تفسیر – سال 97 – 96

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم آیه نوزدهم و بیستم _ چند نکته ۱۳۹۶/۱۱/۱۵   چند نکته در آیات هفدهم تا بیستم دو تمثیل برای منافقین از حیث عقیده و بینش و از حیث رفتار و منش بیان شد، دیروز سوالی مطرح کردیم که فرق این دو مثال چیست و چرا اساساً دو تمثیل برای منافقین در قرآن ذکر شده است. نکته اول علت اینکه دو مثال در این آیات برای تبیین عقیده و رفتار منافقین بیان شده است چه بسا بخاطر اهمیت تفهیم وضعیت منافقین است، شما اگر ملاحظه بفرمایید در آیات ابتدایی سوره بقره به تبیین وضعیت سه دسته از مردمان اقدام شده است، متقین، کافران و منافقان، آیاتی که در مورد کفار و متقین آمده،

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم آیه نوزدهم و بیستم _ تمثیل دوم_ مفردات و اجزاء آیه ۱۳۹۶/۱۱/۱۴    «أَوْ کَصَیِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِیهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ یَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِیطٌ بِالْکَافِرِینَ ﴿١٩﴾ یَکَادُ الْبَرْقُ یَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ کُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿٢٠﴾» معنای این آیه این است که منافقان مانند راه گم کردگانی هستند که گرفتار باران شدید همراه با ابرهای غلیظ و تیره و رعد برقی وحشتناک و مرگبار شده‌اند، آنها انگشتان خودشان را در گوشهایشان فرو می‌برند تا صدای رعد و خروش رعد آنها را به سوی مرگ نکشاند و خداوند عذابش بر

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم چهار نکته در مورد آیه هفدهم _ آیه هجدهم ۱۳۹۶/۱۱/۰۹   قبل از اینکه به آیه هجدهم که در ادامه مطلب آیه هفدهم است بپردازیم چهار نکته باقی مانده که آن را عرض می‌کنم و بعد وارد بحث آیه هجدهم می‌شویم. نکته اول نکته اول اینکه معنای روشن شدن نور و سپس خاموشی آن در مورد منافقین چیست؟ در آیه می‌فرماید«مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَکَهُمْ فِی ظُلُمَاتٍ لا یُبْصِرُونَ»، اینها دو مرحله در زندگیشان اتفاق میافتد،۱. اینکه اینها یک نوری را روشن می‌کنند، ۲. خداوند آن نور را خاموش می‌کند، ما برای این قسمت یک توضیحی دادیم و دو احتمال ذکر کردیم، یک احتمال

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم آیه17_ دو دیدگاه درباره تمثیلات قرآنی _فرو بردن در تاریکی، کیفر نفاق ۱۳۹۶/۱۰/۰۸   یک مطلب از مقدمه ای که دیروز درمورد آن بحث کردیم باقی مانده که ذکر می‌کنیم و بعد به مطالبی که در خصوص این آیه می‌بایست پرداخته بشود می‌پردازیم. دو دیدگاه درباره تمثیلات قرآنی  به طور کلی در مورد مثال‌هایی که در قرآن ذکر شده و مصادیق آن به عنوان مشبه به بیان گردیده دو دیدگاه وجود دارد: ۱. برخی از بزرگان معتقدند مثال‌هایی که در قرآن ذکر شده، همان ظاهر متعارف آن مقصود است، یعنی اینجا فقط تشبیه محض مورد نظر است و غرض از ذکر مصداق تقریب مطالب عالیه و معقول به ذهن مخاطب است، چون

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم آیه هفدهم_ مقدمه: فوائد تمثیل_ روش قرآن در تمثیل ۱۳۹۶/۱۱/۰۷   آیه هفدهم«مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَکَهُمْ فِی ظُلُمَاتٍ لا یُبْصِرُونَ» خداوند متعال بعد از بیان ویژگیهای هفتگانه منافقین و نیز توصیف سرنوشت و عاقبت آنها در این دنیا و خسارت و زیان هنگفتی که نصیب آنها در تجارت آدمی در عرصه حیات می‌شود به بیان دو مثال می‌پردازد تا آن مطالب به خوبی روشن و آشکار شود، در آیه هفدهم و هجدهم مثل اول را و در آیه نوزدهم و بیستم مثل دوم را ذکر می‌کند. مثل اول در واقع یا مربوط به عقیده و بینش منافقین است یا مربوط به یک گروه

