ادله

قواعد فقهیه – جلسه چهل و ششم – ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – بررسی طوایف شش‌گانه اخیر – نتیجه پاسخ کلی – پاسخ‌های جزئی به طوایف شش‌گانه

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم  ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – بررسی طوایف شش‌گانه اخیر – نتیجه پاسخ کلی – پاسخ‌های جزئی به طوایف شش‌گانه ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم شش طایفه اخیر از روایات که معارض با روایات دال بر کرامت ذاتی است، یک پاسخ مشترک و عمومی دارد که با ملاحظه نکات هفت‌گانه‌ای قابل ارائه است. ما اگر با ملاحظه این نکات، روایات مذکور را مورد بررسی قرار بدهیم، بسیاری از روایاتی که ممکن است در نظر بدوی معارض با روایات دال بر کرامت ذاتی باشد، از دایره تعارض خارج می‌شوند. نتیجه پاسخ کلی بر طبق پاسخ کلی، طیف وسیعی از غیرمسلمانان با توجه به نکات یاد شده،

خارج اصول – جلسه صد و بیست و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – بررسی دلیل چهارم – نتیجه – مویدات: موید اول، دوم، سوم و چهارم

جلسه ۱۲۱ – PDF جلسه صد و بیست و یکم ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – بررسی دلیل چهارم – نتیجه – مویدات: موید اول، دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۴/۰۳/۰۴   جهت سوم بحث در جهت سوم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد بود. ما در جهت سوم در این باره بحث می‌کنیم که آیا حجیت خبر واحد صرفاً مربوط به امور غیرمهمه است یا شامل امور مهمه هم می‌شود. دیروز ما چهار دلیل برای عدم شمول ادله حجیت خبر، نسبت به اخباری که به امور مهمه مربوط می‌شوند ذکر کردیم.

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه چهل و هفتم – جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق یا ادله ضمان در صورت کاهش ارزش پول بود؛ عرض کردیم چند دسته دلیل یا طریق برای لزوم جبران کاهش ارزش پول ذکر شده است. تا اینجا ما دو دسته از ادله را ذکر کردیم؛ دسته اول، ادله‌ای است که ناظر به موضوع اقامه شده؛ خود این دسته بر سه نوع بود؛ برخی ناظر به ماهیت پول، برخی ناظر به کارکردهای پول و برخی ناظر به اوصافی مانند مثلی بودن یا قیمی بودن. ده طریق یا دلیل

قواعد فقهیه – جلسه چهل و دوم – ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – طایفه اول – روایت اول، دوم و سوم – بررسی طایفه اول

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – طایفه اول – روایت اول، دوم و سوم – بررسی طایفه اول ۱۴۰۴/۰۲/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره ادله کرامت ذاتی بود؛ عرض کردیم به طوایفی از روایات استناد شده برای کرامت ذاتی انسان فی‌الجمله، صرف نظر از اینکه دامنه و قلمرو این کرامت کجاست و چه حقوقی به واسطه این کرامت ثابت می‌شود، این مطلبی است که بعداً باید به آن بپردازیم. ده طایفه از روایات ذکر شد. طایفه آخر که گفتیم روایات بسیاری است که در کتاب العشرة در وسائل و کافی آمده، این باب واسعی است که می‌توانیم با ذکر استقلالی برخی از این روایات، به

خارج فقه – جلسه شصت و هشتم – مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت سوم – قول دوم (قرعه) – دلیل قول دوم و بررسی آن – قول سوم (اجرای حکم علم اجمالی) – دلیل قول سوم و بررسی آن

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت سوم – قول دوم (قرعه) – دلیل قول دوم و بررسی آن – قول سوم (اجرای حکم علم اجمالی) – دلیل قول سوم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۲۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت سوم از صور چهارگانه فرع دوم از مسئله سوم بود؛ صورت سوم این بود که عقد جد و عقد پدر هر دو از نظر تاریخ وقوع مجهول باشند و معلوم نباشد که آیا مقارناً واقع شده‌اند یا یکی مقدم و دیگری مؤخر بوده است. عرض کردیم در مورد این صورت، سه قول وجود دارد؛ قول اول که مرحوم سید و کثیری از فقها به آن ملتزم

خارج فقه – جلسه شصت و هفتم – مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت سوم – اقوال – ادله قول اول (تقدیم عقد جد) – دلیل اول و بررسی آن – دلیل دوم و بررسی آن – دلیل سوم و بررسی آن

جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت سوم – اقوال – ادله قول اول (تقدیم عقد جد) – دلیل اول و بررسی آن – دلیل دوم و بررسی آن – دلیل سوم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در فرع دوم از مسئله سوم بود؛ عرض کردیم این فرع مشتمل بر چهار صورت است؛ صورت چهارم هم دو فرض و دو حالت دارد. صورت اول و دوم در جلسه گذشته مورد بررسی قرار گرفت؛ صورت سوم این بود که اگر پدر و جد اقدام به تزویج دختر کنند، لکن تاریخ هر دو مجهول باشد، بدین معنا که سبق و لحوق یا تقارن معلوم نباشد؛

خارج فقه – جلسه شصت و ششم – مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت اول – ادله – دلیل اول، دوم، سوم – صورت دوم – ادله – دلیل اول و دوم – صورت سوم

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت اول – ادله – دلیل اول، دوم، سوم – صورت دوم – ادله – دلیل اول و دوم – صورت سوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مسئله سوم بعد از بررسی اشتراط ولایت جد به حیات یا موت پدر یا عدم اشتراط، دو فرع اصلی ذکر شده است؛ فرع اول که در جلسه گذشته بررسی شد، این بود که اگر جد یا پدر هر کدام اعمال ولایت کند و در این مسئله بر دیگری سبقت بگیرد، قهراً آن عقد نافذ است و لم یبق محل للآخر. فرع دوم مشتمل بر چهار صورت است که صورت چهارم آن هم

خارج اصول – جلسه هفتاد و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – دلیل دوم: روایات – طائفه اول – طائفه دوم – طائفه سوم – طائفه چهارم – نتیجه – اشکال – پاسخ  

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – دلیل دوم: روایات – طائفه اول – طائفه دوم – طائفه سوم – طائفه چهارم – نتیجه – اشکال – پاسخ   ۱۴۰۳/۱۱/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت خبر واحد بود. دلیل اول چند آیه از آیات قرآن است که این آیات مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این شد که برخی از آیات مذکور دلالت بر حجیت خبر واحد دارد و برخی چنین دلالتی ندارد. دلیل دوم: روایات چندین طایفه از روایات توسط شیخ انصاری مورد استناد قرار گرفته است. ایشان این روایات را به چهار طایفه تقسیم کرده است. طایفه اول طایفه اول روایات علاجیه است؛ روایاتی که موضوعش علاج

خارج فقه – جلسه سی و هشتم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول دوم: استقلال پدر – ادله استقلال پدر – دلیل دوم: روایات – روایت اول و بررسی آن – روایت دوم و بررسی آن – روایت سوم و بررسی آن

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول دوم: استقلال پدر – ادله استقلال پدر – دلیل دوم: روایات – روایت اول و بررسی آن – روایت دوم و بررسی آن – روایت سوم و بررسی آن ۱۴۰۳/۱۰/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله قول به استقلال ولی در امر نکاح باکره رشیده بود؛ عرض کردیم به دو دلیل تمسک شده که صاحب جواهر به آنها اشاره کرده است؛ یکی اصل و دیگری روایات. البته بعضی هم شاید ادعای شهرت یا اجماع کرده‌اند. در مورد اصل عرض کردیم این اصل یعنی استصحاب ولایت پدر در حال صغر، مخدوش است. در مورد روایات، صاحب جواهر فرمودند

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه بیست و هفتم – جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – بررسی قسم اول اشکال – بررسی اشکال اول، دوم و سوم

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – بررسی قسم اول اشکال – بررسی اشکال اول، دوم و سوم ۱۴۰۳/۱۰/۱۲ خلاصه جلسه گذشته در مورد قول به لزوم جبران کاهش ارزش پول گفتیم یکی از دلایل لزوم جبران این است که حقیقت پول عبارت از قدرت خرید است. این در واقع دسته اول از ادله است و براساس ملاحظه حقیقت پول ارائه شده است. در مورد این نظریه توضیح دادیم که برخی از معتقدان به این نظریه می‌گویند اگر پول یا اسکناس قرض داده شود یا غصب شود یا تلف شود، آن شخص ضامن همان قدرت خرید است. گفتیم دو قسم اشکال نسبت

خارج اصول – جلسه پنجاه و هشتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – دسته بندی وجوه پنج گانه – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه اول – بررسی وجه دوم

