سایر دروس

تفسیر – جلسه سی و هشتم – آیه ۵۰ –  بزرگترین نعمت‌های خداوند به بنی اسرائیل – ابعاد مختلف این نعمت   

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم آیه ۵۰ –  بزرگترین نعمت‌های خداوند به بنی اسرائیل – ابعاد مختلف این نعمت    ۱۴۰۲/۰۲/۲۵      بزرکترین نعمت‌های خداوند به بنی‌اسرائیل در آیه ۵۰ آنچه که به عنوان مهم‌ترین مطلب و محور باید به آن توجه شود، این است که شکافتن دریا و بحر برای موسی(ع) و پیروانش، و همچنین غرق شدن آل فرعون، به عنوان نعمت عظیم و برجسته‌ترین نعمت معرفی شده است. یعنی وقتی نعمت نجات بنی‌اسرائیل را از آل فرعون می‌خواهد ذکر کند، این نعمت را مورد اشاره قرار می‌دهد. ابعاد مختلف این نعمت وجه اینکه این نعمت برجسته شده و شاید مهم‌ترین نعمتی بوده که خداوند به بنی‌اسرائیل ارزانی داشته، این است که این نعمت دارای ابعاد

قواعد فقهیه – جلسه سی و پنجم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – بررسی روایت چهارم – روایت پنجم و بررسی آن – روایت ششم و بررسی آن  

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم  ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – بررسی روایت چهارم – روایت پنجم و بررسی آن – روایت ششم و بررسی آن   ۱۴۰۲/۰۲/۲۴        خلاصه جلسه گذشته چهارمین دسته از روایاتی که برای اثبات نظریه نصب مورد استناد قرار گرفته، روایاتی است که مضمون آنها اقربیت و اولویت از حیث منزلت و جایگاه به انبیا است. عرض کردیم این اقربیت و اولویت از حیث منزلت و جایگاه قهراً عمومیت دارد و نمی‌توانیم بی‌جهت این قرابت و اولویت را محدود به یک شأن و بُعد خاص کنیم. انبیا با توجه به برخورداری از شئون مختلف از جمله

قواعد فقهیه – جلسه سی و چهارم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – بررسی روایت سوم – روایت چهارم       

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – بررسی روایت سوم – روایت چهارم       ۱۴۰۲/۰۲/۲۳      خلاصه جلسه گذشته چند روایت دیگر باقی مانده که نظریه نصب را از آنها می‌توان استفاده کرد؛ تا اینجا دو روایت، یکی مقبوله عمر بن حنظله و دیگری مشهوره ابوخدیجه مورد بررسی قرار گرفت؛ سومین روایت، روایت «اللهم ارحم خلفائی» است که به تعابیر مختلف و با یک تفاوت‌های جزئی بیان شده است. از نظر سندی این روایت قابل اتکاء است؛ از نظر دلالی هم تقریب استدلال به آن بیان شد. بررسی روایت سوم اشکالاتی نسبت به این روایت مطرح شده که

شرح رساله حقوق – جلسه هشتاد و هشتم – احتمالات سه گانه – احتمال اول – احتمال دوم – احتمال سوم

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم احتمالات سه گانه – احتمال اول – احتمال دوم – احتمال سوم ۱۴۰۲/۰۲/۲۰     شرح رساله حقوق گفتیم که آخرین عبارتی که امام سجاد (علیه السلام) در مورد حق الرجل حضرت فرمودند، این بود: « لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ » ما معنای «حَوْلَ» را بیان کردیم و دو معنا برایش گفتیم و عرض کردیم که روایات متعددی در این باره وارد شده است. احتمالات سه گانه احتمال اول به کلامی از حضرت علی (علیه السلام) اشاره کردیم، طبق این بیان « لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ » در حقیقت مالکیت و اصل و اساس آن را به خدا نسبت می‏دهد و اگر مالکیتی برای انسان تصویر

تفسیر – جلسه سی و هفتم – آیه ۵۰ – مفردات آیه: ۶. «تنظرون» – سه احتمال در معنای این واژه – حق در مسأله بزرگترین نعمت بنی اسرائیل   

