مخصص

خارج اصول – جلسه بیست و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد – بررسی دلیل اول – بررسی اشکال سوم به دلیل اول – پاسخ دوم به اشکال سوم

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد – بررسی دلیل اول – بررسی اشکال سوم به دلیل اول – پاسخ دوم به اشکال سوم ۱۴۰۳/۰۸/۰۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال سومی بود که محقق خراسانی به دلیل اول از ادله عدم حجیت خبر واحد ایراد کرده بودند. محصل اشکال سوم این بود که ادله حجیت خبر واحد نسبت به آن دو آیه، مخصص محسوب می شوند، این ادله تخصیص می زنند دو آیه «وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ» و آیه «إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا». عرض کردیم نسبت به این اشکال پاسخ هایی مطرح شده است. یک پاسخ را در دو جلسه

خارج اصول – جلسه صد و چهارم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت پنجم و بررسی آن       

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت پنجم و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۲/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در صور چهارگانه دوران بین نسخ و تخصیص بود، عرض کردیم محقق خراسانی فرمودند در بعضی از صور آن احتمال تخصیص متعین است و در بعضی از صور با اینکه امکان نسخ وجود دارد اما تخصیص رجحان دارد. اشکالاتی نیز به کلام محقق خراسانی وارد شده بود که این اشکالات را ما متعرض شدیم و حق در مسئله نیز بیان شد. صورت پنجم صورت دیگری در سخنان محقق خراسانی ذکر شده که در حقیقت صورت پنجم محسوب می‏شود و آن هم این است که جهل به تاریخ یکی از این دو داشته

خارج اصول – جلسه صد و سوم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن – اشکال محقق عراقی و بررسی آن – حق در اشکال به محقق خراسانی

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن – اشکال محقق عراقی و بررسی آن – حق در اشکال به محقق خراسانی ۱۴۰۱/۰۲/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت چهارم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. کلام محقق خراسانی درباره این صورت و اینکه در این مورد حمل بر تخصیص می‎شود و نه نسخ، بیان شد و به دنبال آن اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی که چهار اشکال بود ذکر گردید و هر چهار اشکال مورد اشکال و خدشه واقع شد. اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی محقق اصفهانی نیز به محقق خراسانی اشکال کردند.

خارج اصول – جلسه صد و دوم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آنها

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت چهارم – اشکالات محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آنها ۱۴۰۱/۰۲/۲۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت چهارم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. محقق خراسانی در این صورت فرمودند ما خاص را حمل بر مخصص می‏کنیم و احتمال نسخ را منتفی دانستند. محصل فرمایش محقق خراسانی این بود که اگر دلیل خاص بخواهد موجب تخصیص عام شود، ناچاریم از عموم رفع ید کنیم و اصالة العموم را کنار بگذاریم. زیرا تخصیص معنایش این است که عموم «اکرم کل عالم» به قوت خودش باقی نیست و در مورد زید عالم تخصیص خورده. اگر بخواهیم حمل بر نسخ کنیم

خارج اصول – جلسه صد و یکم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به خاص – ثمره نزاع – کلام محقق خراسانی 

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به خاص – ثمره نزاع – کلام محقق خراسانی ۱۰۴۰۱/۰۲/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در دوران بین نسخ و تخصیص بود. عرض کردیم چندین صورت برای این مسئله قابل تصویر است. یک صورت به نوعی مورد وفاق بود و لذا از محل بحث خارج شد. صورت اول و دوم مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه این شد که اگر خاص قبل از وقت عمل به عام و همچنین اگر بعد از وقت عمل به عام وارد شود، حمل بر تخصیص شده و مخصص قلمداد می‎شود. صورت سوم: ورود عام قبل از وقت عمل به

خارج اصول – جلسه صدم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – اشکال به راه حل برگزیده و پاسخ آن – عدم ورود اشکالات دیگر بر این راه حل – شاهد راه حل برگزیده –کلام محقق اصفهانی و بررسی آن    

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم  مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – اشکال به راه حل برگزیده و پاسخ آن – عدم ورود اشکالات دیگر بر این راه حل – شاهد راه حل برگزیده –کلام محقق اصفهانی و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۲/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت دوم از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. در صورت دوم عرض کردیم محقق خراسانی فرمودند که اینجا به دلیل کثرت تخصیص و ندرت نسخ یک ظهور اقوایی برای عام در دوام ایجاد می‎شود که این باعث می‎شود ما دلیل خاص را حمل بر تخصیص کنیم و نسخ را کنار بگذاریم. مشکل تأخیر البیان عن وقت الحاجه را هم ایشان اینگونه حل کردند که ما

