پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتاد مسأله یک – جهت اول: تقسیم خمس- بررسی اشکالات قول سوم(اشکال سوم تا هفتم) ۱۳۹۶/۱۲/۱۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی است که به قول سوم و ادله و شواهدی که برای قول سوم اقامه شد. دو اشکال در جلسه قبل مورد بررسی قرار گرفت. اشکال سوم اشکال سوم متوجه یکی از قرائنی است که ما نسبت به قسم دوم از اخبار ذکر کردیم. قرینه سوم این بود که فقها تسالم و توافق بر عدم وجوب بسط بر عناوین سه‎گانه (ایتام، فقرا، ابن السبیل )دارند؛ در حالی که اگر این عناوین که در آیه و روایات آمده ظهور در تقسیم داشته باشد و این تقسیم از حیث ملکیت باشد، لازمه‎اش

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم مسأله یک – جهت اول : تقسیم خمس – بررسی اشکالات قول سوم ۱۳۹۶/۱۲/۱۵         خلاصه جلسه گذشته بحث درباره ادله و شواهد قول به ملکیت منصب امامت و جهت ولایت نسبت به خمس بود. عرض شد بر طبق این قول، خمس بتمامه ملک امام بماهو امام است و آن‎چه در آیه و برخی روایات مبنی بر تعلق خمس به ایتام و مساکین و ابن السبیل از سادات ذکر شده است، بیان مصارف خمس است، نه اینکه این عناوین مالک خمس در عرض امام باشند. برای این قول عمدتاً استناد به آیه و روایات شد. آیه علی رغم ظهور بدوی در ملکیت این عناوین نسبت به خمس، به واسطه

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: اختیار امام در همه خمس بر فرض عدم پذیرش قرائن صارفه ۱۳۹۶/۱۲/۱۵         خلاصه جلسه گذشته در جلسات گذشته ادله و شواهد قول سوم ذکر شد. هم اخباری که به نوعی دلالت بر مالکیت امام نسبت به خمس داشت بیان شد و هم در مورد آیه و برخی روایات که ظهور در تقسیم و تسهیم از حیث ملکیت دارند. عرض شد قرائنی وجود دارد که موجب صرف ظهور آیه و روایات از تسهیم و تقسیم می‎شود؛ یعنی به اعتماد این قرائن می‎توان گفت هم آیه و هم قسم دوم از روایات، تقسیم و تسهیم از حیث مصرف را

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات(قسم دوم) ۱۳۹۶/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته عرض شد به حسب ظاهر برخی از اخبار دلالت بر تقسیم خمس و تسهیم آن به شش قسمت و شش سهم می‎کند. ظاهر این اخبار آن است که خمس دارای مالکان متعدد در عرض یکدیگرند؛ یعنی خدا و رسول و امام و هم چنین فقرا و ایتام و ابن السبیل، مالکان خمس محسوب می‎شوند. لذا نصف خمس باید بین این سه گروه تقسیم شود و نصف دیگر هم به امام داده شود. اما قرائنی در این میان وجود دارد اعم از قرائن متصله و منفصله، (قرائن متصله هم اعم از لفظیه

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مسأله یک- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات ۱۳۹۶/۱۲/۰۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در شواهد و مستندات قول سوم بود. عرض شد که آیه دلالت می‎کند بر اینکه خمس، ملک جهتِ واحده است؛ یعنی متعلق به منصب امامت است و آن‎چه در ذیل آیه ذکر شده، مصارف خمس هستند؛ نه اینکه خمس به شش سهم تقسیم شود و شش گروه در عرض هم مالک خمس باشند. به علاوه، روایات نیز بر حسب نظر مدعی، بر این مطلب دلالت دارد. عرض شد روایات بر دو قسم هستند؛ قسمی از روایات دلالت می‎کند بر اینکه خمس حقّ واحد یا ملک واحد است که برای حیثیت امامت

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد: روایات ۱۳۹۶/۱۲/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در قول سوم در باب تقسیم خمس و مصارف آن بود. عرض شد آیه خمس هرچند ظهور بدوی در نظر مشهور دارد اما به ملاحظه قرائن داخلی و خارجی، می‎توان گفت دلالت بر ملکیت امام یا منصب امامت نسبت به خمس دارد؛ و آن‎چه به عنوان عناوین سه‎گانه در ذیل آیه آمده، مصارف خمس هستند و نه اینکه مالک محسوب شوند. لذا این عناوین اختصاص به سادات ندارد و اختیار آن بدست امام است. در مورد اخبار، می‎توان گفت اخبار بر دو قسم هستند. ادله و شواهد قول سوم: روایات قسم

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ادله و شواهد ۱۳۹۶/۱۲/۰۷         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در بحث از تقسیم خمس، نظر مشهور این است که خمس به شش سهم تقسیم می‎شود و شش گروهی که در آیه و برخی روایات از آن‎ها نام برده شده است، در عرض یکدیگر مالک خمس محسوب می‎شوند؛ یعنی به نحو مشاع صاحبان خمس هستند. در مقابلِ مشهور، ابن جنید معتقد است خمس به پنج قسمت تقسیم می‎شود و صاحبان خمس پنج گروه هستند؛ چون سهم خداوند تبارک و تعالی حذف می‎شود. در این میان، یک احتمال دیگری داده شده که در واقع قول سوم در مسأله محسوب می‎شود. اصل این

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- قول سوم- ریشه و شواهد ۱۳۹۶/۱۲/۰۶         خلاصه جلسه گذشته عرض شد مشهور معتقدند خمس به شش سهم تقسیم می‎شود و دو دلیل بر مدعای خود اقامه کرده‎اند. در مقابل، قول ضعیفی مبنی بر تقسیم خمس به پنج سهم به همراه دلیل این قول و مستند آن ذکر شد. اشکالات مستند قول دوم نیز بیان شد.   قول سوم اما این‎جا یک احتمال دیگری در مسأله داده شده است که صاحب ذخائر الامامة آن را مطرح و بعض الاعاظم آن را تأیید کرده و بعض الاعلام  نیز تبعیت کرده‎اند. ما باید هم ریشه این احتمال را توضیح دهیم که این احتمال اساساً ناشی

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مسأله یکم- جهت اول: تقسیم خمس- دلیل دوم قول مشهور(شش سهم)- دلیل قول ابن جنید(۵ سهم) ۱۳۹۶/۱۲/۰۵         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مسأله یکم مربوط به تقسیم سهام، اختلاف است. مشهور قائل به تقسیم خمس به شش سهم هستند؛ در مقابل، ابن جنید قائل به این است که خمس به پنج سهم تقسیم می‎شود. مشهور برای اثبات مدعای خود، به دو دلیل تمسک کرده‎اند. این دو دلیل اجمالاً در جلسه گذشته مورد تعرض واقع شد. دلیل اول، آیه خمس بود. عرض شد دو احتمال در مورد کلمه «غنیمت» در آیه وجود دارد: طبق یک احتمال که غنیمت به معنای مطلق فایده باشد، مشکلی در استدلال به آیه