جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم مقام چهارم: استثناء مؤونة– جهة ثانیة: مطلب دوم ۱۳۹۴/۱۱/۲۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در اموری بود که به آنها تمسک شده است برای منع از شمول ادله استثناء مؤونۀ شخص نسبت به خمس معدن و کنز و غوص و غنیمت، سه دلیل تا به اینجا ذکر شد و مورد اشکال قرار گرفت؛ دلیل چهارم این بود که ادله نصاب در معدن و کنز و غوص با ادله استثناء مؤونۀ متعارض هستند، طبق یک دلیل خمس قبل از بلوغ إلی النصاب واجب نیست، چه زائد بر مؤونۀ باشد چه نباشد و بر اساس دلیل دیگر خمس در این موارد ثابت است «إذا کان زائداً عن المؤونۀ». جمع بین این

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم مقام چهارم:استثناء مؤونة–جهةثانیة: مطلب دوم، محدوده مستثنی‎منه در مؤونة شخص ۱۳۹۴/۱۱/۲۰          دلیل چهارم دلیل چهارم بر اینکه ادله استثناء مؤونه، شامل همه اصناف خمس نمی‎شود بلکه مؤونه شخص را در غیر معدن و کنز و غوص و غنیمت هم ثابت می‎کند، دلیلی است که بعضی از اعاظم ذکر کرده‎اند؛ اساس این دلیل این است که ادله نصاب در معدن و کنز و غوص با ادله استثناء مؤونه متعارضند یعنی ما از یک طرف وقتی به ادله نصاب مراجعه می‎کنیم، مقتضای روایاتی که پیرامون نصاب خمس در معدن و کنز و غوص وارد شده این است که خمس فقط زمانی ثابت می‎شود که آن شئ به حد نصاب برسد

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم مقام چهارم: استثناء مؤونة– جهة ثانیة: مطلب دوم، محدوده مستثنی‎منه در مؤونة شخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در اموری بود که برای منع از شمول ادله استثناء مؤونۀ شخص نسبت به همه اصناف خمس به آنها استناد شده است یعنی در واقع مدعا این است که، ادله استثناء فقط مؤونۀ شخص را در بعضی از اصناف خمس ثابت می‌کند، ولی در مثل معدن و کنز و غوص، مؤونۀ شخص بواسطه این ادله استثناء نمی‌شود؛ تا  اینجا دو دلیل را ذکر کردیم و هر دو دلیل را مورد اشکال قرار دادیم. دلیل سوم دلیل سوم متشکل از دو مقدمه است: مقدمه اولی: در باب خمس بعضی از اخبار

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم مقام چهارم: استثناء مؤونة – جهة ثانیة: مطلب دوم محدوده مستثنی‎منه در مؤونة شخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۸         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به اموری برای منع از اقتضای ادله استثناء برای استثناء مؤونۀ شخص از جمیع اصناف خمس تمسک شده است. دلیل اول را دیروز ذکر کردیم؛ دلیل اول درواقع ادعای انصراف در اطلاق ادله استثناء بود، گفتیم ادله استثناء مؤونۀ هرچند مطلق است و اقتضا دارد که مؤونۀ شخص از همه اصناف خمس مستثنی شود، اما به خصوص «ما ثبت فیه الخمس بعنوان الفائدة» انصراف دارد لذا شامل مواردی که خمس در آنها به عنوان معدن یا کنز یا غوص ثابت شده است نمی‌شود. دلیل دوم امر دومی که

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم مقام چهارم: استثناء مؤونة – جهة ثانیة- مطلب دوم محدوده مستثنی ۱۳۹۴/۱۱/۱۷         خلاصه جلسه گذشته نتیجه بحث در مورد استثناء مؤونه شخص از همه اصناف خمس این شد که مقتضی برای استثناء مؤونه شخص از همه اصناف وجود دارد لکن باید ببینیم آیا در مقابل مانعی هم بر سر راه این ادله هست یا نه؛ ما عمده دلیل بر اقتضا را ذکر کردیم. پاسخ به یک اشکال یک اشکالی را بعضی از دوستان مطرح کردند. محصّل این اشکال این بود که مقتضای اطلاق ادله استثناء، این نیست که مؤونه شخص از همه اصناف خمس استثناء شود؛ یعنی این اطلاق ندارد دقت کنید این جا دو بحث است یک