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام آیه شانزدهم_ تجارت زیانبار منافقین ۱۳۹۶/۱۱/۰۲   در مورد آیه شانزدهم، بعد از بیان یک مقدمه کلی درباره اینکه از دید قرآن دنیا عرصه تجارت انسان است، بیع و شراء انسان می‌تواند بسیار سود ده و رابح باشد یا می‌تواند زیان ده و بائر باشد، حال باید درباره خود این آیه نکات و مطالبی را عرض کنیم. تجارت زیانبار منافقین نکته مهم در این آیه این است که بعد از بیان ویژگی‌های هفتگانه منافقین، به عاقبت یا به سرنوشت آنها اشاره می‌کند، یعنی نتیجه عمل منافقین در این دنیا این است، اینجا دیگر بحث از ویژگی منافقین و خصلت و صفت منافقین مطرح نیست، بلکه توصیف کارهایی است که انجام داده اند، یعنی

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم ویژگی ششم و هفتم_آیه شانزدهم_ دنیا عرصه تجارت انسان ۱۳۹۶/۱۱/۰۱   ویژگی ششم: عدم شعور آنچه تا بحال درباره اوصاف و ویژگی‌های منافقین ذکر شد، یک بخشی به صورت مستقیم در خود آیات به عنوان ویژگی‌های منافقین مطرح شد، پنج خصوصیت و صفت به ترتیب در طی این آیات مورد تصریح قرار گرفت، منتهی دو خصوصیت هم به تبع دو خصوصیت از این خصوصیات هم علاوه بر آنها ذکر شده است، یکی عدم شعور و دیگری عدم العلم، در ضمن آیه مبین ویژگی اول، یعنی خدعه، قرآن فرمود:« و ما یخدعون إلا انفسهم ولکن لا یشعرون»، به تبع بیان این خصوصیت منافقین اشاره به یک ویژگی دیگر کرد و آن عدم شعور

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم آیه پانزدهم_ مجازات منافقین با استهزاء و کیفیت آن ۱۳۹۶/۱۰/۳۰     آیه پانزدهم«اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ» گفته شد ویژگی پنجم منافقین و صفتی که در این آیات برای این گروه از مردم ذکر شده است استهزاء و سخریه گرفتن خدا و رسول و مؤمنین است، طبق آیه چهاردهم آنها در مواجهه با مؤمنین می‌گویند ایمان آوردیم اما وقتی با دوستان خود خلوت می‌کنند می‌گویند ما با شما هستیم و آنها را استهزاء می‌کنیم. مجازات منافقین با استهزاء در آیه پانزدهم خداوند می‌فرماید:« اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ »آنها گفتند ما مؤمنین و پیامبر را استهزاء می‌کنیم، حال خداوند می‌فرماید خدا آنها را استهزاء می‌کند و به سخریه می‌گیرد، این بر

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم آیه چهاردهم_ ویژگی پنجم: استهزاء ۱۳۹۶/۱۰/۲۶   آیه چهاردهم«وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَیَاطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ» بر اساس این آیه منافقین وقتی اهل ایمان را ملاقات می‌کردند، می‌گفتند ما ایمان آوردیم اما هنگامی که نزد دوستان خود می‌رفتند و با آنها خلوت می‌کردند، می‌گفتند ما با شما هستیم و مؤمنان را استهزاء می‌کنیم. ویژگی پنجم منافقین: استهزاء این آیه در واقع به بیان ویژگی پنجم منافقین می‌پردازد، ویژگی پنجم منافقین استهزاء است، حال در مورد استهزاء توضیح خواهیم داد ولی اجمالاً موضوع این آیه ویژگی پنجم منافقین است و بعد از خدعه و نیرنگ و بیماری قلب و روح و افساد در زمین و

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه سیزدهم_ ویژگی چهارم: سفاهت ۱۳۹۶/۱۰/۲۴   آیه سیزدهم«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَکِنْ لا یَعْلَمُونَ» وقتی به منافقین گفته می‌شود که شما هم ایمان بیاورید همانطوری که مردم ایمان آوردند، پاسخ می‌دهند آیا ما هم ایمان بیاوریم همانگونه که سفیهان ایمان آورده‌اند، آگاه باشید که آنها خود سفیه هستند ولی نمی‌دانند. ویژگی چهارم منافقین: سفاهت آیه سیزدهم درباره ویژگی چهارم مناففین سخن می‌گوید. تا به اینجا درباره سه خصلت و ویژگی منافقین مطالبی مطرح شد، در آیات قبلی درباره خدعه و فریب و نیرنگ و نیز درباره بیماری دل و قلب و روح منافقین و همچنین افساد آنها در روی