جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط- ۱۳۹۵/۱۱/۱۱ خلاصه جلسه گذشته اولین اشکال به مسلک مشهور که در جلسه گذشته بیان شد این بود که چگونه می¬توان اعتبار را یک امر فعلی دانست و معتبر را استقبالی، در حالی که مرجع اعتبار و ایجاد شئ مثل ملکیت در زمان لاحق به ایجاد ملکیت موجوده در زمان لاحق است. یعنی در هر صورت باید قید وجود را در معتبر اخذ کنیم و بگوییم اعتبار عبارت است از  ایجاد ملکیت موجوده در  زمان متاخر و هذا خلف. زیرا اگر چیزی را در معتبر اخذ بکنیم که قرار است خودش ناشی از اعتبار باشد، خلف و ممتنع است. زیرا قید وجود را باید در

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط ۱۳۹۵/۱۱/۱۰ خلاصه جلسه گذشته همانطور که بیان شد حق در نزاع بین مرحوم شیخ انصاری و مشهور این است که همانطور که ظاهر قضایای شرطیه دال بر رجوع قید به هیئت است در واقع نیز قید رجوع به هیئت می¬کند و مانعی بر سر راه رجوع قید به هیئت نمی باشد و ادعای مرحوم شیخ انصاری مبنی بر عدم امکان رجوع قید به هیئت قابل قبول نیست. زیرا ما مسئله را می توانیم این گونه تصویر کنیم که اعتبار فعلی باشد ولی معتبر استقبالی به بیان دیگر اعتبار فی الحال محقق باشد ولی معتبر معلق بر فرض و تقدیر خاص باشد. اشکال اول به

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط ۱۳۹۵/۱۱/۰۹ خلاصه جلسه گذشته همان طور که بیان شد دلیل مرحوم شیخ انصاری بر رجوع قید به ماده این بود که انسان بالوجدان در مواردی که از کسی طلب می کند به نحوی که مقید به یک قید و فرضی است، اعم از این که قید اختیاری باشد یا غیر اختیاری، در می یابد که قید به خود واجب و ماده بر می گردد. تبیین این دلیل در جلسه گذشته گذشت. عرض کردیم اشکالی به این دلیل مرحوم شیخ انصاری وارد شده است. اساس اشکال به مرحوم شیخ انصاری بر دو فرض است: ۱. احکام تابع ملاکات در خود آن احکام باشند. ۲. احکام تابع ملاکات

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط ۱۳۹۵/۱۱/۰۶ مروری بر جلسات گذشته محصل مطالبی که طی جلسات قبل بیان شد عبارت است از این که مرحوم شیخ انصاری دو ادعا مطرح کرده اند، یکی عدم امکان رجوع قید به هیئت و دیگری لزوم رجوع قید به ماده. هر چند این دو ادعا ملازم با یک دیگر می باشند و با ثابت شدن ادعای اول، بالملازمه ادعای دوم نیز ثابت می شود، اما معذلک مرحوم شیخ انصاری هم بر مدعای اول خود دلیل اقامه نموده و هم بر مدعای دوم خویش. البته مرحوم شیخ انصاری بر مدعای اول خود دو دلیل اقامه نموده اما دلیل های دیگری نیز بیان گردید. لذا مجموعا

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط- ۱۳۹۵/۱۱/۰۵  پاسخ صحیح به دلیل چهارم بعد از بررسی پاسخ های بزرگان و اعلام به دلیل چهارم مبنی بر رد امکان رجوع قید به هیئت، عرض کردیم نظر مختار عبارت است از این که رجوع قید به هیئت امکان دارد و مسئله تفکیک انشاء از منشأ با مسئله تفکیک ایجاد از وجود متفاوت است. در واقع پاسخی که ما به دلیل چهارم می¬دهیم به مقدمه دوم از قیاس استثنایی که مستدل در این مقام ترتیب داده بود بر می¬گردد. صورت دلیل چهارم عبارت بود از این که؛ اگر قید رجوع به هیئت کند مستلزم تفکیک انشاء از منشأ است و تفکیک انشاء از منشأ

