جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – جمع‌بندی مقام اول ۱۴۰۳/۱۱/۱۳ جمع‌بندی مقام اول وقتی بحث از قاعده را شروع کردیم، بعد از بیان برخی واژه‌ها و تنقیح موضوع بحث، گفتیم ابتداءً باید درباره مبانی کرامت ذاتی انسان بحث کنیم و این مبانی مورد بررسی قرار بگیرد. مقام اول بحث درباره خود این مبانی بود؛ اولاً چه اموری به عنوان مبنا برای کرامت ذاتی ذکر شده یا می‌تواند ذکر شود. مقام دوم اینکه این امور آیا می‌تواند مبنایی برای حقوقی خاص نسبت به انسان واقع شود یا نه. تقریباً بحث ما در مقام اول تمام شد؛ مقام اول، مربوط به به اموری بود

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – اشکال اول تا چهارم – جمع‌بندی بررسی قول اول ۱۴۰۳/۱۰/۱۶   خلاصه جلسه گذشته تا اینجا چهار دلیل بر استقلال باکره در امر ازدواج ذکر شد؛ از این چهار دلیل، عمدتاً روایات و فی‌الجمله برخی آیات دلالت بر مدعا دارند؛ البته اصل هم از جهتی ممکن است مورد استناد قرار بگیرد؛ اما اجماع ثابت نشد. دلیل پنجم از دلیل پنجم با دو تعبیر یاد شده، یکی تعبیر «اعتبار» و دیگری «عقل». صاحب جواهر در ابتدای عبارتی، کلمه اعتبار به کار می‌برد و می‌فرماید:

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیست  مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – جمع بندی دسته اول – دسته دوم: ۱. نفخ روح الهی – دو دیدگاه در مورد روح انسانی – شواهد دیدگاه دوم – بررسی ۱۴۰۳/۱۰/۰۸ جمع‌بندی دسته اول درباره مبانی کرامت ذاتی انسان بحث می‌کردیم؛ عرض کردیم دو دسته از مبانی اینجا قابل ذکر است. در دسته اول، شش امر را توضیح دادیم: ۱. عقل؛ ۲. اراده و اختیار؛ ۳. فطرت؛ ۴. نیکوترین خلقت؛ ۵. تسخیر موجودات؛ ۶. عواطف انسانی و اخلاقی. البته این شش امر قابل تجمیع در سه امر یا دو امر هستند؛ چون برخی از این موارد از شعب برخی دیگر محسوب می‌شوند. مثلاً عقل

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکالات شیخنا الاستاد به امام خمینی و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۹/۰۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که متوجه پاسخ محقق خراسانی و بعضی از شاگردان ایشان به اشکال دوم است. امام خمینی دو اشکال مطرح کردند؛ این دو اشکال از ناحیه بعضی از تلامذه امام خمینی مورد اشکال قرار گرفته است. اشکالات شیخنا الاستاد به امام خمینی شیخنا الاستاد مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی نسبت به هر دو اشکال امام خمینی خدشه کرده‎اند. اشکال اول ایشان نسبت به اشکال اول امام خمینی فرموده که درست است که کتب لغت جهالت را به معنای عدم

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم  مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته اول: ۴. نیکوترین خلقت – بررسی احتمالات سه‌گانه در احسن تقویم – یک اشکال و پاسخ آن ۱۴۰۳/۰۹/۰۴ خلاصه جلسه گذشته ما درباره چهارمین مورد از مواردی که به عنوان مبنا برای کرامت ذاتی انسان ذکر شده، مطالبی را عرض کردیم. گفتیم خلقت برتر یا نیکوترین خلقت که در تعبیر قرآنی از آن با عنوان «أحسن تقویم» یاد شده، می‌تواند یکی از مبانی کرامت ذاتی انسان باشد. این مزیتی است خاص انسان و شرافتی است که خداوند به انسان عطا کرده و شامل همه انسان‌ها می‌شود؛ چه مؤمن و چه کافر، چه زن و چه مرد، چه

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته اول: ۴. نیکوترین خلقت – معنای احسن تقویم – احتمالات سه‌گانه در احسن تقویم ۱۴۰۳/۰۹/۰۳ ۴. نیکوترین خلقت بحث ما درباره دسته اول از مبانی کرامت ذاتی در انسان بود؛ تا اینجا سه مورد را ذکر کردیم. یکی عقل بود؛ عقل به معنای قوه درک و تمیز امور، نه عقل به معنای فطرت. دوم، اراده و اختیار بود؛ سوم، فطرت بود. چهارمین مورد که بعضاً به عنوان یکی از مبانی کرامت ذاتی مطرح می‌شود، این است که انسان دارای نیکوترین خلقت است. نیکوترین خلقت در لسان قرآن با «احسن تقویم» بیان شده است؛ البته همه موجودات در

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته اول: ۳. فطرت – معنای فطرت – تفاوت فطرت با غریزه و طبیعت – انواع فطریات – ۱. فطریات مربوط به شناخت‌ها – ۲. فطریات مربوط به گرایش‌ها – نتیجه ۱۴۰۳/۰۸/۱۹   ۳. فطرت سومین امری که می‌تواند مبنای کرامت ذاتی باشد و به تعبیر دیگر سومین مصداق از مصادیق کرامت ذاتی انسان، مسئله فطرت است. فطرت از جهتی ممکن است در بعضی شعب آن با عقل همپوشانی داشته باشد یا بر هم منطبق شوند یا اساساً برخی فطرت را به معنای عقل بدانند، مخصوصاً با معنای دومی که برای عقل کردیم یا توسعه‌ای که در معنای

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – شأن نزول آیه – معنای آیه – تقریب استدلال – تقریب اول (مفهوم وصف) – کلام شیخ انصاری      ۱۴۰۳/۰۸/۱۵          ادله حجیت خبر واحد بحث ما به ادله حجیت خبر واحد رسید. چند دلیل بر حجیت خبر واحد اقامه شده است. من الادله الاربعه؛ الکتاب، و السنه و الاجماع و العقل و بناء عقلاء؛ این را بعد توضیح می دهیم. دلیل اول: کتاب از قرآن به آیاتی استناد شده است: آیه نبأ اولین آیه ای که مورد استناد قرار گرفته، آیه نبأ است. «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته اول: ۲. اراده و اختیار – نظر ملاصدرا درباره کرامت ذاتی اراده – شواهد – شاهد اول تا نهم ۱۴۰۳/۰۸/۱۲   خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره مبانی کرامت ذاتی انسان بود؛ درباره عقل و ذاتی بودن این کرامت اعطایی خداوند، شواهدی را بیان کردیم. دومین مورد اراده و اختیار است، هر چند در مورد اینکه این عاملی مستقل محسوب می‌شود یا از شعب عقل به حساب می‌آید، بحث‌هایی جریان پیدا کرده است؛ ما این را مستقلاً ذکر کردیم، برای اینکه مبنای دعوت الهی و دعوت انبیا و ثبوت تکلیف و اوامر و نواهی، همین مسئله است.