خرداد ۱۴۰۰(فرمت تاریخ آرشیو ماهانه)

 تصدیق خداوند و نفس انسان نسبت به صدق و راستگویی

امام صادق(ع): «إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَنْ يُصَدِّقُهُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ يَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ وَتُصَدِّقُهُ نَفْسُهُ تَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ»[۱] اولین کسی که شخص راستگو را تصدیق می‎کند خداوند عزوجل است. یعنی خداوند است که می‎داند او راستگوست و او را تصدیق می‎کند به راستگویی و دومین، شاید تعبیر به دومین نیز دقیق نباشد آن کس دیگر و موجود دیگر یا نفر دیگری که او را تصدیق می‎کند و می‎داند که او راستگوست خود اوست. اینجا هم می‎فرماید: تصدیق از ناحیه خدا صورت می‎گیرد و هم می‎فرماید: علم به صادق بودن او پیدا می‎کند. این دو تا حقیتشان یکی است ولی دو وجه و دو جنبه است. تصدیق کردن و علم داشتن، این دو با هم لازم و ملزوم هستند و قابل

جلسه صد و نهم – تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – حق در مسئله – مقام دوم: تداخل مسببات

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – حق در مسئله – مقام دوم: تداخل مسببات ۱۴۰۰/۰۳/۰۵         فرق بین تداخل اسباب و تداخل مسببات در صورت اول از دو صورت محل بحث یعنی جایی که جزاء واحد و شرط متعدد باشد عرض کردیم در دو مقام بحث می‎کنیم. مقام اول درباره تداخل اسباب بود، تاکیدا و جهت یادآوری عرض می‎کنم که منظور از تداخل اسباب در این بحث این بود که آیا آن اسبابی که به عنوان دلیل و علت ثبوت تکلیف و حکم معرفی می‎شوند آیا تداخل می‎کنند یا خیر؟ این ربطی به مقام امتثال ندارد بلکه مربوط به مقام ثبوت تکلیف است یعنی اگر مثلا «نوم»

جلسه صد و هشتم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – ادامه بررسی اشکال اول و دوم

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – ادامه بررسی اشکال اول و دوم ۱۴۰۰/۰۳/۰۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که نسبت به دلیل ششم مطرح شده و در واقع غرض از این اشکالات آن است که ادله امر به معروف و نهی از منکر هم صغرویاً و هم کبرویاً برای اثبات مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی ناتمام است. یک اشکال را در جلسه قبل عرض کردیم؛ اشکال اول این بود که اینها از مصادیق معروف و منکر نیستند؛ این اشکال یک اشکال صغروی بود، چون معروف و منکر یعنی آنچه که به حسب نظر اجتماع

جلسه صد و هشتم – تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – کلمات محقق اصفهانی، عراقی، حایری و بررسی آنها

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – کلمات محقق اصفهانی، عراقی، حایری و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۳/۰۴         کلام محقق اصفهانی در مورد موضوع بحث یعنی تداخل اسباب در جایی که شرط متعدد و جزاء واحد است محقق اصفهانی مطلب مختصری دارند که بواسطه آن می‎خواهند عدم تداخل را اثبات کنند. ایشان می‎فرماید: به طور کلی شرط یک خصوصیتی دارد و آن هم این است که هر شرطی مقتضی برای یک مسبب و یک اثر است، طبیعتا اگر ما دو جمله شرطیه داشته باشیم هر شرطی اقتضای یک اثر و مسبب دارد. پس در ناحیه شرط مقتضی برای تعدد مسبب موجود است. به عبارت دیگر

جلسه صد و هفتم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال دوم و بررسی آن

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال دوم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۰۳         خلاصه جلسه گذشته دلیل ششم از ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، در حقیقت متشکل از یک صغری و کبری بود. مستدل گفت صغری روشن است و برای اثبات کبری هم به شواهدی استناد کرد؛ حدوداً چهار شاهد ذکر شد. نتیجه این شد که هم بی‌حجابی از مصادیق منکر و حجاب از مصادیق معروف است، و هم از آنجا که دولت اسلامی نسبت به مسأله امر به معروف و نهی از منکر مسئولیت دارد، بنابراین نسبت به یکی از

