استاد_نورمفيدي

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت ۱۳۹۹/۱۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته فکر می‌کنم این آخرین جلسه ای باشد که درباره پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت سخن بگوییم. البته این بحث مقداری به درازا کشید هر چند ما خیلی فشرده و خلاصه به این موضوع آن هم در حدی که در این مقام به آن نیازمند بودیم پرداختیم. بالاخره سابقه حضور مصلحت در فقه اهل سنت که به یک معنا پر رنگ تر از فقه شیعه است، می‌بایست مطرح شود. البته چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم. امادر عین حال مقداری به داراز کشید و شاید موجب خستگی برخی دوستان هم شده اما به هر حال چاره ای هم نبوده.

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – حق در مقام ۱۳۹۹/۱۲/۱۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در تنبیه دوم درباره تعدد شرط و اتحاد جزاء بود. انظار و آراء بعضی از اعاظم و بزرگان را ذکر کردیم و رسیدیم به نظر امام خمینی در این‎باره. گفتیم امام خمینی بحث را در دو مرحله دنبال کردند: مرحله اول این است که تعارض بین چه چیزی با چه چیزی است؟ آیا تعارض بین المنطوقین است یا بین منطوق یکی و مفهوم دیگری؟ ایشان در این مرحله به این نتیجه رسیدند که علی جمیع المبانی در باب استفاده علیت منحصره از جمله شرطیه، تعارض بین المنطوقین است، اولا و بالذات تعارض

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم آثار اجتماعی غیبت ۱۳۹۹/۱۲/۱۳ خلاصه جلسه گذشته در ادامه بحث از رسالة الحقوق صحبت از حق اللسان بود؛ گفتیم یکی از مهم‌ترین حقوق زبان این است که با جلوگیری از بدگویی و بدزبانی گرامی داشته شود؛ زبان باید تکریم شود، اکرامه عن الخنا، از بدگویی و بدزبانی حفظ شود. یکی از بارزترین مصادیق بدزبانی، غیبت است. در باب غیبت یکی دو جلسه گذشته مطالبی را عرض کردیم؛ گفتیم آنچه که لازم است اینجا در این حد بگوییم بعد از بیان حقیقت غیبت و چهره باطنی آن، به برخی از مهم‌ترین آثار دنیوی و اخروی غیبت اشاره کنیم. گفتیم غیبت یک سری آثار دنیوی دارد؛ این آثار دنیوی تارة فردی است و اخری

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – بررسی راه حل محقق نایینی- اشکال بعضی از بزرگان به محقق نایینی و بررسی آن – راه حل امام خمینی ۱۳۹۹/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته در بحث از قضایای شرطیه‎ای که جزاء در آنها واحد است و شرط متعدد است، عرض کردیم یک تعارضی بنابر قول به مفهوم پیش می‎آید که بزرگان در صدد حل این تعارض برآمدند. سخن محقق خراسانی را در این مقام بیان کردیم و اشکالاتی که نسبت به احتمالات چهارگانه مطرح شده را متعرض شدیم و بررسی کردیم. بررسی راه حل محقق نایینی محقق نایینی نیز راه حلی برای این تعارض ذکر کرده، دیروز نظر محقق نایینی

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – مقدمه دوم: هدف غایی حکومت اسلامی ۱۳۹۹/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث از ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، یک مطالبی را به عنوان مقدمه لازم است ذکر کنیم. مقدمه اول درباره فردی بودن یا اجتماعی بودن مسأله حجاب بود. عرض کردیم در این بحث صغروی حجاب یک امر اجتماعی است، به این معنا که عملی است فردی ولی دارای اثر اجتماعی است. شواهد و قرائن اجتماعی بودن امر حجاب را ذکر کردیم و البته به ادله فردی بودن حجاب هم پاسخ دادیم. مقدمه دوم: هدف غایی حکومت اسلامی

