قاعده تقیه

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم تعریف برگزیده در تقیه_ بررسی کلام محقق خویی ۱۳۹۷/۰۷/۲۴   تعریف برگزیده در تقیه عرض کردیم برای تعریف تقیه توجه به هشت جهت لازم و ضروری است. تعریفاتی که ما از علمای عامه و از علمای خاصه ذکر کردیم اگر در مجموع با هم مقایسه شوند، برخی از آنها مشتمل بر برخی از این جهات هشتگانه بودند و برخی هم خالی از این جهات بودند. اما اگر بخواهیم تعریفی جامع‌تر و مانع‌تر ارائه بدهیم به نظر می‌رسد که اینطور می‌توانیم تقیه را تعریف کنیم که «التیقۀُ موافقۀُ الغیر ظاهراً بالفعل أو القول أو بترکهما علی خِلاف الحق موضوعاً أو حکماً حذراً عن الضرر فی دینه أو دنیاه نفساً أو عرضاً أو مالاً أو جلباً

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم لزوم توجه به امور هشت‌گانه در تعریف _تقیه نزد اهل سنت ۱۳۹۷/۰۷/۱۸   لزوم توجه به امور هشت‌گانه در تعریف  از مجموع تعاریفی که برای اصطلاح تقیه ذکر شد بر می‌آید که ما تقریباً هشت جهت را باید در مورد تقیه مورد نظر قرار بدهیم، یعنی به هر حال این‌ها  نکاتی است که باید در تعریف مورد توجه قرار گیرد و به نوعی تعریف یک گوشه چشمی به این امور داشته باشد، که اگر این نباشد می‌تواند یک نقص و کمبودی در تعریف به حساب آید. بنده فقط این مطالب را عرض می‌کنم برای هر تعریفی که میخواهیم ارائه بدهیم باید به این جهات توجه داشته باشیم، تعریفاتی که ارائه شده در بعضی از

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم معنای لغوی و اصطلاحی تقیه ۱۳۹۷/۰۷/۱۷ معنای لغوی و اصطلاحی تقیه قرار شد درباره قاعده تقیه بحث کنیم، جلسه گذشته به پیشینه این قاعده و سیر تطور آن اجمالاً اشاره کردیم اما امروز ابتداً درباره معنای لغوی و اصطلاحی تقیه مطالبی را عرض می‌کنیم. الف) معنای لغوی از نظر لغت ریشه تقیه از ماده «وَقِیَ» است که در آن «واو» قلب به «تاء» شده و تبدیل به «تقیه» شده مثل «تراث» در مورد مصدر یا اسم مصدر بودن آن اختلاف است، به طور کلی سه نظر در این رابطه قابل ذکر است: احتمال اول: مصدر ثلاثی مجرد «تقی یتقی تقیة»  است. احتمال دوم: مصدر ثلاثی مزید باشد، «إتقّی، یتّقی، إتقاءً و تقیة» پس تقیه

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مقدمات- مقدمه چهارم: فوائد قواعد فقه سیاسی مقدمه پنجم: امکان افزایش قواعد فقه سیاسی _ پیشینه قاعده تقیه ۱۳۹۷/۰۷/۱۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قواعد فقه سیاسی منافعی دارد و مقدمه‌ای را دیروز مورد اشاره قرار دادیم که به هر حال قواعد فقهی از جهت کاربرد و نیز از جهت اهداف قلمرو وسیع‌تری دارد نسبت به سایر قواعد اصولی و حتی از این جهت وسعت آن از احکام فقهی هم روشن وواضح است. فوائد قواعد فقه سیاسی اما فوائدی که اجمالا می‌توانیم بر‌ای این قواعد ذکر کنیم مخصوصاً اگر با تطبیقات در حوزه‌های  مورد نظر فقه سیاسی همراه شود چند فائده است. فائده اول: با استفاده از این قواعد ما می‌توانیم یک چهارچوب

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مقدمات_ مقدمه دوم: امکان سنجی قواعد فقه سیاسی مقدمه سوم: مصادر قواعد فقه سیاسی ۱۳۹۷/۰۷/۱۰   قبل از ورود به بحث از قاعده تقیه اموری به عنوان مقدمه ذکر می‌شود، مقدمه اول درباره امکان سنجی فقه سیاسی بود که بیان شد. مقدمه دوم: امکان سنجی قواعد فقه سیاسی قهراً وقتی فقه سیاسی نه تنها امکان آن بلکه تحقق و وقوعش در دایره فقه معلوم شد آنگاه قواعد فقه سیاسی معنا ومفهوم پیدا می‌کند. بر این اساس مقدمه دومی که در این بحث به آن خواهیم پرداخت در واقع امکان سنجی قواعد فقه سیاسی است. ما اگر بخواهیم یک تعریفی برای قواعد فقه سیاسی ارائه بدهیم می‌توانیم بگوییم که قواعد فقه سیاسی قواعد و اصولی

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مقدمه اول: امکان سنجی فقه سیاسی ۱۳۹۷/۰۷/۰۴   خلاصه جلسه گذشته در مورد برخی مقدمات که برای ورود به بحث قواعد فقه سیاسی دانستن آن‌ها لازم است مطالبی را عرض کردیم. اولین بحث به عنوان مقدمه بحث از امکان‌سنجی فقه سیاسی است. گفتیم به دلایل و شواهدی می‎توانیم بخشی از فقه را پیرامون سیاست به معنای عام و سیاست به معنای خاص قرار دهیم. قطعاً ما چه سیاست را به معنای عام بگیریم که شامل فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و غیره می‎شو‎د و چه سیاست را به معنای خاص بگیریم که در اصطلاح و تعریف امروزی موضوع آن قدرت و حکومت است، در هر صورت ما می‎توانیم ادعا کنیم که فقه سیاسی تنها ممکن است

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مقدمه اول: امکان سنجی فقه سیاسی ۱۳۹۷/۰۶/۱۴   در بحث از برخی قواعد که تحت عنوان فقه سیاسی قابل گنجاندن هستند، مقدمتاً نکات و مطالبی را عرض می‌کنیم. مقدمه اول: امکان سنجی فقه سیاسی اولین مطلب و مقدمه این است که آیا اساساً چیزی به عنوان قواعد فقه سیاسی وجود دارد و این عنوان از لابه‌لای کتب  قابل برداشت و استفاده هست یا نه. معنای فقه سیاسی قبل از این بحث، باید در مورد خود فقه سیاسی اجمالا توضیح داده شود. فقه سیاسی به معنای مصطلح امروزی قطعاً سابقه‌ای در کتب فقهی ما ندارد، یعنی این اصطلاح در کتب فقهی نبوده است. آنچه که در کتاب‌های فقهی قدمای اصحاب تا متاخرین و معاصرین مطرح