تفسیر

جلسه پنجم – تفسیر – جمع بین شمول عدم خوف و عدم حزن در این آیه و بین ستایش خوف در مؤمنان

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم جمع بین شمول عدم خوف و عدم حزن در این آیه و بین ستایش خوف در مؤمنان ۱۴۰۰/۰۷/۲۷ خلاصه جلسه گذشته جلسه گذشته یک سوال و پرسش مطرح شد که پاسخ آن موکول به این جلسه گردید. ما به این نتیجه رسیدیم که در آیه ۳۸ اثری که خداوند تبارک و تعالی برای تبعیت از هدایت ذکر کرده، اختصاص به آخرت و معاد ندارد. عدم خوف وعدم حزن مطلبی نیست که خداوند تنها وعده آن را در آخرت داده باشد و نصیبی باشد برای پیروی کنندگان از راه هدایت که در آخرت فقط به آنها میرسد، ما گفتیم این هم در دنیا و هم در آخرت یک اثر واقعی برای تبعیت از هدایت است.

تفسیر – جلسه چهارم – آیه ۳۸ _ بررسی اختصاص عدم خوف و حزن به آخرت – دلیل دیدگاه اول و بررسی آن _ نتیجه

جلسه ۴ – PDF   جلسه چهارم  آیه ۳۸ _ بررسی اختصاص عدم خوف و حزن به آخرت – دلیل دیدگاه اول و بررسی آن _ نتیجه ۱۴۰۰/۰۷/۲۶ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ سوره بقره بعد از بیان امر به هبوط به آدم، حوا و ابلیس فرموده که پس چنانچه از جانب من هدایتی برای شما آمد، هر کسی که از این هدایت تبعیت کند، اثرش عدم خوف و حزن است. و کسانی که کفر بورزند و آیات ما را تکذیب کنند، اصحاب آتش اند و در آن جاودانه هستند. رسیدیم به اینجا که اثر مهم برای پذیرش هدایت خداوند طبق این آیه، لاخوفٌ علیهم و لا هم یحزنون است. سخن در این بود که این لا خوفٌ علیهم

تفسیر – جلسه سوم – آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه در مورد آیه ۳۸ گفتیم مطالبی وجود دارد از جمله مطلبی که مربوط است به این جمله شرطیه: «فإما یأتینّکم منّی هدیً فمَن تبِعَ هدایَ فلا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون» که البته در ادامه آیه ۳۹ هم به همین موضوع مربوط است. نکته ای که در اینجا مهم است و باید به آن توجه شود این است که در این دو آیه یعنی آیات ۳۸ و ۳۹، خداوند متعال میفرماید: اگر کسی از هدایت

تفسیر – جلسه دوم – آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم  آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت ۱۴۰۰/۰۷/۲۰ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ مطالب و اموری باید مورد بررسی قرار بگیرد. تا اینجا سه مطلب پیرامون این آیه مطرح شد. آیه ۳۸ این بود: «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ». گفتیم اینکه این جمله به صورت شرطیه آمده اساساً حکایت از شک و تردید نمی‌کند و جزمیت ارتباط بین مقدم و تالی به قوت خودش باقی است. مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم مطلب چهارم که اینجا لازم است درباره آن سخن بگوییم، این است که خطاب «یأتینکم» آیا شامل همگان

تفسیر – جلسه اول – آیه ۳۸ _ مطلب سوم بررسی دلالت جمله شرطیه بر شک       

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  آیه ۳۸ _ مطلب سوم بررسی دلالت جمله شرطیه بر شک ۱۴۰۰/۰۷/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در تفسیر آیه ۳۸ سوره بقره بود. بین آخرین جلسه ای که در پایان سال تحصیلی گذشته برگزار شد و جلسه آغازین سال تحصیلی جاری، فاصله نسبتا طولانی پیش آمد. آیه ۳۸ درباره هبوط و استقرار آدم در زمین و همچنین هبوط شیطان بود. عرض کردیم این آیه مشتمل بر چندین مطلب است. دو مطلب را تا اینجا ذکر کردیم. مطلب اول درباره هبوط و برخی از امور مربوط به هبوط بود. یک سوال و پرسش اساسی این بود که آیا تکرار امر به هبوط در این آیه به دنبال امر به هبوط در آیه ۳۶ وجهی دارد

