جلسه ۱۳۱ – PDF جلسه صد و سی و یکم  مؤلفه های خضوع قلبی:۱. احساس حقارت – ۲. رغبت به خداوند – ۳. خوف – ۴. خشیت ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ شرح رساله حقوق امام سجاد (علیه السلام) بعد از بیان دو حق نماز فرمود: «وقتی که اینها معلوم شد، سزاوار است که تو در برابر خ دا این‌چنین باشی.» جملات و فقرات بعدی اگر بخواهد در دو کلمه خلاصه شود، می‌شود خضوع قلبی و جوانحی و نیز خضوع جوارحی. کسی که حقیقت نماز را بداند، نماز را بشناسد، بداند نماز مرکبی است برای رسیدن به خداوند تبارک و تعالی، و کسی خودش را در این جایگاه ببیند، باید در قلبش خاضع باشد. مؤلفه های خضوع قلبی ایشان کأنه خضوع او را شرح

جلسه ۱۳۰ – PDF جلسه صد و سی  تأثیر دو حق نماز در انسان – ۱. خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۲/۳۱ عرض کردیم که امام سجاد (علیه السلام) دو حق مهم برای نماز ذکر کرده‌اند: ۱. شناخت حقیقت نماز «فاما حق الصلاه فان تعلم انها وفادة إلی الله»، به نحو مختصر این را توضیح دادیم. ۲. حق دوم که به مکلف مربوط می‌شود، این است که «و انک قائم بها بین یدی الله». حق دوم نماز این است که بداند به سبب نماز در برابر که ایستاده است «قائم بین یدی الله» این دو حق نماز است. تأثیر دو حق نماز در انسان بعد به دنبال آن می‌فرماید: « فإذا علمت ذلک کنت خلیقا ان تقوم فیها مقام الذلیـل ؛ الراغـب ؛

جلسه ۱۲۳ – PDF جلسه صد و بیست و سوم  ۴. ترساندن خویش از نافرمانی ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ شرح رساله حقوق تا اینجا گفتیم امام سجاد(ع) می‎فرمایند حق فرج این است که انسان مراقب باشد آن را در مسیر حرام قرار ندهد. برای این منظور نیز استعانت از چند امر را توصیه می‎کنند: ۱. غض البصر؛ ۲. کثرة ذکر الموت؛ ۳. التهدد لنفسک بالله. ۴. ترساندن خویش از نافرمانی اینجا در ادامه می‎فرماید «و التخویف لها به» از یک جهت این می‎تواند ادامه آن امر سوم باشد. زیرا الفاظی مثل تهدید و تخویف و ارعاب و انذار اینها مرادف با هم هستند، ابتدا فرمود «و التهدد لنفسک بالله»، تهدید خویشتن به خداوند که گفتیم منظور تهدید خویشتن به کیفر الهی است، به

جلسه ۱۲۳ – PDF جلسه صد و بیست و سوم  ۴. ترساندن خویش از نافرمانی ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ تا اینجا گفتیم امام سجاد(ع) می‎فرمایند حق فرج این است که انسان مراقب باشد آن را در مسیر حرام قرار ندهد. برای این منظور نیز استعانت از چند امر را توصیه می‎کنند: ۱. غض البصر؛ ۲. کثرة ذکر الموت؛ ۳. التهدد لنفسک بالله. ۴. ترساندن خویش از نافرمانی اینجا در ادامه می‎فرماید «و التخویف لها به» از یک جهت این می‎تواند ادامه آن امر سوم باشد. زیرا الفاظی مثل تهدید و تخویف و ارعاب و انذار اینها مرادف با هم هستند، ابتدا فرمود «و التهدد لنفسک بالله»، تهدید خویشتن به خداوند که گفتیم منظور تهدید خویشتن به کیفر الهی است، به مجازات و عقوبت

جلسه ۱۱۸ – PDF جلسه صد و هجدهم  راه های کمک به رعایت حق عورت – ۲: کثرت یاد مرگ – مرگ اندیشی، نه مرگ هراسی – اهمیت یاد مرگ ۱۴۰۳/۰۹/۰۷   راه های کمک به رعایت حق عورت امام سجاد(ع) فرموده است که «و اما حق فرجـک فحفظـه مما لایحـل لک و الاستعانـه علیـه بغض البصـر ؛ فانه مـن اعون الاعوان» اولین مساعد و یاری‎گر انسان در رعایت حق این عضو، کنترل چشم است. ما درباره تأثیرات چشم در خروج انسان از جاده حق در مورد این عضو سخن گفتیم. حضرت فرمود: مهمترین یاری‎گر و به تعبیر ایشان اعون الاعوان غض البصر است. ۲. کثرت یاد مرگ دومین کمک کار برای انسان در این رابطه، کثرت ذکر الموت است.