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم  آیه ۵۰ – مفردات آیه: ۶. «تنظرون» – سه احتمال در معنای این واژه – حق در مسأله بزرگترین نعمت بنی اسرائیل    ۱۴۰۲/۰۲/۱۸   ۶. «تنظرون» آیه ۵۰ این بود: «وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ». ما در مورد مفردات این آیه به حدی که لازم بود توضیح داده شود، مطالبی را بیان کردیم. سه احتمال در معنای «تنظرون» قبل از اینکه به تفسیر آیه بپردازیم، آخرین واژه‌ای که لازم است توضیحی درباره آن بدهیم، کلمه «تنظرون» است. علت اینکه تنظرون به عنوان یکی از مفردات این آیه انتخاب شده برای شرح، این است که در مورد معنای تنظرون اختلاف شده است. ۱. معنای ظاهریِ روشن آن دیدن،

قواعد فقهیه – جلسه سی و سوم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – قرائن دال بر عموم در مقبوله – قرینه سوم، چهارم، پنجم، ششم و هفتم – قرائن دال بر عموم در مشهوره – روایت سوم    

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – قرائن دال بر عموم در مقبوله – قرینه سوم، چهارم، پنجم، ششم و هفتم – قرائن دال بر عموم در مشهوره – روایت سوم    ۱۴۰۲/۰۲/۱۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مقبوله و مشهوره، قرائنی قوی بر دلالت حاکم بر معنای عام وجود دارد؛ قرائنی که به استناد آنها می‌توانیم بلکه شایسته و بایسته است منظور از حاکم را معنای عامی بدانیم که هم شامل حکومت اصطلاحی و هم قضاوت می‌شود. دو قرینه را در جلسه ذکر کردیم. قرینه سوم قرینه سوم، جمله «من تحاکم إلیهم فی حق أو

قواعد فقهیه – جلسه سی و دوم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – اشکال پنجم و ششم و هفتم و هشتم و بررسی آنها – قرائن دال بر عموم- قرینه اول ودوم   

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – اشکال پنجم و ششم و هفتم و هشتم و بررسی آنها – قرائن دال بر عموم- قرینه اول ودوم   ۱۴۰۱/۰۲/۱۶     اشکال پنجم دو سه اشکال دیگر نسبت به دلالت مقبوله و مشهوره بر نظریه نصب باقی مانده که این اشکالات را مورد بررسی قرار بدهیم و ان‌شاءالله سراغ بقیه ادله برویم. اشکال پنجم این است که سلّمنا حکم و مشتقات آن، وضعاً و استعمالاً دلالت بر معنای عام داشته باشند، یعنی هم قضاء و هم ولایت از آن استفاده ‌شود؛ اما اینجا به خصوص در مقبوله، قرائنی وجود دارد

شرح رساله حقوق – جلسه هشتاد و هفتم – توضیح «لا قُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ»

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم  توضیح «لا قُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ» ۱۴۰۲/۰۲/۱۳   شرح رساله حقوق جمله ای از بیان امام سجاد(ع) مربوط به حق پا باقی مانده که آن را باید توضیح دهیم. حضرت فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُّ رِجْلَیْکَ فَأَنْ لاَ تَمْشِیَ بِهِمَا اِلَى مَا لاَ یَحِلُّ لَکَ وَ لَا تَجْعَلَهُمَا مَطِیَّتَکَ فِی الطَّرِیقِ الْمُسْتَخِفَّهِ بِأَهْلِهَا فِیهَا فَاِنَّهَا حَامِلَتُکَ وَ سَالِکَه بِکَ مَسْلَکَ الدِّینِ وَ السَّبْقِ لَکَ وَ لا قُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ» ما تا این جمله اخیر را توضیح دادیم و گفتیم پا حق ایجابی دارد، حق سلبی دارد که شرح دادیم. در پایان این فقره، امام زین العابدین علیه السلام این جمله را فرموده «وَ لا قُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ» حال یک توضیح مختصری در مورد این

