جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل هفتم ۱۳۹۰/۰۸/۰۸              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم که در مورد لزوم تقلید اعلم به مقبولة عمر بن حنظلة استناد شده است. این مقبولة از نظر سندی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که سند آن معتبر است. بعد از آن نوبت به بحث دلالی رسید؛ عرض کردیم چهار تقریب برای استدلال به این مقبولة قابل ذکر است که ما دو تقریب را سابقاً گفتیم و دو تقریب را در جلسه گذشته ذکر کردیم که مجموعاً چهار تقریب برای استدلال به مقبولة عمر بن حنظلة بیان شد. حال باید دید آیا این تقریب­ها می­تواند اثبات مدعا یعنی لزوم تقلید اعلم

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل هفتم ۱۳۹۰/۰۸/۰۷              خلاصه جلسه گذشته بحث در مقبولة عمر بن حنظلة برای اثبات لزوم تقلید اعلم بود. عرض کردیم که درباره این مقبولة هم بررسی سندی لازم است انجام شود و هم بررسی دلالی. از نظر سندی گفته شد که این روایت معتبر است. عمر بن حنظلة در کتب رجالی نه مورد توثیق قرار گرفته و نه تضعیف شده است لکن صاحب قاموس الرجال مرحوم تستری به سه دلیل خواستند وثاقت عمر بن حنظلةرا اثبات کنند. ما کلام ایشان را نقل کردیم حال باید دید که آیا این سه دلیل و سه شاهدی که ایشان برای اثبات وثاقت عمر بن

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل هفتم ۱۳۹۰/۰۸/۰۴              بحث در دلیل هفتم وجوب تقلید اعلم بود. عرض کردیم تا اینجا شش دلیلی که ما ذکر کردیم بر لزوم رجوع به اعلم هیچ کدام وافی به مقصود نبود. دلیل هفتم روایات است؛ چند روایت مبنی بر وجوب رجوع به اعلم مورد استناد قرار گرفته است. روایت اول مقبولة عمر بن حنظلة است که متن روایت را عرض کردیم. تقریب استدلال به مقبوله عمر بن حنظله شاهد ما و آن جمله­ای که در این مقبولة مورد استناد است همین جمله «الحکم ما حکم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما» است. این فقره­ای که مورد

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل ششم ۱۳۹۰/۰۸/۰۳              دلیل ششم دلیل ششم بر لزوم رجوع به اعلم بر وزان دلیل سوم و پنجم متشکل از یک صغری و یک کبری است یعنی یک قیاس شکل اول به این ترتیب: صغری: قول اعلم اوثق است. کبری: هر قولی اوثق باشد حجت است. نتیجه: قول اعلم حجت است. یعنی قول غیر اعلم در قیاس با قول اعلم دیگر حجت نیست و آن رأی و نظری که باید اخذ شود، رأی و نظر اعلم است. اصل این استدلال را مرحوم سید در الذریعة [۱] و به تبع ایشان جمعی از بزرگان از جمله صاحب معالم [۲] ذکر کردند. البته

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل پنجم ۱۳۹۰/۰۸/۰۲              خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل چهارم بود. عرض شد مرحوم آقای خوئی به این دلیل اعتماد کرده و فرموده­اند وجهی که در مسئله­ی وجوب تقلید اعلم می­شود به آن اعتماد کرد همین وجه می­باشد. محصل این دلیل این شد که در بحث از مشروعیت تقلید و جواز پیروی از قول غیر، به سه دلیل استناد گردید؛ یکی اطلاقات ادله لفظیه و دوم دلیل انسداد و سوم سیره عقلائیه. ایشان با استناد به این سه دلیل، اصل مشروعیت تقلید را اثبات کردند. حالا با مراجعه به همان ادله می­خواهند لزوم تقلید اعلم را اثبات کنند. مرحوم آقای خوئی