جلسه ۱۱۶ – PDF جلسه صد و شانزدهم  پیامدهای منفی نگاه حرام – ۵. رنج و مشقت – ۶. بیماری عقل ۱۴۰۳/۰۸/۲۴ شرح رساله حقوق ما عرض کردیم که امام سجاد(ع) فرمودند که حق عورت، حق فرج این است که آن را از حرام حفظ کنی و حفظ آن از حرام با کمک بعضی از امور صورت می‎پذیرد، مهمترین آنها غض البصر است، «فانه من اعون الاعوان» ما توضیح دادیم که چرا غض البصر اعون الاعوان است، توضیح دادیم نسبت بصر و دیدن و نظر با روح و قلب و جان آدمی و تأثیراتی که دارد چیست. سپس اشاراتی کردیم به بعضی از پیامدهای منفی حرام و چهار اثر منفی را بیان کردیم، چند اثر دیگر مانده است که باید

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال محقق اصفهانی به شیخ انصاری – شرح رساله حقوق – پیامدهای نظر حرام – مهم ترین نتیجه ترک نگاه حرام ۱۴۰۳/۰۸/۱۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای اثبات حجیت خبر واحد به آیاتی از قرآن استناد شده؛ اولین آیه، آیه معروف به نبأ است، عمدتا دو تقریب برای استدلال به این آیه ذکر شده، ضمن اینکه تقریب های دیگری نیز وجود دارد. این دو تقریب یکی مفهوم وصف است و دیگری مفهوم شرط. شیخ انصاری تقریب استدلال از طریق مفهوم وصف را آمیخته با یک اضافه ای ارائه کردند که برخی به ایشان اشکال

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم حق عورت – بیان کلی – به رسمیت شناخته شدن نیاز جنسی ۱۴۰۳/۰۷/۲۵ شرح رساله حقوق ۶. حق فرج (عورت) امام سجاد(ع) در ادامه بیان حقوق اعضاء انسان می فرماید « وَ أَمَّا حَقُّ فَرْجِکَ فَحِفْظُهُ مِمَّا لَا یَحِلُّ لَکَ وَ الِاسْتِعَانَةُ عَلَیْهِ بِغَضِّ الْبَصَرِ فَإِنَّهُ مِنْ أَعْوَنِ الْأَعْوَانِ وَ ضَبْطُهُ إِذَا هَمَّ بِالْجُوعِ وَ الظَّمَإِ وَ کَثْرَةِ ذِکْرِ الْمَوْتِ وَ التَّهَدُّدِ لِنَفْسِکَ بِاللَّهِ وَ التَّخْوِیفِ لَهَا بِهِ وَ بِاللَّهِ الْعِصْمَةُ وَ التَّأْیِیدُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِهِ.» در من لا یحضر و خصال این عبارت آمده است « و حق فرجک ان تحصنه عن الزنا و تحفظه من ان ینظر الیه» تفاوت این دو معلوم است. طبق این

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم  ۵. حجیت خبر واحد – مقدمات – مقدمه دوم: حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است یا خیر؟ – نظر بعضی از بزرگان – نظر محقق اصفهانی – جمع بندی – مقدمه سوم – شرح رساله حقوق – حق عورت – بیان کلی – به رسمیت شناخته شدن نیاز جنسی ۱۴۰۳/۰۷/۲۵ خلاصه جلسه گذشته در بحث از اینکه آیا حجیت خبر واحد مسئله اصولی محسوب می شود یا خیر، به نظر صاحب فصول، شیخ انصاری، محقق خراسانی اشاره کردیم. قهرا با توجه به اشکالاتی که به صاحب فصول و شیخ انصاری وارد شد این دو نظر قابل قبول نیست. نظر محقق خراسانی هم از سوی برخی از اعاظم مورد اشکال واقع شده است.

جلسه ۱۱۱ – PDF جلسه صد و یازدهم  تبیین برخی واژه ها – ۱. «مَكْسَلَة» – ۲. «مَثْبَطَة» – ۳. «المقطعه» – ۴. «مَسْخَفَة» – ۵. «مَجْهَلَة» – ۶. «مَذْهَبَة» ۱۴۰۳/۰۷/۱۸ ما تقریبا مطالبی که پیرامون حق بطن در این بخش لازم بوده را ذکر کردیم فقط چند لغت در این فراز آخر از فرمایش امام سجاد (ع) مانده که باید توضیح داده شود. تبیین برخی واژه ها امام سجاد فرمود حق شکم این است که انسان زمانی که گرسنه و تشنه می شود آن را مراقبت کند و کنترل کند مبادا تشنگی و گرسنگی موجب شود انسان کنترل خود را بر شکم از دست بدهد «وَ ضَبْطُهُ اِذَا هَمَّ بِالْجُوعِ وَ الظَّمَاِ فَاِنَّ الشِّبَعَ الْمُنْتَهِيَ بِصَاحِبِهِ اِلَى التُّخَمِ مَكْسَلَة