تفسیر – جلسه سی و ششم – آیه ۵۰ – مفردات آیه: ۴. «أنجیناکم» – ۵. «آل فرعون»  

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم  آیه ۵۰ – مفردات آیه: ۴. «أنجیناکم» – ۵. «آل فرعون»   ۱۴۰۲/۰۲/۱۲ ۴. «أنجیناکم» بحث در مفردات آیه ۵۰ بود؛ بعضی از این مفردات را شرح دادیم. چند واژه دیگر باقی مانده و بعد از آن سراغ تفسیر آیه می‌رویم. واژه دیگری که در این آیه ذکر شده، «أنجیناکم» است. معنای «أنجیناکم» روشن است؛ قبلاً درباره این واژه و ریشه و برخی از مشتقات آن سخن گفته‌ایم؛ لکن آنچه که اینجا ممکن است سؤال باشد، این است که چرا در آیه قبل وقتی سخن از نجات بنی‌اسرائیل از دست آل فرعون مطرح شده، با صیغه تفعیل این مطلب را بیان کرده است: «وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ»؛ اما اینجا

تفسیر – جلسه سی و پنجم – آیه ۵۰ – ارتباط آیه با آیات قبل – مفردات آیه: ۱. «فرقنا» – ۲. «بکم» – ۳. «بحر»  

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم  آیه ۵۰ – ارتباط آیه با آیات قبل – مفردات آیه: ۱. «فرقنا» – ۲. «بکم» – ۳. «بحر»   ۱۴۰۲/۰۲/۱۱ آیه ۵۰ آیه ۵۰ این است: «اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ؛ وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ». خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: و نیز به یاد بیاورید آن زمانی را که دریا را برای شما شکافتیم و سپس شما را نجات دادیم، و آل فرعون را در منظر شما غرق کردیم. ارتباط آیه با آیات قبل ارتباط این آیه با آیات قبل، روشن است؛ چون در آیات قبل بحث از نعمت نجات دادن بنی‌اسرائیل از آل فرعون بود: «وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ

قواعد فقهیه – جلسه سی و یکم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – اشکال چهارم و بررسی آن  

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – اشکال چهارم و بررسی آن   ۱۴۰۲/۰۲/۱۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت ادله بر نظریه نصب بود؛ گفتیم اشکالاتی نسبت به دلالت مقبوله و مشهوره بر نظریه نصب مطرح شده، که اگر بتوانیم این اشکالات را جواب دهیم، نظریه نصب اثباتاً هم از این مشکلات رها می‌شود؛ اما اگر این اشکالات را نتوانیم جواب دهیم، طبیعتاً با موانعی مواجه می‌شود. البته این بعد از آن بود که ما محذور ثبوتی را برطرف کردیم؛ گفتیم علی‌رغم ادعای وجود محذور ثبوتی در نظریه نصب، می‌توانیم نصب فقیه را در عصر غیبت

تفسیر – جلسه سی و چهارم – آیه ۴۹- بخش سوم: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم» – مطلب دوم: وجه عظمت بلاء – مطلب سوم: مشارالیه ذلکم – مطلب چهارم: هدف آیه  

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم  آیه ۴۹- بخش سوم: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم» – مطلب دوم: وجه عظمت بلاء – مطلب سوم: مشارالیه ذلکم – مطلب چهارم: هدف آیه        ۱۴۰۱/۱۲/۲۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در بخش سوم آیه ۴۹ بود: «وَفِي ذَلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ». گفتیم در این بخش چند مطلب باید مورد بررسی قرار گیرد. مطلب اول درباره واژه «بلاء» و برخی از امور مربوط به آن بود؛ البته خود این مطلب مشتمل بر چند نکته بود که این نکات را عرض کردیم. مطلب دوم: وجه عظمت بلاء درست است که کلمه «عظیم» در آخر جمله ذکر شده، ولی وصف برای «بلاء» است؛ «وَفِي ذَلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ»

قواعد فقهیه – جلسه سی ام – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات –ادامه بررسی احتمالات پنج‌گانه – اشکال دوم و بررسی آن – اشکال سوم وبررسی آن    

