شرح رساله حقوق – جلسه صد و هفدهم – آثار ترک نگاه حرام     

جلسه ۱۱۷ – PDF

جلسه صد و هفدهم 

آثار ترک نگاه حرام   

۱۴۰۳/۰۸/۳۰

عرض کردیم فرو بستن چشم و ترک نگاه حرام، اعون الاعوان برای حفظ عورت از حرام است. برای اینکه حق عورت رعایت شود مهمترین کار و اولین گام غض البصر است، فروبستن چشم، پرهیز از خیره شدن و زل زدن، چشم را پایین انداختن، این را توضیح دادیم.

آثار ترک نگاه حرام

گفتیم نگاه حرام چه پیامدهای منفی دارد. از این طرف ترک نگاه حرام چه آثار مثبتی دارد.

۱.چشیدن طعم ایمان

یک اثر مهم و مثبت آن را قبلا ذکر کردیم که همان روایتی که امام صادق(ع) فرمود «النَّظرَةُ سَهمٌ مِن سِهامِ إبليسَ مَسمومٌ ، مَن تَرَكَها لِلّهِ عز و جل لا لِغَيرِهِ أعقَبَهُ اللّه ُ إيمانا يَجِدُ طَعمَهُ» کسی که به خاطر خدا نه غیر خدا نگاه مسموم را ترک کند، خداوند ایمانی را به او عطا خواهد کرد که طعم و مزه شرینی و حلاوت آن ایمان را بچشد. مهمترین اثر ترک نگاه حرام است. این را قبلا توضیح دادیم.

۲. امنیت و آرامش قلبی و روحی

امنیت و آرامش قلبی و روحی در مقابل اضطراب که ناشی از نگاه حرام است. توضیح دادیم که چشم و گوش دروازه‎های معرفت و آگاهی ذهن هستند. بسیاری از آگاهی‎های ما و احساس‎های ما و گرایش‎های ما با دیدن شکل می‎گیرد و تقویت می‎شود و این می‎تواند هم مفید و هم بسیار خطرناک باشد. گفتیم وقتی نگاه حرام باشد، ذهن با تصویرسازی و با انضمام تصاویر و قوه تخیل به جایی می‎رسد که دائما در حسرت و اضطراب و فشار روحی است. اما در مقابل کسی که چشم از حرام فرو ببندد، آسادگی و آرامش روحی پیدا می‎کند. در روایت وارد شده است «مَن غَضَّ طَرفَهُ أراحَ قَلبَهُ» کسی که چشمش را فرو ببندد روح و روان و جانش را و آسوده و راحت کرده است. ما فکر می‎کنیم که دیدن‎ها که موجب لذت‎های آنی می‎شود می‎تواند خواسته نفس ما را برآورده کند. این مطالبه‎ای است که نفس اماره از ما دارد و وقتی این مطالبه پاسخ داده شود، پا در دایره مطالبه بعدی می‏گذارد، مثل چشیدن آب دریا در هنگام تشنگی است، نه تنها تشنگی رفع نمی‎شود، بلکه لحظه به لحظه انسان را تشنه‎تر می‎کند، اینجا نیز همین است، این نگاه کردن میل به نگاه را بیشتر می‎کند، تشنگی به نگاه را افزون می‎کند و قانع نیست به آنچه که می‎بیند و فراتر از آن را می‏خواهد و این انسان را نا آرام و روح را گرفتار می‎کند. اینکه امام می فرماید: «مَن غَضَّ طَرفَهُ أراحَ قَلبَهُ» این یک واقعیتی است که حتی علم امروز این را تأیید کرده است. آرامش روحی و امنیت روانی با پرهیز حاصل می‎شود نه با پاسخ دادن به خواسته نفس.

۳. بصیرت

این آثار همانطور که قبلا گفتیم بخشی دنیوی است و بخشی اخروی بخشی مادی و بخشی معنوی است و مادی و معنویش در همین دنیا محقق است و بعضی‎ها هم اثر اخروی است. مثلا یکی از آثار ترک نگاه حرام برخورداری از بصیرت است، انسان چشم بصیرت پیدا می‎کند. انسان به حقائق این عالم می‎تواند دسترسی پیدا کند. کسی که چشمش را کنترل می‏کند، چشم سر را در اختیار می‎گیرد، چشم دل او به حقائق باز می‏شود. این هم روایت هم دارد.

۴. گریان نشدن چشم در قیامت

در آخرت نیز ترک نظر حرام آثار فراوانی دارد برخوردای از نعمت‎های الهی، اینکه کسی که از نگاه حرام اجتناب کند جایگاه او در بهشت برین است و چشم او در روز قیامت گریان نخواهد بود. در روایتی از رسول گرامی اسلام(ص) وارد شده است که می‎فرماید در روز قیامت همه چشم ها گریان هستند الا سه چشم، یعنی سه دسته انسان‎ها به خاطر چشمشان گریان نیستند در آن روز؛ یک دسته آن چشمی که از ترس خدا و خشیت خدا در دنیا اشک می‎ریزند، آنجا دیگر چشمش گریان نیست؛ دوم چشمی که از حرام بسته شده باشد، اگر کسی چشمش را از حرام در این دنیا ببندد آنجا گریان نخواهد بود و سوم چشمی که در راه خدا تا صبح بیداری کشیده باشد، حال این بیداری چشم در راه خدا جلوه های مختلفی دارد، کسی که نگهبانی می‎دهد، کسی که از مرزهای کشور اسلامی محافظت می‎کند و چشمش بیدار است برای خدا، اینهایی که کارهایی که انجام می دهند مجبورند در شب انجام میدهند ولو می خواهد در بیمارستان باشد، مراقبت مریض باشد،مأموریت باشد یا نگهبانی باشد اگر برای خدا باشد روز قیامت این چشم گریان نیست و یا حتی چشمی که بالاخره ممکن است برای خدا بیداری بکشد و مطالعه کند برای کشف یک حکم خدا یا مجهول علمی.
یاری‎گر دوم ذکر الموت است که در جلسه آینده بدان می‎پردازیم.