خارج اصول – جلسه نود و نهم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم – بررسی پاسخ محقق خراسانی – حق در مسئله

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت دوم –بررسی پاسخ محقق خراسانی – حق در مسئله ۱۴۰۱/۰۲/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در صورت دوم یعنی جایی که خاص بعد از وقت عمل به عام وارد می‎شود، محقق خراسانی آن را حمل بر تخصیص کردند، لکن یک اشکال مهمی که اینجا مطرح شد این بود که چطور ما می‎توانیم این را حمل بر تخصیص کنیم زیرا لازمه آن تأخیر بیان از وقت حاجت است و تأخیر از وقت حاجت قبیح است که از شارع سر نمی‎زند بنابراین یا باید این را حمل بر نسخ کنیم و یا ملتزم به این شویم که شارع مرتکب امر قبیح شده است.

خارج اصول – جلسه نود و هشتم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت اول –  بررسی کلام محقق نایینی      

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – صورت اول – بررسی کلام محقق نایینی ۱۴۰۱/۰۲/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت اول از صور دوران بین نسخ و تخصیص بود. صورت اول این بود که عام وارد شده ولی خاص قبل از فرا رسیدن وقت عمل به عام وارد شده است. اینجا بحث در این بود که آیا تخصیص تعین دارد یا امکان نسخ نیز وجود دارد و می‏توان آن را ناسخ دانست؟ محقق خراسانی فرمودند: اینجا نیز تخصیص تعین دارد و نسخ ممتنع است. ولی محقق نایینی در مسئله تفصیل دادند: در بعضی صور فرمودند این ناسخ است و در بعضی صور خاص را به عنوان مخصص پذیرفتند.

خارج اصول – جلسه نود و هفتم – مسائل –  مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – تنقیح موضوع بحث –  صورت اول – قول اول: تخصیص – قول دوم: تفصیل      

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم مسائل – مسئله نهم: دوران بین نسخ و تخصیص – تنقیح موضوع بحث – صورت اول – قول اول: تخصیص – قول دوم: تفصیل ۱۴۰۱/۰۲/۱۸ مسئله نهم : دوران بین نسخ و تخصیص آخرین بحثی که از مبحث عام و خاص باقی مانده دوران بین نسخ و تخصیص است. از آنجا که محقق خراسانی این مسئله را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و صوری برای آن ذکر کرده، ما برای اینکه در هر صورتی مسئله به نحو مستوفی مورد بررسی قرار بگیرد این صور را ابتدائا ذکر می کنیم و آنگاه به بحث و بررسی آن صور خواهیم پرداخت. تنقیح موضوع بحث به طور کلی وقتی عامی وارد می‎شود و به

خارج اصول – جلسه نود و ششم – مسائل –  مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن  – شواهد جواز تخصیص

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم مسائل – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن – شواهد جواز تخصیص ۱۴۰۰/۱۲/۲۴ دلیل چهارم بحث در ادله منکران تخصیص عام کتابی به خبر واحد بود. عرض کردیم چند دلیل بر عدم جواز تخصیص عام کتابی به خبر واحد اقامه شده، سه دلیل را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد که هیچ یک از این سه دلیل نمی‏تواند اثبات کند عدم جواز را. دلیل چهارم متشکل از یک صغری و کبری است به نحو قیاش شکل اول. صغری: تخصیص همانند نسخ است. کبری: نسخ کتاب با خبر واحد جایز نیست. نتیجه: تخصیص کتاب با خبر واحد جایز نیست. کبری مسئله روشن است، اینکه

خارج اصول – جلسه نود و پنجم – مسائل –  مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و  بررسی آن – نتیجه

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم مسائل – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – دلیل چهارم و بررسی آن – نتیجه ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله منکرین جواز تخصیص عام قرآنی به خبر واحد بود. عرض کردیم مانعین به چند دلیل تمسک کردند. دلیل اول را دیروز ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد این دلیل وافی به مقصود نیست. دلیل دوم به طور کلی اگر خبری مخالف قرآن باشد ادله حجیت خبر واحد شامل آن نمی‏شود هرچند به حسب ظاهر مخصص عام قرآنی محسوب شود. زیرا مخصص نسبت به عام از نظر دلالت قوی‏تر است ولی چون مخالف عام قرآنی محسوب می‏شود بنابراین ادله حجیت خبر واحد شامل آن