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم محدوده مستثنی‎منه در مؤونة شخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۴         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بنا بر ادله‎ای، مقتضی برای استثناء مؤونۀ شخص از همه اصناف خمس وجود دارد هرچند ممکن است موانعی هم در برابر آن باشد. دلیل اول را دیروز عرض کردیم؛ این دلیل که متشکل از دو مقدمه است در صدد اثبات مقتضی برای استثناء مؤونۀ شخص از همه اصناف خمس است، مقدمه اول این بود که اطلاق ادله خمس اقتضا می‌کند خمس در همه فوائد و غنائم واجب باشد یعنی هرچه که عنوان فائده بر آن منطبق است متعلق خمس است. مقدمه دوم این بود که اطلاق بعضی از روایات بخصوص روایاتی که مشتمل بر تعبیر «الخمس بعد

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم استثناء مؤونة – جهة ثانیة- مطلب دوم: محدوده مستثنی‎منه در مؤونه شخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده مستثنی منه در مسئله استثناء مؤونۀ شخص بود، بعد از اینکه اصل استثناء مؤونۀ شخص ثابت شد، در این مقطع بحث می‌کنیم از محدوده مستثنی منه، که آیا مؤونۀ شخص از جمیع اصناف خمس استثناء می‌شود یا از بعضی اصناف خمس، در جلسه گذشته چهار احتمال را بیان کردیم، گفتیم بعضی از این احتمالات قائل دارد و برخی قائل ندارد. پس موضوع بحث محدوده مستثنی منه است. ادله استثناء مؤونه شخص از جمع اصناف خمس یک احتمال، این است که محدوده مستثنی منه مطلق فائده است؛ یعنی مقتضی برای

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت مقام چهارم: استثناء مؤونة – جهة ثانیة: مطلب دوم: محدوده مستثنی منه ۱۳۹۴/۱۱/۱۲         دلیل چهارم: سیره قطعیه عملیه آخرین دلیل بر استثناء مؤونۀ شخص از خمس، سیره قطعیه متشرعه است؛ بنای متشرعه از زمان معصومین بر این بوده است که خمس را بعد از کسر هزینه‎های زندگی پرداخت می‌کردند. این سیره قطعی است و الان هم ما این را در بین متشرعه می‌بینیم که سال مالی برای خود قرار می‌دهند و بعد از هزینه‎هایی که در زندگی می‌کنند آنگاه اموال خود را مورد محاسبه قرار می‌دهند و خمس می‌پردازند. این سیره‎ی قطعی متصل به زمان معصومین است و جای اشکال و تردید در آن نیست چون ما در هیچ گزارشی

جلسه ۵۹ – PDF جلسه بنجاه و نهم مقام چهارم:استثناء مؤونة–جهةثانیة: استثناء مؤونةشخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله استثناء مؤونه شخص از خمس بود؛ عرض کردیم دلیل سوم بر خروج مؤونه شخص از خمس روایاتند که این روایات بر دو طائفه هستند؛ طائفه اولی روایاتی هستند که باطلاقها دلالت بر اخراج مؤونه شخص می‌کند یعنی چون در این روایات مؤونه به قول مطلق ذکر شده است، شامل مؤونه شخص هم می‌شود، این روایات را ذکر کردیم. در مورد برخی از آنها مطالب و نکاتی بود که به آن هم اشاره شد. طائفه دوم: روایات خاصه طائفه ثانیه روایات خاصه است یعنی روایاتی که بالصراحه یا بالظهور دلالت بر خروج مؤونه شخص از خمس دارند.

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مقام چهارم: استثناء مؤونة – جهة ثانیة: استثناء مؤونة شخص ۱۳۹۴/۱۱/۱۰         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله استثناء مؤونة شخص از خمس بود و اینکه تا مؤونة شخص کسر نشود، خمس واجب نمی‎شود؛ دلیل اول که دلالت بر خروج تخصّصی مؤونة شخص از خمس می‎کرد نه استثناء، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد دلیل اول ناتمام است. دلیل دوم: اجماع دلیل دوم اجماع است؛ نسبت به خروج مؤونة شخص از خمس ادعای اجماع شده یعنی امامیه بر این اجماع دارند که وجوب خمس معلّق بر خروج مؤونة شخص است. البته معقد اجماع اصل خروج مؤونة شخص از خمس است اما اینکه در چه محدوده‎ای مؤونة شخص استثناء