جلسه پنجاهم – آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه تکرار امر به هبوط _ مطلب دوم: تفاوت هبوط آدم و ابلیس                                                                         

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه تکرار امر به هبوط _ مطلب دوم: تفاوت هبوط آدم و ابلیس ۱۴۰۰/۰۱/۱۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در مطالب مربوط به تفسیر آیه ۳۸ بود. عرض کردیم در آیه ۳۸ چندین مطلب باید مورد تعرض قرار بگیرد. مطلب اول درباره هبوط بود چون در صدر این آیه میفرماید: «قلنا اهبطوا منها جمیعا». پرسش این بود که آیا تکرار امر به هبوط در این آیه جهت خاصی دارد یا خیر. آیا این صرفا یک تکرار بدون فایده است یا تکراری است که در آن فایده ای هست. به تعبیر دیگر آیا این امر به هبوط با آن امر به هبوط متفاوت اند یا خیر. گفتیم اینجا وجوهی گفته

جلسه چهل و نهم – آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط ۱۴۰۰/۰۱/۱۷   مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط در آیه ۳۸ نکات و مطالبی باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. ما در مورد تناسب و ارتباط این آیه با قبل و بعد و نیز مفردات آیه مطالب و نکاتی را ذکر کردیم. لکن درباره تفسیر آیه و مطالبی که در مقام تفسیر آیه باید ذکر شود، نکات و مطالبی باید مطرح کنیم. مطلب اول درباره امر به هبوط است که در صدر این آیه ذکر شده و قبلا در آیه ۳۶ هم بیان شده بود. اینجا میفرماید: «قلنا اهبطوا منها جمیعا». در آیه ۳۶ هم امر به هبوط شده بود. آنگاه بحث

جلسه چهل و هشتم – آیه ۳۸ _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ مفردات

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم آیه ۳۸ _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ مفردات ۱۴۰۰/۰۱/۱۶   آیه ۳۸ این است: «قلنا اهبطوا منها جمیعا فاما یأتینکم منی هدی فمن تبع هدای فلا خوف علیه و لا هم یحزنون». ترجمه تحت اللفظی آیه روشن است. خداوند متعال میفرماید: ما گفتیم همگی از آن جنت هبوط کنید؛ پس در صورتی که از ناحیه ما هدایتی برای شما رسید، چنانچه کسی از هدایت من تبعیت کند آنگاه نه گرفتار خوف و نه گرفتار حزن نخواهد شد. ارتباط آیه با آیات قبل و بعد ارتباط و تناسب این آیه با آیه قبل و آیه بعد روشن است. چه اینکه در آیات قبلی سخن از این بود که شیطان

جلسه چهل و هفتم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند ۱۳۹۹/۱۲/۱۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بخش دوم که درباره توبه است، مطالبی را باید متعرض شویم. مطلب اول درباره حقیقت توبه بود و تفاوت هایی که با برخی از مفاهیم دیگر مانند استغفار، انابۀ، توبه نصوح و امثال این‌ها دارد. البته بحث های دیگری هم در باب توبه وجود دارد که در اینجا ضرورتی برای پرداختن به آن‌ها نمی‌بینیم و بحث به درازا می‌کشد. اینکه مثلا ارکان و مقومات توبه چیست؟ شرایط توبه چیست؟ آثار توبه نکردن چیست و… بحث هایی است که ضرورتی نمی‌بینیم که در این مقام به آن‌ها بپردازیم. فقط در حد

جلسه چهل و ششم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه _ فرق توبه با توبه نصوح و انابه و استغفار

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه _ فرق توبه با توبه نصوح و انابه و استغفار ۱۳۹۹/۱۲/۱۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مطلب اول در بخش دوم آیه ۳۷ درباره حقیقت توبه است. توضیحاتی درباره حقیقت توبه ذکر کردیم و سخن غزالی درباره اینکه توبه قوامش به سه امر است که هر یک موجب و سبب برای دیگری است بیان شد. ایشان گفت: توبه از علم و آگاهی، حال و عمل تحقق پیدا می‌کند. معرفت موجب انقلاب در حال انسان و تألم و اندوه می‌شود و این موجب می‌شود انسان در مقام عمل هم نسبت به گذشته به جبران مافات دست بزند و در حال و