خارج اصول

جلسه ۶۵ -PDF جلسه شصت و پنجم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ نظر ابوحنیفه و شیبانی مبنی بر دلالت نهی بر صحت – بررسی اشکال بعضی از بزرگان به محقق خراسانی ۱۳۹۹/۱۰/۲۱         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد نظر ابوحنیفه و شیبانی مبنی بر دلالت نهی از معامله بر صحت، محقق خراسانی با دو مورد از موارد چهارگانه موافقت کردند. یعنی به نظر ایشان اگر نهی به مسبب یا تسبب تعلق پیدا کند، دلالت بر صحت دارد، لکن در دو مورد دیگر دلالت بر صحت را استفاده نمی‎کند، یک مورد نیز نه دلالت بر صحت و نه دلالت بر فساد دارد و یک مورد روشن است که از آن فساد استفاده

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ اشکال بعضی از بزرگان – به کلام محقق خراسانی در مورد قول ابوحنیفه و شیبانی ۱۳۹۹/۱۰/۲۰         خلاصه جلسه گذشته بحث در کلام ابوحنیفه و شیبانی در مورد دلالت نهی از معامله بر صحت بود. عرض کردیم این دو نفر ادعا کردند اگر از معامله‎ای نهی صورت بگیرد (با قطع نظر از روایات، زیرا آنها با روایات ما کاری ندارند) دلالت بر صحت معامله می‎کند، زیرا اگر معامله اثر نداشت و صحیح نبود، اساسا مقدور مکلف نبود تا بخواهد نهی به آن متعلق شود، لذا صرف تعلق نهی به معامله کاشف از این است که آنچه توسط مکلف صورت می‎گیرد

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ نظر ابوحنیفه و شیبانی مبنی بر کاشفیت نهی از صحت و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۰/۱۷         خلاصه جلسه گذشته در بحث اقتضاء نهی از معامله للفساد عرض کردیم آراء و انظار مختلفی وجود دارد. تا اینجا تقریبا دو نظر را ذکر کردیم یکی قول به عدم کاشفیت نهی از معامله از فساد بود و دیگری نیز قول به تفصیل بین اسباب عقلی و اسباب شرعی که شیخ انصاری به آن ملتزم شد هر چند از نظر روایات ایشان معتقد شد که دلالت و کاشفیت از فساد دارد. کاشفیت نهی از صحت (قول ابوحنیفه و شیبانی) یک قول نیز قول به کاشفیت

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – حق در مسئله – ظهور نهی در صورت عدم احراز عناوین چهارگانه ۱۳۹۹/۱۰/۱۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت دوم از مقام دوم درباره اقتضاء نهی از معامله نسبت به فساد است. عرض کردیم به حسب مقام ثبوت در سه فرض نهی اقتضاء فساد ندارد و تنها در صورتی که نهی از معامله به اعتبار ترتب اثر بشود می‎توان فساد را از آن استفاده کرد. نظر محقق خراسانی، شیخ انصاری و محقق نایینی، محقق بروجردی را ذکر کردیم و اشکالاتی که بعضا نسبت به این انظار مطرح بود مورد تعرض

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – کلام محققین ثلاث (امام خمینی، نایینی، بروجردی) و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۰/۱۵         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد اقتضاء نهی از معاملات نسبت به فساد، شیخ انصاری به استناد برخی روایات فرمودند آنچه از این روایات استفاده می‎شود این است که بین نهی از معامله به اعتبار مسبب و فساد آن ملازمه وجود ندارد. لذا ثبوتا اگر چه چنین اقتضایی نیست اما به حسب برخی روایات این ملازمه قابل استفاده است. محقق خراسانی این را نپذیرفتند، کلام ایشان را بیان کردیم و مورد اشکال قرار دادیم. به هر حال به

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – نظر شیخ انصاری درباره روایات – نظر امام خمینی درباره این روایات ۱۳۹۹/۱۰/۱۴         مروری بر جلسات گذشته با توجه به تعطیلاتی که گذشت ناچارا خلاصه‎ای از بحث گذشته را ذکر می‎کنیم. بحث در این بود که آیا امر به شئ مقتضی نهی از فساد است یا خیر؟ این بحث را در دو مقام تعقیب کردیم: مقام اول مربوط به عبادات و مقام دوم مربوط به معاملات بود. در هر دو مقام نیز در دو جهت بحث کردیم یکی جهت لفظی و دیگری جهت عقلی، بحث ما به جهت عقلی در مقام دوم

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم(جهت عقلی) – اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۰/۰۳         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم شیخ انصاری درباره اقتضاء نهی از معاملات نسبت به فساد از حیث مقام اثبات با استناد به روایتی از امام باقر(ع) می‎فرماید: اگر نهی به معامله‎ای متعلق شد، مقتضی فساد است و دلالت بر فساد و بطلان معامله می‎کند. محصل استدلال شیخ انصاری به این روایت این بود: اینکه امام(ع) فرمود: «إنه لم یعص الله» حاکی از این است که تا مادامی که معامله‏ و نکاحی مورد نهی خدا قرار نگیرد مشکلی در آن نیست، زیرا

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: مقالات – جهت دوم (جهت عقلی) – نظر شیخ انصاری و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۰/۰۲         خلاصه جلسه گذشته بعد از آنکه محل نزاع تنقیح شد و مشخص شد که نزاع در جهت عقلی در مقام دوم مربوط به دو صورت است یعنی اینکه بحث می‎کنیم آیا نهی از معامله عقلا اقتضاء فساد دارد، مربوط به جایی است که نهی به معامله بخورد و مقصود مسبب باشد و نیز جایی که نهی به معامله بخورد و مقصود تسبب باشد. این دو صورت محل اختلاف و نزاع واقع شده است. کلام محقق خراسانی را به همراه استدلال ایشان ذکر کردیم

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – تنقیح محل نزاع – نظر محقق خراسانی و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۰/۰۱         تنقیح محل نزاع بحث در جهت دوم از مقام دوم بود یعنی بحث از این بود که آیا نهی از معامله عقلا مقتضی فساد است یا خیر؟ عرض کردیم از آنجا که بین عبادت و معامله تفاوت وجود دارد و معامله به حسب سبب، مسبب و اثری که بر آن مترتب می شود دارای اجزایی است، ما می‎بایست دقیقا بدانیم که نهی به کدام یک از این اجزاء متعلق شده است، به تعبیر بهتر مقصود از نهی کدام یک

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت اول( جهت لفظی) – جهت دوم (جهت عقلی) ۱۳۹۹/۰۹/۳۰         مقام دوم: معاملات در مقام دوم نیز باید از دو جهت بحث کنیم: یکی از جهت لفظی و دیگری از جهت عقلی. جهت اول (جهت لفظی) در جهت اول بحث در این است که آیا از نظر لفظی (یعنی آنچه که خود نهی بر آن دلالت دارد) نهی متعلق به معامله به معنای حرمت تکلیفی مولوی است یا ظهور در ارشاد به فساد معامله دارد؟ مثلا «لاتبع ما لیس عندک» نهی از بیع نسبت به چیزی است که شخص مالک آن نیست، فرض هم این