خارج اصول – جلسه نود و چهارم – مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی عموم جملات ماقبل اخیر در صورت اجمال – پاسخ توهم – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – تنقیح محل بحث – ادله مانعین – دلیل اول و بررسی آن

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی عموم جملات ماقبل اخیر در صورت اجمال – پاسخ توهم – کلام محقق نایینی و بررسی آن – مسئله هشتم: تخصیص عمومات کتاب به خبر واحد – تنقیح محل بحث – ادله مانعین – دلیل اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۲۲ خلاصه جلسه گذشته آخرین بحثی که در مسئله هفتم مورد بررسی قرار می‏گیرد توهمی است که در مورد این مسئله مطرح شده. اگر ما قائل شدیم که وقوع استثناء عقیب جمله متعدده موجب اجمال می‏شود (حال یا مطلقا کما ذهب الیه محقق الخراسانی یا در بعضی صور کما اخترناه) سوال این است که آیا عموم جملات ماقبل اخیر در مستثنی منه به

خارج اصول – جلسه نود و سوم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – متقضای تحقیق فرض دوم – تنبیه

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – متقضای تحقیق فرض دوم – تنبیه ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته در مورد مقتضای تحقیق در مورد ظهور استثناء عقیب جملات متعدده یا اجمال آن عرض کردیم با ملاحظه دو جهت یکی اینکه عقد الوضع و عقد الحمل واحد باشند یا متعدد و دیگر اینکه مستثنی عام باشد یا علم باشد و مشتمل بر ضمیر باشد یا نباشد صور مختلفی پیدا می‏شود. گفتیم این صور را باید در قالب دو فرض مطرح کنیم. فرض اول: مستثنی یک عنوان عامی باشد که گاهی مشتمل بر ضمیر است و گاهی مشتمل بر ضمیر نیست که شش صورت در این فرض مورد بررسی قرار گرفت. فرض دوم:

خارج اصول – جلسه نود و دوم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – فرض اول – صور شش گانه – حق در مسئله 

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – فرض اول – صور شش گانه – حق در مسئله ۱۴۰۰/۱۲/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در وقوع استثناء عقیب جمل متعدده به حسب مقام اثبات بود. یعنی اگر استثنایی در پی چند جمله ذکر شود آیا ظهور در خصوص به جمله اخیره دارد یا به همه جملات برمی‏گردد؟ کلام محقق خراسانی را که قائل به اجمال شده بود مورد بررسی قرار دادیم و عرض کردیم باید ببینیم قرائن و شواهدی مبنی بر ظهور در رجوع به هر یک از این دو دارد یا ندارد. تفصیل محقق نایینی را نیز ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم

خارج اصول – جلسه نود و یکم – مسائل –  مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام  اثبات – بررسی کلام محقق خراسانی – تفصیل محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مسائل – مسئله هفتم: استثناء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام اثبات – بررسی کلام محقق خراسانی – تفصیل محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۱۷ خلاصه جلسه گذشته در مورد وقوع استثناء عقیب جمل متعدده عرض کردیم در دو مقام باید بحث کنیم، یکی به حسب مقام ثبوت و دیگری به حسب مقام اثبات. در بحث از مقام ثبوت به این نتیجه رسیدیم که تقریبا اکثرا قائل به امکان ثبوتی رجوع استثناء به همه جملات هستند. اشکالی هم که در این رابطه مطرح شده، هرچند به تعابیر مختلف بیان گردیده اما همگی بر استحاله استعمال لفظ در اکثر از معنا دور می‏زند و ما عرض کردیم این مسئله هم

خارج اصول – جلسه نودم – مسائل –  مسئله هفتم: استنثاء عقیب جمله متعدده –بررسی مسئله به حسب مقام ثبوت – اختلاف در اشکال ثبوتی – پاسخ اشکال ثبوتی