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – دسته بندی وجوه پنج گانه – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه اول – بررسی وجه دوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۸ دسته بندی وجوه پنج گانه تقریب استدلال به آیه نفر برای اثبات حجیت خبر واحد به پنج وجه بیان شد. البته این وجوه بعضی بر بعض دیگر شاید رجحان داشته باشند؛ یعنی باید بررسی شود که مثلا وجه پنجم که بر لزوم ضمیمه یک مقدمه دیگر به وجوب حذر تأکید دارد درست است، یا وجوه سه گانه د‎وم، سوم و چهارم که تنها با تکیه بر وجوب حذر می‎خواهند حجیت خبر واحد را ثابت

خارج اصول – جلسه سی و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – شأن نزول آیه – معنای آیه – تقریب استدلال – تقریب اول (مفهوم وصف) – کلام شیخ انصاری    

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – شأن نزول آیه – معنای آیه – تقریب استدلال – تقریب اول (مفهوم وصف) – کلام شیخ انصاری      ۱۴۰۳/۰۸/۱۵          ادله حجیت خبر واحد بحث ما به ادله حجیت خبر واحد رسید. چند دلیل بر حجیت خبر واحد اقامه شده است. من الادله الاربعه؛ الکتاب، و السنه و الاجماع و العقل و بناء عقلاء؛ این را بعد توضیح می دهیم. دلیل اول: کتاب از قرآن به آیاتی استناد شده است: آیه نبأ اولین آیه ای که مورد استناد قرار گرفته، آیه نبأ است. «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ

خارج فقه – جلسه هفدهم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال دختر – قائلین به استقلال دختر – ادله استقلال دختر – دلیل اول: اصل – یک اشکال و پاسخ به آن – نتیجه

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال دختر – قائلین به استقلال دختر – ادله استقلال دختر – دلیل اول: اصل – یک اشکال و پاسخ به آن – نتیجه ۱۴۰۳/۰۸/۱۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در موضوع سوم از موضوعات سه‌گانه مسئله ۲ بود؛ اینکه باکره بالغه رشیده آیا در امر ازدواج مستقل است و نیازی به اذن پدر ندارد یا آنکه ولایت پدر نسبت به او کماکان محفوظ است؟ عرض کردیم ده قول در این مسئله وجود دارد، لکن از میان این اقوال ده‌گانه، دلیل پنج قولی که امام(ره) در متن تحریر متعرض شده‌اند را بدانیم چیست و بررسی کنیم تا نهایتاً ببینیم حق

خارج فقه – جلسه چهاردهم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – مقام دوم: شرایط استقلال ثیبه – یک نکته درباره جمع برگزیده – دلیل دوم بر عدم استقلال ثیبه در صورت عدم تحقق این دو شرط – قول به عدم استقلال ثیبه – ادله عدم استقلال و بررسی آن

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم  مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – مقام دوم: شرایط استقلال ثیبه – یک نکته درباره جمع برگزیده – دلیل دوم بر عدم استقلال ثیبه در صورت عدم تحقق این دو شرط – قول به عدم استقلال ثیبه – ادله عدم استقلال و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۸/۰۵   یک نکته درباره جمع برگزیده یک سؤالی در جلسه گذشته مطرح شد و آن این بود که اگر در جمع بین روایات، ما معتقد شویم نتیجه این است که ملاک در سقوط ولایت پدر یا به تعبیر دیگر استقلال زن در امر نکاح، عبارت از زوال بکارت و ازدواج قبلی است، این با مطلبی که سابقاً در بحث از روایات و طایفه

خارج اصول – جلسه بیست و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد – بررسی دلیل اول – بررسی اشکال سوم به دلیل اول – پاسخ دوم به اشکال سوم

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد – بررسی دلیل اول – بررسی اشکال سوم به دلیل اول – پاسخ دوم به اشکال سوم ۱۴۰۳/۰۸/۰۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال سومی بود که محقق خراسانی به دلیل اول از ادله عدم حجیت خبر واحد ایراد کرده بودند. محصل اشکال سوم این بود که ادله حجیت خبر واحد نسبت به آن دو آیه، مخصص محسوب می شوند، این ادله تخصیص می زنند دو آیه «وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ» و آیه «إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا». عرض کردیم نسبت به این اشکال پاسخ هایی مطرح شده است. یک پاسخ را در دو جلسه

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجم – موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – یادآوری یک نکته – دیدگاه‌های سه‌گانه در قائلین به مثلیت پول – تفاوت دسته اول و دوم – دیدگاه سوم – ادله دیدگاه سوم – دلیل اول، دوم، سوم و چهارم