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیست ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل چهارم ۱۳۹۰/۰۸/۰۱              از بحث گذشته مطلبی باقی مانده که آن را عرض می­کنیم و بعد به سراغ دلیل چهارم می­رویم. خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به دلیل سوم که مسئله اقربیت الی الواقع بود مرحوم آقای آخوند هم به صغرای دلیل و هم به کبرای دلیل اشکالی داشتتند؛ دلیل این بود که قول اعلم اقرب الی الواقع است و هر قولی که اقرب الی الواقع باشد باید اخذ شود و حجت است و بعد نتیجه گرفته شد که قول اعلم باید اخذ شود. نسبت به صغری اشکال شد که مرحوم محقق اصفهانی از این اشکال پاسخ دادند و ما عرض کردیم

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل سوم ۱۳۹۰/۰۷/۳۰              خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله وجوب تقلید اعلم بود و تا اینجا سه دلیل را بیان کردیم. دلیل اول اجماع بود که مورد مناقشه قرار گرفت و دلیل دوم سیره عقلائیه بود که نتیجه­ی دلیل دوم این شد که با سیره عقلائیه نهایتاً ترجیح قول اعلم ثابت می­شود و تعین قابل استفاده نیست. و دلیل سوم هم متشکل از یک صغری و کبری بود با این بیان که قول اعلم اقرب الی الواقع است و هر قولی که اقرب الی الواقع باشد باید اخذ شود و حجت است، نتیجه اینکه باید قول اعلم اخذ شود و حجت است. محقق

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم ادله وجوب تقلید اعلم – دلیل سوم ۱۳۹۰/۰۷/۲۷              خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم قائلین به وجوب تقلید اعلم یعنی سیره عقلائیه بود. این دلیل را تقریر کردیم و اشکالاتی که به مقدمه اول و دوم این دلیل وارد شده بود را به همراه پاسخ آنها بیان کردیم. تأملی در دلیل دوم اما حال واقعاً باید دید با وجود پاسخی که ما به این اشکالات دادیم، آیا سیره عقلائیه دلالت بر تعین رجوع به اعلم می­کند یا ترجیح رجوع به اعلم را اثبات می­کند؟ آنچه که ما با مراجعه به سیره عقلائیه بدست می­آوریم این است که از نظر عقلاء در مواردی که یک صاحب فضیلت و

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم ادله وجوب تقلید اعلم – بررسی دلیل دوم ۱۳۹۰/۰۷/۲۶              خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به سیره عقلاء برای اثبات لزوم رجوع به اعلم و وجوب تقلید اعلم بود. عرض کردیم که این دلیل متشکل از دو مقدمه است که نسبت به هر دو مقدمه ایراد و اشکال وارد شده است. مقدمه اول این بود که سیره و بنای عملی عقلاء این است که در امور مختلف وقتی لازم باشد به کارشناس مراجعه کنند، اگر کارشناسی افضل از سایرین باشد، حتماً به کارشناس افضل که نسبت به سایرین از جهت علمی مزیت دارد، رجوع می­کنند. مقدمه دوم هم این بود که این سیره که در همه امور و

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم ادله وجوب تقلید ۱۳۹۰/۰۷/۲۵              خلاصه جلسه گذشته بحث در صور مختلفی است که در مسئله تقلید اعلم وجود دارد. عرض کردیم به طور کلی در این مسئله سه صورت وجود دارد که یک صورت این بود که فتوای اعلم و غیر اعلم موافق و در جمیع خصوصیات یکی باشند. صورت دوم اینکه فتوای اعلم با غیر اعلم مختلف باشد؛ این صورت خودش دو فرض دارد یک فرض اینکه فتوای غیر اعلم موافق با احتیاط باشد فرض دیگر اینکه فتوای اعلم موافق احتیاط باشد. در مورد فرض اول یعنی آنجایی که فتوای غیر اعلم موافق با احتیاط باشد، گفتیم عقل اجازه پیروی از فتوای غیر اعلم را می­دهد چون