سایر دروس

شرح رساله حقوق – جلسه نود و یکم – خلاصه جلسه گذشته – مصادیق دیگر دست درازی حرام

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم خلاصه جلسه گذشته – مصادیق دیگر دست درازی حرام ۱۴۰۲/۰۷/۱۹     شرح رساله الحقوق خلاصه جلسه گذشته در رساله حقوق به حق دست رسیدیم. طی دو جلسه به صورت کوتاه در آغاز این فراز مطالبی را بیان کردیم. امام زین العابدین فرمود: «وَ أَمَّا حَقُّ یَدِکَ فَأَنْ لَا تَبْسُطَهَا إِلَى مَا لَا یَحِلُّ لَکَ فَتَنَالَ بِمَا تَبْسُطُهَا إِلَیْهِ مِنَ اللَّهِ الْعُقُوبَةَ فِی الْآجِلِ وَ مِنَ النَّاسِ بِلِسَانِ اللَّائِمَةِ فِی الْعَاجِلِ وَ لَا تَقْبِضَهَا مِمَّا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهَا وَ لَکِنْ تُوَقِّرُهَا بِهِ تَقْبِضُهَا عَنْ کَثِیرٍ مِمَّا لَا یَحِلُّ لَهَا وَ تَبْسُطُهَا بِکَثِیرٍ مِمَّا لَیْسَ عَلَیْهَا فَإِذَا هِیَ قَدْ عُقِلَتْ وَ شُرِّفَتْ فِی الْعَاجِلِ وَجَبَ لَهَا حُسْنُ الثَّوَابِ مِنَ اللَّهِ فِی الْآجِلِ» حضرت

قواعد فقهیه – جلسه پنجم – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – اقوال درباره آیه – سایر وجوه کلام امام(ره)           

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم  ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – اقوال درباره آیه – سایر وجوه کلام امام(ره) ۱۴۰۲/۰۷/۲۲                                                                                                                                               خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نفی سبیل برای اثبات قاعده بود. تا اینجا دو تقریب برای استدلال به این آیه و

تفسیر – جلسه دوم – آیه ۵۱ و ۵۲ – مفردات آیه – ۳. «موسی» – ۴. «اربعین» – ۵. «اتخذتم»

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم آیه ۵۱ و ۵۲ – مفردات آیه – ۳. «موسی» – ۴. «اربعین» – ۵. «اتخذتم» ۱۴۰۲/۰۷/۱۸                                                                           خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۵۱ و ۵۲ سوره بقره بود؛ بعد از بیان مفاد اجمالی آیه، در مورد مفردات آیه مطالبی را عرض کردیم. دو کلمه «إذ» و «واعدنا» در جلسه گذشته اجمالاً توضیح داده شد. ۳. «موسی» در مورد خود این واژه هم چند وجه ذکر کرده‌اند که ریشه موسی چیست و به چه معناست. وجه اول:

تفسیر – جلسه اول – آیه ۵۱ و ۵۲ – مفاد اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل – مفردات آیه – ۱. «إذ» – ۲. «واعدنا»

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  آیه ۵۱ و ۵۲ – مفاد اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل – مفردات آیه – ۱. «إذ» – ۲. «واعدنا» ۱۴۰۲/۰۷/۱۷   آیه ۵۱ و ۵۲ «وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ * ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ». مفاد اجمالی آیه معنا و مفاد اجمالی این آیه آن است که خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: و به یاد بیاورید زمانی را که ما با موسی وعده کردیم برای چهل شب، لکن بعد از آنکه غیبت موسی از موعد مقرر سی روزه تجاوز کرد، شما به بت‌پرستی و شرک روی آوردید و به خودتان ظلم کردید و ما بعد از آن، باز از

قواعد فقهیه – جلسه چهارم – مفاد قاعده – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – اشکالات شش‌گانه و پاسخ آنها

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مفاد قاعده – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – اشکالات شش‌گانه و پاسخ آنها     ۱۴۰۲/۰۷/۱۶                                                                                                                                        اشکالات شش‌گانه عرض شد دو تقریب برای استدلال به آیه «لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلا» ذکر شده برای اثبات قاعده و اینکه این آیه

قواعد فقهیه – جلسه سوم – مفاد قاعده – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – دو تقریب

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مفاد قاعده – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – دو تقریب ۱۴۰۲/۰۷/۱۵       خلاصه جلسه گذشته ما طی دو جلسه گذشته درباره کاربردهای این قاعده که حکایت از اهمیت و گستردگی استفاده از آن دارد، مطالبی را به عرض رساندیم؛ هم به کاربرد آن در ابواب مختلف فقهی و هم قانون اساسی و قوانین عادی بنابر ادعای برخی اشاره کردیم و البته آن را مورد بررسی قرار دادیم. مفاد قاعده به هرحال مفاد اجمالی این قاعده ـ تا برسیم به حدود و ثغور و برخی از مطالب مرتبط با آن ـ همانطور که از نامش پیداست، نفی سبیل کفار بر مسلمین و استیلاء و سلطه آنها بر مسلمانان

