تمسک به عام

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم  مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – اشکال محقق خویی به محقق نایینی و بررسی آن – کلام بعضی از بزرگان و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۲۹ اشکال محقق خویی به محقق نایینی عرض کردیم آنچه محقق نایینی در دفاع از استدلال به علم اجمالی به وجود مخصص برای اثبات عدم جواز عمل جواز به عام قبل از فحص مخصص گفتند (بنابر اشکالی که امام خمینی به ایشان کردند) تمام نیست. محقق خویی نیز یک اشکالی به محقق نایینی دارند که اشاره اجمالی به این اشکال هم خالی از فایده نیست و ببینیم آیا این اشکال به محقق نایینی وارد است. ایشان در اشکال به محقق نایینی می‎فرماید:

جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – اشکال امام خمینی به محقق نایینی – ۲. اشکال حلی – مقدار و محدوده فحص   ۱۴۰۰/۱۰/۲۸ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی در دفاع از استدلال به وجود علم اجمالی به مخصص برای عدم جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص فرمودند: علم اجمالی تارة از انضمام دو قضیه‏ای که طرفین تردید محسوب می‏شوند حاصل می‏شود، یعنی اصالت ندارد و اخری خود علم اجمالی اصالت دارد، به این معنا که معلوم بالاجمال عبارت از یک عنوانی است که در آن تردید بین اقل و اکثر وجود دارد. در قسم اول فرمودند: می‏توانیم قائل به انحلال

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق نایینی – وجه تعرض نائینی به این مطلب ۱۴۰۰/۱۰/۲۶ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. نظر محقق خراسانی در این رابطه بیان شد، محصل نظر ایشان این است که در عموماتی که معرضیت برای تخصیص دارند یعنی عموماتی که برای تشریع و قانون‎گذاری هستند عمل به عام قبل از فحص از مخصص جایز نیست؛ ‎اما عموماتی که در معرض تخصیص نیستند مثل آنچه در محاورات عرفیه مورد استفاده قرار می‎گیرند، قبل از فحص قابل تمسک هستند. بعد ایشان یک اشاره‎ای هم کردند به فرق

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – کلام محقق خراسانی ۱۴۰۰/۱۰/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. عرض کردیم محقق خراسانی ابتدا موضوع بحث را تنقیح کردند و چند جهت را بدین منظور متعرض شدند. توضیح دادیم که علت لزوم بحث از موضوع و اینکه باید به درستی منقح شود استدلال‏هایی است که بعضی برای جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص ذکر کردند. محقق خراسانی فرمودند که این استدلال‏ها بعضا نشان دهنده آن است که موضوع بحث برای آنها به خوبی روشن نبوده است، لذا سه یا چهار جهت را اشاره می‏کنند که اساسا بحث

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم  مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه چهارم: بررسی احراز فرد مشکوک در دوران بین تخصیص و تخصص – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام امام خمینی – نتیجه ۱۴۰۰/۱۰/۲۱ خلاصه جلسه گذشته در تنبیه چهارم بحث در این بود که اگر یک فرد خارجی معین به دلیلی قطعا از عام خارج شود، لکن تردید داشته باشیم خروج این فرد به تخصیص است یا تخصص، آیا می‏توان به اصالة العموم تمسک کرد یا خیر؟ نتیجه تمسک به اصالة العموم این است که خروج این فرد از حکم عام بالتخصص است لا بالتخصیص، اما اگر گفتیم به اصالة العموم نمی‎توانیم تمسک کنیم نتیجه‎اش این است

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصتم  مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه سوم: بررسی تمسک به عام در شبهه مصداقیه غیر از جهت احتمال تخصیص – مقتضای تحقیق در مسئله ۱۴۰۰/۱۰/۱۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در تنبیه سوم بحث درباره کلام بعضی است که گفته‎اند اگر شک در مصداق از جهتی غیر از تخصیص باشد می‎توانیم به عموم عام تمسک کنیم و ضمنا مصداق را هم احراز کنیم. بیان و کلام بعض به همراه مؤیداتی که برای مدعای خودشان ذکر کرده بودند گفته شد و سپس اشکال محقق خراسانی به این کلام و این ادعا بیان گردید. عرض کردیم ایشان می‏فرماید ما به عموم عام نمی‏توانیم تمسک کنیم زیرا از قبیل تمسک

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه سوم: شک در مصداق از جهت غیر تخصیص – کلام بعض – اشکال محقق خراسانی ۱۴۰۰/۱۰/۱۱ تنبیه سوم بعضی گفته‎اند چنانچه شک در فرد و مصداق به دلیل امری غیر از تخصیص باشد، یعنی به جهت احتمال تخصیص شک نداریم، بلکه شبهه و شک ناشی از امر دیگری غیر از احتمال تخصیص است، اینجا نیز می‎توانیم به عمومات تمسک کنیم. در تنبیه قبلی و مباحث قبلی شک در مصداق به جهت احتمال تخصیص بود، یعنی بحث می‎کردیم در مورد فردی که شک کنیم آیا مشمول دلیل مخصص است یا خیر و آیا تمسک به عام در مورد آن جایز