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – بررسی احتمالات چهارگانه – محقق خراسانی – راه حل محقق نایینی ۱۳۹۹/۱۲/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در احتمالات چهارگانه‏ای بود که محقق خراسانی در باب حل تعارض در جایی که شرط متعدد باشد و جزاء واحد و ما قائل به مفهوم باشیم بیان کردند. محقق خراسانی احتمال دوم و چهارم را تقریبا قابل قبول دانستند، منتهی فرمودند: عرف مساعد احتمال دوم است و عقل وجه چهارم را معین می‏کند، لذا احتمال اول و سوم از دایره تأیید ایشان خارج شد. دیروز عرض کردیم که چرا احتمال اول از دید محقق خراسانی منتفی است، به هر حال اگر ما بخواهیم اطلاق

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله فردی بودن حجاب – دلیل چهارم تا هفتم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۲/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله فردی بودن موضوع حجاب یا حکم حجاب بود. تا اینجا سه دلیل ذکر کردیم؛ دلیل سوم این بود که بنابر برخی از روایات مسأله حجاب و پوشش زن در واقع احترام و حرمت نهادن به زن است و این حداقل به عنوان حکمت حجاب ذکر شده است. اگر این چنین است، پس در اختیار خود زن است و می‌تواند این احترام را برای خودش غنیمت بشمارد و می‌تواند آن

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله فردی بودن حجاب – دلیل اول تا سوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه‌ای بود که قبل از ورود به بررسی ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی لازم دیدیم متعرض شویم. آن مقدمه این بود که آیا اساساً حجاب یک امر فردی است یا اجتماعی؟ ما ادله و شواهد اجتماعی بودن حکم حجاب یا موضوع حجاب را در جلسه قبل ذکر کردیم؛ هم به وجدان تمسک کردیم، هم به شواهد قرآنی و هم به شواهد روایایی. عرض کردیم مجموع آیات و

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – اشکال محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – بررسی کلام محقق خراسانی درباره احتمالات چهارگانه ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در تعدد شرط و وحدت جزاء بود. عرض کردیم در این فرض بنابر قول به مفهوم تعارض پیدا می‎شود. لذا بزرگان در صدد حل این تعارض بر آمدند. کلام محقق خراسانی مبنی بر پنج احتمال در این باره بیان کردیم. ایشان فرمودند که عرف مساعد با احتمال و وجه دوم است، لکن عقل مؤید بلکه معین احتمال چهارم است. باید این مطالب و این احتمالات و نیز آنچه محقق خراسانی در

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه دوم: تعد شرط و وحدت جزاء – کلام محقق خراسانی ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء در تنبیه دوم بحث پیرامون تعدد شرط و وحدت جزاء است، اگر در جایی ببینیم جزاء واحد است اما شرط متعدد است، اگر قائل به مفهوم شویم،از آنجا که بین این دو قضیه تعارض پیش می‏آید جای این پرسش است که چه باید کنیم؟ قائل به مفهوم چگونه می‎خواهد این مسئله را حل کند؟ اگر کسی قائل به مفهوم نباشد، مشکلی برای او پیش نمی‎آید، اما اگر کسی قائل به مفهوم شد قهرا جای این سؤال و پرسش نسبت به او وجود دارد که چگونه

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله اجتماعی بودن حجاب ۱۳۹۹/۱۲/۱۰   خلاصه جلسه گذشته عرض شد قبل از ورود به بحث از ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، لازم است مطلبی را به عنوان مقدمه مورد بررسی قرار دهیم و آن اینکه آیا اساساً حجاب یک امر فردی است یا اجتماعی؟ یک حکم فردی است یا اجتماعی؟ به تعبیر دیگر حق فردی است یا فردی نیست؟ جزء حریم خصوصی محسوب می‌‌شود یا نه؟ به هر حال تعابیر مختلفی از این مطلب که یک بحث و نزاع صغروی است، شده. ما ادعا کردیم حجاب یک امری است

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم آثار دنیوی و اخروی غیبت: ۴. رسوایی – ۵. رضایت غیبت‌شونده، شرط پذیرش توبه – ۶. افنای حسنات  ۱۳۹۹/۱۲/۰۶ شرح رسالة الحقوق بحث درباره یکی از مهم‌ترین مصادیق بدزبانی و بدگویی یعنی غیبت بود. بعد از اینکه حقیقت غیبت و چهره واقعی و باطنی غیبت را ذکر کردیم، گفتیم یکی از مهم‌ترین مباحث در باب غیبت، بررسی یا ذکر برخی از آثار مهم غیبت است. آثار غیبت برخی دنیوی و برخی اخروی است؛ آثار دنیوی غیبت هم برخی فردی و برخی اجتماعی است. آثار دنیویِ فردی غیبت بر اساس روایات، مهم‌ترینش چندتاست؛ سه تا را عرض کردیم و گفتیم أدنی مرتبة الکفر دانسته شده است. دوم، دخول در ولایت شیطان و خروج

