جلسه ۱۱۱ – PDF  جلسه صد و یازدهم صیغه أمر – جهت سوم: دلالت جملات خبریه در مقام انشاء بر وجوب –بررسی اشکال محقق ۱۳۹۴/۰۲/۲۰   قبل از اینکه به بحث تعبدی و توصلی بپردازیم، یک مطلبی را مرحوم آقای بروجردی به عنوان اشکال ذکر کرده اند که لازم است متعرض شویم و به آن پاسخ دهیم. این اشکال یک اشکال مهمی در این بحث است و آثار و نتایج مهمی به دنبال دارد و چنانچه نتوانیم به این اشکال پاسخ دهیم، مشکلاتی اجتهاد و استنباط ایجاد می کند. اشکال محقق بروجردی اشکال ایشان با ملاحظه دو نکته معلوم می شود: نکته اول: ایشان می فرماید: اوامری که خداوند تبارک و تعالی صادر می کند چه به صورت هیئت افعل

جلسه ۱۱۰ – PDF  جلسه صد و ده صیغه أمر – جهت سوم: دلالت جملات خبریه در مقام انشاء بر وجوب ۱۳۹۴/۰۲/۱۹   در مورد دلالت جملات خبریه مستعمله در مقام انشاء بر وجوب چند دلیل یا طریق بیان شده که ما تا اینجا سه دلیل یا طریق را بیان کردیم و دو دلیل یا طریق دیگر باقی مانده که باید بررسی کنیم. دلیل چهارم دلیل چهارم حکم عقل است. یعنی اگر مولا دستوری صادر کند، این دستور برای بندگان او حجت است و می تواند به واسطه این دستور، بر آنها احتجاج کند و بگوید که من به شما دستور داده ام و شما هم باید اطاعت می کردید. از نظر عقل مخالفت با این دستور مستلزم استحقاق عقوبت

جلسه ۱۰۹ – PDF  جلسه صد و نهم صیغه أمر – جهت سوم: دلالت جملات خبریه در مقام انشاء بر وجوب ۱۳۹۴/۰۲/۱۶   بررسی دلیل اول بحث در دلالت جملات خبریه مستعمله در مقام انشاء بود که آیا مثل هیئت افعل، دلالت بر وجوب دارند یا دلالت بر وجوب ندارند؟ نظر محقق خراسانی بیان شد. اشکال و جوابی هم که خود ایشان ذکر کردند را نقل کردیم. لکن به نظر می رسد سخن محقق خراسانی پیش از آنکه استدلال و برهان باشد، توضیح ادعای ایشان است. ایشان دو ادعا کردند: یکی این که جمله خبریه ای که در مقام انشاء استعمال می شود ظهور در وجوب دارد و دیگر اینکه این ظهور اقوا از ظهور صیغه افعل در وجوب است.

جلسه ۱۰۸ – PDF  جلسه صد و هشتم صیغه أمر – جهت سوم: دلالت جملات خبریه در مقام انشاء بر وجوب ۱۳۹۴/۰۲/۱۵   دلالت جملات خبریه در مقام انشاء بر وجوب بحث دیگری که در ادامه مباحث مربوط به صیغه أمر مطرح می شود، بحث از دلالت جملات خبریه ای است که در مقام انشاء استعمال می شوند. موضوع بحث این است که اگر جمله خبریه که برای بیان اخبار از واقع و حکایت نسبت در واقع می باشد، بجای اخبار در مقام بیان حکم و انشاء قرار بگیرد، آیا همانند هیئت افعل ظهور در وجوب دارد یا خیر؟ پس این بحث در ادامه بحث گذشته مطرح می شود چون ما در بحث گذشته ثابت کردیم که هیئت افعل، ظهور

جلسه ۱۰۷ – PDF  جلسه صد و هفتم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۹   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ظهور صیغه امر در وجوب بود تا اینجا مشخص شد صیغه امر به ظهور وضعی دلالت بر وجوب ندارد چون ما تبادر را نپذیرفتیم به عبارت دیگر نمی‏توانیم بگوییم صیغه امر برای وجوب وضع شده است. انصراف را هم نپذیرفتیم. دلالت مقدمات حکمت و ظهور اطلاقی صیغه امر بر وجوب هم مورد قبول واقع نشد اگرچه در این رابطه تقریرات مختلفی وارد شده ولی ما فقط به سه تقریر اشاره کردیم اما نوع این تقریرها نزدیک و شبیه به یکدیگر است و مشکلی هم که در این تقریرها وجود دارد به حسب