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام  ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات –ادامه بررسی احتمالات پنج‌گانه – اشکال دوم و بررسی آن – اشکال سوم وبررسی آن  ۱۴۰۱/۱۲/۲۱   خلاصه جلسه گذشته در بررسی اشکال به احتمالات پنج‌گانه و اینکه به حسب مقام ثبوت نمی‌توان نصب فقها را تصویر کرد، به اینجا رسیدیم که برخی از احتمالات در چهارچوب احتمال دوم یا سوم قابل تصویر است و محذوری هم ندارد؛ چون غرض فقط رفع محذور ثبوتی است و فعلاً به دلالت این دو روایت کاری نداریم. رسیدیم به اینجا که اگر یک نفر نصب شده باشد و نه جمیع، یک اشکال این بود که اساساً

قواعد فقهیه – جلسه بیست و نهم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات –بررسی استدلال به روایت اول و دوم – بررسی اشکال اول – بررسی احتمالات پنج‌گانه  

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم  ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات –بررسی استدلال به روایت اول و دوم – بررسی اشکال اول – بررسی احتمالات پنج‌گانه  ۱۴۰۱/۱۲/۲۰ خلاصه جلسه گذشته اگر کسی از دوستان مطلب تازه‌ای دارد که بیان کند، چون جلسه گذشته فرصت نشد همه دوستان اظهار نظر کنند؛ بعضی‌ها مطالبی فرمودند. اگر بخواهیم زودتر بحث را به سرانجام برسانیم، فرصت نیست که همه دوستان بیاناتشان را مطرح کنند. اگر کسی گمان می‌کند مطلب قابل توجهی دارد که ارائه کند، در خدمت هستیم. سؤال: استاد: سؤال من فعلاً درباره معنای این روایت نبود؛ بحث در این بود که ثبوتاً آن پنج احتمالی

تفسیر – جلسه سی و سوم – آیه ۴۹ – بخش سوم: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم» – مطلب اول: توضیح کلی درباره «بلاء» و «ابتلاء»  

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم آیه ۴۹ – بخش سوم: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم» – مطلب اول: توضیح کلی درباره «بلاء» و «ابتلاء»   ۱۴۰۱/۱۲/۱۶ بخش سوم: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم» بخش سوم آیه این است: «و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم». این بخش اشاره به این دارد که در این امور، بلاء عظیم و امتحان عظیم از ناحیه پروردگار شما بر شماست. مسأله بلا و ابتلا به صورت کلی در قرآن مکرراً مورد اشاره قرار گرفته است. ما یک توضیح مختصری در مورد بلا می‌دهیم و اینکه این بلا متصف به وصف «عظیم» شده و اینکه فرموده «و فی ذلکم» در این امور بلاء عظیم از ناحیه پروردگار شماست، این

تفسیر – جلسه سی و دوم – آیه ۴۹- بخش دوم: «یذبحون ابنائکم و یستحیون نسائکم» – مطلب پنجم- مطلب ششم 

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  آیه ۴۹- بخش دوم: «یذبحون ابنائکم و یستحیون نسائکم» – مطلب پنجم- مطلب ششم   ۱۴۰۱/۱۲/۱۵   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در آیه ۴۹ سه بخش وجود دارد؛ بخش اول مورد بحث واقع شد.در بخش دوم تا به حال پیرامون چهار مطلب سخن گفتیم که این مطالب هم درباره اصل عذابی که به بنی‌اسرائیل وارد می‌شد،بود و هم درباره عالی‌ترین مصادیق و برترین عذاب‌هایی که در آن زمان انجام می‌شد.«يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ». در مورد «یذبحون ابناءکم» عرض کردیم احتمالاتی وجود دارد؛ چند احتمال نقل شد. مطلب پنجم مطلب پنجم این است که ذبح ابناء که به عنوان عذاب در اینجا نقل شده، آیا مربوط به قبل از تولد

قواعد فقهیه – جلسه بیست و هشتم – ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – روایت دوم – تقریب استدلال – بررسی استدلال به روایت اول و دوم – اشکال اول – بررسی اشکال اول 