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق با اصل در شبهات مصداقیه – کلام محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۰۸ خلاصه جلسه گذشته در مورد احراز مصداق به وسیله استصحاب و شمول حکم عام نسبت به فرد مشتبه بعد از احراز توسط اصل، عرض کردیم انظار و آراء مختلفی بیان شده است. کلام محقق خراسانی را ذکر کردیم و به تفصیل آن را مورد بررسی قرار دادیم. ما با بخشی از فرمایش ایشان موافقت کردیم، لکن با بخش دیگر که مربوط به جریان استصحاب عدم ازلی بود، مخالفت نمودیم. همچنین فرمایش محقق عراقی در این رابطه بیان شد که در نقطه مقابل محقق

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق با اصل در شبهه مصداقیه – ادامه بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق عراقی و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در استصحاب عدم ازلی بود که محقق خراسانی با استناد به آن هم درصدد اثبات حکم عام برای فرد مشکوک بود و هم به کمک آن می‎خواست مصداق مشتبه را احراز کند. ایشان گفتند به مدد استصحاب و همچنین استصحاب عدم ازلی هم می‎توانیم فرد مشتبه را احراز کنیم و هم می‎توانیم آن را مشمول دلیل عام قرار دهیم. گفتیم باید این سخن مورد رسیدگی قرار بگیرد. رسیدیم به اینجا که دو تصویر

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق با اصل در شبهه مصداقیه – ادامه بررسی کلام محقق خراسانی ۱۴۰۰/۱۰/۰۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در تنبیه دوم پیرامون این مطلب بود که اگر ما نتوانیم در شبهه مصداقیه به اصالة العموم که یک اصل لفظی است استناد کنیم و به عموم عام تمسک کنیم آیا اصلی وجود دارد که اولا در مورد افراد مشکوک، مصداق را برای ما احراز کند و ثانیا آن را مشمول حکم عام قرار دهد یا خیر؟ محقق خراسانی به استناد استصحاب و نیز استصحاب عدم ازلی فرمودند ما هم می‎توانیم مصداق را احراز کنیم و هم می‎توانیم آن فرد

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم  مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق در شبهه مصداقیه – بررسی کلام محقق خراسانی مقدمه اول – مقدمه دوم ۱۴۰۰/۱۰/۰۵ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد اینکه آیا در شبهه مصداقیه بعد از اینکه نتوانیم به اصالة العموم تمسک کنیم و این اصل لفظی را جاری کنیم، سؤال این است که آیا اصل دیگری وجود دارد که بر اساس آن بتوانیم مصداق را احراز کنیم و به عام رجوع کنیم یا خیر؟ به عبارت دیگر اینجا دو سؤال یا دو پرسش مطرح است: ۱. آیا با این اصل می‎توانیم مصداق را احراز کنیم؟ ۲. آیا به کمک این اصل می‎توانیم فرد

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیهات – تنبیه دوم – کلام محقق خراسانی ۱۴۰۰/۱۰/۰۴ تنبیه دوم در بحث از شبهات مصداقیه تنبیهاتی بیان شده است که تنبیه اول گذشت. تنبیه دوم این است که آیا در این بحث با اینکه گفتیم تمسک به عام در شبهات مصداقیه مخصص جایز نیست اصلی وجود دارد که به کمک آن اصل بتوانیم هم آن فرد مشکوک را احراز کنیم و هم اینکه آیا حکم عام در مورد او جاری می‎شود یا نه؟ به عبارت دیگر بحث در این است که چنانچه ما به کمک اصل لفظی یعنی اصالة العموم نتوانستیم این فرد مشکوک را مشمول حکم عام قرار

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم  مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – شبهه مصداقیه در عموم و خصوص من وجه – احتمال دوم: دخول در بابت تعارض- احتمال سوم: دخول در باب تزاحم ۱۴۰۰/۱۰/۰۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در جایی که نسبت بین دو دلیل عموم و خصوص من وجه باشد می‏خواهیم ببینیم اگر شبهه مصداقیه مخصص پیش بیاید چه باید کرد؟ درباره این فرض سه احتمال داده شد. احتمال اول که مورد بررسی قرار گرفت این بود که این مورد را از موارد اجتماع امر و نهی بدانیم. گفته شد که بر اساس آنچه که در مسئله اجتماع امر و نهی اختیار کردیم اینجا می‎توانیم بگوییم در مورد فرد مشکوک

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تفصیل محقق نایینی در مخصص لبی – دو ویژگی در دو قسم مخصص لبی ۱۴۰۰/۰۹/۲۴ تفصیل محقق نائینی در مخصص لبی عرض کردیم در مورد مخصص لبی و اینکه آیا در شک در مصداق مخصص لبی می‎توان به عموم عام تمسک کرد آراء و انظار متعددی بیان شده است. تا اینجا دو تفصیل بیان کردیم، یکی تفصیل محقق خراسانی بود که مورد اشکال قرار گرفت و دیگری تفصیل شیخ انصاری که آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. تفصیل دیگری که در این مسئله داده شده از سوی محقق نایینی صورت گرفته است. اجمال نظرایشان این است که: مخصصات لبیه بر