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – جهات مربوط به تنقیح موضوع بحث – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی ۱۳۹۹/۱۲/۰۶         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث، نکات و جهاتی را برای روشن شدن موضوع بحث و پرهیز از ورود به مباحثی که می‌تواند رهزن باشد و بحث را از چهارچوب فنی خودش خارج کند، لازم است تذکر دهیم. هفت نکته و جهت را متعرض شدیم. به نظر رسید که سه نکته دیگر هم باید به آن نکات و جهات ضمیمه شود و مجموعاً این جهات دهگانه در ادامه مسیر به ما می‌تواند کمک کند. جهت هشتم جهت هشتم

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – بررسی پاسخ ششم (محقق اصفهانی) – پاسخ هفتم (بعض بزرگان) – حق در مسئله ۱۳۹۹/۱۲/۰۶         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم پاسخ‎هایی که به اشکال مربوط به التزام به سنخ الحکم داده شده تا اینجا همه به نوعی مبتلا به اشکال است. محقق اصفهانی ابتدائا و ضمن بیان دو احتمال درباره معنای سنخ الحکم، هر دو را ابطال می‏کند و ناصحیح می‏داند، یعنی یکی را می‏گوید: اساسا معقول نیست و دیگری را می‏فرماید هر چند معقول و صحیح است اما در ما نحن فیه فایده‏ای بر آن مترتب نمی‏شود. آنگاه فرمودند: منظور از حکم در

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – بررسی پاسخ پنجم (امام خمینی) – پاسخ ششم (محقق اصفهانی) و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۲/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در پاسخ به اشکالی بود که در تنبیه اول مطرح شد. اشکال مربوط به التزام به سنخ الحکم در باب مفهوم است. تا کنون پنج پاسخ بیان شد، پاسخ پنجم پاسخی است که امام خمینی به این اشکال دادند. محصل پاسخ امام خمینی این بود که درست است که به حسب ظاهر قضیه شرطیه، هیئت مقید به قید و معلق بر شرط شده، لکن عرف از این قضیه می‏فهمد که بین ماده و شرط، علقه و

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی جهات لازم در تنقیح موضوع بحث ۱۳۹۹/۱۲/۰۵         جهات لازم در تنقیح موضوع بحث بحث در مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی است. عنوان بحث را در جلسه قبل تشریح کردیم و وجه انتخاب این عنوان را بیان کردیم. مطلب دیگری که قبل از ورود به اصل بحث لازم است مورد اشاره قرار گیرد، جهاتی است که تبیین آنها به تنقیح موضوع بحث کمک می‌کند و در نتیجه ورود به یک سری مباحث غیر لازم را کنترل می‌کند. این جهات بسیار در موضوع بحث ما تعیین کننده است؛ چون برخی از این ادله یا ادعاها مبتنی بر

جلسه ۸۷ – PDF  جلسه هشتاد و هفتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی              ۱۳۹۹/۱۱/۰۴         تتمه: بررسی مشروعیت الزام حکومت اسلامی به حجاب بعد از بحث از پوشش مردان و زنان در مسأله ۲۳، موضوعی که مبتلابه است و مورد بحث واقع شده و طبیعتاً این ایام بیشتر درباره آن در برخی محافل علمی و حتی غیرعلمی مطالبی گفته می‌شود، بحث الزام حکومت به حجاب است. این موضوع صرف نظر از اینکه چه عنوانی برای آن اختیار شود، مورد بررسی باید قرار گیرد. الزام در قالب‌ها و روش‌های مختلفی می‌تواند اعمال شود. انعکاس الزام در قوانین ایران آنچه که در قوانین جمهوری اسلامی به عنوان الزام به حجاب یا برخورد