سوره بقره

تفسیر – جلسه چهل و چهارم – آیه ۴۵ _ بخش دوم: «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» _  مطلب دوم: «لکبیرۀ» _ مطلب سوم: وجه ثقل نماز مطلب چهارم: «معنای خاشعین»  

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  آیه ۴۵ _ بخش دوم: «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» _ مطلب دوم: «لکبیرۀ» _ مطلب سوم: وجه ثقل نماز مطلب چهارم: «معنای خاشعین» ۱۴۰۰/۱۱/۱۹ بخش دوم: «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» کلام در بخش دوم آیه ۴۵ بود؛ «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». دیروز درباره مرجع ضمیر «إنّها» مطالبی را عرض کردیم و احتمالات مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم، هر چند گفتیم چندان لزومی برای نفی بعضی از این احتمالات و اثبات برخی دیگر نیست. اما می‌توانیم از بین این احتمالات، احتمال رجوع به صبر و صلاۀ با هم را تقویت کنیم. اگر بگوییم به خصوص صلاۀ هم برمیگردد، باز چندان خلاف ظاهر نیست. مطلب دوم: معنای «کبیرۀٌ» مطلب دوم

تفسیر – جلسه چهل و سوم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _  مطلب سیزدهم: استعانت به نماز _ بخش دوم: «و إنها لکبیرۀ الا علی الخاشعین»

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب سیزدهم: استعانت به نماز _ بخش دوم: «و إنها لکبیرۀ الا علی الخاشعین» ۱۴۰۰/۱۱/۱۷ مطلب سیزدهم: استعانت به نماز در بخش اول آیه ۴۵ مطالب متعددی مطرح شد که عمدتا درباره استعانت بود و استعانت به صبر. درباره استعانت به نماز هم می‌توان از مجموع آیات و روایات استفاده کرد که اساسا این یک سنت الهی و رایج بین انبیاء و خود پیامبر و بعد از آن هم اولیاء خدا و ائمه معصومین (ع) به شمار می‌رود. اگر نماز به عنوان امری معرفی شده که باید به کمک آن انسان بر مشکلات غلبه کند، چیزی نیست که قابل فهم و هضم

تفسیر – جلسه چهل و دوم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _  مطلب یازدهم: توفیق صبر _ مطلب دوازدهم: صبر و توحید

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب یازدهم: توفیق صبر _ مطلب دوازدهم: صبر و توحید ۱۴۰۰/۱۱/۱۱ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول از آیه ۴۵ یعنی «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»، مطالب گوناگونی ذکر شد. حدود ده مطلب ولو به صورت مختصر، بیان شد. چند مطلب دیگر باقی مانده که انشاءالله بعد از بیان آن، سراغ بخش دوم می‌رویم. مطلب یازدهم: توفیق صبر مطلب یازدهم مربوط است به اینکه صبر که خداوند امر به استعانت به آن کرده، خودش نیازمند عنایت و توفیق از ناحیه خدا است. توضیح مطلب اینکه: هر چه در این عالم خلق شود این منسوب به خداست و هرچه که در عالم لباس وجود بپوشد، به

تفسیر – جلسه چهل و یکم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «و استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب نهم: اثر وضعی صبر _ مطلب دهم: اهمیت صبر و وجه تقدیم آن بر نماز

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «و استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب نهم: اثر وضعی صبر _ مطلب دهم: اهمیت صبر و وجه تقدیم آن بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۶ مطلب نهم: اثر وضعی صبر از مطالب مربوط به بخش اول آیه ۴۵ یک مطلب باقی مانده که باید آن را متعرض شویم و بعد انشاءالله از این بحث عبور کنیم. مطلب نهم این است که: خداوند تبارک و تعالی امر به استعانت به صبر و نماز کردند. در اینکه صبر مساعد انسان است در جبران ضعف ها و کمبود ها و مقابله با دشواری ها و موانع است، بحثی نیست. اگر ما از این فضیلت برخوردار باشیم که در برابر امور ناخوشایند اهل

تفسیر – جلسه چهلم – آیه ۴۵ _ بخش اول:«استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب ششم _ فضایل اخلاقی _ مطلب هشتم: وجه تقدم صبر بر نماز

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم  آیه ۴۵ _ بخش اول:«استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب ششم _ فضایل اخلاقی _ مطلب هشتم: وجه تقدم صبر بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۵ ادامه مطلب ششم در بخش اول آیه ۴۵ شش مطلب را بیان کردیم. در مطلب ششم بحث در این بود که معنای صبر چیست. در این رابطه شش وجه و احتمال ذکر شد. اگر بخواهیم حق مطلب را بیان کنیم بگونه ای که برخی از این وجوه و احتمالات نفی نشوند، می‌توانیم بگوییم صبر در اینجا به همان معنای متفاهم عرفی خودش استعمال شده. یعنی یک فضیلت اخلاقی که به سبب آن انسان امور ناخوشایند را تحمل می‌کند. این ناخوشایندی گاهی به خاطر سختی اطاعت است، گاهی به خاطر مشقت ترک

تفسیر – جلسه سی و نهم – آیه ۴۵ _ بخش اول: «استَعینوا بالصبر و الصلاۀ» مطلب پنجم: قلمرو استعانت _ مطلب ششم: مقصود از صبر

