جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله حرمت- دلیل اول و بررسی آن- دلیل دوم ۱۳۹۸/۱۰/۰۱         مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیه گفتیم در مسأله هجدهم در دو مقام بحث صورت می‌گیرد؛ مقام اول درباره نظر به اجنبیه فیما عدا الوجه و الکفین است. تا اینجا بحث ما درباره مقام اول بود؛ اگرچه بحث طولانی شد اما برخی از مباحثی که در مقام اول مطرح شد، بحث‌های کلی بود و اختصاص به خصوص این مسأله ندارد و در مواضع دیگری به این بحث‌ها نیازمندیم. مقام دوم درباره نظر به وجه و کفین است. عبارت امام(ره) در تحریر این است: «و

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت نظر با ریبة و بررسی آنها ۱۳۹۸/۰۹/۳۰         ادله حرمت نظر با ریبه و بررسی آنها بحث در حکم تلذذ و ریبه بود؛ یعنی نظر با تلذذ و ریبه آیا حرام است یا خیر. حکم نظر با تلذذ را بررسی کردیم؛ اما نظر با ریبه چه حکمی دارد؟ گفته شد معنای ریبه خوف الوقوع فی الحرام است، یعنی نگاهی که در آن ترس از وقوع در حرام وجود دارد. این نگاه لزوماً با تلذذ همراه نیست؛ ممکن است در مواردی با نظر با تلذذ مجتمع شوند اما خودش یک عنوان مستقل است؛ نگاهی است

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- بررسی ادله اختصاص حرمت به قصد تلذذ ۱۳۹۸/۰۹/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بعد از آنکه معنا و مفهوم تلذذ و ریبه معلوم شد، نوبت به بررسی کلی حکم حرمت نگاه با تلذذ و ریبه رسید. عرض کردیم نگاه با تلذذ بنابر ارتکاز متشرعه، اجماع و برخی از نصوص و روایاتی که در بعضی مواضع وارد شده قطعا حرام است و چه بسا در این مسأله مخالفی هم نباشد. تنها بحثی که در مورد نگاه با تلذذ مطرح شد، این است که آیا تحریم مختص به جایی است که نگاه به قصد تلذذ باشد یا اعم است.

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- بررسی کلی حرمت نظر با تلذذ و ریبة ۱۳۹۸/۰۹/۲۵           بررسی کلی حرمت نظر با تلذذ و ریبة بحث در معنا و مفهوم دو عنوان تلذذ و ریبه بود. محصّل بحث گذشته این شد که معنای تلذذ واضح و روشن است. معنای ریبه هم خوف الوقوع فی الحرام است. بر این اساس نسبت بین تلذذ و ریبه عموم و خصوص من وجه است. بعد از اینکه معنای تلذذ و ریبه مشخص شد، بحث در برخی از احکام مربوط به این دو عنوان است. ملاحظه فرمودید در مواضع مختلف گفته شده که مثلا نگاه چه با

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- معنای تلذذ و ریبة ۱۳۹۸/۰۵/۲۴           معنای تلذذ و ریبه از مقام اول بحث مطلبی باقی مانده که لازم است این مطلب هم مورد رسیدگی قرار گیرد. در مسأله هجدهم امام(ره) درباره نظر به اجنبیه به غیر از وجه و کفین، یعنی مو و سایر اعضای بدن او فرمودند نظر جایز نیست. مبنای حرمت نظر به اجنبیه هم معلوم شد. لکن در ذیل آن فرموده‌اند: «سواء کان فیه تلذذ و ریبة أم لا»، نظر به اجنبیه مطلقا حرام است، چه با تلذذ و ریبه باشد و چه بدون تلذذ و ریبه. مسأله تلذذ و ریبه

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت: دلیل پنجم تا دهم ۱۳۹۸/۰۹/۲۳           خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حرمت نظر به اجنبیه به غیر از دست و صورت بود. تا اینجا دو آیه به عنوان دلیل اول و همچنین سه دلیل دیگر برای اثبات حرمت ذکر شد. آیه اول بر مدعا دلالت نداشت؛ اما آیه دوم (آن هم بنابر تقریبی که ما بیان کردیم)، دلالت بر حرمت نظر به اجنبیه دارد. همچنین روایاتی که بر حرمت نظر به وجه و کفین مرأة دلالت می‌کند، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد با این اخبار نمی‌توان حرمت نظر را ثابت

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت: دلیل دوم: آیه ۳۱ سوره نور- سه تقریب و بررسی آنها ۱۳۹۸/۰۹/۲۰         در مورد آیه ابداء زینت عرض کردیم سه تقریب برای استدلال به این آیه ذکر شده که دو تقریب مورد اشکال قرار گرفت؛ یک تقریب به نظر ما قابل استدلال و قابل قبول است. البته این مربوط به رکن اول استدلال بود. اما در مورد رکن دوم، یعنی مسأله ملازمه به هر حال هر سه تقریب به نوعی محتاج ضمیمه کردن ملازمه هستند. به همین جهت بیشتر بحث ما معطوف به رکن اول بود. گفتیم بر فرض، رکن اول استدلال را

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت: دلیل دوم: آیه ۳۱ سوره نور- سه تقریب و بررسی آنها ۱۳۹۸/۰۹/۱۹         خلاصه جلسه گذشته در مسأله هجدهم عرض کردیم درباره نظر به اجنبیه دو مقام مورد بحث قرار می‌گیرد. مقام اول بررسی حکم نظر به اجنبیه غیر از دست و صورت است؛ مقام دوم بررسی حکم نظر به وجه و کفین است. بحث ما در مقام اول بود؛ یعنی «النظر الی الاجنبیة غیر الوجه و الکفین». در این باره گفتیم به ادله‌ای استدلال شده است؛ دلیل اول آیه ۳۰ سوره نور بود. این دلیل به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت؛ نتیجه این شد که

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت: دلیل اول: آیه ۳۰ سوره نور- ادامه بررسی اشکالات نظر مختار ۱۳۹۸/۰۹/۱۸           خلاصه جلسه گذشته إن شاء الله امروز آخرین جلسه‌ای است که درباره آیه غض و بررسی دلالت آن بر حرمت نظر به اجنبیه مطلقا بحث می‌کنیم. محصّل نظر مختار این شد که آیه غض دلالت بر حرمت نظر به اجنبیه مطلقا ندارد، بلکه آیه در واقع دستور می‌دهد به غض بصر به معنای تغییر نوع نگاه از نگاه شهوانی و استقلالی به نگاه ابزاری و نگاهی که در هنگام مخاطبه لازم است. به قرینه «الا ما ظهر منها» هم که

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم مسئله ۱۸- مقام اول: نظر به اجنبیه در غیر از دست و صورت- ادله حرمت: دلیل اول: آیه ۳۰ سوره نور- بررسی اشکالات نظر مختار ۱۳۹۸/۰۹/۱۷           خلاصه جلسه گذشته بحث درباره آیه غض طولانی شد و تقریباً بیش از ده جلسه درباره مفاد و مضمون این آیه و دلالت آن بر حرمت نظر به اجنبیه مطلقا بحث کردیم. تا اینجا معلوم شد که آیه دلالت بر حرمت نظر به اجنبیه مطلقا ندارد؛ اما اینکه بر چه چیزی دلالت دارد، این محل اختلاف و بحث است. برخی معتقدند دلالت بر حرمت نظر به عورت می‌کند، عده‌ای معتقدند دلالت بر حرمت نظر به عورت مماثل و بدن المرأة مطلقا