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط ۱۳۹۵/۱۱/۰۴ خلاصه جلسه گذشته محصل فرمایش محقق عراقی عبارت است از این که اراده در مرحله لحاظ و تصور تابع فرض وجود قیود است به نحوی که قبل از تحقق آن قیود در خارج فعلیت دارد. یعنی طلب منوط به فرض وجود و لحاظ آن قید است نه اینکه تابع تحقق آن باشد. پس فی الحال طلب موجود است و تابع تحقق وجود خارجی قید نیست. به بیان دیگر هم انشاء موجود است هم مُنشاء چون انشاء و حکم همان اراده تشریعیه مبرزه است که الآن موجود است و منشأ هم بعث و تحریک است که آن هم موجود است. ولی فاعلیت بعث و

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط ۱۳۹۵/۱۱/۰۳ ادامه پاسخ محقق عراقی بحث در اشکال رجوع قید به هیئت بود. یعنی اگر قید رجوع به هیئت کند «یستلزم منه تفکیک الانشاء عن المنشا، الذی هو مساوق لتفکیک الایجاد عن الوجود و هو غیر معقول» و لذا رجوع قید به هیئت غیر معقول و محال است. تا کنون چهار جواب از این اشکال بیان شده است. پاسخ پنجم از محقق عراقی است. ایشان با ذکر چند مقدمه تلاش کرده اند به این دلیل پاسخ بدهد. مقدمه اولی عبارت است از این که، حقیقت حکم و انشاء عبارت است از اراده تشریعیه مبرزه، یعنی اگر اراده¬ای که در افق نفس انسان تحقق پیدا

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط- ۱۳۹۵/۱۱/۰۲ خلاصه جلسه گذشته همانطور که در جلسات قبل بیان شد، دلیل چهارم بر عدم امکان رجوع قید به هیئت عبارت بود از استلزام تفکیک انشاء از مُنشأ و تفکیک انشاء از مُنشا غیر معقول است زیرا مساوق تفکیک ایجاد از وجود است که ممکن نیست زیرا ایجاد و وجود حقیقتا متحدند و اعتبارا مختلف. یک حقیقت اگر در مقایسه با فاعل سنجیده شود ایجاد نامیده می شود و اگر در مقایسه با قابل سنجیده شود وجود نامیده می شود. تا کنون سه پاسخ به این دلیل بیان شد و هر سه پاسخ مورد اشکال قرار گرفت. پاسخ چهارم (محقق خویی) علت این که

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط- ۱۳۹۵/۱۰/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل چهارم قائلین به عدم امکان رجوع قید به هیئت می¬باشد. مهمترین دلیل ایشان، همین دلیل چهارم است که در جلسه قبل بیان گردید. محصل دلیل چهارم این است که اگر قائل به امکان رجوع قید به هیئت گردیم، مستلزم تفکیک انشاء از مُنشاء است و تفکیک انشاء از مُنشاء محال و غیر معقول است. پس امکان رجوع قید به هیئت وجود ندارد. مقدمه اول و مقدمه دوم دلیل چهارم و پاسخ هایی که به این دلیل داده شد، مورد نقد و بررسی قرار گرفت، تا کنون دو پاسخ به این دلیل بیان شد که هر دو مورد

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاه مقدمه واجب- مباحث مقدماتی- واجب مطلق و مشروط- ۱۳۹۵/۱۰/۲۸  بررسی دلیل چهارم همانطور که در جلسه قبل بیان شد چهارمین دلیل از ادله امتناع رجوع قید به هیئت عبارت است از این که رجوع قید به هیئت، مستلزم تفکیک انشاء از مُنشاء است که به صورت یک قیاس استثنایی بیان گردیده. به این بیان که اگر قید رجوع به هیئت کند، «یستلزم منه تفکیک الانشاء عن المُنشاء» و «تفکیک الانشاء عن المُنشاء غیر معقول» پس «رجوع القید الی الهیئه غیر معقول». به تفصیل مقدمه اول، یعنی ملازمه بین مقدم وتالی و مقدمه دوم یعنی محال بودن تفکیک انشاء از منشاء توضیح داده شد. از دلیل چهارم جواب هایی توسط بزرگان مثل محقق خراسانی و