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم آیه ۴۵ _ بخش اول: «استَعینوا بالصبر و الصلاۀ» مطلب پنجم: قلمرو استعانت _ مطلب ششم: مقصود از صبر ۱۴۰۰/۱۱/۰۴ در بخش اول از آیه ۴۵ عرض کردیم مطالبی وجود دارد که تا اینجا چهار مطلب را متعرض شدیم. آخرین مطلب درباره این بود که چرا باید ما از خداوند تبارک و تعالی استعانت بجوییم. مطلب پنجم: قلمرو استعانت مطلب بعد که به نوعی در ذیل همان بحث قبلی می‌گنجد و نکته ای است مربوط است به مطلب چهارم، درباره قلمرو استعانت است. اگر باید از خداوند کمک بطلبند و دلیلش هم معلوم شد و وجه انحصارش هم مشخص شد، قلمرو استعانت کجا است یعنی ما در کجا باید از خدا طلب

تفسیر – جلسه پانزدهم – آیه ۴۰ _ بخش سوم: «إیّایَ فارهَبون» _ ارتباط بخش سوم با بخش اول و دوم _ مضمون بخش سوم _ لزوم رجاء در کنار خوف _ اقسام خوف و منشأ آن‌ها

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم  آیه ۴۰ _ بخش سوم: «إیّایَ فارهَبون» _ ارتباط بخش سوم با بخش اول و دوم _ مضمون بخش سوم _ لزوم رجاء در کنار خوف _ اقسام خوف و منشأ آن‌ها          ۱۴۰۰/۰۸/۲۴ بخش سوم: «إیّای َ فارهَبون» بخش سوم آیه ۴۰ این است: «وَ إیّایَ فارهَبون»؛ پس فقط از من بترسید. در مورد این بخش چند مطلب وجود دارد که سعی می‌کنیم این‌ها را در حدی که این بحث اقتضا دارد متعرض شویم. قبلا عرض شد که «رهبت» به معنای ترس است، ولی ترس و خوف آمیخته با اضطراب. لذا بین خوف و ترس و رهبت فرق وجود دارد. چون گاهی ترس با اضطرابی همراه است و این متفاوت

قواعد فقهیه – جلسه دوازدهم – ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه پنجم و ششم و بررسی آنها _ دلیل دوم: روایات     

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه پنجم و ششم و بررسی آنها _ دلیل دوم: روایات ۱۴۰۰/۰۸/۲۲                                                                        آیه پنجم: فقره دوم آیه ۲۸۶ سوره بقره بحث ما در دلیل اول یعنی آیاتی است که مورد استناد قرار گرفته برای اثبات قاعده لاحرج. تا اینجا ما چهار آیه را مورد بررسی قرار دادیم، بعضی از این آیات قابلیت استدلال دارند و بعضی دیگر ندارند. آیه پنجم بخشی از آیه ۲۸۶ سوره بقره می‌باشد: «رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا». البته به این آیه به ضمیمه دنباله آن که فرموده: «رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ» استناد شده ولی قابلیت تفکیک از یکدیگر و بررسی

تفسیر – جلسه یازدهم – آیه ۴۰ _ بخش اول _ یک پرسش و پاسخ های آن _ بخش دوم: «و أوفوا بعهدی أوف بعهدکم» _ فرق عهد و میثاق

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  آیه ۴۰ _ بخش اول _ یک پرسش و پاسخ های آن _ بخش دوم: «و أوفوا بعهدی أوف بعهدکم» _ فرق عهد و میثاق ۱۴۰۰/۰۸/۱۱ یک پرسش و پاسخ های آن گفتیم در آیه ۴۰ پیرامون سه بخش سخن خواهیم گفت. بخش اول این بود: «اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ». اینجا یک پرسش و سوالی ممکن است مطرح شود که نعمت هایی که خداوند تبارک و تعالی به بنی اسرائیل عطا کرده مربوط به اجداد آن‌ها بوده و مخاطبین این آیه مشمول این نعمت ها واقع نشدند. یعنی خداوند دارد به کسانی می‌گوید «اذکروا نعمتی» که آن نعمت ها در اختیار این‌ها نبوده. نعمت ها به اجداد این‌ها داده شده، آنوقت چطور خداوند

تفسیر – جلسه دهم – آیه ۴۰ _ بخش اول: «اذکروا نعمتی… _ وجوه امر به یاد آوری نعمت 

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم آیه ۴۰ _ بخش اول: «اذکروا نعمتی… _ وجوه امر به یاد آوری نعمت ۱۴۰۰/۰۸/۱۰                                                                              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم آیه ۴۰ سوره بقره سه بخش دارد. سخن در بخش اول بود؛ «يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ» که البته این خطاب مشترک در سه بخش است. در بخش اول آیه یعنی «اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ» چند مطلب را متعرض شدیم. یکی راجع به یاد آوری و فلسفه امر به یادآوری به نعمت، اینکه چرا خداوند تبارک و تعالی دستور می‌دهد این نعمت من را یاد آوری کنید. دیگر اینکه نعمتی درواقع اشاره به جنس نعمت دارد نه یک نعمت مشخص. اگر چه بعضی این را به معنای یک نعمت دانسته اند، اما