دروس

جلسه نود و پنجم – مسأله یک – جهت سوم: ملاک سیادت- بررسی اشکالات و ادله صاحب حدائق

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم مسأله یک- جهت سوم: ملاک سیادت- بررسی اشکالات و ادله صاحب حدائق ۱۳۹۷/۰۲/۰۳         بررسی اشکالات و ادله صاحب حدائق اشکالات صاحب حدائق به ادله مشهور و هم‎چنین ادله خودِ ایشان بر قول به استحقاق خمس برای کسی که از طریق مادر به هاشم انتساب پیدا کرده، ذکر شد. اگر بخواهیم به طور ریشه‎ای، سخنان صاحب حدائق را [چه اشکالاً علی المشهور و چه استدلالاً علی مذهب السید] بررسی کنیم و آن نقطه محوری سخن ایشان را باطل کنیم که به تبع آن هم اشکالات ایشان متزلزل می‎شود و هم ادله او، باید بگوییم اصل مسئله‎ای که موجب شده صاحب حدائق به خطا برود و آن اشکالات را به

جلسه نود و چهارم – مسأله یکم- جهت سوم: ملاک سیادت- اشکالات صاحب حدائق به ادله مشهور- ادله صاحب حدائق بر قول دوم

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم مسأله یکم- جهت سوم: ملاک سیادت- اشکالات صاحب حدائق به ادله مشهور- ادله صاحب حدائق بر قول دوم ۱۳۹۷/۰۲/۰۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در ملاک سیادت بود؛ سیادتی که موضوعِ برای اخذ خمس و حرمت صدقه است. عرض شد مشهور معتقدند سیادت فقط به انتساب به هاشم از طریق پدر حاصل می‎شود؛ اما سید مرتضی و برخی دیگر معتقدند انتساب به هاشم از طریق مادر نیز موضوع برای جواز اخذ خمس هست. سه دلیل از مشهور نقل شد. صاحب حدائق نسبت به هر سه دلیل اشکال داشتند که اشکال نسبت به دلیل اول و دوم ذکر کردیم. اشکال صاحب حدائق به دلیل سوم دلیل سوم مشهور این بود

جلسه نود و سوم – مسأله یک – جهت سوم: ملاک سیادت- ادله مشهور(دلیل سوم)- اشکالات صاحب حدائق به ادله مشهور

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسأله یک- جهت سوم: ملاک سیادت- ادله مشهور(دلیل سوم)- اشکالات صاحب حدائق به ادله مشهور ۱۳۹۷/۰۲/۰۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت سوم یعنی ملاک و مناط سیادت بود. عرض شد مشهور قائل‎اند سیادت فقط از طریق انتساب به هاشم آن هم به سبب ابوت حاصل می‎شود؛ لذا انتساب از طریق اُم موجب صدق عنوان سیادت که موضوع برای استحقاق خمس است، نمی‎شود. چند دلیل بر قول مشهور ذکر شده است. دلیل اول و دوم بیان شد؛ یکی اجماع معتضد به تسالم یا شهرت بود؛ دیگری مرسله حماد بن عیسی بود که عرض شد هم سنداً و هم دلالتاً قابل اتکا است. دلیل سوم دلیل سوم این است

جلسه نود و دوم – مسأله یک – جهت سوم: ملاک سیادت- ادله مشهور- دلیل اول و دوم

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم مسأله یک- جهت سوم: ملاک سیادت- ادله مشهور- دلیل اول و دوم ۱۳۹۷/۰۱/۲۹           خلاصه جلسه گذشته جهت ثالثه درباره ملاک و مناط سیادت است. عرض شد دو قول در این مسأله وجود دارد؛ یکی قول مشهور و یکی هم قولی که به سید مرتضی نسبت داده شده است. مشهور معتقدند سیادت فقط با انتساب به هاشم به سبب ابوة حاصل می‎شود. اما قول منسوب به سید مرتضی این است که انتساب به هاشم بالأم نیز مشمول عنوان سیادت هست. صاحب حدائق ریشه این نزاع و اختلاف را با ذکر عبارتی از سید مرتضی در این مسأله قرار داد که آیا «ولدُ البنت ولدٌ حقیقةً أم لا». اینکه

جلسه نود و یکم – مسأله یک – جهت سوم: ملاک سیادت- اقوال- بررسی ریشه اختلاف

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مسأله یک – جهت سوم: ملاک سیادت- اقوال- بررسی ریشه اختلاف ۲۸/۰۱/۱۳۹۷           خلاصه جلسه گذشته عرض شد امام(ره) در متن تحریر در مسأله ۱، متعرض جهاتی شده‎اند: جهت اول درباره تقسیم خمس به سهام سته بود که به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. جهت دوم، درباره مقصود و مراد از ذی القربی و نیز اصناف سه‎گانه مذکور در آیه بود؛ این هم به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت.   جهت سوم: ملاک سیادت جهت سوم، درباره مناط و ملاک سیادت است. امام(ره) بعد از اینکه فرمودند خمس به شش سهم تقسیم می‎شود و سه سهم مربوط به ایتام و مساکین و ابناء السبیل است، فرمود: «و ثلاثة