جلسه ۹۰ – PDF جلسه نودم مسائل – مسئله هفتم: استنثاء عقیب جمله متعدده – بررسی مسئله به حسب مقام ثبوت – اختلاف در اشکال ثبوتی – پاسخ اشکال ثبوتی    ۱۴۰۰/۱۲/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که وقوع استثناء عقیب جمل متعدده آیا ظهور در رجوع به همه جملات دارد یا به خصوص جمله اخیره رجوع و یا کلام اجمال پیدا می‏کند؟ این سه احتمالی بود که در این مسئله داده شد. محقق خراسانی ابتدائا بحث از مقام ثبوت و امکان رجوع به همه جملات را به نحو اجمال متعرض شدند و سپس در مقام اثبات و استظهار از این کلام فرمودند: کلام اجمال پیدا می‏کند یعنی نه ظهور در رجوع به اخیره دارد و نه ظهور در

خارج اصول – جلسه شصت و هفتم – مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – اشکال امام خمینی به محقق نایینی – ۲. اشکال حلی – مقدار و محدوده فحص   

جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – اشکال امام خمینی به محقق نایینی – ۲. اشکال حلی – مقدار و محدوده فحص   ۱۴۰۰/۱۰/۲۸ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی در دفاع از استدلال به وجود علم اجمالی به مخصص برای عدم جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص فرمودند: علم اجمالی تارة از انضمام دو قضیه‏ای که طرفین تردید محسوب می‏شوند حاصل می‏شود، یعنی اصالت ندارد و اخری خود علم اجمالی اصالت دارد، به این معنا که معلوم بالاجمال عبارت از یک عنوانی است که در آن تردید بین اقل و اکثر وجود دارد. در قسم اول فرمودند: می‏توانیم قائل به انحلال

خارج اصول – جلسه شصت و ششم – مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – کلام  محقق نایینی – اشکال امام خمینی – ۱. اشکال نقضی  

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – کلام محقق نایینی – اشکال امام خمینی – ۱. اشکال نقضی ۱۴۰۰/۱۰/۲۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی به مناسبت استدلال برخی برای عدم جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص به وجود علم اجمالی به تخصیص مطلبی را فرمودند و به نوعی از این استدلال دفاع کردند. دیروز عرض کردیم که استدلال این گروه چیست و پاسخ و اشکالی که برخی به این استدلال کردند را بیان کردیم. استدلال آنها این بود که ما یقین داریم که از میان عموماتی که در میان کتاب و سنت بیان شده یک تعدادی قطعا تخصیص خوردند و چون

خارج اصول – جلسه شصت و سوم – مسائل – مسئله سوم: فحص از مخصص قبل از عمل به عام – دلیل لزوم تنقیح موضوع بحث – جهات پنج‎گانه در تنقیح موضوع بحث

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم  مسائل – مسئله سوم: فحص از مخصص قبل از عمل به عام – دلیل لزوم تنقیح موضوع بحث – جهات پنج‎گانه در تنقیح موضوع بحث ۱۴۰۰/۱۰/۲۲ دلیل لزوم تنقیح موضوع بحث بحث در مسئله سوم پیرامون عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. عرض کردیم اینجا جهاتی باید مورد بررسی قرار بگیرد تا موضوع بحث به خوبی منقح شود. علت اینکه خود محقق خراسانی در این مقام متعرض این جهات شده، این است که برخی برای استدلال به عدم جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص، دلیل‎هایی را بیان کردند که معلوم می‎شود اصل موضوع برای آنان مشتبه شده و خلط پیش آمده. حال استدلال‎هایی که فرمودند را

خارج اصول – جلسه پنجاه و هشتم – مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق با اصل در شبهات مصداقیه – کلام محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مسائل – مسئله دوم: اجمال مخصص – مقام دوم: شبهه مصداقیه – تنبیه دوم: احراز مصداق با اصل در شبهات مصداقیه – کلام محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۰۸ خلاصه جلسه گذشته در مورد احراز مصداق به وسیله استصحاب و شمول حکم عام نسبت به فرد مشتبه بعد از احراز توسط اصل، عرض کردیم انظار و آراء مختلفی بیان شده است. کلام محقق خراسانی را ذکر کردیم و به تفصیل آن را مورد بررسی قرار دادیم. ما با بخشی از فرمایش ایشان موافقت کردیم، لکن با بخش دیگر که مربوط به جریان استصحاب عدم ازلی بود، مخالفت نمودیم. همچنین فرمایش محقق عراقی در این رابطه بیان شد که در نقطه مقابل محقق