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم ولایات مجعول از طرف خداوند – ۳. ولایت حاکم شرع (فقیه) – ادله ولایت حاکم شرع – دلیل دوم: روایات – روایت دوم – تقریب استدلال – بررسی استدلال به روایت اول و دوم – اشکال اول – بررسی اشکال اول       ۱۴۰۱/۱۲/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ولایت حاکم شرع و فقیه جامع الشرایط بود و اینکه این ولایت با چه دلیلی قابل اثبات است. بعد از ذکر برخی آیات، به نقل برخی روایات پرداختیم؛ روایت اول، مقبوله عمر بن حنظله بود که تقریب استدلال به آن و نیز بررسی سندی آن انجام شد. مدعا این است که فقها از طرف ائمه معصومین(ع) نصب شده‌اند برای حاکمیت و حکمرانی؛ یعنی

شرح رساله الحقوق – جلسه هشتاد و ششم – مشی، موضوع پاداش

جلسه ۸۶- PDF جلسه هشتاد و ششم مشی، موضوع پاداش ۱۴۰۱/۱۲/۱۰ شرح رساله الحقوق ما در رساله حقوق امام سجاد(ع) رسیدیم به حق الرجل. آنجا اشاره کردیم که دو حق برای رِجل وجود دارد، یک حق سلبی و یک حق ایجابی. در حق سلبی دو امر بیان شد: اول: اینکه پا مرکب برای رفتن به سوی حرام نباشد. دوم: اینکه پا مرکب برای رفتن به جایی که موجب استخفاف و اذلال انسان می‎شود نباشد. این هم روشن است، خداوند تبارک و تعالی انسان را از اینکه خودش را در معرض استخفاف و کوچک شدن و حقیر شدن قرار بدهد منع کرده است. در روایتی در کتاب اصول کافی بیان شده است که « إنَّ اللّه َ تَبارَكَ وتعالى فَوَّضَ إلى

تفسیر – جلسه سی و یکم – آیه ۴۹ – بخش دوم: «یذبحون ابنائکم و یستحیون نسائکم» – مطلب اول، دوم، سوم و چهارم 

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم  آیه ۴۹ – بخش دوم: «یذبحون ابنائکم و یستحیون نسائکم» – مطلب اول، دوم، سوم و چهارم  ۱۴۰۱/۱۲/۰۹ بخش دوم آیه عرض کردیم آیه ۴۹ سه بخش دارد؛ بخش اول «وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ» بود. درباره این بخش و چند نکته را به عرض رساندیم. بخش دوم آیه این است: «يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ». درباره این قسمت از آیه چند مطلب می‌بایست بررسی شود. مطلب اول نظیر همین فقره از آیه در سوره ابراهیم هم ذکر شده، لکن آنجا با «و» آمده و اینجا بدون «و». در این آیه می‌فرماید «يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ»، لکن در سوره ابراهیم «یذبحون أبناءکم» با حرف عاطفه «و» ذکر شده، جهت

تفسیر – جلسه سی ام – آیه ۴۹- بخش‌های سه‌گانه آیه – بخش اول: نجات بنی اسرائیل – حقیقت نجات – مقدمه: معنای سوء العذاب – نتیجه   

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام آیه ۴۹- بخش‌های سه‌گانه آیه – بخش اول: نجات بنی اسرائیل – حقیقت نجات – مقدمه: معنای سوء العذاب – نتیجه        ۱۴۰۱/۱۲/۰۸   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در آیه ۴۹ سه بخش وجود دارد؛ بخش اول درباره نجات بنی‌اسرائیل از آل فرعون بود. توضیح دادیم که چرا خداوند متعال خطاب به یهودیان معاصر پیامبر(ص) فرمود ما شما را نجات دادیم، وجه این مسأله بیان شد و منظور از آل فرعون هم بیان گردید. حقیقت نجات لکن باید دید این نجات به چه امری و به چه ترتیبی تحقق پیدا کرده است؟ چون در بخش دوم سخن از سوء العذاب است و اینکه آنها را در شدیدترین و قبیح‌ترین عذاب‌ها قرار