جلسه نود – مسأله یک – جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- شواهد جمع مختار و پاسخ به اشکالات بر اساس مسلک مختار

جلسه ۹۰ – PDF جلسه نود مسأله یک- جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- شواهد جمع مختار و پاسخ به اشکالات بر اساس مسلک مختار ۱۳۹۷/۰۱/۲۷         خلاصه جلسه گذشته عرض شد بنابر مسلک مشهور که نیمی از خمس را به اصناف سه‎گانه از سادات اختصاص داده‎اند، چندین اشکال به آنان وارد است. هر چند بتوانیم برخی از این اشکالات را پاسخ دهیم اما قطعاً بعضی از این اشکالات قابل پاسخ نیست یا به سختی و تکلف بتوان پاسخ مناسبی به این اشکالات داد. اما بنابر مسلک مختار که خمس بتمامه متعلق به امام است و آن‎چه از اصناف ثلاثه در آیه و روایات ذکر شده، مصارف خمس هستند این اشکالات

جلسه هشتاد و نهم – مسأله یک – جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- حق در مسئله

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مسأله یک- جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- حق در مسئله ۱۳۹۷/۰۱/۲۶         خلاصه جلسه گذشته در مقام ثانی بحث در این بود که منظور از اصناف سه‎گانه مذکور در آیه [یعنی ایتام، مساکین و ابناء السبیل] چیست؟ مشهور قائل‎اند این سه صنف فقط مربوط به سادات و بنی هاشم است؛ لذا نیمی از خمس به این سه گروه اختصاص داده شده و آن هم فقط از بنی هاشم و سادات. دلیل مشهور بر این ادعا را ملاحظه فرمودید. عرض شد چندین اشکال به نظر مشهور وارد شده است. پنج اشکال بیان شد؛ نتیجه این شد که برخی از این اشکالات بنابر مبنای

جلسه هشتاد و هشتم – مسأله یک – جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- اشکال بر مشهور

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مسأله یک – جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه- اشکال بر مشهور ۱۳۹۷/۰۱/۲۲         خلاصه جلسه گذشته در مورد نظر مشهور مبنی بر اینکه اصناف ثلاثه که در آیه ذکر شده، اختصاص به سادات و بنی هاشم دارد، ضمن اینکه استدلال مشهور ذکر شد، اشکالاتی نسبت به این دلیل مطرح گردید. چهار اشکال در جلسه گذشته مورد اشاره قرار گرفت. عرض شد این اشکالات بعضاً قابل پاسخ هست؛ إن شاء الله در جمع بندی نهایی و بعد از بیان اشکال پنجم، به برخی از آن‎ها خواهیم پرداخت.   اشکال پنجم(روایات معارض) اشکال پنجم، وجود روایات معارض با روایاتی است که مشهور ذکر کرده‎اند.

جلسه هشتاد و هفتم – مسأله یک – جهت دوم : مقصود از سهام برخی عناوین – مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه – اشکال بر مشهور

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم مسأله یک- جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین – مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه – اشکال بر مشهور ۱۳۹۷/۰۱/۲۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد مهم‎ترین دلیل مشهور بر اختصاص اصناف سه‎گانه [مساکین و ایتام و ابناء السبیل] به بنی‎هاشم و سادات، روایاتی است که در این باره وجود دارد. این روایات را در جلسه قبل متعرض شدیم. از نظر دلالت مشکلی در این روایات نیست؛ این روایات همگی به وضوح دلالت بر تقسیم نیمی از خمس بین فقرا و ایتام و مساکین و ابناء السبیل از سادات می‎کند. از نظر سند نیز عرض شد طبق برخی مبانی، مشکلی در اعتبار این روایات از حیث سند نیست و

جلسه هشتاد و ششم – مسأله یک – جهت دوم : مقصود از سهام برخی عناوین – مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه

جلسه ۸۶ – PDF جلسه هشتاد و ششم مسأله یک – جهت دوم: مقصود از سهام برخی عناوین- مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه ۱۳۹۷/۰۱/۲۰         خلاصه جلسه گذشته عرض شد جهت دومی که در متن تحریر می‎بایست مورد ملاحظه و بررسی قرار گیرد، توضیح برخی از عناوینی است که در این شش گروه و شش عنوان قرار دارند. دو عنوان نیازمند توضیح بود؛ یکی عنوان ذی القربی که در مقام اول درباره آن بحث شد و معلوم شد منظور از ذی القربی، امام معصوم(ع) است. مقام دوم: سهم اصناف ثلاثه مقام دوم درباره اصناف سه‎گانه اخیر در آیه است؛ یعنی مسکین و یتیم و ابن السبیل. بحث این است که آیا مقصود از مسکین و یتیم و