قواعد فقهیه – جلسه دوم – بررسی قاعده نفی سبیل در قانون اساسی و قانون مدنی                                                                 

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم بررسی قاعده نفی سبیل در قانون اساسی و قانون مدنی                                                                  ۱۴۰۲/۰۷/۰۹         خلاصه جلسه گذشته در اشاره‌ای کوتاه به گستره قاعده و موارد کاربرد آن در فقه، به این نتیجه رسیدیم که در اکثر ابواب فقهی، یا صراحتاً یا بالکنایة و الاشارة به این قاعده پرداخته شده است؛ لکن اینکه بعضی، همه موارد اشتراط اسلام در برخی از امور را حمل بر قاعده نفی سبیل کرده‌اند یا ممکن است این کار را بکنند، این درست نیست. بله، در برخی موارد می‌توانیم قاطعانه بگوییم سرّ اشتراط اسلام، رعایت مضمون قاعده نفی سبیل است؛ اما همه جا این چنین نیست. بررسی موارد قاعده نفی سبیل در قانون اساسی و قانون مدنی به

قواعد فقهیه – جلسه اول – گستره قاعده – بررسی اشتراط اسلام با قاعده نفی سبیل

جلسه ۱ – PDF جلسه اول گستره قاعده – بررسی اشتراط اسلام با قاعده نفی سبیل ۱۴۰۲/۰۷/۰۸         مداومت در عمل ما در آغاز سال تحصیلی جدید و اولین جلسه درسی امسال، یک روایتی را از امیرالمؤمنین(ع) می‌خوانیم؛ ان‌شاءالله این کلمات چراغ راه ما و مشعل هدایت ما باشد و با استمداد از این کلمات نورانی بتوانیم به سوی مقصد حرکت کنیم. امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید: «الْمُدَاوَمَةَ الْمُدَاوَمَةَ فَإِنَّ اللَّهَ لَمْ يَجْعَلْ لِعَمَلِ الْمُؤْمِنِينَ غَايَةً إِلَّا الْمَوْت‏» . مداومت‌، مداومت، پیگیری، پیگیری، استمرار در کار و عمل، فرق نمی‌کند در هر چیزی؛ هر کاری که مؤمن انجام می‌دهد، این عمل اطلاق دارد، هم عبادت را دربرمی‌گیرد و هم تلاش برای معیشت را، هم تحصیل علم و دانش و

قواعد فقهیه – جلسه سی و نهم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۴. ولایت عدول مؤمنین – ادله و بررسی آن – ۵. سایر ولایات     

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۴. ولایت عدول مؤمنین – ادله و بررسی آن – ۵. سایر ولایات ۱۴۰۲/۰۳/۰۷      ۴. ولایت عدول مؤمنین چهارمین گروه از کسانی که از طرف شارع برای آنان جعل ولایت شده یا حداقل برخی ادعا کرده‌اند جعل ولایت را برای این گروه، عدول مؤمنین است. گفته‌اند عدول مؤمنین نسبت به برخی از امور که حداقل آن، اموال صغار است ولایت دارند. البته در دامنه و دایره ولایت عدول مؤمنین بعد از اثبات اصل ولایت آنها، اختلاف است. برخی ادعا کرده‌اند ولایت عدول مؤمنین را در امور حسبیه و در امور مختلفی که حاکم و فقیه باید متصدی آن باشد. علی أیحال صرف نظر از

قواعد فقهیه – جلسه سی و هشتم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) –نقش مردم در ولایت بر اساس نظریه نصب و نظریه انتخاب – کارآیی اصل عدم ولایت بر غیر     

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) –نقش مردم در ولایت بر اساس نظریه نصب و نظریه انتخاب – کارآیی اصل عدم ولایت بر غیر     ۱۴۰۲/۰۳/۰۶      خلاصه جلسه گذشته بحثی که از مورد سوم از ولایات مجعوله از ناحیه خداوند تبارک و تعالی باقی مانده، این است که در دیدگاه نصب (که ولایت حاکم شرع و فقیه را منصوب می‌داند) نقش و جایگاه امت و مردم چیست. البته بحث‌های زیادی درباره این قسم از ولایت باقی مانده که باید مطرح شود؛ شرایط ولیّ خودش یک بحث مفصل دارد؛ قلمرو اختیارات ولی که بحث اطلاق یا عدم اطلاق آن مطرح می‌شود؛ و برخی مباحث دیگر که مباحث