جلسه ۱۰۶ – PDF  جلسه صد و ششم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۸   نکته عرض کردیم برای اثبات ظهور صیغه امر بر وجوب به چند دلیل تمسک شده؛ سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت. فقط قبل از بررسی دلیل چهارم اشاره به این نکته لازم است که در باب دلیل سوم یعنی اطلاق ما به دو تقریر اشاره کردیم ولی دلیل سوم به انحاء دیگری هم تقریر شده است. یعنی در وجه دلالت اطلاق صیغه امر بر وجوب چندین بیان و تقریر ارائه شده مثلاً ما از محقق عراقی یک تقریر بیان کردیم در حالی که ایشان در نهایة الافکار دو تقریر بیان کرده است. یا مثلاً محقق اصفهانی در حاشیه

جلسه ۱۰۵ – PDF  جلسه صد و پنجم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۷   تا اینجا سه دلیل بر ظهور صیغه امر در وجوب، اقامه شد و تقریبا هر سه دلیل مورد اشکال قرار گرفت. دلیل چهارم دلیل چهارم دلیل نقلی است؛ یعنی بعضی از آیات و روایات برای اثبات ظهور صیغه امر در وجوب مورد استدلال قرار گرفته است. تفصیل این آیات و روایات در بدایع الافکار محقق رشتی و هدایة المسترشدین مرحوم محمد تقی اصفهانی آمده و دیگر در این مجال ما نمی‏خواهیم همه آن مواردی که مورد استناد قرار گرفته را ذکر کنیم بلکه فقط به چند مورد اشاره می‏کنیم: بعضی از آیات و روایات به نظر بعضی از

جلسه ۱۰۴ – PDF  جلسه صد و چهارم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد دلیل سوم یعنی اطلاق، دو تقریر وجود دارد. تقریر اول را دیروز بیان نمودیم. محصل تقریر اول این بود که وقتی متکلم هیئت افعل را استعمال می کند، چون در مقام بیان است و قرینه ای در کلام خود برای ندب ذکر نمی کند، این دلالت بر وجوب می کند چون وجوب همان طلب مطلق و بدون هیچ قیدی است در حالی که استحباب، طلب مع الاذن فی الترک است یعنی استحباب محتاج مؤونه زائده است، لذا ما به استناد مقدمات حکمت و اطلاق کلام متکلم، آنرا بر وجوب حمل می

جلسه ۱۰۳ – PDF  جلسه صد و سوم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ظهور صیغه أمر در وجوب بود. عرض کردیم دلیل اول بر ظهور صیغه أمر در وجوب، تبادر است البته تبادر اگر ثابت شود، دلالت بر ظهور وضعی هیئت إفعل در وجوب می کند لکن مشخص شد که این دلیل نمی تواند ظهور صیغه أمر در وجوب را اثبات کند. دلیل دوم: انصراف دلیل دوم انصراف است. انصراف وقتی می تواند به عنوان دلیل بر ظهور صیغه أمر در وجوب باشد که تبادر ثابت نشود والا اگر تبادر ثابت شود و با تبادر مشخص شود که هیئت إفعل، ظهور در وجوب دارد، دیگر

جلسه ۱۰۲ – PDF  جلسه صد و دوم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۱   خلاصه جلسه گذشته در مورد دلیل اول بر ظهور صیغه امر و هیئت افعل در وجوب یعنی تبادر چهار اشکال مطرح شد اشکال چهارم، اشکالی بود که امام(ره) مطرح کردند. این اشکال در واقع یک اشکال ثبوتی است ایشان فرمودند: ثبوتا وضع صیغه و هیئت افعل برای وجوب ممکن نیست. امام(ره) سپس تصویری ارائه می دهد که طبق این تصویر، امکان وضع هیئت افعل برای وجوب فراهم می شود. تصویر امکان وضع هیئت افعل برای وجوب از نظرامام(ره) ایشان می فرماید: در معانی حرفیه، این خصوصیت وجود دارد که واضع در هنگام وضع، معنای کلی را در نظر