱۶ ادامه روایات طایفه سوم سه دسته از روایات مربوط به طایفه سوم باقی مانده که البته در این سه دسته مانند برخی از دسته های گذشته تعدد روایات به چشم نمی‌خورد، لکن چون موردش متفاوت از آن‌ها است، به ناچار می‌بایست در دسته ای جداگانه قرار می‌گرفت چون اساسا در طایفه سوم بحث از قرعه در موارد خاص است. دسته ششم  احمد بن محمد عن الحسن بن محمود عن علی بن رعاب عن الفضیل بن یسار قال: سألتُ أبا عبدالله (علیه السلام) عن مولودٍ لیس له ما للرجال و لا ما للنساء، قال: یقرعُ

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ طایفه سوم ۱۳۹۸/۰۹/۱۰   ادامه طایفه سوم روایات بحث در روایات طایفه سوم بود از این طایفه تا اینجا چهار دسته را ذکر کردیم و از دسته چهارم هم چهار روایت را نقل نمودیم. روایت پنجم شیخ مفید در ارشاد نقل می‌کند: محمد بن محمد بن نعمان المفید فی الارشاد قال: بعث رسول الله علیاً إلی الیمن فرفع إلیه رجلان بینهما جاریۀٌ یملکان رقّها علی السواء فجعلا خطر وطئها معا فوطئها معا فی طهرٍ واحد فحملت و وضعت غلاما فقرع علی الغلام باسمیهما فخرجت القرعۀ لأحدهما و ألحق به الغلام و ألزَمَه نصف قیمتۀ أن لو کان عبدا لشریکه فبلغ رسول الله (ص) القضیۀُ فأمضاها و أقرّ

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم ادله قاعده _ روایات: طایفه سوم (دسته سوم و چهارم) ۱۳۹۸/۰۹/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در روایاتی بود که برای مشروعیت قرعه به آن‌ها استناد شده. عرض کردیم که روایات سه طایفه هستند، طایفه اول روایاتی که دلالت بر مشروعیت قرعه به نحو عام دارند، دوم روایاتی که دلالت بر مشروعیت قرعه در برخی از ابواب فقه دارند آنهم به نحو عام و طایفه سوم روایاتی که دلالت بر مشروعیت قرعه در مورد خاص دارند. ادامه روایات دسته سوم از طایفه سوم طایفه سوم چند دسته است که تا اینجا روایات سه دسته را گفتیم؛ دسته اول در مورد تعارض شهود و بینه ها بود، دسته دوم درباره ولد مشتبه بین حر و عبد

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم ادله قاعده قرعه _ دلیل دوم: روایات _ طایفه سوم ۱۳۹۸/۰۹/۰۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم که از طایفه سوم برخی روایات درباره تعارض بینتان در موارد خاص است که در این موارد حکم به قرعه و تعیین محق به وسیله قرعه شده است. از همان موارد چند روایت دیگر باقی مانده: روایت سوم عن الحسین بن سعید عن الحسن عن زُرعه عن سماعۀ قال: إنّ رجلین إختصما إلی علیٍ فی دابّۀٍ  فزَعَمَ کلّ واحدٍ منهما أنّها نُتِجَت علی مِذوده و أقامَ کلُّ واحدٍ منهما بیّنۀً سواءً فی العدد. فأقرعَ بینهما سهمین، فعلّمَ السهمین کلّ واحدٍ منهما بِعلامۀٍ. سماعۀ می‌گوید دو نفر بر سر دابّه ای نزد امیر المؤمنین نزاع کردند. هر یک