جلسه صد و هفتم – تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – کلام محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – کلام محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۰۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالات دلیل مشهور بود. گفتیم دلیل مشهور که در قالبهای مختلفی بیان شده است از جهاتی مورد اشکال قرار گرفته که تا اینجا دو اشکال را به سخنان شیخ انصاری، محقق همدانی و محقق خراسانی مطرح کردیم. علاوه بر کلمات اعاظم یاد شده برخی از شاگردان آنها نیز با اینکه مسئله عدم تداخل را قبول کردند و در این ادعا با ایشان شریک هستند اما از نظر استدلال راه دیگری را طی کردند. محقق نایینی از یک طریق با بیان نسبتا مبسوطی در صدد

جلسه چهل و سوم – ادله قاعده _ ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ تعارض و تزاحم _ ۱. تعارض

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم ادله قاعده _ ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ تعارض و تزاحم _ ۱. تعارض ۱۴۰۰/۰۳/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث ما در دسته سوم طرق درک مصلحت از آن دسته طرقی است که در استنباط حکم اولی می‌تواند به ما کمک کند. یعنی ما تا اینجا چند دسته از طرق را گفتیم. دسته سوم در واقع تعارض و تزاحم است. یعنی مصلحتی که در محدوده تعارض بین ادله و تزاحم بین احکام می‌تواند نقش ایفاء کند. ما اشاره ای اجمالی کردیم به نکاتی که به روشن شدن بیشتر موضوع بحث کمک می‌کند و در واقع می‌تواند جایگاه مصلحت را در استنباط حکم اولی و تاثیر آن را تبیین

جلسه صد و ششم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – اثبات کبری – ادله اثبات مسئولیت حکومت اسلامی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر – شاهد سوم: سیره – اشکالات دلیل ششم – اشکال اول و بررسی آن

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – اثبات کبری – ادله اثبات مسئولیت حکومت اسلامی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر – شاهد سوم: سیره – اشکالات دلیل ششم – اشکال اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۰۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در شواهد اثبات کبرای دلیل ششم بود؛ عرض کردیم برای تمامیت دلیل ششم حتماً می‌بایست کبرای آن ثابت شود. کبری این بود که حکومت اسلامی نسبت به مسأله امر به معروف و نهی از منکر مسئولیت دارد. تا اینجا به شواهدی استناد کردیم من الآیات و الروایات. فی الجمله دلالت آیات و روایات را پذیرفتیم و

جلسه صد و ششم – تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – اشکال دوم به دلیل مشهور (امکان حمل بر تأکید) – بررسی موانع حمل بر تأکید

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – بررسی دلیل مشهور – اشکال دوم به دلیل مشهور (امکان حمل بر تأکید) – بررسی موانع حمل بر تأکید ۱۴۰۰/۰۳/۰۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل قول مشهور مبنی بر عدم تداخل در جایی است که شرط متعدد و جزاء واحد است. عرض کردیم. بعضی از اکابر فقه و اصول استدلالی را ذکر کردند، از جمله شیخ انصاری و محقق همدانی و محقق خراسانی که این استدلال از یک جهت مورد اشکال واقع شد. اشکال دوم به دلیل مشهور (امکان حمل بر تأکید) قبل از اینکه به کلمات محقق اصفهانی، محقق نایینی و محقق عراقی بپردازیم، جهت دیگری از اشکال

شرح رساله حقوق – جلسه پنجاهم – چهار ویژگی شخصیتی دروغگو – ویژگی اول: پستی و حقارت – ویژگی دوم: بی‌عقلی – ویژگی سوم: ناجوانمردی – ویژگی چهارم: دورویی

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم چهار ویژگی شخصیتی دروغگو – ویژگی اول: پستی و حقارت – ویژگی دوم: بی‌عقلی – ویژگی سوم: ناجوانمردی – ویژگی چهارم: دورویی ۱۴۰۰/۰۲/۲۹ خلاصه جلسه گذشته در بحث مربوط به حقوقی که انسان بر خودش دارد و اعضای انسان، گفتیم یک حقوقی اعضای انسان بر انسان دارند. اولین حق، حق لسان بود؛ زبان یک حقوقی بر گردن انسان دارد. اولین حقش «اکرامه عن الخنی» بود، یعنی بزرگداشت زبان و مراقبت زبان و حفظ آن از بدگویی و بدزبانی. به مناسبت سخن از بدگویی و بدزبانی گفتیم برخی از مهم‌ترین مصادیق بدزبانی و بدگویی را ذکر می‌کنیم. اولین مورد، غیبت بود که در طی چند جلسه و در آن حدی که لازم بود اشاراتی داشتیم.