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم  موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – یادآوری یک نکته – دیدگاه‌های سه‌گانه در قائلین به مثلیت پول – تفاوت دسته اول و دوم – دیدگاه سوم – ادله دیدگاه سوم – دلیل اول، دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۳/۰۷/۱۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمات مربوط به کاهش ارزش پول و اثر آن در احکام شرعی در ابواب مختلف فقهی بود. یکی از مهم‌ترین مباحث مقدماتی، موضوع‌شناسی است. در رابطه با پول به عنوان مهم‌ترین موضوع این بحث، جهاتی مختلفی می‌بایست مورد بررسی قرار بگیرد. یعنی پول از ابعاد مختلف باید شناخته شود. تا اینجا ما به چند بُعد پرداختیم؛ سیر تطور پول، تعریف پول، تحلیل ماهیت

خارج فقه – جلسه پنجم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – دلیل اول، دوم و سوم – بررسی دلیل اول  

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – دلیل اول، دوم و سوم – بررسی دلیل اول   ۱۴۰۳/۰۷/۰۷   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره معنای ثیب و باکره بود؛ ما اقوال لغویین و انظار فقها را در این رابطه مطرح کردیم. معلوم شد همه این اقوال و انظار در چهار دسته قابل گنجاندن است؛ هم آنچه که در کتاب‌های لغت بیان شده و هم آنچه در کتب فقهی مطرح شده است. این چهار دسته عبارتند از: ۱.ثیب یا ثیبه به کسی می‌گویند که پرده بکارت در او زائل شده به هر دلیلی، چه ارادی و چه غیر ارادی، چه به دخول و

خارج فقه – جلسه شصت و چهارم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن                     

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم  اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن          ۱۴۰۳/۰۲/۰۹              خلاصه جلسه گذشته بحث در ولایت أم بود؛ چهار دلیل بر عدم ولایت مادر اقامه شد و مورد بررسی قرار گرفت. از این چهار دلیل، دو دلیل مورد قبول واقع شد و دو دلیل را رد کردیم. ادله ولایت أم در مقابل، چند روایت هم مورد استناد قرار گرفته برای ولایت أم. عمدتاً به برخی روایات استدلال شده برای اینکه اثبات کنند مادر نسبت به فرزند صغیره خودش ولایت دارد؛ چون ابن‌جنید ادعا کرده که مادر نسبت به صغیره ولایت دارد

قواعد فقهیه – جلسه شانزدهم – ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت پنجم و ششم و بررسی آنها                                                                                              

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت پنجم و ششم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۹/۰۸ روایت پنجم بحث در روایاتی بود که برای اثبات اعتبار و مشروعیت قاعده لاحرج مورد استناد قرار گرفته است. تا اینجا چهار روایت مورد بررسی قرار گرفت و اجمالا به سبب این روایات می‌توان گفت قاعده لاحرج مشروعیت دارد و معتبر است. روایت پنجم، روایت محمد بن میسر است؛ قال: سئلتُ اباعبدالله (ع) عن الرجل الجنب ینتهی إلی الماء القلیل فی الطریق و یرید أن یغتسل منه و لیس معه إناء یغرف به و یداه قذرتان قال (ع) یضع یده ثم یتوضأ ثم یغتسل، هذا مما قال الله عزّ و جل «ما جعَلَ علیکم فی الدّین مِن حَرَج». البته

قواعد فقهیه – جلسه پانزدهم – ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت سوم _ اشکال دوم و سوم و بررسی آنها _ روایت چهارم _ یک اشکال و بررسی آن     

جلسه ۱۵- PDF جلسه پانزدهم  ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت سوم _ اشکال دوم و سوم و بررسی آنها _ روایت چهارم _ یک اشکال و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۸/۳۰​ خلاصه جلسه گذشته بحث در روایاتی بود که برای اثبات مشروعیت و اعتبار قاعده لاحرج مورد استناد قرار گرفته. دو روایت مورد بررسی قرار گرفت. روایت سوم، روایت عبدالأعلی آل سام بود. عرض کردیم نسبت به این روایت چند اشکال مطرح شده است. اشکال اول که به سند روایت مربوط می‌شد مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه این شد که این اشکال وارد نیست. اشکال دوم و سوم در حقیقت اشکالاتی هستند که به دلالت روایت مربوط می‌شوند. اشکال دوم در اشکال دوم سخن در